Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 17. Asliye Ticaret Mahkemesi 2015/246 E. 2018/20 K. 07.02.2018 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İSTANBUL 17. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
(DENİZCİLİK İHTİSAS MAHKEMESİ SIFATIYLA)
ESAS NO : 2015/246 Esas
KARAR NO : 2018/20
DAVA : İstirdat
DAVA TARİHİ: 21/04/2015
KARAR TARİHİ: 07/02/2018
Mahkememizde görülmekte olan İstirdat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin davadışı …Döküman ve Atık Geri Dönüşüm Sistemleri Tic ve San AŞ ‘nin davalı …Uluslararası Konsolidasyon ve Liman Hizmetleri Ltd. Şti’nden olan haksız iktisap alacağını devir ve temlik aldığını, temlik eden …şirketi tarafından muhtelif tarihlerde İngiltere’den petşişe ürün ithalatı yapıldığını, söz konusu ürünün denizyolu ile İngiltere’den İstanbul Ambarlı Limanına taşınmasının ise davalı …tarafından üstlenildiğini, taraflar arasındaki navlun sözleşmesi uyarınca …’nin yükleri …, …, …, .., …, … ve … nolu konişmentolar tahtında gerçekleştirerek yükleri …şirketine teslim ettiğini, taşımaya ilişkin navlun faturası ve lokal masrafların temlik eden tarafından eksiksiz olarak davalıya ödendiğini, ancak davalının navlun bedeli ve diğer ek masrafların yanısıra haksız ve hukuka aykırı olarak …şirketinden 463.220,00 USD konteyner işgaliye bedeli yani demuraj ücreti talep ettiğini, taşıyan tarafından demuraj ücreti talep edilebilmesi için tarafların bu konuda anlaşmış olmaları ve keyfiyetin konişmentolarda açıkça belirtilmiş olması gerektiğini, oysa ki dava konusu taşımaya ilişkin konişmentolarda bu konuda herhangi bir kaydın yer almadığını, ayrıca tahliye limanında oluşacak demuraj için herhangi bir sürede öngörülmediğini, davalının …’ya varış ihbarnamesi göndermediğini, bütün bunlara rağmen …’nun yurtdışından ithal ettiği ürünleri biran önce teslim almak amacıyla davalının tüm isteklerini yerine getirdiğini, navlun bedelleri, haksız şekilde talep edilen demuraj ücreti ve diğer masraflar için davalıya …bank Feneryolu Şubesine ait … nolu 118.399,00 USD bedelli, …. nolu 137.000,00 USD bedelli, … nolu 130.000,00 USD bedelli, .. nolu 156.520,00 USD bedelli, … nolu 69.000,00 USD bedelli olmak üzere toplam 603.919,00 USD tutarında çekler verdiğini, çeklerin keşide edilmesinden sonra müvekkilinin Hayrabolu Noterliğinden çektiği 06/03/2014 tarihli ihtarname ile kendisinden talep edilen bedeli kabul etmediğini, her türlü itiraz ve dava hakkını saklı tuttuğuna dair itirazi kaydını …’ye bildirdiğini, davalının demuraj talep ettiği konteynerlerin sahibi, işleteni yada acentesi olmadığını, konteynerlerin başka şirketlere ait olduğunu, bu nedenle konteynerler için demuraj ücreti talep etmesinin hukuken mümkün olmadığını, temlik eden …’nun davalıya demuraj ücreti dışında hiçbir dayanağı bulunmayan 73.916,00 USD tutarında ek ödeme yapmak zorunda kaldığını, bu durumda …’dan haksız ve hukuka aykırı şekilde 463.220,00 USD demuraj ücreti ile dayanağı olmayan 73.916,00 USD fazladan tahsilat yapıldığını, bu tutarların sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre iade edilmesi gerektiğini ileri sürerek, …Döküman ve Atık Geri Dönüşüm Sistemleri Tic ve San AŞ tarafından davalı adına keşide edilerek ödenen 603.919,00 USD tutarındaki çeklerden dolayı 537.136,00 USD tutar için borçlu olunmadığının tespiti ile bu bedelin sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca ödeme tarihinden itibaren işleyecek en yüksek faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın navlun sözleşmelerinin tabii olduğu bir yıllık zamanaşımı süresi içerisinde açılmadığını, davadışı …şirketinin yurtdışından ithal ettiği yükleri müvekkiline taşıttığını, …’nun önce forwarder olarak faaliyet gösteren … Uluslararası Dış Tic Konteyner Taşımacılık San ve Tic Ltd Şti aracılığıyla müvekkili ile temasa geçtiğini, daha sonra da yüklerin müvekkili tarafından taşındığını, bir kısım konteynerlerin İzmir Limanına, bir kısmının ise İstanbul Ambarlı Limanına gemi ile getirildiğini, …’nun İzmir Limanına gelen konteynerlerden birini teslim almadığını, yükün tasfiyeye girdiğini, Ambarlı ve İzmir Aliağa Limanlarına getirilen diğer konteynerlerin ise uzun süreli gecikme ile teslim alındığını, uzun süre bekleyen 46 adet konteyner nedeniyle demuraj yani gecikme bedeli oluştuğunu, müvekkilinin taşımayı yaptırmış olduğu donatanlara söz konusu gecikme bedeli ile demuraj ücreti ödediğini, ödemeden sonra da kendisine karşı taşıtan ve gönderilen sıfatı ile sorumlu olan …şirketinden ödediği bu bedelleri tahsil ettiğini, konteyner taşımacılığında taşıyanın diğer taşımalarda kullanmak üzere konteynerin biran önce boşaltılarak iade edilmesini, talep etme hakkının bulunduğunu, bu nedenle taşıyanların yükü teslim almada gecikmesi halinde Türk Limanlarında teamül olarak 7 günlük serbest süreye müteakip geçen süre için konteyner gecikme bedeli ödendiğini, davacının beyan ettiği navlun, lokal masraf ve demuraj hesaplamasının hatalı olduğunu, temlik eden …’nun halen müvekkiline 12.028,63 USD borcunun bulunduğunu, müvekkili tarafından düzenlenen konteyner demurajı faturalarının toplam tutarının 494.420,00 USD olduğunu, dava konusu yedi taşımaya ilişkin navlun, ardiye ücreti ve demuraj faturaları toplamının ise 615.947,63 USD olduğunu, …’nun çeklerle 603.919,00 USD ödeme yaptığını, bu nedenle ödenmeyen 12.028,63 USD borcunun bulunduğunu, davacının temlik edeninin kendisinden talep edilen navlun ve demuraj ücretlerini ödemeyi kabul ederek bu borçlarını ödediğini, sonradan borcun bulunmadığının ileri sürülmesinin iyi niyet kurallarına aykırı olduğunu savunarak tüm bu nedenlerle davanın reddini istemiştir.
Dava; davadışı temlik eden …şirketinin İngiltere’den ithal ettiği ve gemi ile İzmir, İstanbul Limanlarına taşınan yükler nedeniyle davalı taşıyıcı firma tarafından fazladan tahsil edildiği ileri sürülen konteyner demuraj ücreti ve ek masrafların ödeme tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre davalıdan tahsili istemine ilişkindir.
Taraflar arasındaki ilişki navlun sözleşmesinden kaynaklanmakta ise de, davalı tarafından haksız ve hukuka aykırı şekilde fazladan tahsilat yapıldığı iddia edildiğinden uyuşmazlığa BK’nun 82.maddesinde düzenlenen sebepsiz zenginleşmeye ilişkin zamanaşımı süresinin uygulanması gerekmektedir. Temlik eden …şirketinin davalıya çeklerle ödeme yaptığı, davanın da 05/03/2014 olan ödeme tarihinden itibaren BK’nun 82.maddesinde öngörülen iki yıllık zamanaşımı süresi içerisinde açılmış olduğu anlaşıldığından davalının zamanaşımı itirazı yerinde görülmeyerek uyuşmazlığın esastan incelenmesine geçilmiştir.
Konteyner taşımacılığında konteynerlerin süresinde taşıyana iade edilmemesi halinde taşıtan, yükleten ve yükü teslim alan gönderilenin demuraj ücreti ödeme yükümlülüğü 6102 sayılı TTK’nun 1176.maddesine dayanmakta olup, 1176.maddenin 2.fıkrasında gemiler için öngörülen sürastarya hükümlerinin kırkambar sözleşmelerine de uygulanacağı kabul edilmiştir. Yükün konteyner içerisinde taşınması kırkambar sözleşmeleri kapsamında değerlendirilmekte olup, konteynerin serbest sürenin bitiminden sonra taşıyana iade edilmemesi halinde yük ilgilisinin taşıyana bekleme ücreti – demuraj ücreti ödeme yükümlülüğü doğmaktadır. Ancak, demuraj ücretinin ödenmesi için navlun sözleşmesinde, navlun sözleşmesinin bulunmaması halinde konişmentoda gecikme halinde demuraj ücreti ödeneceğine dair hüküm bulunması, bunun yanısıra da taşıyanın yükün varma limanına ulaşmasından sonra alıcıya ihbar etme yükümlülüğünü yerine getirmiş olması gerekmektedir.
Bu çerçevede somut uyuşmazlıkta, davalının demuraj ücreti talep etme koşullarının oluşup oluşmadığı ile istenebilecek ücretin tespiti açısından bilirkişi raporu alınmasına karar verilmiş olup, 23/06/2017 tarihli bilirkişi raporunda, dosyaya sunulan konişmentolarda demuraj tarifesi ve demuraj ödemesi zorunluluğu ile ilgili bir kaydın bulunmadığı ancak 19/12/2013 tarihinde davalı firmadan … firmasına gönderilen mesajda konteynerlerin demuraj miktarının 57.225,00 USD ‘ye ulaştığı uyarısının yapıldığı, 03/12/2013 tarihli elektronik posta mesajında da serbest sürenin 14 gün olduğu bilgisinin yer aldığı, 31/12/2013 tarihinde davalı firmanın …’e gönderdiği elektronik postada konteynerlerin teslim alınmaması sebebiyle doğan demuraj alacağının hergeçen gün arttığı uyarısının yapıldığı, bu durumda … firması ile davalı arasında demuraj bedeli ile ilgili yazışmaların yapılmış olduğu, ancak dosyada varış ihbarnamesine rastlanılmadığı, söz konusu elektronik posta yazışmaları kapsamında … firmasının …’ya ait olan emtiayı taşıyan konteynerler için aracılık yani forwarderlik hizmeti veren bir firma konumunda olduğunun anlaşıldığı, dosyada hernekadar varış ihbarnamesi sunulmamış olsa da yükler tahliye limanına geldikten 1,5 ay sonra …’nun bundan haberinin olmamasının mümkün gözükmediği, en nihayetinde Aralık ayında yapılan ihbarlardan haberdar olması gerektiği, aksinin kabulü halinde …’nun konteynerler limana indikten yaklaşık 2 – 3 ay sonra ordinoları teslim almasının nedenini açıklaması gerektiği, dosyada … firması tarafından düzenlenen demuraj taahhütnamesinin bulunduğu, elektronik yazışmalar dikkate alındığında 19/12/2013 tarihi itibariyle konteynerlerin teslim alınmamasından dolayı …’nun demurajdan sorumlu tutulması gerektiği, ancak bunun için davalının asıl taşıyanlara yani konteyner tedarik eden donatanlara demuraj ücreti ödediğini ispatlamakla yükümlü olduğu, dosya kapsamına göre davalının davadışı firmalara 152.064,00 USD demuraj ödemesi yaptığının anlaşıldığı, bu miktarı …’dan tahsil etmesinin yerinde olduğu, bunun dışında davalıya 93.050,00 USD demuraj faturası düzenlenmiş ise de bu tutarın ödenip ödenmediğinin sabit olmadığı, ödemenin ispatlanması halinde …’ya yansıtılabileceği, taraflarca mutabık kalınan 603.919,00 USD toplam ödeme tutarından 66.783,00 USD navlun ücreti ve 152.064,00 USD demuraj bedeli düşüldükten sonra geriye kalan 385.072,00 USD tahsilatın sebebinin davalı tarafça ortaya konulamadığı yönünde görüş ve kanaat bildirilmiştir.
Davalı firmanın fiili taşımayı yaptırmış olduğu donatanlara demuraj ücreti ödeyip ödemediğinin tespiti açısından yasal ticari defterler üzerinde yapılan inceleme sonucu düzenlenen 11/01/2018 tarihli muhasip bilirkişi raporunda, davadışı donatanların davalı adına tanzim etmiş olduğu demuraj faturaları toplamının 240.124,00 USD olduğu, bu durumda ödenen demuraj ile …’ya fatura edilen demuraj arasında 254.296,00 USD fark bulunduğunun tespit edildiği bildirilmiştir.
Yapılan yargılama, toplanan deliller ve bilirkişi raporlarına göre, davadışı temlik eden …şirketinin İngiltere’den ithal ettiği gemi ile İzmir ve İstanbul Limanlarına taşınan yükler için davalı …şirketi tarafından navlun faturası düzenlenerek yük ilgilisi …’dan tahsil edildiği, bu durumda …’nun taşıtan, …şirketinin ise akdi taşıyan konumunda olduğu, davalının üstlenmiş olduğu taşıma işini davadışı donatanlar vasıtasıyla yerine getirdiği, uyuşmazlık konusu olan konteyner demuraj ücretinden dolayı taşıtanın sorumlu tutulabilmesi için navlun sözleşmesinde yada konişmentoda demuraj ödeneceğine ve demuraj tarifesine ilişkin hüküm bulunması gerektiği, davaya konu taşıma ilişkisinde konişmentolarda demuraja ilişkin herhangi bir hüküm bulunmadığı, dosyaya sunulan elektronik posta yazışmalarının içeriğinden … firmasının yükün taşındığı konteynerler için aracılık yani forwarderlik hizmeti verdiği ve davalının … firmasına gönderdiği mesajlar ile demuraj uygulamasının yapılacağı konusunda uyarılarda bulunduğu anlaşıldığından tarafların demuraj konusunda bilgilendirildiğinin kabulü gerektiği, öte yandan taşıyan tarafından tahliye limanında varış ihbarnamesi gönderildiği dosya kapsamına göre ispatlanamamış olsa da, yük ilgilisi …’nun konteynerler limana indikten yaklaşık 2 – 3 ay sonra yükü teslim almasının sebebini açıklayamadığı, … firmasının …adına hareket ettiği kanaatine ulaşıldığından elektronik yazışmalar dikkate alındığında …’nun 19/12/2013 tarihi itibariyle konteynerlerin teslim alınmamasından doğacak demuraj ücretinden sorumlu tutulabileceği, akdi taşıyan konumundaki …L’nin …’dan demuraj ücreti isteyebilmesinin bir başka koşulunun ise fiili taşıyanlara demuraj ödediğini ispatlaması gerektiği, …’nin ticari defterlerinde davadışı donatanlarca …adına toplam 240.124,00 USD tutarında demuraj faturasının kesildiğinin tespit edildiği, ancak davalı …’nin bu tutardan 152.064,00 USD ‘yi ödediği dosya kapsamına göre ispatlandığından davadışı …’dan istenebilecek demuraj ücretinin en fazla 152.064,00 USD olabileceği, öte yandan …’nin dosyaya sunmuş olduğu navlun faturası tutarının 48.719,74 USD olduğu, davacının kabulünde olan navlun miktarı ise 66.783,00 USD olduğundan, 66.783,00 USD ‘nin esas alınması gerektiği, bu durumda 152.064,00 USD demuraj ücreti ile birlikte …’nun ödemesi gereken toplam demuraj ve navlun tutarının 218.847,00 USD ‘ye baliğ olduğu, davacının temlik eden …’nun …bank Feneryolu Şubesine ait … nolu 118.399,00 USD bedelli, … nolu 137.000,00 USD bedelli, … nolu 130.000,00 USD bedelli, … nolu 156.520,00 USD bedelli, … nolu 69.000,00 USD bedelli çekler ile davalıya toplam 603.919,00 USD ödeme yaptığı taraflar arasında ihtilafsız olduğundan bu tutardan …’nun sorumlu olduğu, demuraj ve navlun borcu toplamı olan 218.847,00 USD mahsup edildiğinde davalının davadışı …’dan 385.072,00 USD fazladan tahsilat yaptığının anlaşıldığı, bu tutarın hukuki dayanağı bulunmadığından sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre temlik alan davacıya iade edilmesi gerektiği, dava tarihinden önce davalıya ödeme ihtarnamesi gönderilmediğinden faizin dava tarihinden itibaren işletilmesi gerektiği kanaatine varılmakla, bu kanaat ışığında 385.072,00 USD üzerinden davanın kısmen kabulü yönünde aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
HÜKÜM/Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere,
1-Davanın KISMEN KABULÜ İLE 385.072,00 USD’den dolayı davacının davalıya borçlu olmadığının tespiti ile bu tutarın dava tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4/a maddesi gereğince işleyecek Dolar faizi ile birlikte davalıdan tahsil edilerek davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harç Tarifesi gereğince tayin olunan 71.011,00 TL karar harcından 24.675,22 TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 46.335,78 TL’nin davalıdan tahsili ile HAZİNEYE İRAD KAYDINA,
24.675,22 TL peşin harcın davalıdan alınıp DAVACIYA VERİLMESİNE,
3-Davacı taraf vekil ile temsil olunduğundan karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca tayin olunan 55.136,21 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile DAVACIYA VERİLMESİNE,
4- Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihi Avukatlık Asgari Ücret tarifesi gereğince 30.370,48 TL ücreti vekaletin davacıdan tahsili ile davalı yana VERİLMESİNE,
5-Davacı tarafından yapılan yargılama gideri olan 27,70 TL başvuru harcı, 5.500,00 TL bilirkişi ücreti, 382,50 TL posta ücreti olmak üzere toplam 5.910,20 TL’nin kabul ve red oranı nazara alınarak 4.237,01 TL’nin davalıdan alınıp DAVACIYA VERİLMESİNE,
6-Davalı gideri olan 129,00 TL posta giderinin kabul ve red oranı nazara alınarak 36,52 TL’sinin davacıdan alınıp DAVALIYA VERİLMESİNE,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalının yokluğunda, kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde istinaf yolu (İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine başvuru yolu) açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 07/02/2018

Başkan …

Üye …

Üye …

Katip 136471