Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
17. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
(DENİZCİLİK İHTİSAS MAHKEMESİ SIFATIYLA)

ESAS NO : 2015/175 Esas
KARAR NO : 2019/472

DAVA : Dispeç Raporunun Tasdiki
DAVA TARİHİ : 25/03/2015
KARAR TARİHİ : 13/11/2019

Mahkememizde görülmekte olan Dispeç Raporunun Tasdiki davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Dispeç raporunun tasdikini talep eden davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Panama’da mukim müvekkiline ait … Şirketi tarafından işletilmekte olan Panama gemi siciline kayıtlı… IMO nolu …isimli geminin …ye ait 12.805,401 mt dökme hurda yükü ile İsveç’in … limanından… limanına seyir halinde iken 27/03/2012 tarihinde … açıklarında ana makina arızası yaşandığını, arıza nedeni ile makinanın atıl kaldığını, gemi ve yükün selameti için geminin römorkör yardımı ile en yakın barınma limanı olan … limanına çekildiğini, 03/02/2012 tarihli zaman çerteri sözleşmesi uyarınca barınma limanında müşterek avarya ilan edilerek ilgililere bildirildiğini, ilgililerin mutabakatı ile müşterek avarya dispeç raporu hazırlanmasına yönelik olarak …’nun dispeççi olarak atandığını, daha sonra yük ilgilisi Kaptan … tarafından müşterek avarya hissesine düşecek garime payının ödeneceğinin garantisi olarak Llyod avarya senedi ve yük sigortacısı … A.Ş tarafından yük ilgililerine isabet edecek müşterek avarya garime payının ödeneceğinin teminatı olarak avarya garanti tanzim edilerek dispeççiye verildiğini, bu teminatlara istinaden yükün tahliye limanında alıcısına teslim edildiğini, ilgililerden … A.ş’nin de …gemisinin tekne makina sigortacısı olduğunu, geminin … nolu 26/08/2011-26/08/2012 tarihleri arasında tekne makina sigorta poliçesi teminatı altına alındığını, sigorta poliçesinin Institute Time Clauses Hulls 1/11/95 hükümlerine göre akdedildiğini, poliçe şartları uyarınca donatana ödenecek, gemiye düşen müşterek avarya garime payının tekne makina sigortası teminatı altına alındığını, dispeççi tarafından 1994 York Anvers kuralları uyarınca hadisenin incelenerek 11/06/2014 tarihli müşterek avarya dispeç raporu düzenlendiğini, raporun ilgililere gönderildiğini, dispeç raporuna göre paylaştırmaya esas toplam miktarın 478.922,45 ABD Doları, müşterek avarya garime oranının da 0,04235397320897 olarak tespit edildiğini, buna göre donatana ödenecek gemiye düşen tekne makina sigortacısının garime payının 257.584,77 ABD Doları, yük sigortacısının garime payının da 221.337,68 ABD Doları olarak belirlendiğini, donatan tarafından dispeç raporu doğrultusunda garime paylarının ödenmesinin talep edildiğini, ancak ilgililer tarafından ödeme yükümlülüğünün yerine getirilmediğini ileri sürerek, 11/06/2014 tanzim tarihli …gemisi müşterek avarya dispeç raporunun tasdiki ile yargılama masrafları ve vekalet ücretinin ilgililere yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İlgililerden…A.Ş ile … AŞ vekili cevap dilekçesinde özetle; …Denizcilik şirketinin gemi maliki ile birlikte dispeç raporunun tasdikini talep etmesinin yasal dayanağının açıklanması gerektiğini, TTK’da dispeç raporunun hazırlanması ve tasdikine ilişkin hükümlerde ilgililerin hak ve yükümlülüklerinin düzenlendiğini, sözkonusu maddelerde sigortacıların müşterek avarya ilgilisi olarak gösterilmediğini, bu nedenle müvekkili sigorta şirketi aleyhine dispeç raporu tasdikinin mümkün olmadığını, davanın pasif husumet yokluğundan reddi gerektiğini, dava konusu dispeç raporunda kabul edilen masrafların haksız, yersiz ve fahiş olması nedeniyle itiraz ettiklerini, raporda bahsi geçen sarf belgelerinin, faturaların, imzalı asıllarının dosyaya sunulması gerektiğini, dispeç raporunun 45.sayfasında yer alan acente masraflarının da fahiş ve yersiz olduğunu, makina arızası için …Limanında yaklaşık 6 aylık bekleme ve bu sürede yapılan acentelik masraflarının makul gider olarak kabul edilemeyeceğini, zira hasarın bir aylık süre içerisinde giderilmesinin mümkün olduğunu, bu süreyi aşan masraflara itiraz ettiklerini, yine 6 aylık bekleme süresi için belirlenen iaşe bedelleri ile personel masraflarını da kabul etmediklerini, bu meblağların gemi personeline fiilen ödendiğini, her bir gemi personeline ödenen paraların rayice uygun olup olmadığının ispatlanması gerektiğini, raporda yer alan yakıt bedeline de itiraz ettiklerini, geminin müşterek selamet harici gerekçeler ile makul olmayan şekilde yaklaşık 7-8 ay limanda bekletilmek suretiyle 105.444,00 ABD Doları tutarında yakıt masrafı kabul edilmesinin haksız olduğunu, danışmanlık bedeli olarak gösterilen 10.000,00 ABD Dolarına da itiraz ettiklerini, davacı tarafın harcamalarını müvekkili sigorta şirketinden tekne makina sigorta poliçesi tahtında tamamen tahsil ettiğini, bu nedenle yeniden talepte bulunulmasının haksız olduğunu savunarak dispeç raporu tasdiki yönündeki talebin reddini istemiştir.
İlgililerden …vekili cevap dilekçesinde özetle; taraflararasında akdedilen 03/02/2015 tarihli çarter partinin 73.maddesinde tahkim şartı düzenlendiğinden mahkemenin görevsiz olduğunu, davacılardan …Denizcilik’in müşterek avarya garame payını tahsilini talep etmesinin hukuki dayanağının bulunmadığını, gemi … Limanından 24/03/2012 tarihinde hareket ettiğinden davaya 6762 sayılı TTK hükümlerinin uygulanması gerektiğini, gemideki arızanın 27/02/2012 tarihinde meydana geldiğini, taraflararasında akdedilen 03/02/2015 tarihli çarter partide 73.maddesinde “tahkim TC Kanunlarına göre İstanbul’da yapılacaktır” şeklinde ifadeye yer verildiği, müşterek avarya hususunun da çarter partinin 25.maddesinde düzenlendiği gözönüne alındığında dispeç raporu ile ilgili uyuşmazlıklarında tahkimde çözülmesi gerektiğini, bu nedenle mahkemenin görevsiz olduğunu, davacı …Denizcilik’in gemi maliki ile birlikte talepte bulunmasının yasal dayanağının bulunmadığını, gemi donatanının yabancı bir şirket olması nedeniyle MÖHUK 48.maddesi gereğince yabancılık teminatı yatırılması gerektiğini, eTTK’nun 1261.maddesi uyarınca müşterek avarya garame payını talep etme süresinin 1 yıl olup, bu sürenin müşterek avarya ilanından sonra dispeçin yapılması lazım gelen yere varıldığı tarihten itibaren başlayacağı, …gemisinin varma yerine ulaşamadığı gözönüne alındığında zamanaşımı süresinin yolculuğun bittiği liman olan … Limanına vardığı 28/03/2012 tarihinde başlaması gerektiği, dolayısıyla müşterek avarya garame payını talep etme hakkının 28/03/2013 tarihinde zamanaşımına uğradığını, gemi yüzer halde iken meydana gelen motor arızasının müşterek avarya olarak kabul edilemeyeceğini, zaman çarteri sözleşmesine göre müşterek avarya ilan edilmesi durumunda 1994 York Anvers Kurallarının uygulanacağını, olayda geminin İspanya açıklarında yüzer halde iken motorunun arızalandığı tartışmasız olduğundan kural VII.göre gemideki zararların müşterek avaryaya dahil edilemeyeceğini, öte yandan gemideki makina arızasının donatanın şahsi kusurundan kaynaklandığını, dispeç raporunda personel kusurundan bahsedilmiş olsa da bunun kabul edilemeyeceğini, zira geminin sefere hazır olmadan sefere çıkmasının personel kusuru değil donatan kusuru olarak değerlendirildiği, donatanın seferin başında denize ve yola elverişsiz olarak gemisini sefere çıkarmakla ağır kusurlu olduğunu, bu sebeple davalılardan gemideki arıza ve buna bağlı masraflardan dolayı herhangi bir talepte bulunamayacağını, kaldı ki davacı tarafın bildirdiği masrafların da kabulü mümkün olmadığı gibi tutarlarının da fahiş olduğunu, acentelik masrafının hangi amaçla ve hangi hizmet karşılığında ödendiğinin anlaşılamadığını, dispeç raporunda 9 ay boyunca süren onarım süresince işçilere ödenen personel maaşlarının kabul edilemeyecek derecede fahiş olduğunu, fiilen ödendiğinin ve rayiçlere uygun olduğunun ispatlanması gerektiğini, geminin onarımı süresince 261 gün boyunca toplam 105.444,00 USD yakıt yaktığının iddia edildiğini, sözkonusu yakıtın sadece donatanın beyanına dayandırıldığını, yakıt tutarının haksız ve fahiş olduğunu, yine müşterek avarya gideri olarak gösterilen 10.000,00 USD tutarındaki danışmanlık bedelinin hangi hizmet karşılığında kime ödendiğinin ispatlanamadığını savunarak davanın tahkimden dolayı görevsizlik, husumet, zamanaşımı ve esastan reddine karar verilmesini istemiştir.
Dava; dispeç raporunun tasdiki istemine ilişkin olup, 6103 sayılı 14/01/2011 tarihli TTK ‘nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkındaki Kanunun 35.maddesinde müşterek avarya ile ilgili uyuşmazlıklarda seferin başlangıç tarihinde yürürlükte olan kanun hükümlerinin uygulanacağı kabul edildiğinden eldeki davaya 6762 sayılı TTK hükümlerinin uygulanması gerekmektedir. Dispeç ve dispeççi raporuna ilişkin düzenlemeler 6762 sayılı TTK’nun 1207 ve devamı maddelerinde yer almakta olup, eTTK’nun 1210/1.maddesinde sigortacılar da dahil olmak üzere ilgililerin 1207.maddeye göre mahkemeden dispeçin tasdikini isteyebilecekleri gibi avaryanın yerine ve hesaplamasına itiraz edebilecekleri hükmü kabul edilmiştir. Eldeki dosyada dispeç raporuna konu Panama bayraklı …gemisinin malikinin … olduğu, diğer davacı …Denizcilik’in ise gemi yöneticisi olmakla birlikte geminin sigorta poliçesinde sigortalı olarak gösterildiği, müşterek avaryaya konu makina arızasından sonrada hasar bedelinin tekne sigortacısı …Sigorta tarafından …Denizcilik’e sigorta tazminatı ödendiği gözönüne alındığında her iki davacının da eTTK’nun 1210/1.maddesine göre dispeç raporunu tasdikini talep etme hak ve yetkilerinin bulunduğu kabul edilmiştir.
eTTK’nun 1210/4.maddesinde ilgililerin hepsinin duruşmaya çağrılacağı, çağrılanın daha önce de dispeçe karşı mahkemede itirazda bulunabileceği, muayyen günde gelmediği takdirde dispeçe muvafakat etmiş sayılacağı hususlarında açıklanmış olup, değinilen düzenlemeden de anlaşılacağı üzere dispeç raporunun tasdikinde ilgililerin davalı taraf olmaları değil duruşmaya çağrılarak varsa itirazlarını sunmalarına imkan sağlamaları hali düzenlenmiştir. Dosyada… Sigortanın …gemisinin tekne makina sigortacısı, …Sigortanın olay tarihinde gemide bulunan yükün nakliyat emtia sigortacısı, kaptan …AŞ’nin ise yük ilgilisi olduğu anlaşıldığından mahkememizce sigorta şirketleri ile yük ilgilisine tebligat yapılmak suretiyle yasada öngörülen usuli işlem yerine getirilmiştir.
Dosya kapsamından …gemisinin 03/02/2012 tarihli zaman esaslı çarter parti ile davadışı …’ya 3 ay süreyle kiralandıktan sonra Kaptan …AŞ’ye ait olan yükün İsveç Portland Limanından gemiye yüklenerek Tekirdağ …ş Limanına gitmek üzere seferine başladığı, 27/03/2012 tarihinde gemide ana makina arızası meydana gelmesi nedeniyle geminin römorkör yardımıyla en yakın barınma limanı olan İspanya’nın … Limanına çekildiği, daha sonra da donatan tarafından müşterek avarya ilan edildiği anlaşılmaktadır. İlgililerden Kaptan … vekili tarafından çarter partide düzenlenen tahkim şartına dayanılarak tahkim itirazında bulunulmuş ise de çarter partideki tahkim klozu donatan ile kiracı … arasında hüküm ifade edeceği gibi doktrinde dispeç raporunun bir bilirkişi raporu mahiyetinde olduğu değerlendirilerek tarafların anlaşmasına bağlı olarak navlun sözleşmesine veya konişmentoya konulacak şart ile dispeççinin hakem dispeççi olarak tayin edildiği, dispeççinin maddi olayın müşterek avarya niteliğinde olup olmadığına karar vermeye ve aynı zamanda zararın tespitine de yetkili olduğu, dolasıyla dispeç raporunun bir hakem kararı niteliği taşıdığı değerlendirildiğinden bu yönüyle de dispeç raporunun tasdiki için tahkime gidilmesi teknik olarak mümkün değildir. Bu açıklamalar çerçevesinde, yük ilgilisi olan tarafın tahkim itirazı yerinde görülmeyerek mahkememizin görevli olduğu kabul edilmiştir.
Yük ilgisi Kaptan … vekili eTTK’nun 1261/2.maddesine göre talebin zamanaşımı süresi geçtikten sonra yapıldığını ileri sürmüş ise de, sözkonusu yasa maddesinin dispeç raporuyla tespit edilmiş bulunan müşterek avarya garame paylarından doğan alacaklar için öngörülen zamanaşımı süresi olduğu, TTK’nun 1262.maddesi 3.fıkrasında da müşterek avarya garame payları bakımından dispeç raporuna ait kararın kesinleşmesinden itibaren zamanaşımı süresinin başlayacağı ifade edilmiş olduğundan eTTK’nun 1262.maddede düzenlenen zamanaşımı süresinin dispeç raporunun tasdiki davasında uygulanamayacağı, müşterek avarya garame payı alacağı için zamanaşımı süresinin de henüz başlamadığı değerlendirildiğinden zamanaşımı itirazı yerinde görülmemiştir.
Tasdiki istenen dispeç raporu ve tarafların beyanlarından, …gemisinde İsveç- Türkiye arası sefer yaptığı sırada 27/03/2012 tarihinde ana makina arızası meydana geldiği, geminin ve yükün müşterek selameti için tamirlerinin yapılabileceği en yakın barınma limanı olan … Limanına römorkör yardımıyla yanaştırıldığı, gemi limana götürüldükten sonra müşterek avarya ilan edilerek müşterek avarya masrafları için 11/06/2014 tarihinde dispeç raporu düzenlendiği anlaşılmakta olup, 03/02/2013 tarihinde düzenlenen zaman çarteri sözleşmesinde 1994 York Anvers Kurallarının uygulanacağı kabul edildiğinden ilgililerin dispeç raporuna ilişkin diğer itirazların York Anvers Kuralları çerçevesinde incelenmesi ve değerlendirilmesi gerekmektedir.
Dispeç raporuna itirazların yerindeliğinin denetlenmesi açısından alınan 04/12/2017 tarihli bilirkişi raporunda; dispeç raporu ile … Sigorta AŞ tarafından atanan CSA Eksperlik Hizmetleri tarafından tanzim edilen 12/12/2013 tarihli rapor ve arıza ile ilgili gemi klas kayıtları incelendiğinde hasarın tam sebebi tespit edilememekle birlikte yağlama yağı devresindeki problemler neticesinde oluştuğu ve personelin durumu geç farketmesinden kaynaklandığının ifade edildiği, klas kayıtlarında ve sözkonusu raporlarda makina arızasının bizzat donatanın kusurundan kaynaklandığına dair bir tespitin mevcut olmadığının anlaşıldığı, geminin tekne makina sigortacısı olan …Sigorta tarafından muafiyet ve sovtaj bedeli düşülmek suretiyle toplam 589.038,59 USD sigortalıya ödeme yapıldığı, bu ödemenin dispeç raporunda gemi payına düşen müşterek avarya garame payına karşılık bir ödeme olmadığı, dispeç raporunda geminin barınma limanında tamir ve bakım sırasında harcanan akaryakıt giderinin 261 gün üzerinden günlük akaryakıt gideri 404,00 USD olacağı varsayımından hareketle 105.444,00 USD olarak hesaplandığının görüldüğü, davalılar tarafından bu tutara itiraz edilmiş ise de akaryakıt harcamalarına ilişkin olarak davacı tarafça faturaların dosyaya sunulmuş olduğu, yapılan incelemede faturaların geminin tamir ve bakım için … Limanına yanaşma tarihi olan 29/03/2012 tarihi ile limandan ayrılış tarihi olan 08/12/2012 tarihleri ile örtüştüğü, ancak… tarafından tanzim edilen 18/12/2012 tarihli 26,933 MT düşük kükürtlü motorin içerikli 28.279,54 USD tutarlı faturanın geminin… Limanından ayrılma tarihine denk geldiği, muhtemelen geminin alınan bu yakıtla yoluna devam ettiğinin anlaşıldığı, yakıt faturalarının bir kısmının davacı …Denizcilik tarafından ödenmediğinin tespit edildiği, ödeme yapan şirketler ile davacı arasındaki organik bağa ilişkin bir tespitin yapılamadığı, müşterek avarya süresince gemi tamirde iken gemiye alınan toplam yakıt miktarının 114,811 MT olduğu, fatura değerleri üzerinden 119.045,32 USD değerindeki yakıtın 114,811 MT ağırlığında olduğu, dispeççi raporunda da günlük yakıt sarfiyatının 400 kg olarak 1,010 USD üzerinden hesaplandığı ve toplam yakıt harcamasının 105.444,00 USD olarak tespit edildiği, bilirkişi heyetince yapılan hesaplamalarda geminin barınma limanında 29 Mart 2012 günü saat 00:00 ve 18 Aralık 2012 günü 24:00 tarihleri arası 265 gün kaldığı, bu süreçte gün başına ortalama 0,422 MT yakıt tükettiği, bu kapsamda tüketilen yakıt miktarının 116.130,56 USD olarak tespit edildiğinden dispeç raporunda barınma limanında yakıt tüketimine ilişkin yapılan hesaplamaların bu değerle uyumlu olduğu, 1994 York Anvers Kaideleri Kural 11/A’ya göre barınma limanı yakıt masraflarının müşterek avarya harcaması olarak kabul edilebileceği, dispeç raporunda geminin tamir ve bakım sırasında çalışanlarına ödenen ücretin 204.138,00 USD olarak tespit edildiği, müşterek avarya ilan edilen dönem için davacı tarafça dosyaya sunulan ücret bordrolarından …gemisi çalışanları için Mart 2012 hariç 18/12/2012 tarihine kadar 259.131,00 USD ücret tahakkuk ettirildiğinin anlaşıldığı, bu ücretlerin 204.138,00 USD’sinin dispeççi tarafından müşterek avarya gideri olarak kabul edildiği, dosyaya sunulan ödeme belgelerinde yer alan tutarların toplamının 221.333,00 USD olduğu anlaşıldığından müşterek avarya döneminde geminin tamiri süresince gemide bulunan personel sayısının yeterli olduğu ve dispeç raporunda yer alan tutarların da uygun olduğu, müşterek avarya dispeç raporunda geminin barınma limanında kaldığı süreye ilişkin gemide bulunan personel için gerekli iaşe bedelinin günlük 10 USD baz alınarak 15.840,00 USD olarak kabul edildiği, davacı tarafından dosyaya sunulan 20 Mart 2012 tarihli 28239 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Gemi Adamları İaşe Bedeli Tespit Kurulu Kararına ilişkin tebliğde beher gemi adamına verilecek günlük nakdi iaşe bedelinin 20,50 TL olarak tespit edildiği, buna göre dispeç raporunda belirtilen personel sayısı ve güne göre yapılan hesaplamada iaşe bedelinin 31.980,00 TL ‘ye tekabül ettiği, TCMB Döviz kuru üzerinden yapılan hesaplamada bu tutarın 17.896,00 USD’ye tekabül ettiğinin tespit edildiği, 1994 York Anvers Kuralları Kural 11/a ‘ya göre barınma limanında gemi personeli için makul ölçüde yapılmış ücret ve bakım giderleri müşterek avarya olarak kabul edildiğinden dispeç raporunda dikkate alınan barınma limanı personel ve iaşe masraflarının müşterek avarya harcaması olarak makul olduğu, müşterek avarya döneminde …gemisi için VGC Vascogallega şirketi tarafından tanzim edilen 27/03/2012 tarihli 228.125,05 Euro tutarlı proforma faturada acentelik ücretinin toplam 40.000,00 Euro olarak belirlendiği, faturanın kalan kısmının diğer mal ve hizmet bedellerine ilişkin olduğu, dispeççi tarafından acentelik ücretinin 10.400,00 Euro’sunun müşterek avarya bedeline dahil edildiği. 29.600,00 Euro hususi avarya harcama kaleminden sayıldığından 10.400,00 Euro acentelik masrafının 1994 York Anvers Kuralları, Kural X ve XI maddelerine göre müşterek avarya masrafı olarak değerlendirilmesinin uygun olduğu, acente tarafından tanzim edilen proforma faturaya istinaden 19/06/2012 tarihinde 20.000,00 Euro, 14/12/2012 tarihinde 15.000,00 Euro, 14/12/2012 tarihinde de 9.553,00 Euro ödeme yapıldığının belirlendiği, dispeç raporunda kabul edilen yedekleme ve çekme ücreti olan 44.000,00 Euro’nun gemide meydana gelen makina arızası sonrası geminin en yakın barınma limanına çekilmesi iş ve işlemleri için yapılan harcamaların 1994 York Anvers Kuralları Kural VI çerçevesinde müşterek avaryaya dahil edilmesinde uygun olduğu, dispeç raporunda yer alan 10.000,00 USD tutarındaki danışmanlık bedelinin ödendiğinin tespit edilemediği, dosyada yer alan klas sörvey raporları CSA ekspertiz raporu, … tamir raporları ile yazışma belgelerinin incelenip değerlendirilmesinden geminin barınma limanında geçen müşterek avarya süresince saran krank pinlerin taşlama, taşlanan krank pinlere göre undersize yatak şeli imali veya temini ve diğer yedek parçaların ikmali hususlarında ana makine demonte /söküm işlemlerinin 26/04/2012 tarihinde tamamlandığı, yapılan incelemede krank pinlerinin % 22 oranında aşındığı, aşınma değerlerinin bazı pinlerde 3,5 mm taşlama ölçüm limitini aştığı, krank şaftın ve kol yataklarının yenilenmesi gerektiği, RINA klas sörveyörü nezaretinde … firması tarafından yapılan işlerin boşa gittiği, üretici firmanın servis mühendisi ve klas tavsiyeleri sonucunda yatak keplerinin halen araştırıldığı ve bulunamadığı, ana makina krank şaftının 28/06/2012 tarihinde Çin’den geldiği, 11-12 Ekim 2012 günleri yapılan tespitlerde ana makinanın askıda olduğu, onarımı ve baralama işlemleri yaptırılan yatak keplerinin klas tarafından kabul görmediği ve tekrar söküldüğü, pistonlar, laynerler, kaverler, piston kolları, turbo türbün ünitesi, egzoz devresi, deniz suyu/yağlama boru devrelerinin montajına başlanmadığına ilişkin sörvey raporlarında tespitler yapılmış olduğundan ikmali geciken yedek parçalar, klas tarafından yaptırılan ancak üretici firma tarafından onaylanmayan yenilenmiş yedek parçaların tekrar teminindeki gecikmeler sebebiyle makina tamirinin uzadığı ve 265 güne ulaştığı, yapılması zorunlu işlemlerin teferruatı ve kapsamı ile ikmallerindeki gecikmeler hesaba katıldığında gemideki ana makina arızası tamirinin 265 günde tamamlanmasının makul olacağı kanaatine varıldığı belirtilmiştir.
Kök rapora karşı ileri sürülen itirazların değerlendirildiği ek raporda da özetle; müşterek avarya ilanının geminin, yükün ve gemi adamlarının gemide meydana gelen ana makina arızası sebebiyle müşterek tehlike altında olduğu ve müşterek selamet açısından geminin barınma limanına girdiği ve barınma limanındaki masrafları kapsadığı, bu nedenle York Anvers Kuralları X “barınma limanı masrafları vs”, Kural XI “barınma dolayısıyla yolculuğun uzaması süresi içerisinde kaptan, zabitler ve mürettebat için makul ölçüde yapılmış ücret ve bakım giderleri ile yakıt ve kumanya için yapılan masraflar” müşterek avarya masrafı olarak kabul edildiğinden dispeççi tarafından tespit edilen müşterek avarya geminin olaya ve kurallara uygun olduğu, öte yandan geminin jurnal kayıtlarında görüldüğü üzere yağ seperatörünün sefer sırasında çalıştırıldığı, personel tarafından çalışan yağlama yağı seperatörünün stop edildiği, personelce seperatörün temizlendiği, seperatörün taslarının kirliliğinin seperatörün karter yağını sepere ettiğinin göstergesi olduğu, ana makinanın hasarlanma gününe kadar yağ sistemi ile ilgili yağlama yağı sisteminde yağın, gerekli arındırma işlemlerinin donatan tarafından düzenli olarak yaptırıldığının görüldüğü, 13/12/2012 tarihinde yağlama yağının değiştirildiği, sump tankın temizlendiği, seferin devamında personelce yağ seperatörünün kullanıldığı tespit edildiğinden ilgililer tarafından temizlenmediği savunulan -iddia edilen devrelerin temizlendiğinin anlaşıldığı, hasarın sebebi konusunda … Şti adına hazırlanan 02/04/2012 tarihli M/V …raporu başlıklı raporda yer verilen tespitlere göre hasarın donatanın kusurundan kaynaklanmadığı, önceden öngürülmeyen bir şekilde tüm ana yatakların emniyet pimlerinin koptuğu ve shelllerin yuvalarında keplerinin içinde dönerek alt shell ile üst shellin yer değiştirerek shellerdeki yağlama yağ deliklerinin kapanması ile makina krank biyel sisteminin yağlanmasının kesildiği ve yağsız çalışma sonucunda metal sürtünmesi sonucunda ısındığı, ısıl işlem gördüğü ve tüm krank biyel sisteminin yağsız çalışmasından dolayı hasarın meydana geldiğinin anlaşıldığı, yapılan değerlendirme sonucunda donatanca 2012 Ocak ayında yağ analizinin yaptırıldığı, analiz sonuçlarının normal olmadığının görüldüğü, 13 Şubat 2012 tarihinde kartel ve sumptank temizlenerek yağın komple yenilendiği, seferin devamında yağ seperatörünün arındırdığı temiz yağ ile temiz yağın içinde dolaştıkça devrelerin temizlendiği ve kartel yağının değiştirilmesinden 43 gün sonra hasarın gerçekleştiği görülmekle hasarın donatanın kusurundan kaynaklanmadığı, önceden öngörülmeyen bir şekilde tüm ana yatak shellerinin yuvasında dönerek yağ /yağlama kanallarının tıkanması sebebiyle krank biyel sisteminin yağlamasının kesilerek yağsız çalışma sistemiyle hasarın oluştuğunun anlaşıldığı, davacı …Denizcilik tarafından geminin tamirinin bir gemiye yedeklenerek Türkiye’ye çekilmesi ve tamirlerinin Türkiye’de yapılması yada İspanya’da teklifler alınarak kalıcı tamirlerinin İspanya’da yapılması hususunda tekne makina sigorta şirketi …Sigorta ile birlikte hareket edildiği, alınan teklifler sonucunda tamirlerin İspanya’da yapılması konusunda görüş birliğinin sağlandığının anlaşıldığı, gemide meydana gelen arızaya müteakip sigorta şirketi ve klas kuruluşu tarafından gemide incelemeler yapıldığı, hasara ilişkin tespitler yapıldığı anlaşıldığından gemi klas belgeleri incelendiğinde geminin arıza anında klasının mevcut ve geçerli olduğu, gemide yapılacak tamirler konusunda klas, sigorta eksperi, donatan ve sigortalı …Denizcilik’in bilgi ve görüşleri doğrultusunda gerekli adımların atıldığı, her yapılan işte ilgili kurumların sigortalı tarafından bilgilendirildiğinin görüldüğü, … firması tarafından yapılmasına karar verilen tamir işlerinin zararın büyümesini, maliyetlerin artmasını önlemek niyetiyle yapıldığı, ancak daha sonra üretici firmanın görüşünün sorulması sonucunda üretici firma tarafından yenilerinin imal edilmesi gerektiği tavsiyesi üzerine yapılan işlerin klas tarafından kabul edilmediği, yapılan tamir işlerinin gerek zararı azaltmak adına yapılması gerekse klas ve sigorta sörveyörünün tavsiye ve onayıyla yapılması sebebiyle tamir süresinin olağan tamir süresi içerisinde değerlendirilmesinin uygun olacağı, kök raporda yakıt faturalarının ödemelerine ilişkin banka kayıtlarında yakıt faturalarının donatan şirket tarafından ödenmediği, ödeme yapan şirketler ile davacı şirket arasında organik bağa ilişkin bir tespit yapılamadığı belirtilmiş ise de davacı vekilinin 29/01/2018 havale tarihli dilekçesi ve eklerinde ödeme yapan şirketlerin …gemisinin gemi yöneticisi …Denizcilik ile bağı olduğu, … şirketi adına kayıtlı Eren gemisi, Rivale Shipping Inc adına kayıtlı Hatice gemisi, …adına kayıtlı … gemisinin de yöneticisinin …Denizcilik olduğu, …gemisinin arızası sebebiyle ekonomik durumu güçleştiğinden ödemelerin bu şirketlerin desteği ile gerçekleştirildiğinin anlaşıldığı, York Anvers Kuralları XI uyarınca geminin yolculuğa devam edebileceği duruma geldiği veya gelmesi gerektiği ana kadar bekleme süresince doğan yakıt, personel ve kumanya masrafları müşterek avarya kabul edildiği, bu nedenle geminin denize elverişli hale gelene kadar geçen sürede yapılan masrafların müşterek avarya olarak kabulünün York Anvers Kurallarına uygun olduğu yönünde görüş ve kanaat bildirilmiştir.
Yapılan yargılama sonunda, Panama Bayraklı …gemisinin gemi maliki Prive Shipping Inc tarafından 03/02/2012 tarihli zaman esaslı çarter parti sözleşmesi ile dava dışı Deca Shipping And Trading Co’ya kiralandıktan sonra … Endüstri A.Ş’ye ait olan yükün İsveç’in Port Land limanında gemiye yüklenerek geminin Tekirdağ …ş Limanına doğru sefere çıktıktan sonra 27/03/2012 tarihinde ana makina arızası meydana gelmesi sonucu ana makinanın atıl kaldığı, bu nedenle geminin römorkör yedeğinde İspanya’nın … limanına götürüldüğü, barınma limanında donatan tarafından gemi ve yük için müşterek avarya ilan edilerek 11/06/2014 tarihinde dispeç raporu düzenlendiği, yük ilgilisi … A.Ş, tekne makina sigortacısı …Sigorta ve yük sigortacısı Ergo Sigorta tarafından dispeç raporuna itiraz edildiğinden gemi maliki ile geminin yöneticisi ve aynı zamanda tekne sigortacısının lehtarı olan … tarafından eski TTK 1207.maddesine göre mahkememizden dispeç raporunun tasdikinin talep edildiği, ilgililer sigorta şirketleri ile yükün sahibi … A.Ş vekillerince gemideki ana makina arızasının donatanın kusurundan kaynaklandığı, geminin barınma limanında makul olan tamir süresinden daha uzun süre bekletildiği, bu nedenle de fazladan masraflar yapıldığı, yapılan masraflar ile harcanan yakıtın müşterek avaryaya dahil edilemeyeceği, iddia edilen masraflar ile ilgili ödemelerin ispatlanması gerektiği ileri sürülerek dispeç raporunun tasdikine itiraz edildiğinden gemideki ana makina arızası geminin 03/02/2012 tarihli çarter parti ile kiraya verildiği dönem içerisinde meydana gelip, çarter partide 1994 York Anvers kurallarına atıf yapılmış olduğundan, dispeç raporuna karşı ilgililerce ileri sürülen itirazların York Anvers kuralları çerçevesinde değerlendirilmesi gerekmektedir.
Dispeç raporuna itiraz eden ilgililerce, gemideki arızanın donatanın kusurundan meydana geldiği ileri sürülerek dispeç raporuna itiraz edilmiş ise de, …Sigorta A.Ş tarafından atanan CSA Eksperlik Hizmetleri tarafından tanzim edilen 12/12/2013 tarihli ekspertiz raporu ile geminin klas kayıtları incelendiğinde, geminin arıza anında klasının mevcut ve geçerli olduğu, ekspertiz raporunda hasarın tam sebebi tespit edilememekle birlikte yağlama yağı devresindeki problemler neticesinde oluştuğu ve personelin durumu geç fark etmesinden kaynaklandığı belirtilmiş olup, gerek klas kayıtlarında gerekse ekspertiz raporunda makina arızasının donatanın kusurundan kaynaklandığına dair herhangi bir tespitin mevcut olmadığı belirlidir. Hasarın sebebi konusunda … Şti adına hazırlanan 02/04/2012 tarihli M/V …raporu başlıklı raporda yer verilen tespitlere göre, hasarın donatanın kusurundan kaynaklanmadığı, önceden öngürülmeyen bir şekilde tüm ana yatakların emniyet pimlerinin koptuğu ve shelllerin yuvalarında keplerinin içinde dönerek alt shell ile üst shellin yer değiştirerek shellerdeki yağlama yağ deliklerinin kapanması ile makina krank biyel sisteminin yağlanmasının kesildiği ve yağsız çalışma sonucunda metal sürtünmesi sonucunda ısındığı, ısıl işlem gördüğü, tüm krank biyel sisteminin yağsız çalışmasından dolayı hasarın meydana geldiğinin anlaşıldığı, ancak mahkememizce alınan bilirkişi raporunda donatan tarafından daha önce 2012 Ocak ayında yağ analizinin yaptırıldığı, analiz sonuçlarının normal olmadığının görüldüğü, 13 Şubat 2012 tarihinde kartel ve sumptank temizlenerek yağın komple yenilendiği, seferin devamında yağ seperatörünün arındırdığı temiz yağ ile temiz yağın içinde dolaştıkça devrelerin temizlendiği ve kartel yağının değiştirilmesinden 43 gün sonra hasarın gerçekleştiği görülmekle hasarın donatanın kusurundan kaynaklanmadığı, önceden öngörülmeyen bir şekilde tüm ana yatak shellerinin yuvasında dönerek yağ /yağlama kanallarının tıkanması sebebiyle krank biyel sisteminin yağlamasının kesilerek yağsız çalışmasından hasarın kaynaklandığı belirtilmiş olup, ek raporda da bu konuya ilişkin olarak gemide 2012 Ocak ayında donatan tarafından yağ analizinin yaptırıldığı, analiz sonuçlarının normal olmadığının görüldüğü, 13/02/2012 tarihinde kartel ve sumptank temizlenerek yağın komple yenilendiği, seferin devamında yağ seperetörünün arındırdığı temiz yağ ile temiz yağın içinde dolaştıkça devrelerin temizlendiği ve kartel yağının değiştirilmesinden 43 gün sonra hasarın gerçekleştiği anlaşıldığından, hasarın donatanın kusurundan kaynaklanmadığı sonucuna varıldığı, önceden öngörülemeyen bir şekilde tüm ana yatak şellerinin yuvasında dönerek yağ/yağlama kanallarının tıkanması sebebiyle krank biyel sisteminin yağlamasının kesilerek yağsız çalışma sebebiyle hasarın oluştuğu tespit ve değerlendirmelerine yer verildiğinden gemideki ana makina arızasının donatanın kusurundan meydana gelmediği kanaatine varılmıştır.
Dispeç raporuna itiraz eden ilgililerce, tamir için geçen sürenin fazla olduğu ve klas bilgisi dışında tamirlerin yapıldığı iddia edilmiş ise de, davacı …Denizcilik tarafından geminin tamirinin bir gemiye yedeklenerek Türkiye’ye çekilmesi ve tamirlerinin Türkiye’de yapılması yada İspanya’da teklifler alınarak kalıcı tamirlerinin İspanya’da yapılması hususunda tekne makina sigorta şirketi …Sigorta ile birlikte hareket edildiği, alınan teklifler sonucunda tamirlerin İspanya’da yapılması konusunda görüş birliğinin sağlandığının anlaşıldığı, gemide meydana gelen arızaya müteakip sigorta şirketi ve klas kuruluşu tarafından gemide incelemeler ve hasara ilişkin tespitler yapıldığı anlaşıldığından gemide yapılacak tamirler konusunda klas, sigorta eksperi, donatan ve sigortalı …Denizcilik’in bilgi ve görüşleri doğrultusunda gerekli adımların atıldığı, her yapılan işte ilgili kurumların sigortalı tarafından bilgilendirildiği, … firması tarafından yapılmasına karar verilen tamir işlerinin zararın büyümesini, maliyetlerin artmasını önlemek niyetiyle yapıldığı, ancak daha sonra üretici firmanın görüşünün sorulması sonucunda üretici firma tarafından yenilerinin imal edilmesi gerektiği tavsiyesi üzerine yapılan işlerin klas tarafından kabul edilmediği, bu nedenle yapılan tamir işlerinin gerek zararı azaltmak adına yapılması gerekse klas ve sigorta sörveyörünün tavsiye ve onayıyla yapılmış olması nedeniyle süre aşımının sözkonusu olmadığı kabul edilmiştir.
Dispeç raporunun denetiminde esas alınan 1994 York Anvers kuralları uyarınca, geminin yolculuğa devam edebileceği duruma geldiği veya gelmesi gerektiği ana kadar bekleme süresi içerisinde sarf edilen yakıt, personel ve kumanya masrafları müşterek avaryaya dahil olduğundan, …gemisine ilişkin dispeç raporunda bu kalemler yönünden yapılan değerlendirme sonucunda, mahkememizce tayin edilen bilirkişi heyetinin yapmış olduğu hesaplamalarda geminin 29 Mart 2012 tarihinde barınma limanı olan … Limanına götürüldüğü, 18 Aralık 2012 tarihinde tamirlerinin tamamlanmasından sonra limandan ayrıldığı, … Limanında 265 gün kaldığı, bu süreçte gün başına ortalama 0,422 mt yakıt tükettiği, tüketilen yakıt miktarının 116.130,56 USD olarak tespit edildiği, dispeç raporunda ise de barınma limanında geminin yakıt tüketimine ilişkin harcama toplam 105.444,00 USD olarak kabul edildiğinden dispeç raporundaki yakıt tutarına ilişkin itiraz yerinde görülmemiştir.
Kök raporda, yakıt harcamalarına ilişkin faturaların gemi yöneticisi …tarafından ödenmediği, … ve… firmalarının düzenlediği faturaların bir kısmının Rivale Shipping Inc, … ve …hesabından ödendiğinin tespit edildiği, ödeme yapan şirketler ile davacı şirket arasında organik bağın belirlenemediği ifade edilmiş ise de, davacı vekilinin 29/01/2018 havale tarihli dilekçesinde yaptığı açıklamalar ve dilekçe ekindeki belgelerden, ödeme yapan şirketlerin …gemisinin gemi yöneticisi …Denizcilik ile bağı olduğu, … şirketi adına kayıtlı Eren gemisi, Rivale Shipping Inc adına kayıtlı Hatice gemisi, …adına kayıtlı … gemisinin yöneticisinin …Denizcilik olduğu, …gemisinin arızası sebebiyle davacıların ekonomik durumu güçleştiğinden ödemelerin bu şirketler tarafından yapıldığı anlaşılmakla, dispeç raporunda kabul edilen yakıt ödemelerinin bir kısmının …adına ilişkili olduğu şirketler tarafından yapıldığı kabul edilmiştir.
Davacı tarafça dosyaya sunulan ücret bordrolarından …gemisi çalışanları için Mart 2012 hariç 18/12/2012 tarihine kadar 259.131 USD ücret tahakkuk ettirildiği, dispeç raporunda da bu ücretlerin 204.138 USD’sinin müşterek avarya gideri olarak kabul edildiği anlaşılmış olup, dosyaya davacı tarafça sunulan makbuz ve banka dekontlarına göre donatanın gemi adamlarına yaptığı ödeme tutarının toplam 221.333 USD olduğu belirli olduğundan gemi personeli için dispeç raporunda kabul edilen ücretler ile personel sayısının uygun olduğu değerlendirilmiştir. Ayrıca, dispeç raporunda gemi personeli için takdir edilen 15.840 USD iaşe bedelinin de 20/03/2012 tarihli 28239 sayılı resmi gazetede yayımlanan gemi adamları iaşe bedeli ile ilgili tebliğ ile uyumlu olduğundan York Anvers kuralları 11A’ya göre barınma limanında gemi personeli için makul ölçüde ücret ve iaşe giderinin dispeç raporuna dahil edildiği kanaatine varılmıştır.
Yine sigorta şirketi tarafından ödenmeyen 10.400 Euro tutarındaki acentelik ücretinin dispeç raporunda müşterek avaryaya dahil edildiği görülmekte olup, acentelik masrafının York Anvers kuralları 10 ve 11.maddeleri kapsamında olması nedeniyle acentelik ücreti ile ilgili itirazın yersiz olduğu, ana makina arızasından sonra geminin en yakın barınma limanına çekilmesi iş ve işlemleri için yapılan harcamalar York Anvers kuralları 6.maddesi çerçevesinde müşterek avaryaya dahil edilmesi gerektiğinden bu kalem ile ilgili dispeç raporundaki tespitin yerinde olduğu değerlendirilmiştir. Buna karşın dispeç raporunda yer alan 10.000 USD tutarındaki danışmanlık ücretinin ödendiği davacı tarafça belgelendirilemediğinden, mahkememizce 10.000 USD danışmanlık ücretinin hesaplamaya dahil edilemeyeceği kabul edilerek, bu kapsamda 03/07/2019 tarihli celse ara kararı ile danışmanlık ücretinin çıkartılmak suretiyle raporun düzeltilmesine karar verilmiş olup, ara karara uygun şekilde düzenlenen 19/07/2019 tarihli dispeç raporu dosyaya ibraz edilmiştir.
Yukarıda yapılan tüm açıklama ve değerlendirmeler sonucunda, Panama gemi siciline kayıtlı … IMO nolu …gemisi ile ilgili müşterek avarya ilan edildikten sonra düzenlenen dispeç raporunun 19/07/2019 tarihli düzeltilmiş son halinin eTTK’nun 1211.maddesi gereğince tasdikinin uygun olduğu kanaatine varıldığından, davanın kabulü ile 19/07/2019 tarihli dispeç raporunun tasdiki yönünde hüküm kurmak gerekmiştir.

HÜKÜM/Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere,
1-Davanın KABULÜ ile mahkememizin 03/07/2019 tarihli ara kararı uyarınca hazırlanan 19/07/2019 tarihli dispeç raporunun eTTK’nun 1211.maddesi gereğince tasdikine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harç Tarifesi gereğince tayin olunan 44,40 TL karar harcından 27,70 TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 16,70 TL harcın davalılardan tahsili ile Hazineye irad kaydına,
3-Davacı taraf vekil ile temsil olunduğundan karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca tayin olunan 2.725,00 TL vekalet ücretinin davalılardan tahsili ile davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama gideri olan 59,50 TL ilk harç, 565,00 TL posta gideri, 12.000,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 12.624,50 TL’nin davalılardan tahsili ile davacıya verilmesine,
5-Taraflarca yatırılan gider avansı bakiyesinin karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde istinaf yolu (İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine başvuru yolu) açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.

Başkan …
¸e-imzalıdır
Üye …
¸e-imzalıdır
Üye …
¸e-imzalıdır
Katip …
¸e-imzalıdır