Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 17. Asliye Ticaret Mahkemesi 2014/1189 E. 2019/282 K. 18.06.2019 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
17. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
(DENİZCİLİK İHTİSAS MAHKEMESİ SIFATIYLA)

ESAS NO : 2014/1189 Esas
KARAR NO : 2019/282
DAVA : Tazminat
DAVA TARİHİ : 17/09/2014
KARAR TARİHİ : 18/06/2019

Mahkememizde görülmekte olan tazminat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili … Sigorta A.Ş.’ nin 21/06/2013 tarih ve … numaralı Emtia Nakliyat Sigorta Poliçesi ile sigortalısı … ve Tic. Ltd. Şti’nin davalı … T.A.Ş.’den satın aldığı toplam 233,375 mt çelik yükünü nakliye rizikolarına karşı sigortaladığını, bahse konu yükün 17-18.06.2013 tarihlerinde 3.davalıya ait liman tesislerinde 1. Davalının donatanı, 2.davalının ise mali mesuliyet (…) sigortacısı olduğu Türk bayraklı … isimli gemiye yüklendiğini, yükleme ve istif işelerinin 3. davalı … tarafından yapıldığını, geminin yolculuk esnasında 23/06/2013 günü saat 06:25 sularında Antalya açıklarında yükü ile battığını, geminin batması sonucunda yapılan ekspertiz raporunda tespit edilen zarar nedeniyle müvekkili tarafından 296.265,00 TL ödeme yapıldığını, müvekkilinin TTK’NIN 1472(1) uyarınca sigortalısının dava ve talep haklarına halef olduğunu, hakların sigortalı tarafından temlik yolu ile müvekkile intikal ettirildiğini, davalı donatan/taşıyanın taşıma sırasında meydana gelen zayi ve hasardan sorumlu olduğunu, davalı satıcı/yükletenin yükleme ve ambar içi istif, bağlama işlemlerini üstlenip gerçekleştirdiğini, kaza sonrası yapılan teknik incelemelerde geminin batma nedeninin yükün ambar içi istif ve bağlama işlemlerinin usulünce ve emniyetli yapılmaması olduğunun tespit edildiğini, bu nedenle 3.davalının da dava konusu zarardan sorumlu olduğunu belirterek müvekkili tarafından sigortalısına ödenen 296.265 TL’nin 16/07/2013 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan tahsili ile tüm yargılama giderleri ve avukatlık ücretlerinin davalılara yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … San Ve Tic Ltd Şti vekili cevap dilekçesinde özetle; Müvekili şirkete ait gemi ile taşınacak olan dava konusu yüke dair akdedilmiş…Party sözleşmesinin esası olan bağlama notu (recap) belgesinde tahkim kaydı bulunması nedeniyle davacı tarafından öne sürülen uyuşmazlığın tahkim yargılaması ile çözüme kavuşturulması gerektiğini, sigortacı ile sigortalı arasında sigorta tazminatı bedeline ait ödemenin gerçekleştiğinin iddia edilmesinin mesnetsiz olduğunu, 233.375 MT olarak belirtilen çelik yükün zayi olmasından müvekkilinin sorumlu olmadığını, geminin batması ile neticelenen hadisenin ortaya çıkması teknik yönetime ilişkin hareketten ileri geldiğinden anılı geminin su almak sureti ile batmasında müvekkil taşıyanın bir kusuru bulunmadığını, dava konusu yükün taşınması için akdedilen konşimentoda FIOS [Free In-Out Stowed(Taşıyan yükleme, tahliye ve istiflemeden sorumlu değil)] kaydı bulunduğundan yükleme ve istiften kaynaklanan sorunların taşıtanın sorumluğunda olduğunu, … Sigorta Ekspertiz Hizm. Ltd. Şti’nce tanzim edilen ekspertiz raporunun müvekkiline sorumluluk yüklenmesinde dayanak olarak kullanılmasının hukuka aykırı olduğunu belirterek tahkim itirazının kabulüne, müvekkilinin sorumluluğunun sınırlandırma hakkına sahip olduğunun tespitine, davanın esastan reddi ile yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı …vekili cevap dilekçesine özetle; ilgili gemiye Mersin ve İskenderun Limanına taşınmak üzere farklı firmalara ait toplam 2.824,255 mt rulo sac ve çelik levha yükünün yüklendiği, yükün bağlanması ve takozlanması işlemlerinin herhangi bir sorun yaşanmaksızın taraflar arasındaki anlaşmaya uygun olarak gemi kaptanının gözetimi ve kontrolü altında ve standartlara uygun olarak yapıldığı, müvekkil tarafından gerçekleştirilen yükleme ve yükleme sonunda lashing (bağlama) işlemlerinin standartlara uygun ve hatasız olduğunu, yükün kayması neticesinde geminin battığına dair ispatlayacak teknik rapor ve herhangi bir delil bulunmadığını, basında yer alan haberlere göre geminin armatör ve kaptan tarafından bilerek batırıldığının ifade edildiği; müvekkili şirketin geminin batmasına neden olacak kusurlu hiçbir eyleminin veya işleminin olmadığı bildirerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … Gemisi Mali Mesuliyet(…) Sigortacısı … E İzafeten Türkiye Temsilcisi … Ltd Şti. vekili; 18.09.2013 ve 04.10.2013 tarihli cevap dilekçeleri ile ilgili davada hiçbir şekilde taraf olmadıklarını ve yapılan tebligatın mahkemeye iadesinin gerektiğini beyan etmiştir.
27/07/2015 tarihli bilirkişi heyet raporunda özetle; dosyada mevcut bulunan nakliyat abonman sözleşmesinde sigortanın başlama tarihinin 04/05/2013, bitiş tarihinin 04/05/2014, sigorta teklif tarihi ve düzenleme tarihlerinin 09/05/2013 olduğunu, emtia nakliyat sigorta poliçesinde ise yükleme tarihinin 18/06/2016, teklif ve ayrıca düzenleme tarihlerinin 21/06/2013 olduğunu, yükün 23/06/2013 tarihinde zayi olduğunu, sigortacının, sigorta tazminatını ödediğinde, hukuken sigortalının yerine geçeceğini, ibranamenin ödeme tarihinden önce tanzim edilmesinin önem arz etmeyip, kanuni halefiyet açısından önemli olanın sigorta tazminatının ödenmesi olduğunu, FIO/FIOS kaydının varlığına rağmen kaptanın yükleme ve boşaltma teçhizatının iyi halde bulunmasını sağlamak ve istifin denizcilik usullerine uygun bir şekilde yapılmasını gözetmek yükümlülüğünün devam edeceğini, söz konusu yükümlülüğe aykırı davranışın taşıyanın sorumluluğuna yol açacağını, gemiye sektörce kabul edilen ve önerilen limitlerin üzerinde yükleme yapıldığını, gemi kaptanının nezaret/denetim görevini yerine getirmediğini, gemi kaptanının kusurlu istif ve limitlerin üzerinde yüklemeye ilişkin protestoda bulunmadığını, itirazi kaydının yer almadığını, söz konusu durumun TTK’nun 1091. ve 1178.maddesi hükümlerine aykırılık teşkil ettiğini, Türk Ticaret Kanunu’nun 1091. maddesi ile emredici 1178.madde hükümleri,…’da yer alan “Yükün lashinglenmesinin (Lashing) / emniyete alınmasının (securing) / daneçlenmesinin (dunnaging) kaptanın onayı ve sorumluluğu altında olduğu kaydı- dikkate alındığında 1 no’lu davalı donatanın zarardan sorumlu olduğunu, davalılardan 1 no’lu donatanın davacı şirketin sigortalısına ödediği 158.532,32 USD (veya 296.265,00 TL) zarardan ödeme tarihi olan 26/07/2016 tarihinden itibaren işleyecek faizi İle birlikte sorumiu olduğu bildirmiştir.
02/01/2017 tarihli bilirkişi heyet raporunda özetle; teknik inceleme ve değerlendirmeye göre muhtemelen geminin onaylanmış yükleme planında izin verilen kesme kuvveti – eğilme momenti (shear force – bending moment) değerleri üstünde yükleme yapılan 2 nolu ambardaki yükün, gemi dış yapısı üzerinde oluşturduğu stres nedeniyle zayıflamış olan borda sacının veya borda sac kaynaklarının çatlamasına / yırtılmasına sebep olması neticesinde geminin 2 nolu ambarına su girdiği ve geminin boyuna dengesinin bozularak kıç tarafına doğru suya batmaya başladığını, … gemisinin yükleme durumu itibariyle yolculuğun başında yola elverişli olmaması sebebiyle battığını, geminin yolculuk esnasında su alarak batmasma neden olabilecek bir etkenin bulunmadığını, hava ve deniz koşullarında batmış olmasının dosyaya sunulan denize elverişlilik belgesi ve dosyaya sunulmamış olmakla birlikte gemi limandan ayrılmadan önce verilmiş olması gereken yola elverişlilik belgesinin teşkil ettiği karinenin aksine geminin yolculuğun başında denize ve/veya yola elverişli olmadığı sonucunu teyit ettiğini, bu nedenle davalı donatan / taşıyan Çağn’nın “geminin su almak sureti ile batmasının teknik yönetime ilişkin olduğu” savunması ile “batmanın yükleme / istifleme / sabitleme hatasından kaynaklandığı” savunmasının isabetsiz olduğu; dolayısıyla da yükleme, istif ve sabitleme işini yapan davalı …’in dava konusu yük zararından sorumlu tutulamayacağını, davalı donatan / taşıyan Çağn’nın TTK m. 1141 uyarınca dava konusu eşyanın ziyamdan ileri gelen zarardan sorumlu olduğunu, dolayısıyla konişmentoda kayıtlı davadışı gönderilen …’nun uğradığı zararı davalı donatan taşıyandan talep edebileceğini, faturalarda yazılı birim bedelin piyasa değerine uygun olduğunu, bu değerin piyasa rayiç değeri olarak kabul edilebileceğini, buna göre zararın ekspertiz raporunda tespit edildiği gibi 144.120,29 USD olarak kabulünün gerektiğini, geçerli bir sigorta sözleşmesinden doğan borcun ifası olarak sigorta tazminatı ödeyen davacı …’nın, TTK m. 1472 hükmü uyarınca davadışı sigortalı gönderilen …’nun davalı donatan / taşıyana karşı sahip olduğu tazminat talep hakkına halef olduğunu buna göre davacı …’nın davalı donatan / taşıyan …’dan 144.120,29 USD talep edebileceği kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
05/07/2017 tarihli bilirkişi heyet raporunda özetle; kaptan bilirkişi …’ ın görüşüne göre, gemi batışına rulo sac yüklemesi nedeniyle ambar taban sacı müsaade edilen yükleme sınırının üzerine çıkılması ve bunun neticesinde borda saclarında meydana gelen hasar ve No:2 ambara yavaş yavaş ancak artan bir oranda su girişinin sebebiyet verdiğini, hatalı yükleme nedeniyle geminin batmasından 1. davalının sorumlu olduğunu, geminin battığı mevkii, karaya mesafe, dip yapısı dikkate alındığında, geminin karaya oturtulmasının can ve çevre emniyeti açısından riskli olduğunun ifade edildiği, diğer bilirkişiler tarafından; … gemisinin batması hadisesinde 1. davalı … San. Ve Tic. Ltd. Şti.’nin %20, 3. Davalı … T.A.Ş.’nin %80 oranında kusurlu olduklarını, davacı … şirketinin sigortalısına ödediği 144.120,28 USD (veya 296.265,00 TL) tazminatı 1. ve 3. nolu davalılardan kusurları oranında talep edebileceğini, bu durumda 1. davalı … San, ve Tic. Ltd. Şti’nin 28.824,05 USD (veya 59,253,00 TL), 3. davalı … T.A.Ş.’nin 115.296,23 USD (veya 237.012,00 TL) tazminattan sorumlu olduklarını bildirmiştir.
18/03/2019 tarihli bilirkişi heyet raporunda özetle; 05/07/2017 tarihli teknik bilirkişi raporuna göre geminin yolculuğun başında denize elverişsiz olduğunun tespit edildiğini belirterek elverişsizlikten doğan sorumlulukta taşıyan “kusuru nispetinde” değil elverişsizliğin yol açtığı zararın tamamından sorumlu olduğunu, taşıyanın elverişsizlikten doğan sorumlu olması içir elverişsizliğe sebep olan hususa kusuruyla yol açmasının şart olmadığını, taşıyanın sorumluluktan kurtulabilmek için elverişsizliğe yol açan noksanlığın; yükleme sınırının aşılmış olduğunun tedbirli bir taşıyanın ihtimamıyla dahi keşfedilemeyeceğini ortaya koyması gerektiğini, yükleme sınırının aşıldığı veya geminin emniyetli yolculuğuna engel olacak istif noksanlığı keşfedilemeyecek bir husus olmadığını, sigortalının (ve onun halefi sigortacının) yükleten …’i istif kusurundan sorumlu tutabilmesi için zararın istif kusurundan doğduğunu ortaya koyması gerektiğini, mevcut olayda zarara yol açan sebep …’in yükü gemiye yerleştirme ve sabitlemedeki kusuru değil geminin başlangıçtaki elverişsizliği olduğunu, yükletenin gönderilene karşı sorumluluğu haksız fiil mesuliyeti olduğu için kusur ve zarar arasındaki illiyet bağını ortaya koyma yükünün davacıda olduğunu, dolayısıyla davacı yük zararından dolayı davalı …’i sorumlu tutamayacağını, yükleme sınırının aşılması veya geminin emniyetle seyrini etkileyecek istif durumu tedbirli bir taşıyanın keşfedilebileceği bir noksanlık olduğu için başlangıçtaki elverişsizlik, gemi adamları veya gemi hizmetinde kullanılan bağımsız istifçilerin dışında kalan kişilerin kusuru ile zarar arasındaki “uygun illiyet” rabıtasını ortadan kaldırdığını, davalı donatan ve taşıyanın … olduğunu, yükün taşıma sırasında zayi olduğunu, taşıyan yükün zayi olmasının yol açtığı zarardan sorumlu olduğunu, taşıyanın gönderilen …’ya karşı sorumluluktan kurtulabilmesi için zararın adamlarının kastından veya ihmalinden doğmayan sebeplerden ileri geldiğini ortaya koymak zorunda olduğunu, buna göre, zararın sebebini ortaya koyma (ve bu sebebin de adamlarının kusuruna dayanmadığını gösterme) yükü taşıyana ait olduğunu, dosya muhtevasına göre davalı donatan/taşıyan zararın sebebini ve bu sebebin adamlarının kusurundan ileri gelmediğini, taşıyanın her şeyden önce zararın (yükün zayi olmasının) sebebini ve bu sebebin taşıyana veya adamlarına isnat edilemeyecek bir sebep olduğunu ortaya koymadıkça taşıyan sorumluluktan kurtulamayacağını, istif kusurunun ticarî kusur olduğunu, taşıyan gemi adamlarının ticarî kusurları ile yüke verdikleri zarardan sorumlu olduklarını belirterek davacı … şirketinin sigortalısına ödemiş olduğu tazminat sebebiyle davalılardan donatan/taşıyanı sorumlu tutabileceğini, buna karşın diğer davalı …’i meydana gelen zarar sebebiyle sorumlu tutamayacağı sonucuna ulaşıldığını bildirmiştir.
Dava; davacı … şirketine nakliyat sigorta poliçesi ile sigortalı emtianın davalının sorumluluğunda taşınması sırasında oluştuğu iddia edilen emtiadaki sigortalısına ödediği hasar bedelinin davalıdan rücuen tahsili amacıyla açılan tazminat davasıdır.
Taraf vekillerince davaya ilişkin tüm delilleri, konişmento, nakliyat sigorta poliçe örneği, ödeme belgesi, hasar dosyası dosyaya sunulmuştur.
Mahkememizce yapılan yargılama, aldırılan bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamı deliller birlikte incelendiğinde, davalı … tarafından toplam 215 parçada 2.824,255 metrikton rulo sac yükünün Zonguldak, … Limanfndan … Limanı’ na nakliyesi için tahsis edilen davalı …’ ya ait … 1 isimli kuru yük gemisinin 17.06.2013 tarihinde saat 06:00’da … Limanı açığına gelerek demirlediği, saat 15:15’te geminin … Limanı’na girerek 2 numaralı rıhtıma yanaştığı, yapılan kontrollerin ardından saat 19:05’te yükleme operasyonunun başladığı, yükleme işleminin …’in sorumluluğunda bir adet sahil vinci ile yapıldığı, yüklemenin ardından geminin 1 numaralı ambarında toplam 83 rulo (1.108,42 mton), 2 numaralı ambarında toplam 132 rulo (1.715,835 mton) emtia bulunduğu, 18.06.2013 tarihinde saat: 21:05’te yükleme operasyonunu tamamlanması ardından geminin 22:35’te İskenderun’a doğru yola çıktığı, geminin 23.06.2013 tarihinde saat 03:55’te “…” mesajı vererek su aldığını bildirdiği ve geminin üzerindeki yükü ile beraber battığı olayda, batma anında geminin jeneratörünün devrede olduğu hususu da göz önüne alındığında makine dairesine su girişinin olmadığı, ifadelere göre geminin batma nedeninin 2 nolu ambarına su girmesinden kaynaklandığı, ekspertiz raporunda geminin 2 nolu ambarındaki ruloların bağlama halatlarının kopması sonucu serbest kalan ruloların yuvarlanarak gemi bordasına çarptığı ifade edilmiş ise de, olay sırasındaki hava ve deniz durumunun sakin olması da göz önüne alındığında ruloların lashinginin bozularak ambar içinde savrulup alabanda sacına zarar verme ihtimalinin olmadığı, geminin onaylanmış yükleme planında izin verilen kesme kuvveti – eğilme momenti değerleri üstünde yükleme yapılan 2 nolu ambardaki yükün, gemi dış yapısı üzerinde oluşturduğu stres nedeniyle zayıflamış olan borda sacının veya borda sac kaynaklarının çatlamasına sebep olması neticesinde geminin 2 nolu ambarına su girdiği ve geminin boyuna dengesinin bozularak kıç tarafına doğru suya batmaya başladığı, buna göre … gemisinin yükleme durumu itibariyle yolculuğun başında yola elverişli olmaması sebebiyle battığı sonucuna varıldığı, dolayısıyla davalı donatan / taşıyan …’nın “geminin su almak sureti ile batmasının teknik yönetime ilişkin olduğu” savunmasının isabetsiz olduğu, olay sırasındaki hava ve deniz durumunun sakin olması da göz önüne alındığında ruloların lashinginin bozularak ambar içinde savrulup alabanda sacına zarar verme ihtimalinin olmadığı tespiti doğrultusunda batmanın yükleme – istifleme hatasından kaynaklandığı savunmasının da benimsenmediği, TTK m. 1141 hükmü uyarınca taşıyan geminin denize, yola ve yüke elverişli halde bulunmasını sağlamakla yükümlü olup, yükle ilgililere karşı geminin denize, yola ve yüke elverişli olmamasından ileri gelen zararlardan sorumlu olacağı, dava konusu olayda davalı donatan / taşıyan …’ nın, gemiyi başlangıçta denize ve/veya yola elverişsiz hale sokan eksikliği ve bu eksikliğin gösterilmesi gereken gösterilse idi dahi tespit edilebilir bir eksiklik olmadığını ispat edemediği, bu nedenle davalı donatan / taşıyan …’nın TTK m. 1141 uyarınca dava konusu eşyanın ziyaından ileri gelen zarardan sorumlu olduğu; dolayısıyla konişmentoda kayıtlı davadışı gönderilen … Sanayi Tic. Ltd. Ş.’nin uğradığı zararı davalı donatan taşıyandan talep edebileceği, davalı donatan / taşıyan …’ nın, dava konusu taşımada taşınan eşyaların yüklenmesi, istifi ve sabitlenmesi işinin davalı … tarafından yapıldığını; geminin su almak sureti ile batmasının nedeninin hatalı istif ve yükleme olduğunu iddia etmiş ise de; gemi adamlarının beyanları ve geminin batış şekline bu savunmanın isabetli olmadığı, bu nedenle yükleme, istif ve sabitleme işini yapan davalı …’in dava konusu yük zararından sorumlu tutulamayacağı, bu sebeple davalı donatan …’ in faturalarda yazılı birim bedelinin piyasa değerine uygun görüldüğü talep edilen zarar tutarı olan 296.265 TL’ den sorumlu tutulmasına, davalı … T.A.Ş. hakkında açılan davanın reddine dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
Davalı … Gemisi Mali Mesuliyet (…) Sigortacısı … E İzafeten Türkiye Temsilcisi … Ltd Şti.’ne karşı açılan davanın vazgeçme nedeniyle reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM:
1-Davalı … Gemisi Mali Mesuliyet(…) Sigortacısı … E İzafeten Türkiye Temsilcisi … Ltd Şti.’ne karşı açılan davanın vazgeçme nedeniyle REDDİNE,
2- Davalı … T.A.Ş. hakkında açılan davanın REDDİNE
3-Davalı … Gemisi Donatanı … San Ve Tic Ltd Şti hakkında açılan davanın KABULÜ ile 296.265 TL tazminatın ödeme tarihi olan 26/07/2013 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harç Tarifesi gereğince tayin olunan 20.237,86 TL harçtan 5.059,50 TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 15.178,36 TL harcın davalı … Gemisi Donatanı … San Ve Tic Ltd Şti’nden tahsili ile Hazineye irad kaydına,
5-Davacı taraf vekil ile temsil olunduğundan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince tayin olunan 23.725,90 TL vekalet ücretinin davalı … Gemisi Donatanı … San Ve Tic Ltd Şti’nden alınarak davacıya verilmesine,
6-Davalı … T.A.Ş. vekil ile temsil olunduğundan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince tayin olunan 23.725,90 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı … T.A.Ş.’ne verilmesine,
7-Davacı tarafından yapılan yargılama gideri olan 5.087,55 TL başvurma harcı, 558,70 TL posta gideri, 13.750,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 19.396,25 TL’nin davalı … Gemisi Donatanı … San Ve Tic Ltd Şti’nden alınarak davacıya ödenmesine, bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde davacı tarafa iadesine,
8-Davalı tarafından yatırılan gider avansı bakiyesinin karar kesinleştiğinde davalıya iadesine,
Dair, davacı ile 1 ve 3 nolu davalıların yüzüne karşı 2 nolu davalının yokluğunda, kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf nezdinde temyizi kabil olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.18/06/2019

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır