Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
17. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
(DENİZCİLİK İHTİSAS MAHKEMESİ SIFATIYLA)

ESAS NO:2014/1073 Esas
KARAR NO:2018/326

DAVA:İtirazın İptali
DAVA TARİHİ :12/04/2012
KARAR TARİHİ:13/09/2018

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;Müvekkili … Ltd.’nin dünya çapında gemilere yakıt tedarik işiyle iştigal eden bir şirket olduğunu, müvekkilinin iştigal alanı çerçevesinde, “…” isimli gemiye, geminin kiracısı/ilgilisi … tarafından verilen sipariş çerçevesinde 40,000.-metrik ton deniz yakıtı (…) tedariki gerçekleştirdiğini, bu yakıt siparişinden kaynaklanan 37.000,00.-Amerikan Doları fatura bedelinin kendilerine ödenmediğini, gemi kiracısı/ilgilisi ile imzalanan 07.01.2011 tarihli sözleşmenin 2.5, maddesi uyarınca tedarik tarihinden itibaren en geç 30 gün içerisinde fatura ödemesinin yapılması gerektiğini, Borçlar Kanunu’ nun 101. Maddesi uyarınca vadesi belli borçlarda ödeme tarihi itibari ile temerrüdün kendiliğinden doğacağını ve ayrıca herhangi bir ihbar veya ihtara lüzum duyulmayacağını, söz konusu borcun muaccel bir borç olduğunu ve ödemenin zamanında ifa edilmediğini, işbu yakıt tedarikine ilişkin olarak işleten ile imzalanan 07.01.2011 tarihli sözleşmenin 7. maddesinde karşı tarafın ödemede geciktiği her gün için % 0,5 oranında cezai şart ödemeyi kabul ettiğini, cezai şartın da faiz gibi borcun ferilerinden olduğunu ve de kanuni rehin hakkı bahşettiğini, yakıt tedarikine ilişkin bugüne kadar 59.940,00-Amerikan doları cezai şart tahakkuk ettiğini, müvekkilin fazlaya ilişkin tüm talep ve dava hakları saklı kalmak kaydı ile alacağı ceman 96.940- Usd’ ye tekabül ettiğini, müvekkilin söz konusu yakıt tedarikini … isimli gemiye, gemi bağlama limanı dışındayken gerçekleştirdiğini ve bu alacağın TTK madde 1235 çerçevesinde müvekkili lehine gemi alacaklısı ve TTK madde 1236 çerçevesinde kanuni rehin hakkı verdiğini, bugüne kadar borçların ödenmemesi nedeniyle, ileride başlatılacak yargılamaya konu alacağın tahsilinin garanti altına alınabilmesi bakımından, …. Denizcilik İhtisas Mahkemesi’nin … D.İş sayılı dosyası tahtında ihtiyati haciz başvurusunda bulunulduğunu ve Mahkemece talebimiz asıl alacak yönünden kabul edilerek 37.000,00.-USD alacak miktarı yönünden …” gemisi üzerinde ihtiyati haciz kararı verildiğini, akabinde geminin seferden men edildiğini ve ihtiyati haciz kararının uygulanmasının akabinde ise tamamlayıcı prosedür olarak yasal süresi içerisinde taşınır rehnin paraya çevrilmesi yoluyla icra takibi başlatıldığını, …. İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyası tahtında başlatılan icra takibine ise, … Tic. Ltd. Şti, tarafından 02.04.2012 tarihinde itiraz edildiği ve işbu itirazın iptali davasını ikame etmek zaruretinin hasıl olduğu belirterek davanın kabulüne karar verilmesini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
… Tic. Ltd. cevap dilekçesinde özetle: “…” isimli gemi/donatanı ile kendileri arasında genel acentelik sözleşmesi yapılmamış olduğunu, uyuşmazlığa konu olan yakıt alımından 1 yıl sonra 11-16/3/2012 tarihleri aralığında yalnızca 5 gün için geminin kiracısına acentelik hizmeti verildiğini, yakıtın …’da alındığını tahminlerince …’daki genel acente ve armatörün yakıt talebinde bulunduğunu, nitekim davacı tarafından sunulan yakıt alım kontratı incelendiğinde bu hususun açıkça görüldüğünü, yakıt alımında kendilerinin bir bilgisi ve/ve ya talebin bulunmadığını, kendilerinin yalnızca geminin taşıdığı buğday yükünün boşaltılması için 14-16 Mart 2012 tarihlerinde boşaltma Umanı acenteliğinde bulunduğunu, geminin …’na 11/3/2012 tarihinde vardığını fakat yakıt alımının 3/3/2011 yani bir yıl önce alınmış olduğunu, bu hususun Davacı tarafından sunulan delille sabit olduğunu, Davacının kötüniyetli olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … gemisinin donatanı … cevap dilekçesinde özetle; Dosyaya ibraz edilmiş olan 07/01/2011 tarihli sözleşmenin gemi donatanı tarafından değil, gemi ile hiçbir hukuki ya da maddi bağlantısı olmayan … isimli şirket ile imzalandığını, sözleşmenin hiçbir maddesinin kendileri bakımından bağlayıcı olmadığını, uyuşmazlığa uygulanacak hukukun … Hukuku olduğunu, istemin varlığı kabul edilse bile istemin gerek … Hukuku gerekse TTK açısından gemi alacaklısı hakkı vermeyen bir alacak olduğunu, dava konusu yakıtı ikmal eden şirketin davacı şirket değil, …’da yerleşik … Limited Şirketi olduğunu ve bu şirketin yakıt faturasını doğrudan … isimli firmaya kestiğini, davacı tarafça ibraz edilen faturada “ödeyen” kısmında “…”, alan kısmında … Ltd’nin yazılı olduğunu, İngilizce metinde yer alan “…” kelimesinin Türkçe tercümede yer almadığını, davacının dava açma ehliyetinin bulunmadığını belirtmiştir.
Davalı …’e dava dilekçesi ve eklerinin tebliği için Adalet Bakanlığı Uluslararası Dış İlişkiler Genel Müdürlüğüne yazılan müzekkereye verilen cevabi yazıda, belgelerin temsilcinin duruşmaya iştirak etmemesi nedeniyle teslim edilemediği belirtilmiştir.
Davalı işleten … temsilcisi … Mahkememizin 30.06.2015 tarihli duruşmasında tercüman vasıtasıyla alınan beyanında; ” Ben … şirket yetkilisi …’nın oğlu olurum. Kendisi bana bu celse mahkemenize ibraz ettiğim vekaletname uyarınca temsil yetkisi vermiştir. Davalı … şirketinin iş bu davadan tarafınıza yapılan uluslararası istinabe yoluyla tebligat vasıtasıyla haberdar bulunmaktadır, Ben, davacı şirket ile temsilen bulunduğum, … şirketi arasında yakıt alımı hususunda bir anlaşma olduğu ve bu yakıt alımı sözleşmesi gereği davacı şirketin annemin kiracısı olduğu gemiye yakıt tedarik ettiği ve bu sebeple şirketimiz aleyhine başlatılan takipten haberdar olduğumuzu ve davaya konu takip nedeniyle …. İcra Müdürlüğüne ait … sayılı takip dosyasına konu borç toplamı olan 104.567,71 USD borçlu olduğumuzu kabul ettiğimizi beyan ediyorum” şeklinde beyanda bulunmuştur.
Mahkememizin … D İş sayılı dosyasının incelenmesinde, ihtiyati haciz talep edenin …olup, … isimli gemi üzerinde ihtiyati haciz konulmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
Mahkememizce HMK nun 114/g ve MÖHUK 48.maddesi gereğince davacı vekiline yabancılık teminatının yatırılması için süre verilmiş ve davacı vekilince teminat miktarı mahkemeler veznesine yatırılmıştır.
Mahkememizce aldırılan 06.10.2016 tarihli bilirkişi raporunda sonuç olarak; 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu m, 119 uyarınca Davalı gemi maliki ve kiracısına İzafeten … Tİc. Ltd. Şti.’ye dava açılamayacağı, temel borç İlişkisine MÖHUK m, 24 t l c. 1 uyarınca Türk Hukuku’nun uygulanacağı, dosyadaki belgelerden, … şirketi tarafından kiracısı olduğu gemiye yakıt siparişi verildiği ve bu yakıtın 3/3/2011 tarihinde gemiye tedarik edildiği, Sınırlı ayni hak olan gemi alacaklısı hakkının doğup doğmadığının bilimsel kanaatlerince TTK m. 1235 uyarınca değil … Hukuku uyarınca belirlenmesi gerektiği, ne var ki Sayın Yargıtay’ın yabancılık unsuru bulunsun bulunmasın, bir istemin gemi alacaklısı hakkı verip vermediğini belirlerken 6762 sayılı TTK m, 1235 hükmüne göre karar verdiği, bu sebeple TTK m, 1235 uyarınca da değerlendirme yapılacağı, raporda değinilen Yargıtay Kararı, dosyada bulunan yakıt tedarik talebi belgeleri doğrultusunda TTK m, 1235 b. 6’nın koşullarının oluşmadığı, gemi kiracısının borcu sebebiyle TTK mt 1235 b. 6 uyarınca gemi malikinin gemisi üzerinde kanuni rehin hakkı doğmadığı kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Mahkememizce aldırılan 15/09/2017 tarihli bilirkişi raporunda sonuç olarak; Amur-2518 isimli … no … olan gemiye dosyada mevcut sözleşme uyarınca 40 mt yakıt ikmali yapıldığı, başlatılan takipte; yakıt bedeli olarak 37.000,-USD cezai şart bedeli olarak 59.940,-USD olmak üzere toplam 96.940,- USD asıl alacak ve 7.627,71 USD işlemiş faiz olmak üzere toplam 104.567,71 USD talep edildiği, yakıt bedeli 37.000,- USD, cezai şart bedeli 66.415,- USD olmak üzere toplam asıl alacağın 103.415 USD işlemiş faizin 2.406,54 USD olarak hesaplandığı, 30/06/2015 tarihli celseye katılan işleten temsilcisi, başlatılan takipte talep edilen 96.940,-USD asıl, 7.627,71 USD işlemiş faiz olmak üzere toplam 104.567,11 USD tutarındaki borcu kabul ettiği belirtilmiştir.
Dava; İİK nun 67.maddesine dayalı itirazın iptali davasıdır.
Taraf vekillerince davaya ilişkin tüm delilleri belge ve dayanaklarıyla birlikte dosyaya sunulmuştur.
Mahkememizce yapılan yargılama ve toplanan tüm delillerden, uyuşmazlığın yakıt tedarik sözleşmesi uyarınca ödenmesi gereken meblağın ödenmemesine dayandığı, taraf teşkili ve husumet itirazları çerçevesinde yapılan incelemede, … Tic. Ltd.’nin buğday yükünün taşınmasına yönelik navlun sözleşmesi çerçevesinde aracılıkta bulunduğunu beyan ettiği, asile izafeten …’ e husumet yöneltilebilmesi için, …’in uyuşmazlığa konu olan yakıt alımı sözleşmesine aracılık etmiş olması gerektiği, mevcut deliller çerçevesinde bu hususun ortaya konulamadığı kanaatine varıldığı, … isimli Gemi donatanı …’ in vekil ile temsil olunduğu, diğer davalı … işleteni … için de yurtdışı tebligat yapıldığı bu şekilde taraf teşkilinin sağlandığı, davalı gemi malikinin 277/2012 havale tarihli dilekçesinin ekinde yer alan belgenin Türkçe tercümesinden anlaşıldığı üzere uyuşmazlığa konu olan geminin sicile kayıtlı maliki … olduğu, davacının dilekçesinin ekinde dosyaya sunulan ve Türkçe tercümesinin başlığı BIMCO Standart Çıplak Gemi Kiralama Sözleşmesinin Türkçe tercümesi uyarınca 2279/2010 tarihinde gemi teslim edilmek üzere iki yıl boyunca geminin sicile kayıtlı maliki … ile … arasında gemi kira sözleşmesi kurulduğu, çıplak gemi kirası sözleşmesinde geminin sicile kayıtlı malikinin, gemi üzerindeki zilyetliğini kiracıya devrettiği, üçüncü kişilere karşı TTK m. 946 f. 2 anlamında donatan sayılan kişinin kiracı olduğu, geminin yakıtı, geminin zilyedi tarafından tedarik edileceği, dolayısıyla, sözleşme ilişkisi çerçevesinde borçlu sıfatının zilyet=kiracının üzerinde olduğu, temel borç ilişkisinin borçlusu sıfatıyla kendisine husumet yöneltilen …’ in pasif husumet ehliyeti bulunduğu, aktif husumet açısından davacının dava dilekçesinin ekinde dosyaya sunulan 7/1/2011 tarihli ve Türkçe tercümesinde Sözleşme No … olarak gösterilen Yakıt ve Yağ Alımı Üzerine başlıklı sözleşmenin tarafları … adaları …’de yerleşik … Ltd. ile … şirketi olduğu, dosyada yer alan 40.000 mt yakıta ilişkin 37.000 Usd’lik 3/3/2011 tarihli 150/1 nolu faturada …’in mührü yer aldığı ve … Adalarında yerleşik … Ltd.’nin aktif husumeti olduğu kanaatine varılmaktadır.
Her ne kadar uyuşmazlığa … Hukukunun uygulanması gerektiği yönünde itiraz bulunsa da; uyuşmazlıkta yabancılık unsuru bulunduğunun sabit olduğu, Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun m. 24 f. 1.c.1 uyarınca “Sözleşmeden doğan borç ilişkileri tarafların açık olarak seçtikleri hukuka tâbidir.” ifadesinin yer aldığı, Yakıt Tedarik Sözleşmesi m. 6’da Türk Hukukunun uygulanacağı belirtilmiş olup dolayısıyla, iş bu sözleşmeden kaynaklanan uyuşmazlıklarda MÖHUK m. 24 f. l uyarınca Türk Hukuku uygulanmıştır.
Davacının 11/12/2012 havale tarihli dilekçesinin ekinde 1/3/2011 tarihli yazı ile “…” isimli gemi için 40 m/t yakıt sipariş edildiği, siparişin … Genel Müdürü … ve İdari Yöneticisi … tarafından verildiği, siparişin taraflar arasında kurulmuş olan 15/12/2006 tarihli yakıt tedarik sözleşmesine binaen verildiği sipariş formundan anlaşıldığı, yakıt tedarik talebinde … geminin kiracısı, geminin kaptanı ise … olarak görüldüğü, sipariş edilen yakıtın gemiye teslim edildiği hususunun ise “Yakıt Teslim Makbuzu = Bunker Delivery Receipt” başlıklı belgeden anlaşıldığı, buna göre 3/3/2011 tarihinde yakıt gemiye teslim edildiği, bu şekilde … şirketi tarafından kiracısı olduğu gemiye yakıt siparişi verildiği ve bu yakıtın 3/3/2011 tarihinde gemiye tedarik edildiği, gemi alacaklısı hakkı bakımından, MÖHUK m. 1 f. 2 uyarınca yabancılık unsuru taşıyan işlemlerde uygulanacak olan hukukun belirlenmesinde Türkiye’nin taraf olduğu milletlerarası sözleşmelerin saklı tutulduğu, Türkiye bu alanda hâlen 10/4/1926 tarihinde …’ de imzalanmış Deniz Vasıtalarının Rehni ve İmtiyazı ile Alâkalı Bazı Kaidelerin Tevhidi Hakkındaki Milletlerarası Sözleşmeye taraf olduğu, dolayısıyla …’nin uygulama alanı şartlarının karşılanması hâlinde, doğmuş olduğu belirlenen temel borç ilişkisinin aynı zamanda … uyarınca bir gemi alacağı olup olmadığı tespit edilmesi gerekeceği, üzerinde kanuni rehin hakkı istenen geminin … bayraklı olduğu ve …’ nın taraf olmadığı, bu sebeple Yargıtay uygulamaları da göz önüne alınarak bir istemin gemi alacaklısı hakkı verip vermediğini belirlerken 6762 sayılı TTK m. 1235 hükmüne göre değerlendirme yapılması gerekeceği, TTK md. 1235 uyarınca ” a- Deniz ödüncüne karşı kendilerine gemi rehnedilmiş olan deniz ödüncü alacaklılarının alacakları ve b- geminin tamamına veya bir kısmına sahibolsa bile kaptanın bu sıfatla ve gemi bağlama limanı dışında bulunduğu sırada zaruret hallerinde 988 ve 1001 nci maddeler hükümleri gereğince yaptığı diğer kredi muamelelerinden doğan alacaklar, c- Bağlama limanı dışında bulunduğu sırada zaruret hallerinde ve ihtivada mahdudolarak geminin bakımı veya yolculuğun başarılması için bir kredi açmaksızın, kaptana bu sıfatla verilmiş levazımdan veya yapılmış hizmetlerden doğan alacaklar da bu hükümdedir”. TTK m. 1235’te yer alan diğer iki istemin sahiplerine gemi alacaklısı hakkı vermeleri için; bu sözleşmelerin kaptan tarafından yapılmasının şart olduğu, bu sözleşmelerin geminin bağlama limanı dışındayken yapılmış olması ve zaruret hâli gerekli olduğu, ancak somut olayda, yakıt tedarik talebi yolculuğun başarılması için bizzat kaptan tarafından değil, gemi yakıt sözleşmesinin tarafı “…” şirketinin genel müdürü ve idari yöneticisi tarafından verildiği, zaruret halinde tedarik edilen yakıtın söz konusu olmadığı, bu sebeple TTK m. 1235 b, 6’nın koşullarının oluşmadığı, gemi kiracısının borcu sebebiyle TTK m. 1235 b. 6 uyarınca gemi malikinin gemisi üzerinde kanuni rehin hakkı doğmadığı kanaatine varılmıştır.
Her ne kadar Davalı işleten … temsilcisi … Mahkememizin 30.06.2015 tarihli duruşmasında tercüman vasıtasıyla alınan beyanında borcu tamamen kabul ettiği görülmüş ise de; Türk Hukukuna göre çözümlenmesi gereken uyuşmazlıkta, şirkete temsilci atanmasının şirketler hukukuna göre yapılmadığı anlaşıldığından davalı şirket temsilcisinin oğlu olduğunu söyleyen …’ nın kabulüne göre değil esasa göre karar verilmiştir.
Davacı tarafından talep olunan cezai şart açısından, sözleşmenin 7.1 maddesi uyarınca alıcının vadesi geçmiş ödemelerinin her günü için %0,5 oranında para cezası ödeneceğinin kararlaştırıldığı, bu sebeple vade tarihi olan 02.04.2011( fatura tarihi 30 gün içinde ödeneceğinden) tarihi ile takip tarihi olan 26.03.2012 tarihi arasında 66.415 Usd olduğu, davacının talebinin ise 59.940 Usd olduğu gözetilerek taleple bağlı kalınmış, işlemiş faiz açısından da alanında uzman mali müşavir bilirkişinin raporuna bağlı kalınmıştır.
HÜKÜM:
1-… … numaralı … isimli gemi donatanı … ‘e karşı açılan davanın REDDİNE,
2-Davacının davasının KISMEN KABULÜ İLE …. İcra Müdürlüğünün … E. Sayılı takip dosyasına yapılan itirazın kısmen iptali ile takibin davalı … açısından 96.940 USD alacak ve 2.406,54 USD işlemiş faiz olmak üzere toplam 99.346,54 USD üzerinden devamına, Asıl alacak olan 37.000 USD ‘ye takip tarihinden itibaren 3095 sayılı kanunun 4/a . Madde ve fıkrası gereğince faiz uygulanmasına,
3-Alacak likit ve belirlenebilir olduğundan, asıl alacağın %40’ı olan 26.788 TL ‘nin Davalı …’den alınarak davacıya verilmesine,
4-Şartları oluşmadığından kanuni rehin hakkı talebinin REDDİNE,
5-Karar harcı olan 15.196,70 TL’den peşin alınan 1.863,55 TL’nin mahsubu ile bakiye 13.333,20 TL harcın davalı … … Numaralı “…” Gemisi Donatanına İzafeten Kendi Adına Asaleten Kiracısı/İlgilisi …’e İzafeten Acentesi … Tic.Ltd.Şti.’den tahsili ile hazineye irat kaydına,
6-Davacının peşin olarak yatırdığı 1.863,55 TL harcın davalı … … Numaralı “…” Gemisi Donatanına İzafeten Kendi Adına Asaleten Kiracısı/İlgilisi …’e İzafeten Acentesi … Tic.Ltd.Şti.’den tahsili ile davacıya verilmesine,
7-… Barosu Avukatlı Asgari Ücret Tarifesi gereğince davacı vekili için hesaplanan 19.298,00 TL Avukatlık Asgari Ücretinin hakkında davası kabul olunan … … numaralı … işleteni …’den alınıp davacıya verilmesine,
8-Davacı yargı gider toplamı olan 2.759,90 TL’nin (21,15 TL bakiye harç, 59,25 TL gider, 179,50 posta gideri ve 2.500,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere) davanın kabul ve reddi oranına göre hesaplanan 2.622,10 TL’sinin davalı … … Numaralı “…” Gemisi Donatanı İşleteni …’den alınarak davacıya verilmesine, bakiye giderin davacı üzerinde bırakılmasına,
9-Davalı … … Numaralı “…” Gemisi Donatanına İzafeten Kendi Adına Asaleten Kiracısı/İlgilisi …’e için takdir edilen 19.999,50 TL ücreti vekaletin davacıdan alınıp bu davalıya verilmesine,
10-Davalı … vekili takdir edilen 2.180,00 TL ücreti vekaletin davacıdan alınıp bu davalıya verilmesine,
11-Davalı … … Numaralı “…” Gemisi Donatanına … yargı yargı gider toplamı olan 55,40 TL’nin davacıdan alınıp bu davalıya verilmesine, bakiye giderin masrafı yapan davalı üzerinde bırakılmasına,
12-Davalı … İsimli Gemi Donatanı … yargı gider toplamı olan 28,00 TL posta masrafının davanın kabul ve reddi oranına göre hesaplanan 1,40 TL’sinin davacıdan alınıp bu davalıya verilmesine, masrafı yapanın üzerinde bırakılmasına,
13-Bakiye gider avansının kesinleşmeye müteakip talep halinde taraflara iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf nezdinde temyizi kabil olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 13/09/2018

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır