Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
16. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/439 Esas
KARAR NO : 2023/640
DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 24/06/2022
KARAR TARİHİ : 22/11/2023

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: Müvekkilinin şirket alacağından dolayı … ilinde bulunan … Ltd.Şti ünvanlı şirketten … Tic. A.Ş emrine yazılı 2 adet çek aldığını, müvekkil şirket ile keşideci şirket arasındaki alacak ilişkisi faturalı mal satışlarından kaynaklanmaktadır. Çeklerin davacı müvekkilim şirket tarafından keşideci … San ve Tic Ltd.Şti’nden teslim alındığına ilişkin 13.12.2021 tarihli çek tahsilat makbuzunun sunulduğunu, şirket tahsilat makbuzu ile keşideci şirketten teslim aldığı çekleri … ilinden … kargoya vererek İstanbul ilinde bulunan şirketin merkez adresine gönderdiğini, Kargo ile şirket merkezine gönderilen 2 adet çek kargo şirketinde dağıtım sırasında çalınmak sureti ile kaybolduğunu, çalınmak sureti ile kaybolan çeklerin iptali için müvekkil şirket tarafından … Asliye Ticaret Mahkemesinin 2021/… Esas sayılı dosyası ile çek iptali davası açıldığını, dava konusu çekin bankaya ibraz edildiği ve bankaya ibraz edilen çekin … Cumhuriyet Savcılığının 2022/… Soruşturma sayılı dosyasından muhafaza altına alınmış olduğu bilgisi mahkemeye gelince mahkeme çeki bankaya ibraz eden kişiye karşı çek istirdatı davası açmak üzere müvekkil davacı şirkete 2 haftalık süre verdiğini, verilen süre içerisinde çalınan çekin istirdatı için …Asliye Ticaret Mahkemesinin 2022/… Esas sayılı dosyası ile çek istirdat davası açılmıştır. Açılan dava halen derdesttir. Çalınan çekler … … şubesine ait … hesaptan verilme … Vergi sicil nolu … Tic Ltd.Şti tarafından keşide edilen çekler olup çeklerin lehdar kısmında … San ve Tic. A.Ş.nin ünvanı yazdığını, çalınan çeklerden 23.04.2022 keşide tarihli 170.000,00 TL bedelli … seri nolu çek için iş bu menfi tespit davasının açıldığını, çalınan çekler ile ilgili olarak müvekkil şirket tarafından savcılık nezdinde suç duyurusunda bulunulmuş suç duyurusu üzerine … Cumhuriyet Başsavcılığı 2022/… Soruşturma sayılı dosyası ile soruşturma başlatılmıştır. Müvekkil şirketin çalınan çekler ile ilgili yaptığı şikayet neticesinde … Cumhuriyet Başsavcılığı 2022/… Soruşturma sayılı dosyası ile çalıntı çekler hakkında “ … ait … hesaptan verilme … Vergi sicil nolu … Tic Ltd.Şti tarafından keşide edilen; 23.04.2022 keşide tarihli 170.000,00 TL bedelli … seri nolu çek ile 30.04.2022 keşide tarihli 200.000,00 TL bedelli … seri nolu çeklerin bankanıza ibrazı halinde ödeme yapılmayarak en yakın güvenlik birimlerine haber verilmesi, ibraz eden kişilerin açık kimlik bilgilerinin tespiti ve söz konusu çeklerin muhafaza altına alınması kararı vermiştir. Savcılık makamı … A.Ş. ne yazdığı müzekkere ile kararı … A.Ş. ye iletildiğini, çalınan çeklerden 23.04.2022 keşide tarihli 170.000,00 TL bedelli … seri nolu çek davalı … … isimli şahıs tarafından takas yolu ile … Bankası … Şubesine ibraz edilmiştir. İbraz edilen çeke … Cumhuriyet Savcılığının 2022/… sayılı kararı gereğince muhafaza altına alınmış ve çekin arkasına çekin muhafaza altına alındığı belirtilerek çek hakkında başkaca hiçbir işlem yapılmadığının, çekler hakkında ayrıca … Asliye Ticaret Mahkemesinin 2021/ … Esas sayılı dosyası ile açılan çek iptali davasında ödeme yasağı kararı da verildiğini, davacı müvekkil hakkında başlatılmış bir icra takibi olmadığı bir dönemde bu menfi tespit davasını açarak dava konusu 23.04.2022 keşide tarihli 170.000,00 TL bedelli … seri nolu çek ile ilgili olarak davacı müvekkil şirketin çekte kendisinden sonra ciro imzaları yer alan davalılara hiç bir borcunun bulunmadığının çekteki ciro imzasının müvekkil şirket yetkililerine ait olmadığının ve çek sebebi ile davacı müvekkil şirketin davalılara borçlu olunmadığının tespitini, davalılar gerekse 3.şahıslar tarafından herhangi bir şekilde çek ile ilgili olarak icra takibi yapılması halinde yapılacak icra takibinin teminatsız olarak yada mahkemenin takdir edeceği teminat karşılığında durdurulması yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesini, çekin herhangi bir şekilde icra takibine konu edilmesi halinde verilen tedbir kararının uygulanmasına karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP :
Davalı … … vekili cevap dilekçesinde; … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2022/ … E dosyasında, davacı …, davalı ise müvekkil … …’dir. Davanın hukuki dayanağı TTK’nun 792.maddesi olup dava konusu ise çek istirdatıdır. Kanun maddesinde de açıkça belirtildiği gibi bu dosyada müvekkilin çeki iktisap ederken kötüniyetli veya ağır kusurlu olup olmadığı araştırılacaktır. Mahkemeniz dosyasında ise, davacı …, davalılar ise müvekkil … … dışında, … …, … … İnşaat ve … şirketidir. Davanın hukuki dayanağı İİK 72.maddesi olup dava konusu ise menfi tespittir. Bu dosyada ise çekteki imzanın davacı … şirketine ait olup olmadığı anlaşılacaktır. Görüldüğü gibi, her iki dosyanın davalıları, dayandığı kanun maddeleri ve dava konuları farklıdır. Bu davaların birlikte görülmelerinin hukuki bir fayda sağlamayacağı ve usul ekonomisine aykırı olacağı kanaatindeyiz. Kaldı ki … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2022/… E dosyasında yetki ilk itirazında bulunulmuş olup daha ön inceleme duruşması yapılamaması sebebiyle yetki itirazımız hakkında bir karar verilmemiştir. Bu sebeplerle, önümüzdeki dosyanın çek istirdat davasının görüldüğü ….Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2022/ … E dosyasıyla birleştirilmemesini talep etmekteyiz.
Davacı, çekteki imzanın kendisine ait olmadığı iddiasıyla menfi tespit talebinde bulunmuş ise de; takip konusu çekteki imzanın şirket yetkililerine ait olmadığını ispat etmekle borçtan kurtulamaz. Yargıtay … .HD’nin 1992/… E, 1993/… K sayılı ilamında; yetkisiz temsilcinin düzenlediği başka çekleri benimseyip ödeyen davacının, dava konusu çekten sorumlu olacağı karara bağlanmıştır. YHGK’nun 2011/12-549 Esas, 2011/644 Karar, 19/10/2011 Tarih sayılı ilamında ise ‘…şirket yetkilisinin babasının daha önce de şirket adına kambiyo senedi tanzim ettiği, bunu yetkili bulunan oğlunun sözlü yetkilendirmesi ile yaptığı, bu yetkinin verildiği hususunun diğer dava dosyaları ile sabit olduğu, eldeki davaya konu çekin de bu şekilde düzenlendiği, artık taraflar arasında teamül haline gelen bu uygulamanın üçüncü kişiler karşısında şirketi bağlayacağı’ şeklinde karar verilmiştir. (Ek-2) Bu nedenle, davacı şirketin kayıtlı bulunduğu …’ne müzekkere yazılarak; davacı şirketi temsile başka kişilerin de yetkili kılınıp kılınmadığının sorulmasını ve başka kimselerin de temsile yetkili kılınmış olması halinde o kişilerin de imza örneklerinin alınmasını talep etmekteyiz. Davacının menfi tespit talebinde haklı olabilmesi için çekteki imzayı benimsememiş veya imzaya icazet vermemiş olması gerekmektedir. Davacı taraf takibe konu çekte lehtar konumunda olup çeki, keşideci olan davadışı … ‘ten aldığını ikrar etmiştir. Davadışı … … ise davacıdan sonraki cirantadır. Dava konusu çekin davacı tarafından davadışı … … şirketine verilip verilmediğinin ortaya çıkması için her iki şirketin ticari defter ve kayıtlarının incelemesini talep etmekteyiz. Dava konusu çek incelendiğinde; çekin müvekkile ciro yoluyla geçtiği ve davacı ile müvekkil arasında başka cirantalar bulunduğu görülecektir. Müvekkil, çeki davacıdan almadığından çekteki imzanın davacıya ait olup olmadığını bilecek durumda değildir. Müvekkil, çekten doğan alacağının tahsili amacıyla iyiniyetle takip başlatmıştır. Bu nedenle müvekkil haksız veya kötüniyetli değildir. Bu nedenle de müvekkilin yargılama giderlerinden sorumlu tutulmamasını talep etmekteyiz davanın reddine, davacının %20’den az olmamak üzere tazminata mahkum edilmesine, vekalet ücreti ile yargılama giderlerinin davacıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiş ve savunmuştur.
CEVAP:
Davalılar … Ticaret Limited Şirketi, … … Limited Şirketi ve … … tarafından usulüne uygun davetiyeye rağmen cevap dilekçesi sunulmadığı anlaşıldı.
DELİLLER:
… Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 2022/… Sor. Sayılı dosyası uyap üzerinden celp edilrek ,
… ATM’nin 2021/ … esas sayılı dosyası Uyap üzerinden celp edilerek dosyamız arasına alınmıştır.
… ATM’nin 2022/… esas sayılı dosyasının uyap üzerinden celbine,
… Açık Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğünde hükümlü bulunan davalı … …’e atanan vasinin kimlik bilgilerinin tespiti için, … Sulh Hukuk Mahkemesinin 2011/ … Esas sayılı dosyası vasi karar dosyası Uyap üzerinden celp edilerek dosyamız arasına alınmıştır,
Mahkememizce, … …’e ait imza örnekleri dosyamız arasına alınmıştır.
… A.Ş’nin müzekkere cevabı dosyamız arasına alınmıştır.
Bilirkişiler … tarafından hazırlanan 14/09/2023 tarihli bilirkişi raporu dosyamız arasına alınmıştır.
DELİLLERİN DEĞERLENDERİLMESİ VE GEREKÇE :
Dava; kargo taşıması sırasında çalınan çeklerin arkasındaki davacı şirkete atfedilen ciroya ilişkin şirket kaşesi üzerinde yer alan imzaların davacı şirket yetkililerine ait olmaması sebebi ile 23/04/2022 keşide tarihli, 170.000,00 TL bedelli, … seri nolu çekten dolayı borçlu bulunup bulunulmadığının tespitine ilişkindir.
Mahkememizce dosya üzerinde iddia ve savunma doğrultusunda grafoloji uzmanı bilirkişiler … tarafından hazırlanan 14/09/2023 tarihli rapor teminle dosyamız arasına alınmıştır.
Bilirkişiler anılı raporunda özetle;
“Tetkik konusu 170.000TL. bedelli çek aslı arka yüzünde bulunan ilk ciranta … San.ve Tic.A.Ş. kaşesi üzerine atılmış bir adet imzanın harf ve yazı içermeyen,basit tersimli, birbiriyle bağlantılı geniş gramaların tersimi ile iki ayrı bölümden oluşmuş bir imza olduğu, Söz konusu dosyada mevcut … San.ve Tic.A.Ş. Yetkilileri … … ve … …’ye ait mukayese imzaların çekin keşide tarihinden önce ve sonraya ait, değişik belgelere atılmış, kendi aralarında şeklen ve imza yapısı itibariyle uygunluk ve benzerlikler gösteren, basit tersimli, kendine özgü işlekliği olan imzalar oldukları, … …’e ait imzaların paraf tarzı, genel olarak elips bir şekil ve bukleli tersimden oluştukları, … …’ye ait imzaların da ( y ) harfi ile başlayan, ( y ) harfinin alt ucundan başlayarak harfi çevreleyen hattın devamında ark bağlantılı gramaların tersimi ve keşide çizgisi ile tamamlanan el kaldırılmadan tek hamle ile oluşturulmuş imzalar oldukları,(Aşağıda görüldüğü gibi)
Söz konusu 170.000TL. bedelli çek aslı arka yüzünde bulunan ilk ciranta … San.ve Tic.A.Ş. kaşesi üzerine atılmış bir adet imza ile … San.ve Tic.A.Ş. yetkilileri … … ve … …’ye ait mukayese imzalar arasında yapılan detaylı incelemede; Gerek şekilsel olarak gerekse imzaların genel yapısı , boyutu ve işlekliğinin farklı olduğu, imzaların karakteristik tersimi, ebadı, eğimi, mevcut grama yapıları ve konumlarının da farklı olduğu, imzaların bütün olarak tersim şekli, ebadı, eğimi, işleklik derecesi, seyir, sür’at, istif, itiyatlar ve baskı derecesi bakımından aralarında uygunluk ve benzerlikler bulunmadığını tespit ettik. Yukarıdaki bulgularımıza göre, Tetkik konusu 170.000TL. bedelli çek aslı arka yüzünde bulunan ilk ciranta … San.ve Tic.A.Ş. kaşesi üzerine atılmış bir adet imzanın, dosyada mevcut mukayese imzalara kıyasla … San.ve Tic.A.Ş. yetkilileri … … ve … …’nin eli ürünü olmadığı” şeklinde mütaalada bulundukları görülmüştür.
Davaya konu somut olay incelendiğinde; davacı şirket yetkililerinin davaya konu çekteki keşideci imzasının kendilerine ait olmadığını bu nedenle borçlu olmadıklarını iddia etmiştir. Davalı … … ise sunduğu cevap dilekçesinde davaya konu çekin ciro yoluyla müvekkile geçtiğini, imzaların davacıya ait olduğunu bu durumun bilirkişi incelemesi ile ortaya çıkacağını davanın reddi gerektiğini ileri sürmüştür. Mahkememizce imza incelemesi için grafoloji uzmanlarından oluşan heyetten rapor alınmış ve dosyaya sunulan denetime elverişli 14.09.2023 tarihli billirkişi raporuna göre davaya konu çekteki imzaların davacı şirket yetkililerinin eli ürünü olmadığı tespit edilmiştir.
Senede karşı mutlak defiler, senet hamili olan herkese karşı ileri sürülebilir. Gerek doktrinde ve gerekse uygulamada “imzanın sahte olması”, “senet metninde sahtekarlık (tahrifat) yapılmış olması”, “borçlunun borçlanma ehliyetinin bulunmaması”, “senette zorunlu şekil koşullarının bulunmaması”, “imza sahibinin temsil yetkisinin bulunmaması”, “senedin zamanaşımına uğramış bulunması” vb. defiler senedin hükümsüzlüğüne yönelik olup, her hamile (iyiniyetli olsa dahi) karşı ileri sürülebilen mutlak def’i olarak kabul edilmektedir. Bu nedenledir ki, borçlunun hamil/alacaklıya karşı senet metninde sahtekarlık (tahrifat) iddiası mutlak def’idir ve mahkemece bu iddia incelenmelidir.(Hukuk Genel Kurulunun 04.03.2015 gün ve 2013/19-1746 E., 2015/896 K.)
Kambiyo senedindeki sahtekarlık iddiası mutlak def’i olarak çeki elinde bulunduran iyiniyetli hamil dahil herkese karşı ileri sürülebileceğinden usulüne göre düzenlenmiş, denetime elverişli, usul ve yasaya uygun bilirkişi raporu il çekteki keşideci imzasının davacı şirketin yetkilisinin eli ürünü olmadığı tespit edilmiştir. İmza inkarı ve sahtelik def’i herkese karşı ileri sürülebilen mutlak def’i niteliğinde olduğundan kambiyo evrakında imzası bulunmayan kişiye karşı TTK hükümleri uyarınca müracaat hakkı bulunduğundan bahsedilemez. Bu nedenle, dava konusu çek bakımından lehtar olan davacının ciranta sıfatıyla imzasının bulunmadığı sabit olmakla başkaca araştırılacak hususun bulunmadığı anlaşıldığından davacının dava konusu çek nedeniyle borçlu olmadığının tespitine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
Yukarıda yapılan tüm bu açıklamalar nedeniyle davacının menfi tespit isteminde haklı oluğuna karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM :Yukarıda açıklanan gerekçelerle;
1-Davacı tarafından açılan DAVANIN KABULÜ İLE,
Davacı şirketin 23/04/2022 keşide tarihli, 170.000,00 TL bedelli, … seri nolu çekten dolayı DAVALILARA BORÇLU OLMADIĞININ TESPİTİNE,
2-Alınması gerekli 11.612,7TL karar harcından 2.903,18TL peşin harcın mahsubu ile 8.709,52TL’nin davalılardan tahsili ile Hazine’ye irat kaydına,
3-Davacı tarafından yatırılan 2.903,18TL peşin harç ve 80,70TL başvurma harcı olmak üzere toplam 2.983,88TL’nin davalılardan tahsili ile davacıya verilmesine,
4-Davacı kendisini vekille temsil ettirmiş olduğundan A.A.Ü.T. gereğince hesap ve taktir olunan 27.200TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan 4.716,25TL yargılama giderinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafça yatırılan gider avansından kullanılmayan kısmın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, diğer tarafların yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.22/11/2023

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır