Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
16. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2023/219 Esas
KARAR NO : 2023/138
DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ : 30/03/2023
KARAR TARİHİ : 31/03/2023

Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili … Anonim Şirketi (“…” veya “Şirket”) ile dava dışı … A.Ş. arasında, “… A.Ş.’nin … A.Ş.’ne Kırılmış 0-30 mm Toz Kömür ve Zenginleştirilmiş Yıkanmış Toz Kömürü Teslimi İle İlgili Yıllık Sözleşme (2022 Yılı)” adlı sözleşme akdedildiğini, akdedilen sözleşmenin, “Satıcı işbu sözleşme kapsamında aldığı avans nakit ödemesine karşılık alıcıya aynı miktarda teminat çeki vermekle yükümlüdür. Bu teminat mektubu işlemi avans ödemesine esas teşkil eder ve öncesinde olması gerekmektedir.” şeklindeki 11/2. maddesi uyarınca müvekkili şirketin, teminat olmak üzere dava dışı … A.Ş. emrine … … Caddesi Şubesi’ne ait; … seri numaralı, 2.000.000,00-TL bedelli ve … seri numaralı, 10.000.000,00-TL bedelli çekleri keşide ederek teslim ettiğini, taraflar arasındaki sözleşme kapsamında, müvekkili şirketin üzerine düşen yükümlülükleri eksiksiz şekilde ifa etmesi, bu sebeple de rizikonun ortadan kalkmasıyla dava konusu çekler, dava dışı … A.Ş. tarafından müvekkili şirkete iade edildiğini, müvekkili şirketin, dava konusu çeklerin yetkili hamil olarak fiili zilyetliğini kazandıktan sonra çekleri bankaya iade etmek istediğini, ancak çeklerin, tüm uğraş ve aramalara rağmen bulunamadığını, böylece dava konusu çeklerin kaybolmak suretiyle zayii olduğunu, bu doğrultuda, sözleşme riskinin sona ererek dava konusu çeklerin dava dışı … A.Ş. tarafından müvekkili şirkete iade edilmesi, fiili zilyetliğinin geçirilmesi neticesinde müvekkil şirketin dava konusu çekler özelinde hak sahibi, bir başka ifade ile yetkili hamil sıfatını kazandığını, işbu sebeple de huzurdaki davayı açma ehliyetine sahip olduğunu, çeklerin arkasında teminat ibaresinin yer alması veyahut keşide tarihinin bulunmaması, mahkemece işin esasına girmeye engel teşkil etmemekte olup bu hususun Yargıtayın örnek kararlarında açıkça içtihat edildiğini, Mahkemece, iddia ve tüm dosya kapsamına göre, 6102 sayılı TTK’nın 780 maddesinde (Eski TTK 692 m.) çekin unsurları sayılmış olup, düzenleme tarihinin zorunlu unsurlardan biri olarak gösterildiği, yine 6102 sayılı TTK’nun 818.maddesi yollaması ile 757 vd. maddeleri (Eski TTK 730 m. yollaması ile 669-676 mad.) uyarınca kıymetli evrakın iptalinin talep edilebileceği, dava konusu belgenin, düzenleme tarihi bulunmaması sebebi ile kıymetli evrak vasfını taşımadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verildiğini, kararı davacı vekilinin temyiz ettiğini, davanın, zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkin olup, davacı taraf, keşidecisi tarafından imzalanmış ancak, düzenleme tarihi bulunmayan istem konusu çekin kaybedildiğini iddia etmiştir. TTK’nın 690. maddesinin yollaması ile çeklerde de uygulanması gereken TTK’nın 592. maddesi (Yeni Türk Ticaret Kanunu madde 680) uyarınca açık kambiyo senedi düzenlenmesi mümkün ve geçerlidir. O halde sadece keşidecinin imzasını taşıyan ve diğer kısımları yazılmamış olan çeklerin dahi, zayi nedeni ile iptali istenebilir. Dairemizin yerleşmiş uygulaması da bu yöndedir. (Yargıtay 11. H.D. 11.02.1974 gün 1974/436-420 E-K., 28.10.1999 gün 1999/6367–8443 E-K.) Bu durum karşısında mahkemece, zayi olduğu ileri sürülen kambiyo senedi ile ilgili davacı taraf iddialarının incelenmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, çekin düzenleme tarihinin bulunmadığı ve çek vasfını taşımadığından bahisle talebin reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, bu nedenle kararın bozulması gerektiğini, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davacı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 04.12.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.” şeklinde karar verildiğini, dava konusu çekler kaybolmak suretiyle zayii olduğundan, dava konusu çekler üzerinde tahrifat yapılarak bankadan tahsil edilme ve ayrıca çeklerin kopyalanması tehlikesi ve riski bulunmakta olduğunu, bunun da müvekkili şirket için telafisi imkansız zararlar doğurabileceğini, … Caddesi Şubesi’ne ait; … seri numaralı, 2.000.000,00-TL bedelli ve … seri numaralı, 10.000.000,00-TL bedelli çeklerin kaybolmak suretiyle zayii olması nedeniyle, öncelikle dava hakkında mahkemece nihai bir karar verilinceye kadar, dava konusu çeklerin teminat çeki olması hasebiyle teminatsız, mahkeme aksi kanaatte olur ise uygun bir teminat karşılığında ödemeden men yasağı kararı verilmesini, davanın kabulü ile; … Caddesi Şubesi’ne ait; … seri numaralı, 2.000.000,00-TL bedelli ve … seri numaralı, 10.000.000,00-TL bedelli çeklerin iptaline, bu hususta gerekli ilanların yapılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, TTK.nun 757-765.madde hükümlerine göre zayi nedeniyle çek iptali isteğine ilişkindir.
Mahkememizce yapılan incelemede; dava, keşidecinin taraf ehliyeti ve hukuki menfaati bulunup bulunmadığı yönünden dava şartları incelendi.
Davacının keşideci olması nedeniyle, çek hamile ait olan zayi nedeniyle çek iptali davası açmakta hukuki menfaati bulunmadığı anlaşılmakla, dava şartları yönünden davanın her aşamasında mahkemece karar verilebileceğinden, bu nedenle davacının açtığı zayi nedeniyle çek iptali davasının HMK’nun 114/1-d,h ve 115/2 maddeleri gereğince keşidecinin hukuki menfaati bulunmadığından usul yönünden reddine dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Gerekçesi ekli kararda açıklanacağı üzere;
1-Davacının açtığı zayi nedeniyle çek iptali davasının HMK’nun 114/1-d,h ve 115/2 maddeleri gereğince keşidecinin hukuki menfaati bulunmadığından USUL YÖNÜNDEN REDDİNE,
2-Ödeme yasağı koşulları oluşmadığından talebin REDDİNE,
3-Gerekli harçlar alındığından BAŞKACA HARÇ ALINMASINA YER OLMADIĞINA,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde BIRAKILMASINA,
5- Davacı tarafından yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının 6100 sayılı Yasanın 333. maddesi ile Yönetmeliğin 207. maddesi gereğince hükmün kesinleşmesinden sonra hesap numarası bildirilmiş ise elektronik ortamda hesaba aktarmak suretiyle; hesap numarası bildirilmemiş ise masrafı kalan paradan karşılanmak suretiyle PTT merkez ve işyerleri vasıtasıyla adreste ödemeli olarak yazı işleri müdürü tarafından iadesine,
Dair tarafların yokluğunda verilen kararın taraflara tebliğinden itibaren iki haftalık süre içerisinde … BAM ilgili dairesinden istinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 03/04/2023

Başkan …
¸e-imzalıdır

Üye …
¸e-imzalıdır

Üye …
¸e-imzalıdır

Katip …
¸e-imzalıdır