Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
16. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/778 Esas
KARAR NO : 2022/699
DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ : 16/11/2022
KARAR TARİHİ : 17/11/2022

Mahkememizde görülmekte olan çek iptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin hem Türkiye hem de dünya nezdinde plastik ürünlerinde satış yapan ve 2021 yılı Türkiye yumuşak plastik ihracatında 4. Olmuş kamu ve özel kurumlar nezdinde itibarını ispatlamış bir şirket olduğunu, müvekkili şirketin ticaretinde iç piyasa nezdinde ödeme aracı olan teamül gereği kabul gören kıymetli evrak çek aracılığıyla da alış veriş yapmakta olduğunu, yine iç piyasa olan Türkiye’de yapılan bir ticaretinde de …ik A.Ş.’ye yaptıkları ticarete istinaden … … Şubesine ait; 28/10/2022 tarihli , … Çek Seri Numaralı , 1.010.000,00 TL bedelli ve 09/11/2022 tarihli , … Çek Seri Numaralı , 900.000,00 TL bedelli iki adet çek ile ödeme yaptığını, çeklerin ödeme günü geldiğinde ise gerçek ve yetkili hamil olan …ik A.Ş. ‘ ye taraflarınca yapılan müracaat üzerine işbu çeklerin bedellerini ödediğini, yapılan bu ödemeye istinaden …ik A.Ş. Firması işbu iptale konu 2 adet çeki iade etmek amacıyla … Kargo, … takip numarası ile müvekkili şirkete kargoladığını bildirdiğini, ancak devam eden süreçte müvekkili şirkete işbu ödemesi yapılan çeklerin gelmediğini, …A.Ş. İle yapılan görüşmeler neticesinde ise kargonun tarafımıza ulaşmadığı ve kargo şirketinden alınan bilgiler doğrultusunda ya kargoda çalınmış olabileceği ya kaybolmuş olabileceği gibi bir bilginin taraflarına verildiğini, …A.Ş. bu süreçte maalesef basiretli bir tacir gibi davranamamış ve çekleri ödemesi yapıldığı halde iptal kaydı düşmeden o hali ile kargoya verdiğini, gelinen bu aşamada 14/11/2022 tarihi Pazartesi günü … Şubesi tarafından müvekkili şirkete ulaşıldığını ve bu çeklerin ibraz edilmek üzere … isimli bir kişi tarafından bankaya getirildiği bilgisinin verildiğini, banka ile yapılan görüşme, …A.Ş ‘ ye yapılan ödeme dekontları ve ciro silsilesinde yer alan karışıklık sebebiyle işbu şube geçici olarak ödeme yapmadığını ve işlemi durdurduğunu, ancak bu süreçte şüpheli kişi çekleri alıp bankadan çıktığını, bu hali ise halen yasal ibraz süresi dolmayan bu iki adet çekin kötü niyetli olarak bankaya ibraz edilerek tahsil edilme durumunun olduğunu, müvekkilinin bu durum ile karşı karşıya kalması halinde zaten ödemiş olduğu 2 adet çeke ilişkin haksız ve hukuka aykırı bir şekilde tekrar ödeme yapma durumu ile karşı karşıya kalabileceğini, bu durumun müvekkili şirket nezdinde büyük mağduriyetlere sebep olabileceğini, müvekkili şirket adına 14.11.2022 günü idari işler müdürü tarafından … Polis Merkezi Amirliği ‘ ne ivedi olarak suç duyurusunda bulunulduğunu, konu hakkında … Cumhuriyet Başsavcılığı’ na da işbu dava ile birlikte aynı anda tüm detayları içeren şekilde tekrar suç duyurusunda bulunulacağını, … … Şubesine ait ; keşidecisi … San. Tic. A.Ş. Olan , 28/10/2022 tarihli , … Çek Seri Numaralı , 1.010.000,00 TL bedelli çek, *… … Şubesine ait ; keşidecisi … San. Tic. A.Ş. Olan , 09/11/2022 tarihli , … Çek Seri Numaralı , 900.000,00 TL bedelli çek, çalınan bu çeklerin piyasada ticari itibari yüksek olan şirketleri tarafından keşide edilmiş olduğundan, ve ödenmiş olmasına rağmen çeklere …ik A.Ş. Tarafından iptal şerhi düşülmediğinden ve çeklerin ibraz sürelerinin hala dolmamış olması sebebiyle bankadan tahsil edilme ihtimalleri olduğunu, çeklerin bankadan tahsil edilmesini engellemek ve çeki keşide eden müvekkillerinin ticaretinin ve müşterilerinin zarar görmemesi için tedbir amaçlı ödeme yasağı konulmasını talep ettiği, öncelikle ihtiyati tedbir taleplerinin kabulü ile dava sonuçlanıncaya kadar müvekkiline ait ve ekte fotokopilerini, dava dilekçemizde listesini sundukları ilgili çeklere yönelik bedellerin ödenmiş olması sebebiyle teminatsız olarak çeklerin ödenmesini önlemek için ivedilikle ödeme yasağı konulmasına , davanın kabulü ile … … Şubesine ait ; 28/10/2022 tarihli, … Çek Seri Numaralı, 1.010.000,00 TL bedelli ve 09/11/2022 tarihli, … Çek Seri Numaralı , 900.000,00 TL bedelli iki adet çek için ayrı ayrı zayii sebebiyle iptal kararı verilmesini ve vekalet ücreti ile masrafların karşı tarafa yükletilmesine dair karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkememizce yapılan incelemede; Dava, TTK 818/s maddesi yollaması ile TTK 757 ila 763/1 maddelerine dayalı zayi nedeni ile kıymetli evrakın iptalidir.
TTK 757/1 maddesi gereğince “iradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi bilinmiyorsa, poliçenin iptaline karar verilmesi istenebilir. İptal isteminde bulunan kişi poliçe elinde iken zıyaa uğradığını inandırıcı bir şekilde gösteren delilleri mahkemeye sağlamak ve senedin bir suretini ibraz etmek veya senedin esas içeriği hakkında bilgi vermekle yükümlüdür.”
… … şubesine ait; 28/10/2022 tarihli … çek seri numaralı, 1.010.000,00 TL bedelli ve 09/11/2022 tarihli, … çek seri numaralı, 900.000,00 TL bedelli iki adet çek için ayrı ayrı zayii sebebiyle iptalini istemiştir.
Mahkememizce, keşidecinin taraf ehliyeti ve hukuki menfaati bulunup bulunmadığı yönünden dava şartları öncelikle incelenmiştir.
6102 sayılı TTK’nun 757 vd. Maddelerinde düzenlenen, poliçeye ilişkin düzenlemeler yapılan atıf ile bono ve çekler hakkında da, hamilin iradesi dışında elinden çıkan bono ve çekin ödenmesine muhatabın men edileceği düzenlenmiş olup, iş bu dava sonucunda verilecek iptal kararının hamile sağladığı fayda, hamilin keşideci ve muhataba iptal kararını ibraz etmek suretiyle, kambiyo senedi bedelini talep hak ve yetkisini vermektedir. Yani senedin teşhis fonksiyonunu , böylece mahkemmizce verilen karar sağlamaktadır. Davacı keşidecenin borcu ödeyecek kişi olması sebebiyle, kambiyo senetlerinin iptalini talep etmede, teşhis fonksiyonu yönünden hukuki bir menfaatinin bulunmadığı açıktır.
Bu nedenle yasa koyucu tarafından 6100 sayılı TTK’nın 757/1 maddesi gereğince çek iptali davası açma hakkı hamile ait olduğu düzenlenmiş olup, keşidecinin dava açma hakkı olmadığından davanın usulden reddine karar verilmesi gerekmiştir.
Davacının çeklerin keşidecisi olması nedeniyle, çek hamile ait olan zayi nedeniyle çek iptali davası açmakta hukuki menfaati bulunmadığı anlaşılmakla, dava şartları yargılamanın her aşamasında mahkemece resen dikkate alınması göz önünde bulundurularak tensiben dosya üzerinden, davanın hukuki menfaat ve aktif husumet yokluğu nedeniyle REDDİNE, ilişkin aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Gerekçesi ekli kararda açıklanacağı üzere;
1-Davacının açtığı zayi nedeniyle çek iptali davasının HMK’nun 114/1-d,h ve 115/2 maddeleri gereğince keşidecinin hukuki menfaati bulunmadığından USUL YÖNÜNDEN REDDİNE,
2-Harç peşin olarak alındığından başkaca harç alınmasına yer OLMADIĞINA,
3-Yargılama giderinden kalan miktarın 6100 sayılı HMK 331/2 md. gereğince karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacı yana İADESİNE,
Dair tarafların yokluğunda verilen kararın taraflara tebliğinden itibaren iki haftalık süre içerisinde … BAM ilgili dairesinden istinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 17/11/2022

Başkan …
¸e-imzalıdır
Üye …
¸e-imzalıdır
Üye …
¸e-imzalıdır
Katip …
¸e-imzalıdır