Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
16. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/227 Esas
KARAR NO : 2023/636
DAVA : Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 04/04/2022
KARAR TARİHİ : 21/11/2023

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili ile davalı … San.ve Tic. Ltd. Şti arasında 19/07/2019 tarihli sözleşme imzalandığını, sözleşmeye göre 100 bin adet eşofman takımı dikimi konusunda anlaşıldığı, sözleşmede ifade edilen 400.000,00-TL bedelli toplam 5 adet çek müvekkili tarafından karşı tarafa teslim edildiğini, ancak taraflar arasında fesih için 27/07/2019 tarihli sözleşme imzalandığını ve 5 adet toplam 400.000,00-TL çekin ödeneceği de imza altına alındığını, davalının kötü niyetli olarak çekleri teslim etmediğini ve bu çekleri ciro etmek sureti ile başka kişi ve şirketler üzerinden icra takibine konu ettiğini, icra takibinde cebri icra yolu ile bir kısmının tahsil edilmesine yol açtığını, müvekkili aleyhine … A.Ş. … Şubesi’ne ait 20/10/2019 keşide tarihli … nolu 100.000,00-TL bedelli çek nedeni ile … İcra Müdürlüğü’nün 2019/… sayılı takip dosyası ile diğer davalı … A.Ş’nin alacak takibi başlattığını, müvekkilinin karşılıksız çek keşide etme suçlaması ile karşı karşıya kaldığını ve … İcra Ceza Mahkemesi’nin 2019/… esas sayılı dosyası ile yargılandığını belirterek … A.Ş. … Şubesi’ne ait 20/10/2019 keşide tarihli … nolu 100.000,00-TL meblağlı çek nedeniyle borçlu olmadığının tespitini, icra dosyasındaki takibin tedbiren durdurulmasını, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalılara hükmedilmesini arz ve dava etmiştir.
Davalı … A.Ş. vekili cevap dilekçesinde özetle; yetkili yerin … olduğunu, iddia ve beyanların gerçek dışı olduğunu, alacaklı müvekkilinin bahsi geçen çek ile ilgili icra takibi başlattığını, bu çek diğer davalı … San.ve Tic. Ltd. Şti tarafından davalı alacaklıyla yapılan ticaret karşılığı ödeme olarak verildiğini, müvekkilinin davacı ile herhangi bir ticari ilişkisinin olmadığını, çekin ciro silsilesi ile müvekkiline geçtiğini belirterek davanın reddini, dosyanın yetkisizliğine karar verilerek … Asliye Ticaret Mahkemelerine gönderilmesini, %20’den az olmamak üzere tazminata hükmedilmesini, davacının takibin tedbiren durdurulması talebinin reddini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı yana hükmedilmesini arz ve beyan etmiştir.
Davalı … San.ve Tic. Ltd. Şti’ne usulüne uygun tebligat yapılmasına rağmen davaya cevap vermediği görüldü.
TAHKİKAT, DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Dava; temel ilişkide davalı …..LTD.ŞTİ ye bir borç kalmadığından bahisle davaya konu senet nedeniyle davalılara borçlu olunmadığının tespiti istemine ilişkindir.
Davaya konu 20.10.2019 tarihli , 100.000 TL bedelli çekin incelenmesinde keşidecisinin davacı, lehtarının davalı ….. Ltd Şti , sonraki cirantanın diğer davalı … A.Ş olduğu ve senedin davalı ….. Ltd Şti tarafından ibraz edildiği görülmüştür.
… İcra Müdürlüğünün 2019/… takip sayılı dosyasında davalı … A.Ş nin, davacı ve diğer davalı aleyhine davaya konu senet nedeniyle takip başlattığı görülmüştür.
Bilirkişi …tarafından düzenlenen 20/09/2023 tarihli bilirkişi raporunda özetle;
”..Gerek icra dosyası, gerekse dava dosyası içeriği, davacı şirketin ticari defterleri ile davalı … A.Ş tarafından sunulan flash bellek , evraklar ve belgeler üzerinde yaptığım inceleme ve değerlendirme sonuçları aşağıda arz edilmiştir.
1-Davacı şirkete ait ticari defterlerinin HMK’nun 222/3.maddesi gereğince TTK hükümlerine göre usulüne uygun yapıldığı, açılış ve kapanış onayları yaptırılmış ve birbirini doğrulayan defter kayıtlarının sahibi lehine delil niteliği taşıdığı,
2-Davacı şirket ile davalı … San.ve Tic. Ltd. Şti ile ticari ilişkisinin bulunduğu, dava konusu …’a ait 20/10/2019 tarih, … çek onul 100.000,00-TL miktarındaki çek davacı şirketin ticari defter kayıtlarında yer aldığı,
3-Davalı … A.Ş vekili tarafından dosyaya sunulan flash bellek ve evraklarda 2019 yılı Ağustos dönemi e-berat , 15/08/2019 tarihli yevmiye kaydı suretleri ve davalı … San.ve Tic. Ltd. Şti ile ticari ilişkiye ait muavin ekstresinin yer aldığı,
4-Sunulan hesap ekstresine göre; davalı şirketlerin aralarında ticari ilişkinin bulunduğu, takip tarihi olan 04/12/2019 itibariyle davalı … A.Ş’nin davalı … San.ve Tic. Ltd. Şti’ne 41.621,71-TL borçlu olduğu,
5-Davacı şirketin davalı … San.ve Tic. Ltd. Şti ile ticari ilişkisi bulunduğu,
6-Davacı şirketin sonraki ciranta olan davalı … A.Ş ile ticari ilişkileri bulunmadığı ve davacının davaya konu çek nedeni ile davalılara borcunun bulunmadığı sonuç ve kanaatine varıldığı”şeklinde mütalaada bulunmuştur.
Yargılama kapsamında toplanan tüm delillerin değerlendirilmesi sonucunda; Davacı tarafça, davaya konu çekin keşidecisi davacı tarafından davalı …..Ltd Şti ye keşide edildiği ancak anılan davalı ile olan sözleşmesel ilişki feshedildiğinden, davalılara borçlu olunmadığının tespiti istemi ile eldeki davanın ikame edildiği, davacı yanın dava kapsamında imzaya yönelik bir itirazının olmadığı görülmüştür.
Mahkememizce alınan bilirkişi raporu uyarınca davacı ile davalı …..Ltd Şti arasında ticari ilişkinin sabit olduğu, senedin davacı kayıtlarında yer aldığı ve davalıya borçlu bulunmadığı, anılan davalı tarafın verilen kesin süre içerisinde ticari defter ve belgeler ibraz edilmez veya mazeret de bildirilmez ise defter ibrazından kaçınmış sayılacakları ve HMK’nın 222/3. maddesi gereğince karşı tarafa ait eksiksiz ve usulüne uygun olarak tutulmuş, açılış ve kapanış onayları yaptırılmış ve birbirini doğrulayan defter kayıtlarının karşı taraf lehine delil olarak kabul edileceği hususunun ihtarına rağmen defterlerini incelemeye sunmadığı, böylece davacının davalı … Ltd Şti ye borcu bulunmadığı anlaşılmakla anılan davalı yönünden davanın kabulüne karar verilmiştir.
TTK’nın 790. maddesi; “Cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır.” şeklinde düzenleme altına alınmış olup Kanun’un 710/3 c. 2 hükmüne göre ödeyen kişinin, cirolar arasında düzenli bir silsile bulunup bulunmadığını incelemekle yükümlü ise de cirantaların imzalarının geçerliliğini araştırmak zorunda olmadığı açıklanmıştır. Kanuni düzenlemeler gereğince çeklerde şeklen yetkili hamil cirolar arasında muntazam bir teselsülün mevcut olup olmamasına göre belirlenmekte olup bu ilkelere göre kopma yapmayan muntazam bir ciro zincirine göre hamil olduğu anlaşılan kişi o çekin şeklen yetkili hamili sayılmaktadır. Somut olaya bakıldığında ise çek üzerindeki ciro silsilesinin muntazam bir ciro zincirine göre devam ettiği görülmüş olup davalı … A.Ş’nin şeklen yetkili hamil olduğu saptanmıştır.
TTK’nın 792. maddesi uyarınca; “Çek herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa ister hamile yazılı ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek sözkonusu olup da hamil hakkını 790. maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş yeni hamil ancak çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.” hükmü geçerli olmakla ispat yükü davacı taraf üzerinde olup, davacının çekin rızası hilafına elinden çıktığını ve çeki elinde bulunduran şahsın kötüniyetli veya iktisabında ağır kusurlu olduğunu ispat etmesi gerekmektedir. Yine Türk Ticaret Kanunu’nun 687. maddesinde ise poliçeden dolayı kendisine başvurulan kişinin, düzenleyen veya önceki hamillerden biriyle kendi arasında doğrudan doğruya var olan ilişkilere dayanan def’ileri başvuran hamile karşı ileri süremeyeceği, ileri sürülebilmesi için hamilin poliçeyi iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olmasının gerektiği ve alacağın temliki yoluyla yapılan devirlere ilişkin hükümlerin de saklı olduğu ifade edilmiştir.
Bu hali ile tüm dosya kapsamında davalı … A.Ş nin çeki iktisapta bile bile borçlunun zararına hareket ettiği ve iktisabında kötü niyetli olduğu iddiasının kanıtlanamadığı, ticari defterlerde davacı ile anılan davalının doğrudan ticari ilişkilerinin olmasının beklenemeyeceği, zira lehtarın diğer davalı olduğu, davalılar arasında ise ticari ilişki bulunduğu, tüm bu gerekçeler ışığında; davaya konu çekin ciro silsilesinde kopukluk bulunmadığı, davalı … A.Ş nin yetkili hamil olduğu, anılan davalının bile bile borçlunun zararına hareket ettiği ve çekin iktisabında kötü niyetli olduğuna dair iddiaları teyit eder mahiyette delil bulunmadığı, diğer davalıya karşı ileri sürülebilecek şahsi defilerin davalı … A.Ş ye karşı ileri sürülemeyeceği, davacı tarafın anılan davalının davaya konu takip dayanağı çekin bedelsiz olduğunu bilerek ve isteyerek aldığını her türlü şüpheden uzak şekilde ispatlaması gerektiği, ( Emsal Karar Bam 15. H.D 2022/246 Esas , 2022/396 Karar) anlaşılmakla; … A.Ş yönünden sübut bulmayan davanın reddine, şartları oluşmayan tazminat isteminin de reddine dair karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi açıklandığı üzere;
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile;
Davalı ……LTD ye açılan dava yönünden davacının … AŞ … Şubesine ait 20/10/2019 keşide tarihli … IBAN nolu … çek nolu 100.000,00 TL meblağlı çek yönünden anılan davalıya BORÇLU OLMADIĞININ TESPİTİNE,
Davalı …… A.Ş yönünden açılan davanın reddine,
Şartları oluşmadığından davalı …… A.Ş’nin tazminat isteminin reddine,
2-Kabul edilen dava değeri üzerinden hesaplanan 6.831,00-TL karar-ilam harcından, davacı tarafça peşin yatırılan 1.707,76TL harcın mahsubu ile bakiye 5.123,24-TL harcın davalı … San.ve Tic. Ltd. Şti’nden tahsili ile Hazine’ye gelir kaydedilmesine,
3-Davacı tarafça yapılan 2.328,00-TL yargılama giderinin, davalı … San.ve Tic. Ltd. Şti’nden tahsili ile davacıya ödenmesine,
4-Davalı taraf yargılama gideri yapmadığından bu hususta bir karar verilmesine yerolmadığına,
5-Davacı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve takdir olunan 17.900,00-TL vekalet ücretinin davalı … San.ve Tic. Ltd. Şti’nden alınıp davacıya ödenmesine,
6-Davalı … A.Ş kendisini vekille temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve takdir olunan 17.900,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak anılan davalıya ödenmesine,
7- Taraflarca yatırılan avansların kullanılmayan kısmının, karar kesinleştiğinde, istek halinde ilgili tarafa iadesine,
8- Davacı tarafça peşin yatırılan 1.707,76-TL karar ve ilam harcı ile 80,70 TL başvuru harcı olmak üzere toplam 1.788,46 TL nin davalı … San.ve Tic. Ltd. Şti’nden tahsili ile davacıya ödenmesine,
9-Devletçe karşılanan 1.400,00-TL arabuluculuk ücretinin, davalı … San.ve Tic. Ltd. Şti’nden tahsili ile Hazineye gelir kaydedilmesine,
Dair, hazır olan tarafların yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere istinaf dilekçesi sunulmak suretiyle … Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.21/11/2023

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır