Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
16. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/810 Esas
KARAR NO : 2023/550
DAVA : İtirazın İptali (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 08/12/2021
KARAR TARİHİ : 25/10/2023

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkil ile davalı organizatör arasında…… tarihinde “Yurtdışı Fuarları Milli Katılım Sözleşmesi” imzalandığını, sözleşme kapsamında müvekkilin 09-12 Kasım … tarihli … … fuarına katılımı karşılığında müvekkil tarafından 21.880 USD ödenmesi kararlaştırılmış olup müvekkil sözleşmede belirtilen tarihlere uygun şekilde tüm ödeme yükümlülüğünü yerine getirdiğini, … yılının başlarında coronavirüs salgınının tüm dünyayı etkilemesi ve hayatı neredeyse durma noktasına getirmesi sebebiyle 09-12 Kasım … tarihlerinde gerçekleşmesi planlanan … Fuarı … tarihinde ana organizatör tarafından, coronavirüs salgınının sona ereceği ümidi ile 2021 yılının Kasım ayına ertelendiğini, 2021 yılının Ağustos ayında hala daha tüm dünya çapında pandeminin olumsuz etkileri sürmekte ve birden çok tedbir ülke bazında farklılıklar göstermekle birlikte uygulanmaya devam ettiğini, Ülkelerarası seyahatlerin güvenli bir biçimde gerçekleştirilmesi için hem ülkeye giriş hem ülkeden çıkışlarda sıkı şartlar aranmakta olup fuarın gerçekleşeceği Abu Dabi Emirliği de birtakım şartlar öngören yerlerden biri olduğunu, Müvekkil yönünden sözleşmenin imza tarihinde öngörmesinin mümkün olmadığı mali yükümlülükleri beraberinde getiren durumların oluşması dolayısıyla, davalı tarafa 27.08.2021 tarihinde …. Noterliğinin … yevmiye numaralı ihtarnamesi gönderilerek müvekkilin haklı sebeple fuara katılamayacağı bildirilmiş ve müvekkilin ödemiş olduğu 21.880 USD tutarındaki fuar katılım bedelinin iadesi talep edildiğini, ihtarnamemize cevaben davalı tarafından keşide edilen … Noterliğinin 07.09.2021 tarihli ihtarnamesinde davalı tarafça çeşitli sebepler öne sürülerek fuar katılım bedelinin iade edilmeyeceği belirtildiğini, 14.09.2021 tarihinde … Noterliğinin … yevmiye numaralı ihtarnamesi gönderilerek mevcut koşullar altında sözleşmenin ifasının mümkün olmadığı ve para iadesinin yapılması gerektiği ihtar edildiğini, Bunun üzerine davalı organizatör daha önceden tarafımızdan aldığı paraya istinaden fatura kesmediğinden, taraflar arasında arabuluculuk süreci başlamasından sonra alelacele 15.10.2021 tarihinde düzenlenen … ve … numaralı faturaları keserek kötüniyetini ortaya koyduğunu, tarafımızca 22.10.2021 tarihinde … Noterliğinin … yevmiye numaralı ihtarnamesi gönderilmiş ve anılan faturalara itiraz edilerek iade edildiği ihtar edildiğini, … İcra Müdürlüğü 2021/… E. sayılı dosyası ile icra takibi başlatılarak müvekkilin ödediği fuar katılım bedelinin iadesi istenmiştir. Davacı tarafça icra takibine yapılan itiraz üzerine tarafımızca arabuluculuk başvurusu gerçekleştirilmiş olup 20.10.2021 tarihli anlaşamama tutanağı düzenlendiğini, müvekkilinin yukarıda bahsedilen tüm süreçten de anlaşılacağı üzere fuara katılmayacağına yönelik iradesini şüpheye yer vermeyecek derecede açık şekilde ortaya koymuş olmasına rağmen, müvekkil tarafından fuar alanında müvekkilin ticaret unvanının ve logosunun teşhir edildiği tespit edildiğini, Müvekkilin rızası olmaksızın ticaret unvanının kullanılması marka hakkına tecavüz teşkil ettiğini, davalı tarafın kötüniyetini açık bir şekilde göstermekte olup 15.11.2021 tarihinde davalı tarafa … Noterliğinin … yevmiye numaralı ihtarnamesi gönderilmiş ve gerçekleştirilen usulsüzlüğün sonlandırılması, müvekkilin ticaret unvanının ve logosunun fuar alanından kaldırılması, bunlar haricindeki kullanım olduğu takdirde bunların da ihtarnamede belirtilen süre içinde sonlandırılması aksi takdirde hukuk davası açılması yanında marka hakkına tecavüz dolayısıyla suç duyurusunda bulunulacağı ihtar edildiğini, davalı taraf 16.11.2021 tarihli … Noterliğinin … yevmiye numaralı cevabi ihtarnamesini tarafımıza göndererek genel olarak önceki ihtarnamesindeki cevapları tekrarlandığını beyanla davanın kabulü ile; Davacı tarafın …. İcra Müdürlüğünün 2021/… E. sayılı dosyası ile başlatmış olduğu icra takibine karşı davalı tarafın itirazının iptaline ve takibin devamına, davalı-borçlu aleyhine haksız ve kötüniyetli itirazı ve alacağın likit olması sebebiyle %20’den az olmamak üzere icra inkar tazminatına, haksız ve kötüniyetli olarak borca itiraz eden davalı borçlunun mal kaçırmasını engellemek amacıyla malvarlığı üzerine ve banka hesaplarına ihtiyati haciz konulmasına, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin karşı taraf üzerine bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkil şirket, yurt içinde ve yurt dışında çeşitli alanlarda faaliyet gösteren bir çok firmanın katıldığı fuarların organizasyon işleriyle iştigal ettiğini, müvekkil şirket ile davalı arasında 09-12 Kasım … tarihleri arasında Abu Dhabi’de gerçekleşmesi planlanan … … fuarına katılım için …… tarihli Yurtdışı Fuarları Milli Katılım Sözleşmesi’ni imzalandığını, her iki tarafın stand alanı, nakliye birim maliyeti vs. gibi teknik hususlara kadar netleştirdiği sözleşme uyarınca toplam bedel 21.880 USD olarak kararlaştırıldığını, … yılı Mart ayı itibariyle Covid-19 salgını sebebiyle pandemi sürecine girilmiş ve fuara ev sahipliği yapan firma tarafından fuarın 2021 yılına erteleneceği bilgisi edinildiğini, müvekkil şirket, bu bilgiyi edinir edinmez -fuar tarihinden de 4 ay evvel kadar- davalı şirkete bildirimde bulunmuş ve fuarın 2021 yılı Kasım ayına ötelendiği bilgisini ulaştırdığını, müvekkil şirket tüm iyiniyeti ile maliyeti artmış olmasına rağmen katılımcılardan ertelenen fuar için herhangi bir bedel talebinde bulunmamış ve katılımcıların da tüm haklarının bu anlamda baki olduğunu özellikle belirtmiş, sözleşme kapsamında da bir uyarlama talebi olmadığını, söz konusu erteleme yazısının davacıya tebliğinden sonra da, davacı fuara katılmayacağına veya sözleşmeden döndüğüne ilişkin bir beyanda bulunmamış ve hatta mücbir sebep olarak nitelendirdiği bu sürecin varlığından haberdar olduktan sonra da erteleme yazısına rağmen ödemelerine devam etmiş ve sözleşmeyi ayakta tutma iradesini ortaya koyduğunu, davacı pandemi sürecine karşın 1,5 yıl gibi bir sürede sözleşme koşullarını kabul ederek devam etmiştir. Devam eden süreçte, tüm Dünya pandeminin etkilerini benimsemiş, ülkeler çeşitli önlemler alarak salgının etkilerini azaltmaya çalışmışlar ve herkes hayatın olağan akışına uygun şekilde bu etkileri kabul ederek yaşamına devam ettiğini, ertelenen organizasyonlar kontrollü bir şekilde yapılmaya başlanmış ve nitekim söz konusu … 2021 fuarı 15-18 Kasım 2021 tarihlerinde davalı hariç tüm katılımcıların katılımı ile gerçekleştiğini, davacı şirket tarafından …. Noterliği’nin 27.08.2021 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi (EK-3) ile Birleşik Arap Emirlikleri tarafında alınan Covid-19 haline yönelik önlemlere uymak istemediğini, çalışanlarının karantinaya girme ihtimalinden bahisle, sözleşmeden tek taraflı döndüğünü beyan ederek ödenen bedelin iadesini talep ettiğini, müvekkil şirket tarafından, davacının ihtarnamesine cevap olarak keşide edilen … Noterliği’nin 07.09.2021 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesinde de belirtildiği üzere, taraflar arasındaki Sözleşme’nin 4. Maddesi “Organizatör, söz konusu fuarı açmakla yükümlüdür. Ancak mücbir sebeplerden dolayı, doğal afetler Türk ve fuarın yapılacağı ülke, hükümet ve diğer resmi makamların vereceği kararlar ve organizatörün iradesi dışında meydana gelebilecek problemler sonucunda fuarın belirtilen tarihte ve belirtilen yer açılmaması durumunda organizatör hiçbir sorumluluk taşımaz. Bunun dışındaki durumlarda sorumluluk organizatöre aittir.” şeklinde düzenlenmiş olup mücbir sebep hallerinde veya ülkelerin vereceği kararların uygulanmasında müvekkil şirketin herhangi bir sorumluluğunun bulunmadığı açıkça belirtilmiştir. Müvekkilin iradesi dışında gerçekleşen bu halde, müvekkilin bedel iadesi gibi bir sorumluluğu söz konusu olamaz. Nitekim söz konusu fuar, 2021 yılında Abu Dhabi’de vaad edildiği şekilde gerçekleşmiş ve müvekkil şirket üzerine düşen yükümlülükleri de eksiksiz yerine getirmiştir. Müvekkil şirket, fuar tarihinden evvel ana organizatöre stant ve yer kirasını, nakliye hizmetlerinin bedelini, Ticaret Bakanlığı’na yapılması gereken ödemeleri, davacı şirketin tanıtımı için hazırlanan katalog bedellerini, operasyon bedellerini ödemiş ve sözleşmesel yükümlülüklerini ifa etmiştir. Müvekkilin iradesi dışında meydana gelen vakıalar için müvekkili sorumlu tutmak objektif sorumluluk anlayışına aykırı olduğunu, beyanla . telafisi imkansız zararların doğmaması adına usul ve yasaya aykırı şekilde talep edilen ihtiyati tedbir- haciz talebinin reddine, usule, esasa ilişkin beyan ve itirazlarımız ile davanın esastan reddine, kötüniyetle ihdas edilen davaya ilişkin müvekkil şirket lehine dava değerinin % 20’si oranında kötüniyet tazminatına, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı yana yükletilmesine karar verilmesini talep etmiş ve savunmuştur.
DELİLLER:
…. İcra Dairesi’nin 2021/… esas sayılı dosyası celp edilerek dosyamız arasına alınmıştır.
Ticaret Bakanlığına müzekkere yazılmış olup, 15-18 Kasım 2021 tarihleri arasında Abu Dabi BAE ülkesinde düzenlenen … 2021 fuarına katılan şirketleri gösterir katılımcı listesi istenilmiş, müzekkere cevabı dosyamız arasına alınmıştır.
Birleşik Arap Emirlikleri Başkonsolosluğuna müzekkere yazılmış olup, 22/07/…, 27/08/2021 ve 15/11/2021 tarihleri itibarıyla, Türkiye’den Birleşik Arap Emirlikleri ülkesine girişlerde Covid-19 önlemleri kapsamında aşı zorunluluğu, karantina uygulaması vb. kuralların ne olduğu konusunda mahkememize bilgi verilmesi istenilmiş, Dışişleri Bakanlığı Ortadoğu ve Kuzey Afrika İkili Siyasi İşler Genel müdürlüğünün 17/04/2023 tarihli müzekkere cevabı dosyamız arasına alınmıştır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Mahkememizde görülmekte olan dava; taraflar arasındaki fuar katılım sözleşmesi gereğince … Kasım tarihinde yapılacak fuarın Covid-19 salgını sebebiyle 2021 Kasım’a tarihte davacı tarafça fuara katılımın aşırı ifa güçlüğü teşkil ettiğinden bahisle fuar katılım bedeli olarak ödenen meblağın iadesi amacıyla … İcra Müdürlüğünün 2021/… esas sayılı dosyası ile başlatılan icra takibine itirazın iptali ve icra inkar tazminatı istemine ilişkindir.
Mahkememizce …. İcra Dairesinin 2021/… Esas sayılı dosyasının celp edilerek incelenmesi ile; davacı … tarafından davalı … aleyhine 23/09/2021 tarihinde 21.880USD alacak yönünden ilamsız takip başlatıldığı, davalının yasal süresi içerisinde takibe, borca ve işlemiş faize itirazı ile takibin durduğu akabinde iş bu davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Somut uyuşmazlığın incelenmesinde; davacı özetle organizatör olan davalı ile arasında…… tarihinde “Yurtdışı Fuarları Milli Katılım Sözleşmesi” imzalandığını, sözleşme kapsamında 09-12 Kasım … tarihli … … fuarına katılımı karşılığında 21.880 USD’nin davalıya ödendiğini ancak … yılının başlarında coronavirüs salgınının tüm dünyayı etkilemesi sonucu 09-12 Kasım … tarihlerinde gerçekleşmesi planlanan … Fuarı … tarihindeki fuarın ana organizatör tarafından, coronavirüs salgınının sona ereceği ümidi ile 2021 yılının Kasım ayına ertelendiğini, 2021 yılının Ağustos ayında hala salgının devam ettiği ve ülkeler arası seyahatlerin güvenli bir biçimde gerçekleştirilmesi için hem ülkeye giriş hem ülkeden çıkışlarda sıkı şartlar aranmakta olup fuarın gerçekleşeceği Abu Dabi Emirliği de birtakım şartlar öngören yerlerden biri olduğunu, bu nedenle sözleşmenin imza tarihinde öngörmesinin mümkün olmadığı mali yükümlülükleri beraberinde getiren durumların oluşması dolayısıyla, davalı tarafa 27.08.2021 tarihinde …. Noterliğinin … yevmiye numaralı ihtarnamesi gönderilerek müvekkilin haklı sebeple fuara katılamayacağı bildirilmiş ve müvekkilin ödemiş olduğu 21.880 USD tutarındaki fuar katılım bedelinin iadesi talep ettiği anlaşılmıştır. Davalı ise özetle ilgili sözleşmenini imzalandığını, davacının iadesini istediği bedeli ödediğini, Covid salgını nedeniyle fuara ev sahipliği yapan firma tarafından fuarın 2021 yılına erteleneceği bilgisinin edinildiğini ve bu bilgiyi edinir edinme davalı şirkete bildirimde bulunulduğunu,söz konusu … 2021 fuarı 15-18 Kasım 2021 tarihlerinde davalı hariç tüm katılımcıların katılımı ile gerçekleştiğini, davacının ise tek taraflı beyanı ile sözleşmeden döndüğünü ancak sözleşme’nin 4. Maddesi gereği bir sorumlulukları bulunmadığı beyanla davanın reddini savunmuştur. Tarafların dilekçelerinin irdelenmesinde taraflar arasında…… tarihinde “Yurtdışı Fuarları Milli Katılım Sözleşmesi” imzalandığı ve iadesi istenen bedelin davacı tarafından davalıya ödendiği hususu sabittir. İhtilafın davacının Covid salgını pandemi koşullarında fuarın ertelenmesi ve fuarın yapılacağı ülkenin birtakım karantina koşulları uygulamasının davacının sözleşme tek taraflı olarak dönüp dönemeyeceğine ve buna bağlı olarak fuar katılım bedelini iade alıp alamayacağına ilişkindir.
Mahkememizce Ticaret Bakanlığına müzekkere yazılmış olup, 15-18 Kasım 2021 tarihleri arasında Abu Dabi BAE ülkesinde düzenlenen … 2021 fuarına katılan şirketleri gösterir katılımcı listesi istenilmiş, müzekkere cevabında davacı hariç tüm katılımcıların fuarda bulunduğu görülmüştür.
Mahkememizce Birleşik Arap Emirlikleri Başkonsolosluğuna müzekkere yazılarak fuar tarihlerinde Türkiye’den Birleşik Arap Emirlikleri ülkesine girişlerde Covid-19 önlemleri kapsamında aşı zorunluluğu, karantina uygulaması vb. kuralların ne olduğu konusunda mahkememize bilgi verilmesi istenilmiş, cevabi yazıda fuarın yapılacağı Kasım 2021 tarihinde karantina uygulamasının olmadığı, uçuştan 48 saat önce negatif PCR testinin yeterli olduğu, aşıları eksik ise orada tekrar PCR testi uygulandığı ve test pozitif çıktığı taktirde karantina uygulandığı belirtilmiştir.
Taraflar arasında imzalanan sözleşmenin 3. maddesinde “sözleşmenin fuarın yapımından önce 180 gün içinde katılımcı tarafından haksız feshi halinde katılım bedelinin %100’ünü cezai şart olarak organizatöre öder” düzenlemesi bulunmaktadır. 4. maddesinde ise mücbir sebepler belirtilmiş olup “fuarın yapılacağı ülke resmi makamlarının vereceği kararlardan organizatörün sorumluluğunun doğmayacağı” düzenlenmiştir.
Yukarıda yapılan açıklamalar ışığında tüm deliller birlikte değerlendirildiğinde; tarafların tacir olduğu, aralarında fuar katılım sözleşmesi imzalandığı ve iadesi istenen bedelin davalıya ödendiği, fuarın Covid nedeniyle belirlenen ilk tarihte yapılamadığı bir kez ertelendiği ve erteleme tarihinde fuarın yapıldığı, davacı hariç tüm katılımcıların fuara katıldığı, davacının gönderdiği ihtarname ile covid nedeniyle karantina uygulandığını ve aşırı ifa güçlüğü doğduğu belirterek sözleşmeden döndüğünü beyan ettiği görülmüştür. Bahsi geçen ilgili sözleşmenin 4. maddesinde fuarın yapılacağı ülke resmi makamlarının vereceği kararlardan organizatörün sorumluluğunun bulunmadığının taraflarca kararlaştırıldığı ve imza altına alındığı sabit olmakla basiretli tacir gibi davranmakla yükümlü davacının, irade serbestisi ile imzaladığı sözleşme ile ahde vefa ilkesi gereğince bağlı olacağı açıktır. Davacının dönme beyanında iddia ettiği karantina koşulları da araştırılmış ve fuarın yapıldığı tarihte sadece PCR testi zorunluluğunun bulunduğu ve ancak test pozitif çıktığında karantina uygulandığı anlaşılmıştır. Davacı yanca Covid salgınının taraflarınca bilinemeyeceği ve aşırı ifa güçlüğü meydana getirdiği belirtilmiş ise de tüm dünyada uygulanan tedbirlerin davalı yanca da önceden bilinemeyeceği, salgın koşullarında davalı tarafça üzerine düşen sorumluluğun yerine getirildiği, ortaya çıkan durumda davacı için aşırı ifa güçlülüğünün meydana gelmediği, davacı yanca böyle bir durumun oluştuğu düşünülmekte ise de TBK 138. maddesinde hakimden sözleşmenin uyarlanmasını isteme hakkına sahip olduğu bu mümkün olmadığı taktirde dönme hakkını kullanabileceği , sözleşmenin 3. ve 4. Maddesinin davacı yanca imzalandığı ve davalı lehine uygulanma alanı bulduğu anlaşılmakla davacının davasının reddi gerektiği kanaatine varılmış olup aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
Kötü niyet tazminatı isteminin koşulları da oluşmadığından bu talebin de reddi gerekmiş ve aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi açıklandığı üzere;
1-Davacı tarafından açılan davanın REDDİNE,
2-Şartları oluşmayan kötü niyet tazminatı isteminin REDDİNE,
3-Davacı tarafça peşin yatırılan 4.175,71TL harcından alınması gereken 269,85TL karar-ilam harcının mahsubu ile bakiye 3.905,86TL harcın, kararın kesinleşmesi ve talep halinde davacıya İADESİNE,
4-Dava ret ile sonuçlandığından, davacı tarafça yapılan yargılama giderinin kendi üzerinde BIRAKILMASINA,
5- Davalı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden, reddedilen talep üzerinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 46.864,94 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya ÖDENMESİNE,
6- Taraflarca yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının 6100 sayılı Yasanın 333. maddesi ile Yönetmeliğin 207. maddesi gereğince hükmün kesinleşmesinden sonra hesap numarası bildirilmiş ise elektronik ortamda hesaba aktarmak suretiyle; hesap numarası bildirilmemiş ise masrafı kalan paradan karşılanmak suretiyle PTT merkez ve işyerleri vasıtasıyla adreste ödemeli olarak yazı işleri müdürü tarafından İADESİNE,
7-Devletçe karşılanan 1.320TL arabuluculuk ücretinin, davacıdan tahsili ile hazineye gelir KAYDEDİLMESİNE,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere istinaf dilekçesi sunulmak suretiyle … Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 25/10/2023

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır