Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 16. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/65 E. 2022/114 K. 16.02.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
16. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/65 Esas
KARAR NO : 2022/114
DAVA : İtirazın İptali
DAVA TARİHİ : 26/01/2021
KARAR TARİHİ : 16/02/2022

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle ; müvekkili ile davalı arasında mal alım satımına ilişkin olarak cari hesap ilişkisinin söz konusu olduğunu, müvekkili tarafından davalıya satışı yapılan mal bedellerinden kaynaklanan cari hesabın 8.238,27 TL borç bakiyesi verdiğini, davalının bu borcunu ödemekten kaçındığını, alacağın tahsili için müvekkili tarafından davalı aleyhine, … İcra Müdürlüğü’nün 2020/… E. sayılı dosyası ile ilamsız icra takibi yapıldığını, davalı borçlu tarafından yapılan takibe itiraz edildiğini ve takibin durduğunu, davalı tarafından aynı zamanda yetki itirazında bulunduğunu ve icra dosyasının … İcra Müdürlüğü’nün 2020/… E. sayılı dosyasına kaydedildiğini, dava öncesi yapılan arabuluculuk görüşmelerinden bir sonuç alınamadığını ve huzurdaki davanın açıldığını belirterek davalarının kabulüne, davalının … İcra Müdürlüğü’nün 2020/… E. sayılı dosyasına yapmış olduğu itirazın iptaline ve takibin devamına, borçlu şirket aleyhine %20’den aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalıya usulüne uygun tebligat yapıldığı, ancak davaya karşı cevap dilekçesi sunulmadığı görülmüştür.
DELİLLER VE GEREKÇE: Dava; ticari mal satım ilişkisine dayalı bakiye açık hesap alacak istemiyle başlatılan icra takibine itirazın iptali istemine ilişkindir.
Alacak istemine dayanak hesap özeti ile fatura suretlerinin, ambar tesellüm fişlerinin ibraz edildiği görülmüştür.
Davalı tarafa ait BA kayıtları, SGK yazı cevapları celp ve tetkik edilmiştir.
İtirazın iptali istemine konu … İcra Dairesinin 2020/… esas sayılı dosyası celp ve tetkik edilmiştir.
Mahkememizce dosya kapsamına alınan bilirkişi raporunda özetle;
“…İNCELEME:
İnceleme, tüm dosya kapsamı ve davacı tarafından USB (flash bellek) içerisinde sunulan 2020 yılına ait yasal ticari defterler üzerinde yapılmıştır.
USUL İNCELEMESİ:
Davacı Karşıyaka Plastik’in incelenen 2020 yılına ait e-defter beratları ile noter tasdik bilgileri aşağıda sunulmuştur.
¸
Davalı … ‘un incelenen incelenen 2020 yılına ait noter tasdik bilgileri aşağıda sunulmuştur.
¸
Davacı … ‘in ve davalı … …’un sunmuş olduğu 2020 yılı yasal ticari defterlerinin; TTK’nun 64 ve 65 maddelerinde yer alan defter tutma yükümlülüğü ve defterlerin tutulması hükümlerini ve VUK’nun 220-226’ maddelerinde yer alan defterlerin tasdiki hükümlerini ihtiva ettiği görülmüş olup, davacı ve davalının incelenen 2020 yasal ticari defterlerinin, HMK 222. maddesine göre delil olarak kabul edilebileceği kanaatine varılmıştır.
HESAP İNCELEMESİ:
Davacının sunmuş olduğu yasal ticari defterler üzerinde yapılan incelemede, davalıya ait hesapların … cari hesap kodunda ve … San. Tic. Ltd. Şti. hesap adında takip edildiği, davalı adına tanzim edilen fatura tutarlarının bu hesaba borç kaydedildiği, ilgili hesabın 12.08.2020 takip tarihi itibariyle 8.238,27 TL borç bakiyesi verdiği, başka bir ifade jile davacının kendi yasal ticari defter kayıtlarına göre davalıdan bu tutar kadar alacaklı gözüktüğü görülmüş olup, hesap ekstresi aşağıda sunulmuştur.
¸
Davalının sunmuş olduğu yasal ticari defterler üzerinde yapılan incelemede, davacıya ait herhangi bir hesabın yer almadığı, davacı tarafından tanzim edilen davaya konu fatura faturaların davalının yasal ticari defterlerinde kayıtlı olmadığı, davalının bağlı bulunduğu vergi dairesi tarafından dosyaya sunulan belgede 2020/7 dönem Ba formunun davalı tarafından boş olarak beyan edildiği, yine dosyaya sunulan vergi dairesi belgesinde, davaya konu faturalara ait KDV’nin beyan edilmediği, anlaşılmıştır.
FATURA VE İRSALİYE İNCELEMESİ:
Davacı tarafından davalı adına; 18.07.2020 tarih, … no.lu, 7.353,42 TL tutarlı, … ELGEÇME ve KLİŞE içerikli e- Arşiv FATURA ile 20.07.2020 tarih, … no.lu, 874,85 TL tutarlı, … ELGEÇME içerikli e- Arşiv FATURA larının tanzim edildiği görülmüştür.
Bilindiği üzere;
e-Fatura, sadece sistemde kayıtlı kullanıcılara gönderilebilir ve alınabilirken,
e-Arşiv fatura, e-Fatura kapsamı dışındaki firma ve tüketicilere elektronik ortamda düzenlenebilmekte ve ikinci nüshasının elektronik olarak muhafaza ve ibraz edilmesini sağlamaktadır.
e-Fatura, elektronik ortamda alıcısına iletilmekte ancak, kağıt çıktı alınamamaktadır.
e-Arşiv fatura, hem elektronik (eposta) hem de kağıt çıktı olarak alıcısına iletitebilmektedir.
e-Arşiv faturada belgeler mali mühür ve zaman damgasıyla onaylanıp saklanırken e- Fatura’da zaman damgası yoktur.
e-Fatura’da gönderilen her fatura önce GIB’e iletilir, e-Arşiv faturada ise GİB’e
yalnızca ay sonlarında bir rapor ile bilgi verilir.
e-Fatura’da GİB Portal, Entegrasyon, Özel Entegratör yöntemlerinden biri kullanılır.
e-Arşiv fatura kullanıcıları İse Özel Entegratör ya da kendi bilgi işlem sistemlerine onay alarak kullanabilir.
Yukarıda yer alan bilgilere göre dosya kapsamında davaya konu e-arşiv fatura belgelerinin davalıya tebliğ edildiğine ilişkin olarak herhangi bir belgenin dosya kapsamında yer almadığı görülmüştür.
Malın tesliminde e-Fatura veya e-Arşiv Fatura düzenlenir ve düzenleme tarihinin yanında saat ve dakikası yazılırsa ayrıca belge üzerinde “İrsaliye yerine geçer” ibaresi eklenirse e-Fatura ve e-Arşiv Fatura, sevk irsaliyesi yerine geçmektedir.
Ayrıca matbu çıktısının satıcı ya da yetkili tarafından imzalanması gerekmektedir. Bu tür durumlarda ayrıca e-İrsaliye düzenlenmesine gerek yoktur.
Davacı tarafından davalı adına tanzim edilen e-arşiv faturaların yukarıda yer alan hükümleri içermesi nedeniyle, davacı tarafından davalı adına tanzim edilen e-arşiv fatura içeriği emtia için ayrıca sevk irsaliyesi tanzim edilmesine gerek bulunmamaktadır.
Davacı tarafından davalı adına tanzim edilen e-fatura içeriği emtianın davalıya teslim edilmesi için tanzim edilen 20.07.2020 tarih, … no.lu AMBAR TESELLÜM FİŞİ üzerinde yapılan incelemede, belgenin, Ege Ulaşım tarafından tanzim edilerek davacıya verildiği, davaya konu e-arşiv fatura içeriği olan 500 KG (4404*60) emtianın … tarafından imzalandığı, emtianın … plakalı araç ile taşınacağı bilgilerinin yer aldığı,
Nakliye firması olan … Ulaşım tarafından tanzim edilerek davacıya verilen ambar tesellüm fişi, emtianın davacıdan teslim alındığının bir belgesi olup, nakliye firması tarafından teslim alının emtianın davalıya teslim edildiğine ilişkin olarak dosya kapsamında herhangi bir bilgi ve belgenin bulunmadığı görülmüştür… ” yönünde mütalaada bulunulduğu görülmüştür.
Huzurdaki davacı tarafın delil olarak dayandığı faturalar ve ambar tesellüm fişlerine dayalı olarak mal satım ilişkinden kaynaklı alacak iddiası ile davalı aleyhine ilamsız icra takibi başlattığı, davalı tarafın takibe vaki itiraz dilekçesinde ticari ilişkinin kabul edilmediği, icra takibine itiraz üzerine huzurdaki davanın ikame edildiği, yanlar arasında yazılı bir cari hesap sözleşmesi bulunmadığından cari hesap ilişkisinin değil alım satıma dayalı açık hesap ilişkisinin mevcut olup olmadığının tetkik edilmesinin gerektiği saptanmıştır.
Mahkememizce görevlendirilen mali müşavir bilirkişi marifeti ile inceleme yapıldığı, anılı rapor kapsamında davacı ve davalı şirket ticari defterlerinin incelendiği, davacı ve davalı şirketin ibraz ettikleri ticari defterlerinin kanuna göre eksiksiz ve usulüne uygun olarak tutulmuş olduğu, açılış ve kapanış tasdiklerinin yaptırıldığı ve defter kayıtlarının birbirini doğruladığı, ibraz edilen ticari defterlerin delil vasfını haiz olduğu, davacı tarafın incelenen ticari defter kayıtlarında takip tarihi itibari ile davalıdan 8.238,27-TL alacaklı olduğu görülmekle birlikte davalı yanın ticari defterlerinde davacıya ait herhangi bir hesabın yer almadığı, alacak istemine dayanak faturaların davalı ticari defterlerinde kayıtlı olmadığı, davacıya borçlu görünmediği anlaşılmıştır. Davalıya ait BA kayıtlarının tetkikinde neticesinde de alacak istemine dayanak fatura bildirimlerinin yapılmadığı saptanmıştır.
Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 27/06/2003 tarihli ve 2001/… esas, 2003/… karar sayılı ilamında da açıklandığı üzere; ”Bir faturayı alan kişi aldığı tarihten itibaren sekiz gün içinde faturanın içerdiği bilgilere itiraz etme hakkına sahiptir. Aksi taktirde faturanın içeriğini kabul etmiş sayılır. (Fatura ve dava tarihinde yürürlükte olan 6762 sayılı TTK’nın m. 23/2.) Bu hüküm, fatura içeriğinden kabul edilen hususlara ilişkin olarak, faturayı düzenleyenin lehine; adına fatura düzenlenenin aleyhine bir karine getirmektedir. Bu karine, faturanın ispat gücüne yönelik bir düzenlemeyi ortaya koymaktadır. Diğer anlatımla, fatura, düzenleyen aleyhine delil olduğu gibi, kendisi faturayı düzenlemediği halde tebliğinden itibaren sekiz gün içinde itiraz etmeyen aleyhine de delil olabilecektir. Faturanın adına tanzim edilen aleyhine ispat vasıtası olması, yani, faturayı alan kişinin fatura kendinden sadır olmamakla birlikte aleyhine delil teşkil etmesi TTK’nın 23. maddesinin 2. fıkrasında düzenlenen ve yukarıda ayrıntısı açıklanan bu karineden kaynaklanmaktadır. İşin bedeli sözleşme kurulurken kararlaştırılmış olup, fatura ise bu aşama ile ilgili değil, ifa safhası ile ilgili bir belgedir. Fatura öncesinde taraflar arasında borç doğurucu hukuki ilişkinin bulunması, faturanın da bu ilişki nedeniyle düzenlenmiş olması gerekir. Faturayı alan (faturayı defterlerine kaydetmemesi koşulu ile) akdi ilişkiyi inkâr ettiğinde, faturayı gönderenin önce akdi ilişkiyi kanıtlaması gerekir. Fatura, sözleşmenin kurulması safhasıyla ilgili olmayıp ifasına ilişkin olduğundan öncelikle temel bir borç ilişkisinin bulunması gerekir. Şayet borçlunun faturaları kendi defterlerine kaydetmesi (faturaları deftere kayıt öncesinde ya da sonrasında süresi geçtikten sonra itiraz ve iade etmiş olması) halinde alacaklının (hizmet vermiş olsun ya da olmasın) HMK’nın 222. (6762 sayılı TTK’nın 84. ve 85.) maddesi uyarınca alacağını ispatladığının kabul edilmesi gerektiği gözetilmelidir.”
Nitekim Yargıtay 19.HD’nin 2017/5340 esas, 2019/2985 karar sayılı; “…Davacının davalıya mal teslim ettiğini ve alacaklı olduğunu usulüne uygun delillerle ispatlaması gerekir. Kaldı ki salt davacı ticari defter kayıtları esas alınarak mal tesliminin kabulü mümkün olmayıp, kayıtların dayanak belgelerle desteklenmesi gerekir…” şeklindeki emsal içtihadının da bu yönde olduğu görülmektedir.
Anılı içtihatlar ve kanuni düzenlemeler ışığında somut olaya bakıldığında; davacının ticari kayıtlarında yer alan faturalar alacağın varlığını ispata tek başına yeterli belge niteliğinde olmayıp öncelikle faturaya konu malların karşı tarafa teslim edildiğinin ispatının gerektiği anlaşılmaktadır. Bu konudaki ispat yükü de alacaklı olduğunu iddia eden davacı taraf üzerindedir. Taraflar arasındaki ilişki iddiasının ticari bir alım-satıma ilişkin olması nedeni ile de faturanın/fatura konusu malların HMK’nın 200 ve devamı maddeleri kapsamında davalıya teslim edildiğinin yazılı deliller ile ispatı gerekmektedir. Dayanak faturaların davacının ticari defterlerinde kayıtlı olduğu tespit edilmiş ise de davalının ticari defterinde kayıtlı olmadıkları bilirkişi incelemesi ile tespit edilmiş olup BA bildiriminin de yapılmadığı ve davacının teslim iddiasına delil olarak dayandığı ambar tesellüm fişlerinde imzası bulunan … isimli şahsın SGK kayıtlarının tetkikinde davalı çalışanı olduğunu gösterir herhangi bir kaydın bulunmadığı anlaşılmıştır. Bu hali ile davacının her zaman kendisi tarafından tek taraflı olarak düzenlenebilecek nitelikteki ticari kayıtlarının tek başına lehine bu konuda ispata yeterli kesin delillerden sayılamayacağından, davacının, davalı adına düzenlenen faturalara konu malları davalıya teslim ettiğini usulüne uygun deliller ile ispat edemediği sonucuna varılmıştır. Davacının teslimi ve buna bağlı olarak alacağının varlığını yazılı ve kesin delillerle ispat edemediği kabul edilmiş ise de dava dilekçesinde delil olarak açıkça “yemin” deliline de dayanmış olduğu anlaşıldığından mahkememizce usulüne uygun olarak yemin teklif etme hakkının hatırlatılması üzerine yemin deliline de başvurulduğundan ve usulüne uygun olarak davet edilen davalı şirket yetkilisinin de faturalara ilişkin malları teslim almadığına dair usulüne uygun yemin ettiğinden, davacının dayanak faturalardan dolayı davalıdan alacaklı olduğunu en son yemin/ kesin delili ile de ispatlayamadığı anlaşılmakla; sübut bulmayan davanın reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
H Ü K Ü M : Gerekçesi açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2- Davacı tarafça peşin olarak yatırılan 140,69 TL harçtan, 80,70 TL karar ve ilam harcının mahsubu ile başkaca harç alınmasına yer olmadığına, kalan 59,99 TL’nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Dava red ile sonuçlandığından, davacı tarafça yapılan yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı tarafça yapılan yargılan gideri bulunmadığından bu konuda hüküm kurulmasına yer olmadığına,
5- Davalı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve takdir olunan 5.100,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya ödenmesine,
6-Taraflarca yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının 6100 sayılı Yasanın 333. maddesi ile Yönetmeliğin 207. maddesi gereğince hükmün kesinleşmesinden sonra hesap numarası bildirilmiş ise elektronik ortamda hesaba aktarmak suretiyle; hesap numarası bildirilmemiş ise masrafı kalan paradan karşılanmak suretiyle … merkez ve işyerleri vasıtasıyla adreste ödemeli olarak yazı işleri müdürü tarafından iadesine,
7-Devletçe karşılanan 1.320,00 TL arabuluculuk ücretinin, davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydedilmesine,
Dair; taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere istinaf dilekçesi sunulmak suretiyle … Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.16/02/2022

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır