Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
16. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/454
KARAR NO : 2021/671

DAVA TARİHİ : 21/08/2020
KARAR TARİHİ : 07/10/2021
Mahkememizde görülmekte olan Hakem Kararının İptali davasının yapılan açık yargılaması sonucunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; 25/01/2020 tarihinde …Belediye Başkanlığı Zabıta Dairesi Başkanlığı tarafından müvekkili davacı hakkında, … sıra nolu tutanak ile 9.000,00 TL rüsum cezası kesildiğini ancak müvekkilinin depoları arasında ürün sevki aşamasında, Zabıta ekiplerince durdurulan araçtaki ürünlere ilişkin künye kaydının olmadığı gerekçesiyle tutulan cezalı hal rüsumu tutanağının hukuki bir yönünün bulunmadığını, bu nedenle … Büyükşehir Belediyesi’ne itirazda bulunulduğunu ancak 18/02/2020 tarih ve … sayılı Encümen kararı ile müvekkilinin hal rüsum cezası ödemesine karar verildiğini, işbu kararın Hal Hakem Heyeti nezdinde şikayet konusu yapıldığını, … Valiliği Ticaret İl Müdürlüğü’nün … numaralı dosyasından ele alınan şikayet hakkında Hal Hakem Heyeti’nin 17/07/2020 tarih ve …numaralı kararı ile şikayetin reddine karar verildiğini, işbu süreçte müvekkili aleyhine ilgili kurumlardan verilen kararların haksız ve hukuka aykırı olduğunu, … Büyükşehir Belediyesi Zabıta ekiplerince cezalı hal rüsum ceza tutanağının “künye kaydı olmadığı” bahsiyle tutulduğunu ve Encümen kararının da buna dayanılarak verildiğini, oysa ki, Hal Hakem Heyetine verilen itiraz dilekçesinde değinildiği üzere, söz konusu ürünlere ilişkin olarak gerekli künye bildiriminin yapıldığını, yalnızca ürünlerin taşınacağı araç sonradan belirlenebildiği için hal kayıt sistemine bildirim yapılırken plaka bilgisi bölümüne geçici olarak farklı bir araç plakası girildiğini, Hal Hakem Heyeti’nin ise, yapılan şikayet değerlendirmesinde, şikayetin reddine ilişkin kararını “bildirim yapılırken künyeye doğru plakanın yazılmaması” üzerine kurduğunu, böylece, zabıta ekiplerince hazırlanan cezalı rüsum tutanağı ve Encümen kararına gerekçe yapılan “künye kaydının olmadığına” ilişkin iddianın asılsız ve yersiz olduğunun ortaya çıktığını, künye kaydının varlığı söz konusu iken, ilgili kurumun müvekkili hakkında cezalı hal rüsum tutanağı tutması ve ceza kesmesinin açıkça gerçeklere ve hukuka aykırı olduğunu, Hal Hakem Heyeti’nin bildirim yapılırken künyeye doğru plakanın yazılmaması nedeniyle şikayetin reddine karar vermesinin de ayrıca hukuka aykırı olduğunu, işbu kararın öncelikle, şikayet konusu yapılan tutanak ve Encümen kararının gerekçesiyle bir bağlantısı bulunmadığını ve Hakem Heyeti’nin adeta yeni bir gerekçe yaratma gayreti içerisine girerek haksız ve hukuka aykırı şekilde şikayetin reddine karar verdiğini, kaldı ki yasal mevzuat uyarınca değinilen sebeplerle künyeye doğru plakanın yazılamamış olmasının müvekkili hakkında rüsum cezası verilmesine gerekçe yapılmasının herhangi bir yasal dayanağının bulunmadığını, müvekkili hakkında tutulan cezalı hal rüsum tutanağı, Encümen kararı ve Hal Hakem Heyeti’nin 16/07/2020 tarih ve …sayılı kararı hukuka aykırı olduğundan yasal süresi içerisinde karara itirazla, Mahkememizden kararın iptalini istemek zorunluluğunun hasıl olduğunu beyanla haksız ve hukuka aykırı …Ticaret İl Müdürlüğü Hal Hakem Heyeti’nin16/07/2020 tarih ve …sayılı kararının iptaline, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; aleyhine ikame olunan davayı kabul etmediklerini, davanın haksız yersiz ve hukuki dayanaktan yoksun olarak açıldığını, davanın tüm yönleriyle reddinin gerektiğini,… Hal Hakem Heyeti Başkanlığı’nın müvekkili …Büyükşehir Belediyesi’nce verilen cezalı hal rüsumunu iptal etme yetkisi ve görevinin olmadığını, zira; İstanbul… Heyeti’nin yetki alanının İstanbul ili ile sınırlı olduğunu, şöyle ki Hal Hakem Heyeti ve Toptancı Hal Konseyi Hakkında Yönetmelik’in Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından 5957 sayılı Sebze Ve Meyveler İle Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’un 10 ve 15. maddelerine dayanılarak çıkarıldığını ve 11/07/2012 tarihli ve 28350 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdiğini, Hal Hakem Heyeti’nin yetki alanı ile görev ve yetkilerinin söz konusu yönetmeliğin 4. ve 5. maddesi ile açık bir şekilde düzenlendiğini, İstanbul Hal Hakem Heyeti Başkanlığı’nın yetki alanının anılan yönetmelik hükmü gereğince İstanbul ili ile sınırlı olduğunu, bu kapsamda İstanbul Hal Hakem Heyeti Başkanlığı’nın müvekkili… Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nın cezalı hal rüsum tutanağının iptaline karar verme yetkisi bulunmadığından davacının hal rüsum cezasının iptal talebinin reddine dair kararın usul ve esas yönünden mevzuata uygun olduğunu, davanın reddinin gerektiğini, davacı tarafından cezalı hal rüsumu alınmasına ilişkin tutanağa karşı idari yargıda iptal davası açılması gerekirken, …Hal Hakem Heyeti’ne başvurulduğunu ve …Hal Hakem Heyeti Başkanlığı’nın da görevli ve yetkili olmadığı bir konuda başvurucunun talebinin reddetmesinin hukuka uygun olduğunu, davanın reddinin gerektiğini, zira 5957 sayılı yasanın 10. maddesinin 1. fıkrasına göre, Hal Hakem Heyetleri’nin üreticiler ile meslek mensupları arasında veya meslek mensuplarının kendi aralarında bu Kanunun uygulanmasıyla ilgili olarak ortaya çıkan uyuşmazlıklara çözüm bulmak amacıyla kurulduğunu, bu kapsamda müvekkili Belediyenin üretici, komisyoncu, nakliyeci ve tüccar olmadığının aşikar olduğunu, dolayısı ile davacı ile müvekkil Belediye arasında çıkan uyuşmazlığı çözme görevinin Hal Hakem Heyeti’nin görev ve yetki alanında olmadığını, Hal Hakem Heyeti kararı bu yönüyle de hukuka uygun olduğunu beyanla davanın reddine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, hal hakem heyeti kararının iptali talebine ilişkindir.
Mahkememizce … Ticaret İl Müdürlüğü Hal Hakem Heyeti’nin 16/07/2020 tarihli ve … sayılı karar dosyası ve taraflarca sunulan deliller incelenmiştir.
…Ticaret İl Müdürlüğü Hal Hakem Heyeti’nin, davacı tarafa … Büyükşehir Belediye Başkanlığı Zabıta Dairesi Başkanlığı Zabıta Şube Müdürlüğü tarafından düzenlenen… sıra numaralı ve 9.000 TL bedeli cezalı hal rüsumu tutanağının iptali için yapılan başvuru neticesinde … Esas, …Karar sayılı ve 17/07/2020 tarihli kararı ile; “5957 sayılı Kanuna istinaden, 07.07.2012 tarih ve 28346 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Sebze ve Meyve Ticareti ve Toptancı Halleri Hakkındaki Yönetmeliğin 4’nci maddesi 9 uncu fıkrasında, bildirim miktarı veya üzerindeki malların üretildiği yerden veya girdiği gümrük kapısının bulunduğu yerden her ne sebeple olursa olsun sevkinden önce sisteme bildirilmek zorunda olduğunu, Yönetmeliğin 47. maddesi (a) bendinde, “sisteme bildirilmeden toptan alınıp satılan ya da toptancı halinde satılmak üzere bildirimde bulunulup toptancı hali dışında toptan satılan” ve 47nci maddesi (ç) bendinde, “Miktarına, değerine, üretim şekline veya künyesinde belirtilen diğer husustara ilişkin gerçeğe aykırı beyanda bulunuları mallar için hal rüsumu, tespitin yapıldığı yerdeki toptancı halinde, o mallar için oluşan bir önceki gün birim fiyatlarının en yükseği, bir önceki gün fiyat oluşmamışsa o mallar için oluşan en son birim fiyatlarının en yükseği esas alınarak belirlenen toptan satış bedelinin yüzde yirmi beşi oranında cezalı olarak alınır.” denilmektedir. Yapılan incelemede …A.Ş. adına 25.01.2020 /tarihinde ananas ürünü sevki sırasında, Bursa İli, Kestel İlçesi, …Beldesi’nde, zabıta ekiplerince, … plakalı araca hal kayıt sisteminden künye sorgulaması yapılmış, malın künyesinin olmadığı görülerek, Hal Kayıt Sistemine bildirilmeden toptan mal alma satma gerekçesiyle, 25/01/2020 tarih ve 020719 sayılı tutanak ile 8.000 kg ananas için 9.000 TL cezalı hal rüsumu tutanağı düzenlenmiştir. Şikayetçi, bildirim yapılırken ürünün hangi araç ile taşınacağının belli olmaması nedeniyle araç plaka bölümüne şirkete ait bir başka aracın plaka bilgisinin yazıldığını belirtmiştir. Bildirim yapılırken künyeye doğru plakanın yazmadığı anlaşılmış olup, Yönetmeliğin 47. maddesinin ç bendine ve 41. maddesinin 9. fıkrasına aykırı hareket edildiği anlaşıldığından” denilmek suretiyle cezalı hal rüsumu tutanağının iptali talebinin reddine karar verilmiştir.
5957 sayılı Sebze Ve Meyveler İle Yeterli Arz Ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’un 10/5. maddesinde; “Değeri elli bin Türk Lirasının altında bulunan uyuşmazlıklarda, hal hakem heyetlerine başvuru zorunludur. Bu uyuşmazlıklarda heyetin vereceği kararlar ilam hükmündedir. Bu kararlar 09/06/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun ilamların yerine getirilmesi hakkındaki hükümlerine göre yerine getirilir. Taraflar, bu kararlara karşı on beş gün içinde hal hakem heyetinin bulunduğu yerde ticarî davalara bakmakla görevli asliye ticaret mahkemesine itiraz edebilir. İtiraz, hal hakem heyeti kararının icrasını durdurmaz. Ancak, talep edilmesi şartıyla hâkim, hal hakem heyeti kararının icrasını tedbir yoluyla durdurabilir. Hal hakem heyeti kararlarına yapılan itiraz üzerine asliye ticaret mahkemesinin vereceği karar kesindir.” şeklinde olan düzenleme gereği, İstanbul Hal Hakem Heyetince verilen karar nedeniyle Mahkememizin görevli ve yetkili olduğu, davanın, hal hakem heyeti kararının davacıya tebliğ edildiği 20/09/2020 tarihinden itibaren 15 günlük yasal süre içerisinde açıldığı ve süresinde olduğu anlaşılmıştır. Davalı taraf cevap dilekçesinde, davaya konu cezalı hal rüsumu tutanağının iptali talebinin hal hakem heyetinin görevi kapsamında olmadığını, davacı tarafın bu hususta idari yargıda dava açması gerektiğini beyan etmiş ise de; 5957 sayılı Kanunun 10/1. maddesinde; üreticiler ile meslek mensupları arasında veya meslek mensuplarının kendi aralarında bu Kanunun uygulanmasıyla ilgili olarak ortaya çıkan uyuşmazlıklara çözüm bulmak amacıyla il merkezlerinde bir hal hakem heyetinin oluşturulacağı, bakanlıkça gerekli görülen ilçe merkezlerinde de hal hakem heyeti oluşturulabileceği; 10/7. maddesinde Kanunun14. maddesi dışındaki tüm uyuşmazlıkların, hal hakem heyetinin görev ve yetkileri kapsamında olduğu; hal rüsumu ve iş bu davaya konu cezalı hal rüsumu da adı geçen kanunun 8. maddesinde düzenlenmiş olup kanundan kaynaklanan idari para cezası dışındaki tüm uyuşmazlıkların, hal hakem heyetinin görev ve yetkisi kapsamında olduğu kabul edilmiş olmakla cezalı hal rüsumu tutanağının iptali talebinin hal hakem heyetinin görevi kapsamında olduğu anlaşılmıştır.
Davalı tarafın bir diğer itirazı ise … Büyükşehir Belediye Başkanlığı Zabıta Dairesi Başkanlığı Zabıta Şube Müdürlüğü tarafından verilen cezalı hal rüsumu tutanağı, hakkında İstanbul Hal Hakem Heyeti tarafından karar verilemeyeceğine ilişkindir.5957 sayılı Kanuna dayanılarak çıkarılan Hal Hakem Heyeti Ve Toptancı Hal Konseyi Hakkında Yönetmelik’in 11/3. maddesinde; hal hakem heyetine yapılacak başvurularda, mal alım satım işlemlerinden kaynaklanan uyuşmazlıklarda malı alan ya da satanın faaliyet gösterdiği, diğer uyuşmazlıklarda ise müracaat sahibinin faaliyet gösterdiği veya ikamet ettiği yerdeki hakem heyetinin yetkili olduğu ve davaya konu hal hakem heyeti kararının dayanağını oluşturan cezalı hal rüsum tutanağının konusu mal alım satımına ilişkin olmadığından ve davacı şirketin adresinin İstanbul olması sebebiyle İstanbul Hal Hakem Heyeti’nin yetkili olduğu anlaşılmıştır.
5957 sayılı Kanuna dayanılarak çıkarılan Sebze Ve Meyve Ticareti ile Toptancı Halleri Hakkında Yönetmelik’in 44. maddesinde hal rüsumunun ne olduğu ve nasıl düzenleneceği açıklanmış, 42. maddesinde, yönetmelik kapsamında yapılan sebze ve meyve ticaretine ilişkin işlemlerde bildirim yapıldıktan sonra, sistem tarafından bu işleme ilişkin bir künye oluşturulacağı, künyenin, malın üretim yerini, cinsini, miktarını, hangi üretici/işletmeye ait olduğunu, varsa sertifika bilgilerini ve Bakanlıkça uygun görülen diğer hususları içereceği düzenlenmiştir. 5957 sayılı Kanunun 8. maddesi ile; “Bu Kanun hükümlerine aykırı olarak;
a) Toptancı haline bildirilmeden toptancı hali dışında toptan alınıp satılan,
b) Sınai üretimde kullanılmak veya ihraç edilmek üzere satın alınıp bu maddenin ikinci fıkrasına aykırı olarak iç piyasada satışa sunulan,
c) Toptancı halinden satın alınmadan veya toptancı haline bildirilmeden perakende satılan,
ç) Miktarına, değerine, üretim şekline veya künyesinde belirtilen diğer hususlara ilişkin gerçeğe aykırı beyanda bulunulan mallar için hal rüsumu, tespitin yapıldığı yerdeki toptancı halinde bir önceki gün o mallar için oluşan birim fiyatların en yükseği esas alınarak belirlenen toptan satış bedelinin yüzde yirmi beşi oranında cezalı olarak alınır. Hal rüsumunun cezalı olarak alınmasına belediye encümenince karar verilir. Cezalı hal rüsumu tahsil edilen mallar için önceden ödenen hal rüsumu varsa cezalı tahsil edilecek hal rüsumundan mahsup edilir” denilmek suretiyle cezalı hal rüsumunun hangi hallerde düzenleneceği sayılmış, yine Sebze Ve Meyve Ticareti ile Toptancı Halleri Hakkında Yönetmelik’in 47. maddesinde “Kanun, bu Yönetmelik ve ilgili mevzuat hükümlerine aykırı olarak;
a) (Değişik:RG-1/7/2013-28694) Sisteme bildirilmeden toptan alınıp satılan ya da toptancı halinde satılmak üzere bildirimde bulunup toptancı hali dışında toptan satılan,
b) Sınaî üretimde kullanılmak veya ihraç edilmek üzere satın alınıp 41 inci maddenin sekizinci fıkrasına aykırı olarak bildirimde bulunulmadan iç piyasada satışa sunulan,
c) Sisteme bildirilmeden perakende satılan,
ç) Miktarına, değerine, üretim şekline veya künyesinde belirtilen diğer hususlara ilişkin gerçeğe aykırı beyanda bulunulan, mallar için hal rüsumu tespitin yapıldığı yerdeki toptancı halinde o mallar için oluşan bir önceki gün birim fiyatlarının en yükseği, bir önceki gün fiyat oluşmamışsa o mallar için oluşan en son birim fiyatlarının en yükseği esas alınarak belirlenen toptan satış bedelinin yüzde yirmi beşi oranında cezalı olarak alınır.” denilmek suretiyle cezalı hal rüsumunun düzenlenmesini gerektirir haller düzenlenmiştir.
İstanbul Hal Hakem Heyeti’nin davaya konu kararına dayanak, …Büyükşehir Belediye Başkanlığı Zabıta Dairesi Başkanlığı Zabıta Şube Müdürlüğü tarafından düzenlene…sıra numaralı ve 9.000 TL bedeli cezalı hal rüsumu tutanağının, 25/01/2020 tarihinde, davacıya ait …plakalı araç ile taşınan 8.000 adet ananas sevki sırasında, Bursa İli, Kestel İlçesi, … Mahallesi’nde yapılan kontrolde, “Hal Kayıt Sistemine bildirilmeden toptan mal alma satma ya da toptancı halinde satmak üzere bildirimde bulunup toptancı hali dışında toptan mal satma” gerekçesiyle düzenlendiği, davacının ise Hal Hakem Heyeti’ne yaptığı başvuruda ve somut davada söz konusu ürünlere ilişkin olarak gerekli künye bildiriminin yapıldığını, yalnızca ürünlerin taşınacağı araç sonradan belirlenebildiği için hal kayıt sistemine bildirim yapılırken plaka bilgisi bölümüne geçici olarak farklı bir araç plakasının girildiğini beyan ettiği, İstanbul Hal Hakem Heyeti tarafından verilen kararda da, davacının bildirim yaparken künyeye doğru plakayı yazmadığı ve Yönetmeliğin 47. maddesinin ç bendine ve 41. maddesinin 9. fıkrasına aykırı hareket edildiğinden bahisle cezalı hal rüsumu tutanağının doğru olduğu belirtilerek, cezanın iptali talebinin reddine karar verildiği anlaşılmıştır. 25/01/2020 tarihli cezalı hal rüsumu tutanağında, 25/01/2020 tarihinde saat 11:10’da yapılan kontrolde davacıya ait … plakalı araç ile sevk edilen 8.000 adet ananas ile ilgili künye kaydının bulunmadığının belirtildiği, tutanağın ekinde dosyamıza sunulan kayıtların incelenmesi ile de, davacıya ait iki ayrı künye olduğu, bunlardan birisinin … plakalı araçta taşınan mal ile ilgili olduğu ve bildirimin saat 10:49’da yapıldığı, diğerinin ise 55 KF 088 plakalı araçta taşınan mal ile ilgili bildirim olduğu ve saat 11:47’de yapıldığı, her iki künyedeki mal miktarının farklı olduğu, dolayısıyla tutanağa konu 8.000 adet ananas sevki ile ilgili künyenin zabıta memurlarınca yapılan kontrolden sonra oluşturulduğu ve cezalı hal rüsumu tutanağının doğru olduğu, cezanın 5957 sayılı Kanun’un 8/1-a ve Sebze Ve Meyce Ticareti ile Toptancı Halleri Hakkında Yönetmelik’in 47/1-a maddesine dayandığı, her ne kadar İstanbul Hal Hakem Heyeti’nin kararı gerekçe olarak yanlış ise de; düzenlenen cezalı hal rüsumu tutanağının iptali talebinin reddine karar verildiğinden sonucu itibariyle doğru olduğu anlaşılmakla davanın reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Karar ve ilam harcı 59,30 TL’den peşin alınan 54,40 TL harcın mahsubu ile kalan 4,90 TL’nin davacıdan alınarak Hazineye gelir kaydedilmesine,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesaplanan 4.080 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Taraflarca yatırılan gider avansından kalan kısmın karar kesinleştiğinde iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı davalı tarafın yokluğunda kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.
07/10/2021

Başkan …
¸e-imzalıdır
Üye …
¸e-imzalıdır
Üye …
¸e-imzalıdır
Katip …
¸e-imzalıdır