Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
16. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/376
KARAR NO : 2020/624
DAVA : Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 20/06/2013
KARAR TARİHİ : 03/12/2020

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonucunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili, mahkememize vermiş olduğu dava dilekçesinde özetle, müvekkili şirket ile davalılardan … arasında 01.06.2008 başlangıç tarihli (15) yıl süre için kira sözleşmesi imzalandığını, söz konusu kira sözleşmesi, davalının maliki bulunduğu Adıyaman İli Merkez İlçesi, … mah. … Mevkii, … ada, … parselde kayıtlı taşınmaz üzerinde 11.03.2008/… yevmiye no ile tapuya şerh edildiğini, taşınmaz üzerinde kurulu akaryakıt istasyonunda aralarındaki 18.03.2008 ve 11.03.2013 tarihli (2) adet bayilik sözleşmesine ve 16.06.2008 tarihli protokole istinaden müvekkili şirket bayisi olarak faaliyet gösterdiğini, davalı şirket tarafından bayilik sözleşmesinin 11.05.2013 tarihi itibarıyla sona erdiğini, kira şerhinin de terkin edilmesi gerektiğinin bildirildiğini, akabinde davalıya gönderilen ihtarname ile sözkonusu kira şerhi hakkının süresinden önce sonlandırılması ve bayilik sözleşmesi nazara alınarak karşılanmış olması sebebiyle, söz konusu akaryakıt istasyonu için ödenmiş bulunan kira şerhi bedelleri, yatırım tutarları, işletme yatırım destek bedelleri ve sair ödemelerin kullanılmayan kısmına ilişkin bakiyesinden kaynaklanan ve ödeme gününe kadar işleyecek olan faiz ve vade farkı ile KDV hariç olmak üzere 673.954.30.TL’nin iadesinin istendiğini, bu güne kadar her hangi bir ödeme yapılmadığını, kira ilişkisinin bütünü gözönüne alınarak gerçekleştirilen yatırım, sözleşmenin süresinden önce sonlanması ile davalı tarafın elinde kaldığını, davalılardan … ile …’m taraflar arasında imzalanan 16.06.2008 tarihli protokolün (8). Maddesinde; Bayinin …’e karşı olan tüm yükümlülüklerini müşterek borçlu ve müteselsil kefil sıfatıyla garanti ve tekeffül ettiklerini, sonuç olarak bu dava ile kullanılmayan süreye karşılık gelen ihtara konu edilen alacak kalemlerinden fazlaya ve hataya ilişkin haklarımız saklı kalmak üzere; müvekkili şirketin kira süresinin tamamını nazara alarak davalı malik …’a peşinen ödediği kira ve stopaj bedelinin, geçersiz ve müvekkil şirket tarafından kullanılamayacak kira süresine karşılık gelen 25.995,12-TL kısmının (ana para) KDV’si ile birlikte ödeme tarihlerinden itibaren TCMB’nin kısa vadeli avanslar için uyguladığı faiz oranında faizi ve faizin KDV’si ile birlikte davalı malik …’dan tahsiline, ayrıca söz konusu bedelin (ana paranın) fesih tarihine kadar davalı yedinde kaldığı sürede bu iktisap sayesinde davalı şirketin elde ettiği tüm semerelerin (kazançların, faizlerin, kaim değerlerin) ve müvekkilimiz şirketin bu bedelden yoksun kalması sebebiyle uğradığı ekonomik kayıpların karşılığı: 10.385,05-TL’nin KDV’si ile birlikte, dikey ilişkinin sona erdiği tarih olan 11.05.2013 tarihinden itibaren işleyecek olan TCMB’nin kısa vadeli avanslar için uyguladığı faiz oranında faizi ve faizin KDV’si ile birlikte davalı …’dan tahsiline, müvekkili şirketin dikey ilişkinin başlangıçta öngörülen süre kadar devam edeceğini nazara alarak davalı şirket tarafından işletilen akaryakıt istasyonuna yapmış olduğu işletme yatırım destek bedelinin geçersiz ve müvekkil şirket tarafından kullanılamayacak süresine karşılık gelen 422.684,93-TL kısmının (anapara) KDV’si ile birlikte, ödemenin yapıldığı tarihten itibaren TCMB’nin kısa vadeli avanslar için uyguladığı faiz oranında faizi ve faizin KDV’si ile birlikte tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, söz konusu bedelin (ana paranın) fesih tarihine kadar davalı yedinde kaldığı sürede bu iktisap sayesinde davalının elde ettiği tüm semerelerin (kazançların, faizlerin, kaim değerlerin) ve müvekkilimiz şirketin bu bedelden yoksun kalması sebebiyle uğradığı ekonomik kayıpların karşılığı: 168.862,63-TL’nin KDV’si ile birlikte, 11.05.2013 tarihinden itibaren TCMB’nin kısa vadeli avanslar için uyguladığı faiz oranında faizi ve faizin KDV’si ile birlikte yine tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline,
Mahkememiz dosyası ile birleştirilmesine karar verilen 2013/… Esas ve 2013/… Karar sayılı dava dosyasında, davacı vekili dava dilekçesi ile; müvekkili şirket ile davalılardan … arasında 01/06/2008 başlangıç tarihli 15 yıl süre için kira sözleşmesi imzalandığı, söz konusu kira sözlemesi, davalının maliki bulunduğu Adıyaman İli Merkez İlçesi, … mah. … Mevkii, … ada, … parselde kayıtlı taşınmaz üzerinde 11/03/2008 tarihinde … yevmiye no ile tapuya şerh edildiği, söz konusu taşınmaz üzerinde kurulu akaryakıt istasyonunda aralarındaki 18/03/2008 ve 11/03/2013 tarihli bayilik sözleşmelerine ve 16/06/2008 tarihli protokole istinaden müvekkili şirket bayisi olarak faaliyet gösterdiğini, davalı şirket tarafından bayilik sözlemesinin 11/05/2013 tarihi itibarıyla sona erdiğini, kira şerhinin de terkin edilmesi gerektiğinin bildirildiğini, akabinde davalıya gönderilen ihtarname ile sözkonusu kira şerhi hakkının süresinden önce sonlandırılması ve bayilik sözleşmesi nazara alınarak karşılanmış olması sebebiyle, söz konusu akaryakıt istasyonu için ödenmiş bulunan kira şerhi bedelleri, yatırım tutarları, işletme yatırım destek bedelleri ve sair ödemelerin kullanılmayan kısımına ilişkin bakiyesinden kaynaklanan ve ödeme gününe kadar işleyecek olan faiz ve vade farkı ile KDV harcı olmak üzere 673.954,30-TL’nin iadesinin istendiğini, bu güne kadar her hangi bir ödeme yapılmadığını, kira ilişkisinin bütünü gözönüne alınarak gerçekleştirilen yatırım, sözleşmenin süresinden önce sonlanması ile davalı tarafın elinde kaldığını, davalılardan … ırat ile …’ın taraflar arasında imzalanan 16/06/2008 tarihli protokolün 8.maddesinde; bayiliğin …’e karşı olan tüm yükümlülüklerini müşterek borçlu ve müteselsil kefil sıfatıyla garanti ve tekeffül ettiklerini, sonuç olarak bu dava ile kullanılmayan süreye karşılık gelen ihtara konu edilen alacak kalemlerinden toplam 46.026,57-TL tutarındaki duran varlık inşaat bedel alacağının 32.958,31-TL kısmına ödemenin yapıldığı tarihten itibaren, 13.068,26-TL’sine ise fesih tarihi olan 11/05/2013 tarihinden itibaren TCMB’nin ksa vadeli avanslar için uyguladığı faiz oranından faizi ve faizin KDV’si ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, masraf ve ücreti vekalete karar verilmesi istenmiştir.
Davalılar vekili 19.07.2013 havale tarihli davaya cevap dilekçesinde özetle; B.K. 66. madde uyarınca, öğrenmeden itibaren işlemekte olan (1) yıllık zamanaşımı süresinin geçirildiğini, müvekkil şirket … Petrolden iadesi istenen bedeller, protokolde açıkça belirtildiği üzere, bayilik faaliyetinin gereği olarak ve akaryakıt istasyonu inşaası karşılığında “isletme yatırımı desteği” olarak bayilik faaliyeti için verildiğini, protokolün taşınmazın maliki olan kiralayan ile değil yalnızca … Petrol ile akdedilmesinden ve taşınmaz malikinin protokolün tarafı dahi olmamasından da açıkça anlaşıldığını, protokolde de bunun aksini gösteren hiçbir hüküm bulunmadığını, güncellenerek iadesi istenen ödemelerin yapıldığı davalı müvekkil şirket, görüleceğe üzere hiçbir şekilde kira sözleşmesinin tarafı dahi olmadığı gibi kiralanan taşınmazın da maliki olmadığını, bu nedenle ödemenin (15) yıllık süre için yapıldığı iddiası izahtan vareste olduğunu, davacı tarafından ödemelerin kira süresi boyunca geçerli olacak şekilde yapıldığı iddia edilse de amortismanın dahi bayilik faaliyeti süresine eş olarak 5 yıllık süreye yayıldığı ve davacının kendisine vergi avantajı sağladığını, davacı dışında diğer dağıtım şirketleri tarafından da aynı talepler dava konusu yapıldığını,aynı taleplerin reddine yönelik daha evvel verilen ve Yargıtay tarafından onanmak suretiyle kesinleşen birçok mahkeme kararı olduğunu, davacı dışında diğer dağıtım şirketleri tarafından aynı taleplerin dava konusu yapıldığını ve taleplerin reddine karar verildiğini, haksız ve hukuka aykırı davanın usuli ve esas hakkındaki itirazlar doğrultusunda reddine, masraf ve ücreti vekaletin davacıya tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkememiz dosyası ile birleştirilmesine karar verilen 2013/… Esas ve 2013/… Karar sayılı dava dosyasında, davalı vekili davaya cevap dilekçesi ile; zamanaşımı ve derdestlik itirazında bulunarak davanın esası ile ilgili ise müvekkili şirketin … Petrol’den iadesi istenen yatırım protokolde açıkça belirtildiği üzere, bayilik faaliyetinin gereği olarak ve akaryakıt istasyonu inşası karşılığında bayilik faaliyeti için müvekkili tarafından yapıldığı, aksi şekilde davacının potokol uyarınca bir yatırımı olsa dahi protokol uyarınca bir yatırımı olsa dahi protokolün taşınmazın maliki olan kiralayan ile değil yalnızca … Petrol ile akdedilmesinden ve taşınmaz malikinin protokolün tarafı dahi olmamasından da bu durumun açıkça anlaşıldığını, protokolde bunun ak sini gösteren hiç bir hükmün bulunmadığını, davacının iddiasının aksine yatırımların 15 yıllık süre için yapılmış olması halinde yatırımların amortismanın da 5 yıllık süre için değilde 15 yıllık süre için yapılmış olması gerektiğini, davacı dışında diğer dağıtım şirketleri tarafından aynı taleplerin dava konusu yapıldığını ve taleplerin reddine karar verildiğini, haksız ve hukuka aykırı davanın usuli ve esas hakkındaki itirazlar doğrultusunda reddine, masraf ve ücreti vekaletin davacıya tahmiline karar verilmesini taleple savunmuştur.
Mahkememizce delillerin ibrazını müteakip, celbi gerekli deliller celp edilerek dosyamız arasına girmiştir.
Mahkememizce yapılan yargılama sonucunda 2013/… Esas ve 2016/… Karar sayılı ilamı ile 12.05.2016 tarihinde; “Asıl davada, davalı … aleyhine açılan kira bedelinin iadesi istemli davanın Mahkememizin görevsizliği nedeniyle dava şartı yokluğundan usulden reddine, Kararın temyiz edilmeksizin kesinleşmesi halinde kesinleşme tarihinden, temyiz edilmesi ve temyiz isteminin reddedilmesi halinde bu kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 haftalık süre içinde talep halinde dosyamızdan tefrik edilerek … Sulh Hukuk Mahkemesi’ne gönderilmesine, Asıl davada duran varlık inşaat yatırım (İşletme destek bedeli)’ne ilişkin davanın tüm davalılar yönünden kısmen kabülü ile; 232.739,81-TL’nin dava tarihinden itibaren değişen oranlarda avans faizi ve faizin KDV’si ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı tarafa ödenmesine, bu kalem yönünden fazlaya ilişkin istemin reddine, Birleşen 2013/… Esas sayılı dava dosyasında; … Teknik Yatırım’ın (… yatırım) davanın tüm davalılar yönünden kısmen kabülü ile; 26.759,60-TL’nin dava tarihinden itibaren değişen oranlarda avans faizi ile faizin KDV’si ile birlikte tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı tarafa ödenmesine, Fazlaya ilişkin istemin reddine” dair verilen hükmün davalılar vekilince temyizi üzerine; Yargıtay … Hukuk Dairesi Başkanlığı’nın 2017/… Esas ve 2018/… Karar sayılı ilamı ile;
“…1-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre asıl ve birleşen dava yönünden taraf vekillerinin aşağıdaki bentler kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar verilmesi gerekmiştir.
2-Asıl davada, davalı … aleyhine açılan kira bedelinin kullanılmayan süreye ilişkin kısmının iadesi talebine ilişkin görevsizlik kararı verilmesi gerekiyorsa bu kısma yönelik davanın öncelikle tefrik edilip, sonra görevsizlik kararı verilmesi gerekirken mahkemece yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır.
3-Asıl davada davacının tüm davalılardan talep ettiği işletme yatırım desteği bedelinin bir yıllık olup 5 yıla uzatılabilen sözleşme kapsamında verilmiş olup 5 yıllık süre dolduğu gibi sözleşmede iadeye yönelik bir düzenleme de bulunmadığından bu yöne ilişkin talebin tamamen reddi gerekirken yazılı şekilde kısmen kabul kararı verilmesi doğru olmamıştır.
4- Birleşen davada, davalılar … ile …’ın kefaletinin geçerli olabilmesi için sözleşmenin yazılı şekilde yapılması, kefilin sorumlu olacağı muayyen miktarın (limitin) gösterilmesi zorunludur. Taraflar arasında imzalanan 16/06/2008 tarihli protokolde kefalet limiti belirtilmediği gibi protokol içeriğinde kefilin sorumlu tutulacağı azami miktarın belirlenmesine yarayacak bir düzenlemede bulunmamaktadır. Hal böyle olunca, davacının davalı kefiller açısından geçersiz olan bu protokoldeki kefalet hükmüne dayanarak davalılar … ile …’tan her hangi bir talepte bulunamayacağı gözetilmeden yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.” gerekçesi ile bozularak Mahkememizin yukarıdaki esasına kaydı yapılmış ve bozma ilamına uyulmasına karar verilerek bu esas üzerinden yargılamaya devam edilmiştir.
Yukarıda açıklanan ve uyulmasına karar verilen bozma ilamı kapsamında; Asıl davada, davalı … aleyhine açılan kira bedelinin kullanılmayan süreye ilişkin kısmının iadesi talebine ilişkin kısma yönelik açılan davanın eldeki davadan tefrikine ve ayrı bir esasa kaydedilmesine karar verilmiştir.
Tüm dosya kapsamı, Yargıtay bozma ilamı ve toplanılan delillerin bir bütün olarak değerlendirilmesi sonucunda; Asıl davada davacı yanın tüm davalılardan talep ettiği işletme yatırım desteği bedelinin bir yıllık olduğu, 5 yıla uzatılabilen sözleşme kapsamında verildiği ve 5 yıllık sürenin de dolduğu; ayrıca sözleşmede iadeye yönelik bir düzenlemenin de bulunmaması sebebiyle bu yöne ilişkin talebin reddine karar vermek gerekmiştir.
Birleşen davada ise; davalılar … ile …’ın kefaletinin geçerli olabilmesi için sözleşmenin yazılı şekilde yapılması, kefilin sorumlu olacağı muayyen miktarın (limitin) gösterilmesi zorunludur. Taraflar arasında imzalanan 16/06/2008 tarihli protokolde kefalet limiti belirtilmediği gibi protokol içeriğinde de kefilin sorumlu tutulacağı azami miktarın belirlenmesine yarayacak bir düzenlemede bulunmadığı, bu sebeple; davacının davalı kefiller açısından geçersiz olan bu protokoldeki kefalet hükmüne dayanarak davalılar … ile …’tan her hangi bir talepte bulunamayacağı anlaşılmış olup; davalılar … ve … aleyhine açılan davanın reddine karar vermek gerekmiş, davacı yanın duran varlık teknik yatırım bedeline ilişkin (ariyet yatırım) davasının ise, kısmen kabulü ile; 26.759,60-TL’nin dava tarihinden itibaren değişen oranlarda avans faizi ve faizin KDV’si ile birlikte davalı … San. ve Tic. A.Ş.’den tahsili ile davacı tarafa ödenmesine ve fazlaya ilişkin istemin reddine dair aşağıdaki hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Asıl davada;
Davacı yanın duran varlık inşaat yatırım bedeline (işletme yatırım desteği bedeli) ilişkin davasının REDDİNE,
Birleşen mahkememizin 2013/… Esas ve 2013/… Karar sayılı davasının KISMEN KABULÜ ile KISMEN REDDİNE;
Davalılar … ve … aleyhine açılan davanın REDDİNE,
Davacı yanın duran varlık teknik yatırım bedeline ilişkin (ariyet yatırım) davasının KISMEN KABULÜ ile; 26.759,60 TL ‘nin dava tarihinden itibaren değişen oranlarda avans faizi ve faizin KDV’si ile birlikte davalı … San. Ve Tic. A.Ş.’nden tahsili ile davacı tarafa ödenmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine,
2-Asıl davada; peşin yatırılan 10.724,00-TL harçtan 54,40-TL karar ve ilam harcının düşümü sonucu başkaca harç alınmasına yer olmadığına, kalan 10.669,60-TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Asıl davada; Davalılar kendilerini vekille temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve takdir olunan 48.446,39-TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalılara ödenmesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına, davalı tarafından yapılan masraf bulunmadığından bu konuda hüküm kurulmasına yer olmadığına,
5-Birleşen davada; 1.827,95-TL karar ve ilam harcından peşin olarak yatırılan 786,00-TL harcın düşümü sonucu kalan 1.041,95-TL’nin davalı … San. ve Tic. A.Ş.’den tahsili ile Hazineye gelir kaydedilmesine,
6-Birleşen davada; Davacı tarafca yatırılan 786,00-TL peşin harç ile 24,30-TL başvuru harcı olmak üzere toplam 810,30-TL’nin davalı … San. ve Tic. A.Ş.’nden alınarak davacıya ödenmesine,
7-Birleşen davada; Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve takdir olunan 4.080,00-TL vekalet ücretinin davalı … Parça San. ve Tic. A.Ş.’den alınıp davacıya ödenmesine,
8-Birleşen davada; Davalılar … ve … vekille temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve takdir olunan 4.080,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalılar … ve … ‘e ödenmesine,
9-Taraflarca yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının 6100 sayılı Yasanın 333. maddesi ile Yönetmeliğin 207. maddesi gereğince hükmün kesinleşmesinden sonra hesap numarası bildirilmiş ise elektronik ortamda hesaba aktarmak suretiyle; hesap numarası bildirilmemiş ise masrafı kalan paradan karşılanmak suretiyle PTT merkez ve işyerleri vasıtasıyla adreste ödemeli olarak yazı işleri müdürü tarafından iadesine,
Dair ; taraf vekillerinin yüzlerine karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içinde temyizi kabil olmak üzere yargıtay yolu açık olmak üzere oy birliğiyle verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 03/12/2020

Başkan …

Üye …

Üye …

Katip …