Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
16. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/299 Esas
KARAR NO : 2021/188

DAVA : Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 18/09/2014
KARAR TARİHİ : 01/04/2021
Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonucunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin akaryakıt sektöründe faaliyet gösterdiğini, müvekkiline, davalılardan …’nin maliki olduğu Manisa ili, Akhisar İlçesi, … köyü, … parsel nolu taşınmaz üzerinde 29/08/2006 tarihinden 31/12/2021 tarihine kadar intifa hakkı tanındığını, müvekkilinin intifa hakkının karşılığında davalıya 1.180.000,00 TL ödeme yaptığını, taşınmazda sabit nitelikte yapılan yatırımların bedelinin de müvekkili tarafından ödendiğini, akabinde dava konusu taşınmazın diğer davalı tarafında satın alındığını, satın alan davalı tarafından müvekkiline keşide edilen Noter ihtarnamesi ile intifa hakkının 30/06/2014 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere sonlandırıldığının bildirildiğini, müvekkili tarafından keşide edilen karşı ihtarname ile alacaklarının talep edildiğini ancak ödenmediğini, intifa hakkının tapudan terkin edildiğini, müvekkili tarafından ödenen intifa ve yatırım bedellerinin işlememiş süreye tekabül eden kısmının güncellenerek müvekkiline ödenmesi gerektiğini, davalıların bu bedeller nispetinde müvekkil aleyhine sebepsiz zenginleştiklerini beyanla fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile intifa bedeli yönünden denkleştirici adalet ilkesi uyarınca belirlenecek güncel değeri karşılığında şimdilik 1.256.170,18 TL’nin ve sabit yatırımlar nedeniyle denkleştirici adalet ilkesi uyarınca belirlenecek güncel değer karşılığında şimdilik 128.721,48 TL’nin davalılardan müştereken ve müteselsilen temerrüt tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte tahsili ile müvekkiline ödenmesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalılara yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; davada Mahkememizin yetkisiz, müvekkilinin yerleşim yeri adresinin bulunduğu …Ticaret Mahkemelerinin yetkili olduğunu, davanın 05/09/2013 tarihi itibariyle zamanaşımına uğradığını, müvekkilinin sebepsiz zenginleşme hükümlerinden dolayı sorumluluğunun bulunmadığını, müvekkili tarafından davalıya dava konusu taşınmaz üzerinde 29/08/2006 tarihinde 15 yıl süre ile geçerli intifa hakkı tanındığını, davacının intifa hakkı karşılığında müvekkiline KDV dahil 1.180.000,00 TL gayri maddi hak bedeli ödemesinde bulunduğunu, davacının ödemiş olduğu bedelin intifa hakkının süresinin değil, taşınmazın değeri ve o değer üzerinden sağlanan intifa hakkının karşılığı olduğunu, müvekkilinin davacı ile arasındaki intifa hakkını süresinden önce sona erdirmediğini, Rekabet Kurulu’nun 2003/3 sayılı tebliğ ile değişik 2002/2 sayılı Dikey Anlaşmalara İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği ve Rekabet Kurumu’nun 12/03/2009 tarihli duyurusu uyarınca intifa hakkının sona ermesi ile ilgili hukuksal ilişkide müvekkilinin herhangi bir kusurunun mevcut olmadığını, davacıya karşı sorumluluğu olan tarafın … Turizm Hayvan ve Hayvan Ürünleri İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi olduğunu, taşınmazın diğer davalıya 11/06/2008 tarihinde satıldığını, davacının davalı Fem Kimya’nın ihtarnamesi uyarınca 30/06/2014 tarihinde intifa hakkını terkin ettiğini, davacının talep ettiği meblağın fahiş olduğunu, davacının müvekkilinden yatırım bedeli talep edemeyeceğini, yatırım bedeli olarak yapmış olduğu masraf tutarının 268.620,49 TL olduğunu, sene bazında hesaplama yapıldığında kabul anlamına gelmemek üzere davacının talep edebileceği meblağın KDV dahil 125.356,22 TL olduğunu, davacının hem intifa ve yatırım bedellerinin güncel değerini hem de faiz talep ettiğini, mükerrer faiz talebinde bulunulamayacağını beyanla davanın reddine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın müvekkili yönünden hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, dava konusu taşınmazın davacı ile diğer davalı arasındaki ticari ilişkiden sonra 23/06/2009 tarihinde satın alındığını, müvekkili şirkete davacı tarafından yapılan herhangi bir ödeme bulunmadığı gibi iade edilmesi gereken bir bedelin de bulunmadığını, müvekkili şirketin davaya konu taşınmazı Rekabet Kurumunun davaya dayanak kararının yayınlandığı tarihten 3,5 ay sonra 23/06/2009 tarihinde satın aldığını, davacı tarafla 30/06/2009 tarihinde beş yıllık bayilik sözleşmesi imzaladıklarını, müvekkilinin davacı tarafın bayisi olarak 5 yıl faaliyette bulunduğunu, beş yılın sonunda başka bir dağıtıcı ile anlaşarak faaliyetine devam ettiğini, davacıya göndermiş olduğu ihtarname ile Rekabet Kurumu kararları uyarınca geçersiz hale gelen intifa hakkının tapudan terkinini talep ettiğini, davacının da müvekkilinin bu talebinin yasal olduğunu bildiği için intifa hakkını tapudan terkin ettiğini, davacı tarafın istasyona yapılan sabit yatırım bedellerini müvekkili şirketten talep etmesinin de hiçbir hukuki dayanağının bulunmadığını, müvekkilinin taşınmazı bedelini ödeyerek satın aldığını, davacının müvekkili şirketten bir talepte bulunabileceği kabul edilse dahi denkleştirici adalet ilkesi uyarınca talep ettiği rakamın güncellenmeyeceğini beyanla davanın reddine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, intifa hakkının sözleşme süresinin hitamından önce terkini nedeniyle kalan süreye tekabül eden kısmının ve sözleşme nedeniyle ödenen yatırım bedellerinin kalan süreye tekabül eden kısmının iadesi taleplerine ilişkindir.
Mahkememizce tarafların delilleri celp edilmiş, bilirkişi incelemesi yaptırılmış ve “davacı ile davalı Graneser arasında 29/08/2006 ile 31/12/2021 tarihleri arasını kapsayan dönem için Manisa ili, Akhisar İlçesi,… köyü, … parsel nolu taşınmaza ilişkin olarak intifa sözleşmesi akdedilerek tapuya tescil edildiği ve davacı tarafça davalı …’e KDV dahil 1.180.000 TL maddi hak bedeli ödemesi yapıldığı, yine davacı tarafça istasyon üzerine raporlarda belirlenen sabit yatırımın inşa edildiği, akabinde davalı … tarafından taşınmazın mevcut haliyle diğer davalı … Ltd. Şti’ye intifa yüklü mevcut haliyle devredildiği, bilahare davalı…’nın keşide ettiği ihtarname ile 30/06/2014 tarihi itibariyle Rekabet Kurulu kararlarını gerekçe göstererek intifa hakkını sonlandırdığı ve davacı tarafça tapudan intifa hakkının terkini için gerekli işlemin yapıldığı ve davalı …nın dava konusu istasyonu kullandığı dosya kapsamıyla sabit olduğu, taraflar arasındaki ihtilafın; intifa bedili karşılığı ödenen bedel ile sabit yatırım bedelinin davalılardan tahsilinin talep edilip edilemeyeceği hususlarında toplandığı, dava konusu intifa bedelinin 29/08/2006 ila 31/12/2021 arası dönem için davalılardan…’e ödendiği, intifa sözleşmesi süresinden önce sona erdirilmiş olup davalı …’in sözleşmenin kullanılmayan süresine isabet eden bilirkişi raporunda güncellenmiş değer olarak KDV hariç belirlenen 1018.653,62 TL’yi iade etmek yükümlülüğü altında olduğu, anılı bedel davalı …’e ödendiğinden davalı … Kimya’dan talep edilemeyeceği, davacı ayrıca sabit yatırım bedelinin sözleşmenin kullanılmayan süresine isabet eden kısmının iadesi talebinde bulunmuş ise de; yatırımların davacının kendi kullanımı için taşınmazın davalı … Kimya’ya devredilmeden önce yapıldığı ve davacı tarafça kullanıldığı, davalı …’in anılı yatırımları kullanarak ticaretine devam etmesi halinin somut olayda söz konusu olmadığı, davalı … Kimya’nın ise taşınmazı mevcut haliyle satın aldığı, anılı davalı yönünden sebepsiz zenginleşme söz konusu olmadığından bu davalıdan da sabit yatırım harcamalarının talep edilemeyeceği ” gerekçesi ile davanın, davalı …A.Ş. yönünden kısmen kabulü ile 1.202.011,27 TL (KDV dahil) intifa bedeli alacağının 23/06/2014 temerrüt tarihinden itibaren değişen oranlarda avans faizi ile birlikte bu davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine, daval… Hayvan Ürünleri İth. İhr. San. ve Tic. Ltd Şti. yönünden reddine karar verilmiştir. Mahkememizce verilen karar, tarafların vaki temyizi üzerine Yargıtay 19. Hukuk Dairesi’nin 2018/3974 Esas, 2019/142 Karar sayılı ve 15/01/2019 tarihli ilamı ile; “01/10/2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı HMK’nın “zaman bakımından uygulama” yan başlıklı 448.maddesi; “Bu Kanun hükümleri, tamamlanmış işlemleri etkilememek kaydıyla derhal uygulanır”hükmünü amirdir. 6100 sayılı HMK ile yazılı yargılama usulünde ilk derece yargılaması beş aşamadan oluşmaktadır. Bunlar, davanın açılması ve karşılıklı dilekçelerin verilmesi, ön inceleme, tahkikat, tahkikatın sona ermesi ve sözlü yargılama ile hükümdür. Davanın açılması üzerine dilekçelerin karşılıklı verilmesinden sonra ön inceleme yapılır. Ön incelemede öncelikle dava şartları (HMK md.114-115) ve ilk itirazlar incelenir (HMK.md.116-117). Dava şartları mevcutsa ve ilk itirazlar yerinde değilse iddia ve savunma içinden tarafların uyuşmazlık noktalarının neler olduğu belirlenir. Taraflar ön inceleme duruşmasında sulhe teşvik edilir. Ön inceleme duruşmasından sonra mahkemece hak düşürücü süreler ve zamanaşımı hakkında itiraz ve def’iler incelenerek karara bağlanır (HMK.md.142). Mahkeme ön inceleme aşamasından sonra tahkikat işlemine gerek olmaması halinde nihai bir karar verebilir (HMK.md.138-142). Ancak mahkemenin ön inceleme aşamasında nihai karar verebilmesi için dava şartlarından birinin bulunmaması, ilk itirazların yerinde olması, hak düşürücü sürenin geçmiş olması veya zamanaşımı def’inin dinlenebilir olması gerekir. Mahkemece bu nedenler dışında işin esasına girilerek delillerin değerlendirilmesi sonucu bir karar verilecekse, HMK.nun 143 ve devamı maddeleri uyarınca tahkikat aşamasına geçilmesi ve özellikle HMK.nun 147.maddesi uyarınca taraflar tahkikat için duruşmaya davet edilmeli, tarafların tahkikatın tümü hakkındaki açıklamalarından sonra, tahkikatı gerektiren bir husus kalmadığı durumda, tahkikatın bittiği taraflara tefhim edilmeli (HMK md.184), mahkemece, tahkikatın bitiminden sonra sözlü yargılama ve hüküm için tayin olunacak gün ve saatte mahkemede hazır bulunmalarını sağlamak amacıyla iki yanı davet etmeli ve davetiyeye belirlenen gün ve saatte mahkemede hazır bulunmadıkları takdirde yokluklarında hüküm verileceği hususu bildirilmeli, sözlü yargılamada ise taraflara son sözleri sorulup, hüküm verilmelidir (HMK.md.186). 6100 sayılı HMK. ile öngörülen yargılama kesitlerine kanunda belirtilen sebepler dışında uyulmadan karar verilemez.
Hal böyle olunca, somut uyuşmazlığa ilişkin olarak mahkemece bilirkişi heyetinin tayinine ilişkin 04/02/2016 tarihli ara kararında duruşma gününün ileride belirlemek ve bu arada bilirkişi raporunun da celse arasında taraflara tebliğ edilmesine ilişkin ara kararı kurulmasına ve bu karar gereğince 15/03/2016 tarihinde duruşma günü belirlemesine rağmen müteakip duruşma gününün davalı … vekiline tebliğ edilmeden, dolayısıyla sözlü savunması alınmadan yargılamanın bitirilerek savunma hakkının ihlali usul ve yasaya aykırı olup, mahkeme hükmünün bu nedenle bozulması gerekmiştir.” gerekçesi ile bozulmuş, bozma ilamı taraflara tebliğ edilerek beyanları alınmış, usul ve yasaya uygun bozma ilamına uyularak yargılamaya devam olunmuştur.
Taraf vekillerinin bilirkişi raporuna itirazları incelenmiş, dosya kapsamı ve mevcut delil durumu itibariyle itirazların reddine karar verilmiştir. Dava konusu taşınmazın tapu kaydında davacı adına tescil edilen intifa hakkının terkinine ilişkin tapu senedinin celp edilerek incelenmesi ile; intifa hakkının 28/08/2014 tarihinde, ödenmiş 107.000 YTL bedel mukabilinde terkin edildiği anlaşılmıştır.
Tüm dosya kapsamının değerlendirilmesi neticesinde; davalı … adına kayıtlı Manisa İli, Akhisar İlçesi, … köyü, …parsel sayılı taşınmazda davacı lehine, 29/08/2006 tarihinde, 15 yıl süre ile intifa hakkı tescil edildiği, intifa bedeli olarak davacı tarafından davalı …’ye KDV dahil 1.180.000,00 TL ödeme yapıldığı, taşınmazın 23/06/2009 tarihinde davalı … tarafından diğer davalı …’ye devredildiği, davacının intifa hakkını Rekabet Kurulu’nun kararı nedeniyle 28/08/2014 tarihinde terkin ettiği hususlarında taraflar arasında uyuşmazlık bulunmadığı, uyuşmazlığın davacının intifa hakkının erken terkini nedeniyle 15 yıl için ödediği bedelin karşılıksız kalan kısmını davalılardan talep edip edemeyeceği noktasında toplandığı, Mahkememizce bozmadan önceki kararda belirtildiği üzere intifa bedelinin davalı …’ye ödenmesi nedeniyle diğer davalı …’den talep edilemeyeceği, davalı … yönünden ise, …Tapu Müdürlüğü’nün 28/08/2014 tarihli ve …yevmiye sayılı intifa hakkının terkinine ilişkin resmi tescil istem belgesinde, davacının intifa hakkının terkinini ödenmiş 107.000 YTL bedel mukabilinde talep ettiği ve bu şekilde terkin işleminin yapıldığı, davacının resmi senette terkin bedeli olarak 107.000 YTL aldığını beyan etmekle bundan başka bir bedel talep edemeyeceği anlaşılmakla talebin her iki davalı yönünden reddine karar verilmiştir. Yatırım bedelleri yönünden yapılan değerlendirmede ise; talimat mahkemesince yapılan keşif sonrası düzenlenen makine mühendisi bilirkişi raporunda, keşif mahallinde bulunan tanklar ile akaryakıt tesisatının taşınmaza inşaat ve imalat dışında değer katmadığının tespit edildiği, inşaat bilirkişi raporunda ise saha betonunun değerinin tespit edildiği, davacı tarafından saha betonu ile ilgili fatura dosyaya ibraz edilmiş ise de, davadan önce davalılara gönderilen Noter ihtarnamesinde söz konusu yatırımın kalan süreye tekabül eden kısmının iadesi talep edilmediği gibi bu yatırımın sözleşmenin süresi ile bağlı olmaksızın taşınmazın akaryakıt istasyonu olarak kullanılması ve sözleşmenin ifası için yapılması gerektiği anlaşılmakla talebin davalı … yönünden reddine, davalı …’nin ise taşınmazı diğer davalıdan mevcut hali ile satın aldığı, davacı aleyhine sebepsiz zenginleşmesinin söz konusu olmadığı anlaşılmakla talebin reddine karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Karar ve ilam harcı 59,30 TL’nin peşin alınan 23.641,95 TL harçtan mahsubu ile kalan 23.582,65 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı … tarafından yapılan 45,00 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Davalı … tarafından yapılan 46,00 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Davalılar kendilerini vekil ile temsil ettirdiklerinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesaplanan 81.254,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
6-Taraflarca yatırılan gider avansından kalan kısmın karar kesinleştiğinde iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı kararın tebliğinden itibaren 15 günlük yasal süre içerisinde Yargıtay temyiz yasa yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.01/04/2021

Başkan …
e-imzalıdır
Üye …
e-imzalıdır
Üye …
e-imzalıdır
Katip …
e-imzalıdır