Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
16. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2018/926 Esas
KARAR NO:2021/547

DAVA:İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:03/10/2018
KARAR TARİHİ :13/07/2021

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili mahkememize sunmuş dava dilekçesinde özetle; davalı şirkete ait …, …, … plakalı araçlar ile ücret ödenmeksizin ihlalli geçişler yapıldığını, geçiş ücretlerinin tahsili amacıyla davalı borçlu hakkında icra takibine girişildiğini beyanla davalının haksız itirazını iptalini, takibin devamını ve davalının %20 den az olmamak üzere icra inkar tazminatı ile sorumlu tutulması talep ve dava etmiştir.
Davalı asilin cevap dilekçesinde özetle; tarafına ceza bildirimi gelemeden önce hiçbir geçiş ihlali eksi bakiye ve benzeri bir durum bildiriminde yazılı, SMS gibi hiçbir bilgilendirme gelmeden cezayi duruma başvurulduğunu, mahkeme süreci başladıktan sonra celp telefonuna SMS gelmeye başladığını, devamında gelen geçişlerin … Bankası hesabına yatırdığını, çalışma süresinin kısa olmasına rağmen bu kadar yüksek ücret talep edilmesinin haksız olduğunu, icra sürecinden sonra aracına konulan haczinden dolayı aracı almış olduğu …’nin aracını haciz yoluyla geri alarak hesabını kapatma yoluna gitmek suretiyle … tarafından alınıp götürüldüğünü, … … … Mahallesine park ettiklerini, pak edilen yerden dorsenin çalındığını, bu süreçte 130.000 TL zarara uğradığını beyanla davanın reddini talep etmiştir.
TAHKİKAT, DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Mahkememizce delillerin ibrazını müteakip celbi gerekli delillerde celp edilerek dosyamız arasına katılmıştır.
Mahkememizce celp edilen …. İcra Müdürlüğü’nün … takip sayılı icra dosyasının yapılan tetkikinde; takibin davacı tarafça davalı aleyhine …, …, … plakalı araçların otoyol geçiş ücreti alacağına istinaden faizler dahil toplam 63.753,76 TL alacağın avans faizi ile birlikte tahsili için yapılan ilamsız icra takibinden ibaret bulunup davalının yasal süre içerisinde sunduğu itiraz dilekçesi ile; ödeme emrine, borca, ferilerine itiraz ettiği, takibin durduğu ve davanın yasal süre içerisinde açıldığı anlaşılmıştır.
Mahkememizce İddia savunma ve dosya üzerinde mali müşavir Mehmet Adil Seçğin marifetiyle inceleme icra edilerek konuya ilişkin 09/09/2019 tarihli rapor teminle dosyamız arasına alınmıştır.
Bilirkişi anılı raporunda özetle;
“…, …, … plakalı araçların (Uyuşmazlık döneminde) davalı …’ın üzerine kayıtlı olduğu,
Yukarıda plakaları belirli araçların; 22.11.2016-25.11.2017 tarihleri arasında 5.601,90.-TL geçiş ücreti ödemeksizin … ve otoyol geçişi yaptığı,
1. … Plakalı Araç 29.08.2017 tarihinde
2. … Plakalı Araç 22.11.2016-04.10.2017 Tarihleri arası
3. … Plakalı Araç 18.05.2017-25.11.2017 Tarihleri arası
Bu ihlaller neticesinde: 6001 Sayılı Karayolları Genel Müdürlüğü Teşkilat Kanunu’nun 30. Maddesine göre (5.601,90.-TL geçiş ücreti x 4)= 22.407,60.-TL 4 kat idari para cezasına çarptırılması gerektiği,
…. İcra Dairesi … Esas sayılı Ödeme emrine; davalı tarafından, 28.12.2017 tarihinde; geçiş ceza listelerinin yeniden incelenmesini, 61.474,75.-TL cezanın düzeltilmesin, talep ederek, ödeme emrine, asıl alacağa, fer-ilerine ve yetkiye itiraz edilerek takibin durdurulduğu,
Dosyada; davacı tarafından davalıya gönderilmiş herhangi bir ihtarın bulunmadığı, bu durumda davalının mütemerrid olmadığı tespit edilmiş olup, temerrüt faizi hesaplamasına gerek bulunmadığı,
Sonuç olarak;
Dava dosyası, davacı iddiaları, dosyaya sunulan deliller ile 6001 Sayılı Kanunun 30. Maddesine göre yapılan hesaplamalar neticesinde;
…, …, … plakalı araçların, otoyol geçiş ihlallerinin yapıldığı dönemde davalı …’ ın üzerine kayıtlı olduğu,
Yukarıda plakaları belirli araçların; 22.11.2016-25.11.2017 tarihleri arasında 5.601,90.-TL geçiş ücreti ödemeksizin … ve otoyol geçişi yaptığı,
Bu ihlaller neticesinde: 6001 Sayılı Karayolları Genel Müdürlüğü Teşkilat Kanunu’nun 30. Maddesine göre (5.601,90.-TL geçiş ücreti x 4)= 22.407,60.-TL 4 kat idari para cezasına çarptırılması gerektiği,
Davalıya, 14.05.2019 tarihli duruşma tutanağının 5. maddesinde dosyaya sunmuş olduğu dekontların okunaklı örneklerinin ibrazı için 2 hafta süre verildiği ancak davalı tarafından bu dekontların dosyaya ibraz edilmediği, bu nedenle okunamayan dekontların inceleme dışında tutulduğu,
Davalı tarafından; …. İcra Dairesi, … Esas Sayılı Dosyasına edilen itirazın (5.601,90.-TL +22.407,60.-TL) 28.009,50.-TL üzerinden iptal edilmesi gerektiği,
Davalı tarafından dosyaya daha sonra sunulacak dekontlar neticesinde; verilecek karar ile icra inkar tazminatı hükmünün yüce mahkemenize ait olacağı, sonucuna ulaşılmıştır.” şeklinde mütaalada bulunulduğu görülmüştür.
Mahkememizce raporu sunan bilirkişinin yanına trafik uzmanı bilirkişi …’un da eklenmesi suretiyle tarafların itirazlarının karşılanması ve davalı yanca yapılan ödemelerin değerlendirilmesi amacıyla ayrıntılı, hüküm kurmaya ve İstinaf ile Yargıtay denetimine elverişli ek rapor düzenlenmesi istenilmiş ve konuya ilişkin 27/05/2020 tarihli rapor teminle dosyamız arasına alınmıştır.
Bilirkişiler anılı raporlarında özetle;
“09.09.2019 tarihli Bilirkişi Raporuna yapılan davacı ve davalının itirazları irdelenmiştir.
Dava konusunun; Davacı, … … ve … A. Ş.’nin; 3996 Sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin …Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun hükümlerine göre, … … ve … … işletme hakkı sahibi olduğu ve işletme hakkı davacı şirkette bulunan … ve otoyollardan geçişlerin, 6001 Sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Hizmetleri Hakkında Kanun’un 30.maddesinin 5.fıkrasına göre, 4046, 3465 ve 3996 sayılı Kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı Karayollarından geçişlerin ücretlendirildiği, 27.11.2016 – 25.11.2017 tarihleri arasında, işletme hakkı davacı şirkette olan … … ve bağlı otoyolundan, davalıya ait,
… plakalı aracın 29.08.2017 tarihinde,
… plakalı aracın 22.11.2016-04.10.2017 tarihleri arasında,
… plakalı aracın, 18.05.2017-25.11.2017 tarihleri arasında, ücret ödemeksizin ihlalli geçişler yaptığı, ihlalli geçiş tarihini izleyen 15 günlük sürede geçiş ücretini ödeyenlere 6001 sayılı Kanun’un 30.maddesinin 7.fıkrası uyarınca ceza uygulaması yapılmadığı ve ayrıca 25.05.2018 tarihli 7144 sayılı Kanunun 18. maddesi ile 6001 sayılı Kanun’un 30. maddesinde değişiklik yapılarak uygulanan ceza kat sayısının ondan dörde düşürüldüğü, bu nedenle iş bu dava dosyasında, İcra takibinden sonra davanın ceza uygulamalarında kanuni değişiklik sonrasında oluşan hukuki durum dikkate alınarak cezaların dört kat olarak belirlenerek harçlandırıldığı, davalıya ait araçların 27.11.2016-25.11.2017 tarihler arasındaki ihlali geçişlerinin dosya kapsamındaki delillerde görüldüğü, davalı tarafından geçiş ücretlerinin süresi içerisinde ödenmemesi üzerine, davacı tarafından ….İcra Müdürlüğünün … E. sayılı icra takip dosyası üzerinden ödenmeyen geçiş ücretleri ve yasal ceza bedellerinin ödenmesinin sağlanması amacıyla icra takibine girişildiği, davalı borçlunun ise, alacaklı davacı şirkete ödeme emrinde belirtildiği gibi bir borcu bulunmadığı gerekçesiyle icra takibine itiraz ettiği, bunun üzerine davalı tarafından yapılan itirazdan sonra icra takibin durması üzerine iş bu iptal davasının açıldığı anlaşılmıştır.
Anayasa Mahkemesinin E 2017/166 ve K.2018/8 18/01/2018 tarihli ilamı ile; …. Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından, Anayasa Mahkemesine başvurularak; 25.06.2010 tarihli ve 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un 30. maddesinin; (5), (6) ve (7) numaralı fıkralarının Anayasa’nın 2., 5. ve 6. maddelerine aykırılığı ileri sürülerek iptallerine ve yürürlüklerinin durdurulmasına karar verilmesinin talep edilmesine karşılık,
18.01.2018 tarihinde Anayasa’ya aykırı olmadığına ve itirazın reddine oybirliğiyle karar verildiği ve ayrıca Kararının 26.maddesinde; “ (…) itiraz konusu kuraldaki cezanın, idari para cezalarından farklı, hukuk alanına yaklaşan, kendine özgü (sui generis) bir niteliğe sahip olduğunun belirtildiği anlaşılmıştır.
Genel olarak sistemin çalışma şekline, yani otoyol ve … geçiş ücretlerinin otomatik olarak tahsil edilmesi esasına bakıldığında; Temassız akıllı kartın gişe sahasında bulunan okuyucu yazıcı birimle elektromanyetik dalga kullanarak haberleşmesi sonucu geçiş ücretinin karttan veya banka hesabından otomatik olarak düşülmesini sağlayan operatörsüz geçiş ücreti toplama sağlanmakta olup, otomatik geçiş sistemi (…) de ise; araç içerisinde bulunan araç içi ünitenin (elektronik etiketin) gişe sahasında bulunan antenler ile elektromanyetik dalga kullanarak haberleşmesi sonucu geçiş ücretinin banka hesabından otomatik olarak düşülmesini sağlayan operatörsüz geçiş ücreti toplanmaktadır.
Araçlar gişelerden geçerken gişede bulunan alıcı anten araçta bulunan etiketteki çipi okumakta ve bununla birlikte aracın plaka bilgilerinin görülebildiği fotoğrafları da kameralar tarafından otomatik olarak çekilmekte ve aracın … ya da otoyola giriş yaptığı gişede etiketin okunmasıyla birlikte tüm bilgileri kaydedilmektedir.
Ayrıca Otoyol Gişelerinde, … ve … sistemleri için Bankadan veya PTT’den geçiş esnasında olumlu cevap gelmemesi (Provizyon alınamaması) durumunda ya da sistemde oluşabilecek sorunlara karşı bariyer sisteminin uygulandığı ve ayrıca davacı tarafça Gişelerde, gişe görevlisi konumlandırıldığı bu durumlarda, araç sürücüsü tarafından geçiş ücretinin, nakit veya kredi kartı ile ödenmesi gerektiği, ancak Sistem üzerinden tahsil edilemeyen ve sürücü tarafından nakit ödemesi yapılmayan ve dolayısıyla ücret ödemeden yapılan geçişler için ise, gişe personelince, ücretin yasal süresinde ödenmesini bildiren tebliğ belgesinin (İhlali Geçiş Belgesinin) düzenlendiği ve araç sürücülerine teslim edildiği, bu şekilde ücret ödemeden geçişlerle ilgili geçiş anında, daha sonra geçiş ücretinin yasal süresinde ödenmesi konusunda, an itibariyle araç sürücüsüne bildirimin yapılmış olduğu sistemin bu şekilde işlediği anlaşılmıştır.
… İl Emniyet Müdürlüğü tarafından Mahkemeye 11.10.2018 ve 18.02.2019 tarihli sunulan cevap yazılarında, 18.02.2019 tarihinde yapılan sorgulamada, … plakalı aracın, tescil kayıtlarının gönderildiği ve … plakalı aracın T.C: … kimlik numaralı …’a ait olduğu ve sahiplik belgesi tarihin 08.05.2017 olduğu, ayrıca aracın, ÇEKİCİ-… Yarı Römork için çekici olduğu anlaşılmıştır.
… Emniyet Müdürlüğü tarafından Mahkemeye sunulan cevap yazısında;
… plakalı aracın, 2006 model … Yarı Römork için çekici olduğu, 18.10.2016 tarihinde T.C:… kimlik numaralı …’ın adına tescil edilmiş olduğu, ardından 16.10.2017 tarihinde T.C: … kimlik numaralı …’ nın adına tescil edildiği, en son olarak 20.11.2017 tarihinde plakası değiştirilerek … plakada …- … adına tescil edildiği ve halen bu şahıs adına kayıtlı gözüktüğü anlaşılmıştır.
… plakalı aracın ise, yarı römork-…-Yarı Römork olduğu, … araç tescil projesi kayıtlarında yapılan inceleme neticesinde, ilk kez 17.05.2017 tarihinde T.C:… kimlik numaralı … adına tescil edildiği, halen aynı kişi adına kayıtlı gözüktüğünün bildirildiği anlaşılmıştır.
Mahkeme tarafından, … Bankası Genel Müdürlüğüne müzekkere yazılarak, davacı … … ve … Anonim Şirketi ile davalı … arasında Mahkemede görülmekte olan itirazın iptali (ticari Satımdan Kaynaklanan) davası nedeniyle; 25.09.2019 tarihli müzekkere ile … T.C. kimlik numaralı davalı asil tarafından … Otoyolu İhlalli geçiş ödemelerine ilişkin dekontların gönderilmesi, 04.12.2019 tarihli müzekkere ile de, ihlali geçiş yapıldığı iddiasına konu, …, … ve … plakalı araçlar bazında davacı … … ve … Anonim Şirketi’ne yapılan ödemeleri gösterir dekont suretleri gönderilmesi talep edilmiş olup,
… Bankası Genel Müdürlüğü tarafından Mahkemeye gönderilen 11.10.2019 tarihli yazıda … T.C. kimlik numarasına ait …/… cihazı bulunmadığının bildirildiği, 19.12.2019 tarihli cevap yazısında, …, … ve … plakalı araçlara ait … cihazı bulunmadığının bildirildiği incelenmiştir.
Sonuç olarak;
Davacının işletme hakkına sahip olduğu, … … ve … Otoyolunda, 22.11.2016-25.11.2017 tarihleri arasında ücret ödemeksizin geçişler yaptığı belirtilen araçlardan,
… plakalı … Yarı Römork için çekici aracın, … İl Emniyet Müdürlüğü tarafından Mahkemeye 11.10.2018 ve 18.02.2019 tarihli sunulan cevap yazılarında, T.C: … kimlik numaralı …’ın adına kayıtlı bulunduğu, sahiplik belgesinin tarihinin 08.05.2017 olduğu
… plakalı yarı römork-…-Yarı Römork olan aracın, … Emniyet Müdürlüğü tarafından Mahkemeye sunulan cevap yazısında; T.C: … kimlik numaralı …’ın adına kayıtlı bulunduğu ve sahiplik belgesi tarihin 12.05.2017 olduğu,
… plakalı 2006 model … Yarı Römork için çekici aracın, … Emniyet Müdürlüğü tarafından Mahkemeye sunulan cevap yazısında; 18.10.2016 tarihinde T.C: … kimlik numaralı … adına tescil yapıldığı ve 16.10.2017 tarihinde … adına tescil yapıldığı dolayısıyla, … … ve … Otoyolunda ihlalli geçişlerin yapıldığı iddia edilen 22.11.2016-25.11.2017 tarihleri arasında yukarıda bilgisi verilen 3 aracın T.C: … kimlik numaralı …’ın adına kayıtlı bulunduğu anlaşılmıştır.
Bu şekilde; davalı … tarafından Mahkemeye sunulan cevap dilekçesinin ekindeki belgelere göre, … plakalı …-Yarı Römork olan aracı, ihlalli geçişlerin yapıldığı iddia edilen 22.11.2016-25.11.2017 tarihleri dışında, ihlalli geçişlerden sonra, 07.12.2018 tarihinde … Mahallesi Çatalca Yolu üzerinde bulunan araziye park ettiği ve araç ile ilgili 30.01.2019 tarihinde hırsızlık müracaatı yaptığı anlaşılmıştır.
… plakalı 2006 model … Yarı Römork için çekici aracında, en son ihlalli geçişin 04.10.2017 tarihinde olduğu ve 16.10.2017 tarihinde … adına tescil yapıldığı ve satıldığı anlaşılmıştır.
Bu durumda; araçların ihlalli geçişlerin yapıldığı iddia edilen tarihlerde, T.C: … kimlik numaralı … adına kayıtlı olduğu anlaşılmıştır.
Davacı … … ve … A.Ş.’nin; 4046, 3465 ve 3996 sayılı Kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı ve 6001 Sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Hizmetleri Hakkında Kanunun 30.maddesinin 5.fıkrası kapsamında ücretlendirilen Karayollarından geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapan araçlar için, 6001 sayılı Kanunun 30.maddesinin 7.fıkrası uyarınca ihlalli geçiş tarihini izleyen 15 günlük sürede ceza uygulaması yapılmadığı, ancak 15 günlük süre hitamında, geçiş ücretleri ile gecikme ceza tutarının, 25.05.2018 tarihinde yürürlüğe giren 7144 sayılı Kanunun 18. inci maddesi ile 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Hizmetleri Hakkında Kanunun 30.maddesinin 5. fıkrasında yapılan değişiklik nedeniyle, 10 katından 4 katına indirildiği ve dolayısıyla da davacının, ödenmeyen geçiş ücretlerinden dolayı izah edilen mevzuattan kaynaklanan 4 kat ceza talep etme hakkı bulunduğu ve hesaplamanın bu şekilde yapıldığı,
Davalı …’ın;
Davalının, işletme hakkı davacı şirkette bulunan … ve otoyolları kullanmış bulunan ve ihlalli geçişleri yapan dava konusu araçların sahibi olduğu ve dosyada bu konuda araçların adına kayıtlı olduğuna dair, … ve …Emniyet Müdürlüklerinin yazılarının bulunduğu, … Bankası Genel Müdürlüğü tarafından Mahkemeye gönderilen 11.10.2019 tarihli yazıda, … T.C. kimlik numarasına ait …/… cihazı bulunmadığının bildirildiği, 19.12.2019 tarihli cevap yazısında ise, …, … ve … plakalı araçlara ait … cihazı bulunmadığının bildirildiği, davalıya ait olan…, … ve … plakalı araçların, 22.11.2016-25.11.2017 tarihleri arasında ücret ödemeksizin işletme hakkı davacıya ait olan … … ve … Otoyolunda … ve otoyol geçişi yaptığı, ihlalli geçiş görüntülerinin dosyada bulunduğu, geçişler için belirlenen ücretlerin, geçiş esnasında ödenmemesinden sonra, yasal süre olan 15 gün içinde de, ödenmemesi nedeniyle oluşan İhlalli Geçişlerin tahsil edilebilmesi için davacı tarafından ….İcra Müdürlüğünün … E. sayılı icra takip dosyası üzerinden ödenmeyen geçiş ücretleri ve yasal ceza bedellerinin ödenmesinin sağlanması amacıyla icra takibine girişilmesi sonrasında, borcunun bulunmadığı gerekçesiyle icra takibine itiraz ettiği ve ihlalli geçişlerinden; 25.05.2018 tarihinde yürürlüğe giren 7144 sayılı Kanunun 18. inci maddesi ile değişiklik yapılan 6001 sayılı Yasanın 30.maddesinin 5. fıkrasına göre, “4046, 3465 ve 3996 sayılı Kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı Karayollarından geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapan araç sahiplerinden, işletici şirket tarafından geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücreti ile birlikte, bu ücretin dört katı tutarında ceza, genel hükümlere göre tahsil edilir.” şeklindeki hükmüne göre, takibe girişilen toplam 69.753.76 TL’nin, 29.583,52 TL’ye düşürüldüğü, bu durumda davalı …’ın ihlalli geçişlerle ilgili tam olarak tespit edilecek miktarı ödemekle sorumlu olması gerektiği,
Davacı … … ve … A. Ş.’nin;
Dosya kapsamı ve dosyada mevcut belgelere göre; 3996 Sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin …Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun hükümlerine göre; … … ve … … işletme hakkı sahibi olduğu, işletme hakkı sahibi olduğu … … ve … … … ve otoyol gişelerinde dosyaya yansıyan işletme sistemi üzerinde herhangi bir aksaklığın olmadığı; sürücülere ve araç işletenlerine ait duyuruların davacı şirkete ait internet sayfasından internet sistemi üzerinden yapıldığı, internet sitesinde, ihlalli geçiş bilgilerine ve online ödeme bilgilerine yer verildiği, yapılan işlemlerin 6001 sayılı Kanun hükümlerine uygun olduğu ve uygulamada, Davacı … … ve … A.Ş.’nin, kusurunun olmadığı,
Davalıya ait …, …, … plakalı araçların, İhlalli geçişleriyle ilgili olarak; 25.05.2018 tarihinde yürürlüğe giren 7144 sayılı Kanunun 18. inci maddesi ile değişiklik yapılan 6001 sayılı Yasanın 30.maddesinin 5. fıkrasına göre, geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yapılan mesafeye ait geçiş ücreti ile birlikte, bu ücretin 4 katı ceza tutarına göre, (5.601,90.-TL geçiş ücreti x 4 katı idari para cezası )= 22.407,60.-TL olduğu,
Buna karşılık, dava dilekçesinde bu ücrete Yıllık Ticari faiz ve KDV eklenerek 29.583,52 TL talep edildiği, miktarın ödenmesi hususunun Sayın Mahkemenin taktirinde olduğu,
Davalı … tarafından, 06.03.2018 tarihinde dekont ile, … Bankası … … Şubesine, … plakalı aracın … otoyolu ihlalli geçiş ücreti olarak 2365 TL yatırdığının anlaşıldığı, dosyada mevcut diğer iki dekontun okunmadığı, bu durumda işlemiş faizleri kalmak kaydıyla bu miktarın ana para olan ihlalli geçiş ücretinden düşülmesi gerekip gerekmediği hususunun Sayın Mahkemenin taktirinde olduğu” şeklinde mütaalada bulundukları görülmüştür.
Mahkememizce mevcut raporlar iptal edilmeksizin, bilirkişi değişikliğine gidilerek, mali müşavir …ve trafik uzmanı … marifetiyle tarafların iddia ve savunmaları ile tüm dosya kapsamı üzerinde inceleme yapılarak takipten sonra davalı yanca ödeme yapıldığı anlaşılmakla ödemelerin borcu sona erdirip erdirmediğinin TBK’nun 100. maddesi uygulanmakla tespiti, neticeten var ise davacı yanın ihlalli geçiş nedeniyle davalı yandan alacak miktarının KDV ve faiz hususu da irdelenerek belirlenmesi suretiyle rapor düzenlenmesi istenilmiş ve konuya ilişkin bila tarihli rapor teminle dosyamız arasına alınmıştır.
Bilirkişiler anılı raporlarında özetle;
“İcra Dosyası
Davacı taraf davalı aleyhine 11.12.2017 tarihinde …. İcra Müdürlüğünün … E. sayılı dosyası ile;
61.474,75 TL Asıl Alacak (Geçiş Ücreti-Para Cezası)
1.931,38 TL Faiz (Ticari Yıllık)
347,64 TL KDV
63.753,76 TL
Toplam alacağın takip tarihinden itibaren (Yıllık % Ticari Faizi-değişen oranlarda) işleyecek faizin icra giderleri ve avukatlık ücreti ile birlikte TBK. 100’e göre tahsili (fazlaya dair ve faiz oranlarındaki artıştan doğan talep haklarının saklı kalması, BK 100 md gereğince kısmi ödemelerin öncelikle işlemiş faiz, masraf ve ferilere mahsubu kaydıyla) talebiyle icra takibi başlatılmıştır.
Dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde … İl Emniyet Müdürlüğünün 18.02.2019 tarih ve … sayılı yazısı ile… plakalı aracı çekici cinsi araç olduğu;
… İlçe Emniyet Müdürlüğünün 16.10.2018 tarih ve … sayılı yazısı ile … plakalı aracın 17.05.2017 tarihinde … adına tescil edildiği ve yarı römork cinsi araç olduğu;
… plakalı aracı ise 18.10.2016 tarihinde … adına tescil edildiği ve 16.10.2017 tarihinde … adına devir edilerek tescil edilmiştir.
Yapılan inceleme neticesinde araçların tescil tarihleri ile geçiş tarihleri arasında herhangi bir uyuşmazlık bulunmamaktadır.
Davalı şahıs …’a ait plakaları belirtilmiş araçların 22.11.2016/25.11.2017 tarihleri arasında 1599 defa eksik bakiyeli … etiketi ile geçtiklerinin belirtildiği;
Ancak … plakalı aracın 29.04.2017/04.05.2017 tarihleri arasında yaptığı geçişlerin davacı tarafından tahsilatının yapıldığının dosya içerisinde bulunan CD içerisindeki tabloların incelenmesi neticesinde anlaşıldığı;
Davacı firmanın geçişleri kamera görüntüsü ile ispat ettiği, dosya ekinde gönderilen geçiş listesinin geçişin yapılan gününe ait fiyatlama üzerinden yapıldığı herhangi bir fiyatlama hatasının yapılmadığı tespit edilmiştir.
Davacı tarafın KDV hesabının yapılması talebi ile ilgili olarak, geçiş ücretlerine KDV nin dâhil edildiği 4 katı cezalı miktar hesaplanırken KDV dahil fiyat üzerinden 4 katı cezanın hesaplandığı dolayısı ile geçiş ücretlerine KDV nin dahil edilmiş olduğu;
Ayrıca Gelir İdaresi Başkanlığının aşağıda belirtilen Özelgeleri ve Katma Değer Vergisi sirkülerinde belirtildiği üzere talep edilen miktara KDV nin eklenemeyeceği;
Gelir İdaresi Başkanlığının aşağıda belirtilen özelgeleri ile (Cezai şart olarak alınan tazminatlar, bir teslimin veya hizmetin karşılığını teşkil etmediğinden, bu ödemeler KDV ye tabi olmayacaktır.”) (GİB.in 05/09/2011 tarihli ve B.07.1.GİB.4.34.19.02-019.01-1476 sayılı Özelgesi)
“Sözleşme hükümlerine uyulmaması nedeniyle kesilen ceza bedelleri herhangi bir teslim veya hizmetin karşılığı olmadığından KDV nin konusuna girmemektedir. Dolayısıyla, ticari imtiyaz sözleşme hükümlerine istinaden tahsil ettiğiniz ancak bir teslim veya hizmetin karşılığı olmayan ceza ve tazminat bedelleri üzerinden KDV hesaplanmasına gerek bulunmamaktadır.” (GİB’in 13/07/2011 tarihli ve B.07.1.GİB.4.35.17.01-35-02-315 sayılı özelgesi)
T.C. Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı Katma Değer Vergisi Sirküleri/60 08/08/2011 tarihli  KDVK-60/2011-1 sayılı:  3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun uygulamasına ilişkin mevcut sirkülerlerin birleştirilmesi ile uygulamada tereddüt edilen hususlara yönelik açıklamalar bu Sirkülerin konusunu oluşturmaktadır.
KDV’NİN KONUSU
KDV Kanununun 1 inci maddesine göre Türkiye’de yapılan;
– Ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesindeki teslim ve hizmetler,
– Her türlü mal ve hizmet ithalatı,
– Söz konusu maddede belirtilen “diğer” faaliyetlerden doğan teslim ve hizmetler
KDV’ye tabidir.
Tazminatlar
Herhangi bir teslim veya hizmetin karşılığı olarak ortaya çıkmayan tazminat ve benzeri ödemeler prensip olarak KDV’nin konusuna girmemektedir.
Bu kapsamda, işin sözleşme şartlarına uygun yapılmaması, işin verilen süre içerisinde tamamlanmaması, sözleşmenin feshedilmesi gibi nedenlerle tazminat, cayma bedeli vb. adlarla yapılan cezai şart mahiyetindeki ödemeler herhangi bir teslim veya hizmetin karşılığı olmadığından KDV’nin konusuna girmemektedir.
Hükümlerinin bulunduğu ve KDV hesabının cezalara yapılamayacağı, geçiş ücretlerine ise KDV nin dâhil edildiği;
Davacı firmanın ekli CD içerisinde … plakalı aracın yaptığını belirttiği geçişlerden 1 adetini geçiş sırasında 0,65TL olarak tahsil etmesine rağmen 11 kat olarak ve her halükarda yasalara aykırı bir şekilde tahsil ettiği anlaşılmıştır. Davacı firmanın Davalı şahsa bu geçişten 6,5TL (Altı Türk Lirası Elli Kuruş) borcu bulunmaktadır.
Davacı taraf icra takip tarihine kadar işlemiş faiz talep etmektedir. Ancak dava dosyası incelendiğinde davacı tarafça icra takip tarihine kadar davalıyı temerrüde düşürdüğüne dair dosya içerisinde herhangi bir ihtarnameye rastlanılmamış olup taraflar arasında bu yönde akdedilmiş herhangi bir sözleşmeye de rastlanılmamıştır. Belirtilen nedenlerle icra takip tarihine kadar işlemiş faiz hesaplanmamıştır.
Davalı tarafça icra takip tarihinden sonra 06.03.2018 tarihinde davacının … bankasına 2.300,65 TL, 32,25TL, 70,95TL olmak üzere toplamda 2.403,85 TL ödeme yaptığı anlaşılmıştır. Davalı tarafça icra takip tarihinde sonra yapılan ödemelerden TBK 100. Kapsamında öncelikle işlemiş faiz ve masrafların tenzil edilmesi gerekmektedir.
Davacı taraf icra takibinde avans faizi talep etmektedir. Dava konusu araçların ticari araçlar olduğu anlaşıldığından davacı alacağına takip tarihinden itibaren avans faiz oranı kullanılmak suretiyle yapılan hesaplamalar aşağıya çıkartılmıştır.
06.03.2018 tarihinde yapılan toplam 2.403,85 TL tutarındaki ödeme tarihine kadar yapılan hesaplamalar toplam 632,14 TL.’dir.
06.03.2018 ödeme tarihine kadar davacı alacağına hesaplanan işlemiş faiz tutarı 632,14 TL olarak hesaplanmış olup diğer masraflar aşağıdaki şekilde hesaplanmıştır.
Davalı tarafça 06.03.2018 tarihinde yapılan 2.403,85 TL den öncelikle işlemiş faiz ve masraflar tenzil edilmesi gerekmete dir. Söz konusu ödeme faiz ve masraflara tenzil edildiğinde davalının 06.03.2018 tarihinde bakiye (5.159,71 – 2.403,85=) 2.755,86 TL daha faiz ve masraf borcunun kaldığı tespit edilmiştir.
03.10.2018 dava tarihine kadar davacı alacağına hesaplanan işlemiş faiz tutarı 2.263,93 TL olarak hesaplanmıştır.
Yukarıda yapılan incelemeler neticesinde davacının davalıdan dava tarihi itibariyle talep edebileceği alacak tutarıları asıl alacak olarak 27.140,00 TL, işlemiş faiz olarak 2.263,93 TL ve bakiye kalan icra masrafları olarak 2.755,86 TL olmak üzere toplamda 32.159,79 TL olarak hesaplanmıştır.
Sonuç olarak;
Rapor içerisinde de belirtildiği üzere;
Davacı firmanın geçişlerinin kamera görüntüsü ile ispat edildiği, dosya ekinde gönderilen geçiş listesinin geçişin yapılan gününe ait fiyatlama üzerinden yapıldığı herhangi bir fiyatlama hatasının bulunmadığı,
Davacı tarafın KDV hesabının yapılması talebi ile ilgili olarak, geçiş ücretlerine KDV nin dâhil edildiği 4 katı cezalı miktar hesaplanırken KDV dahil fiyat üzerinden 4 katı cezanın hesaplandığı dolayısı ile geçiş ücretlerine KDV nin dahil edilmiş olduğu, Ayrıca talep edilen KDV’nin, Gelir İdaresi Başkanlığının Özelgeleri ve Katma Değer Vergisi sirküleri kapsamında yerinde olmadığı,
Dava dosyası incelendiğinde davacı tarafça icra takip tarihine kadar davalıyı temerrüde düşürdüğüne dair dosya içerisinde herhangi bir ihtarnameye rastlanılmamış olup taraflar arasında bu yönde akdedilmiş herhangi bir sözleşmeye de rastlanılmadığı, belirtilen nedenlerle icra takip tarihine kadar işlemiş faiz hesaplanmadığı,
Netice itibariyle davacının icra takip tarihine kadar davalıdan talep edebileceği asıl alacak tutarının 27.140,00 TL olarak hesaplandığı,
Davacı tarafça icra takip tarihinden sonra dava tarihinden önce toplamda 2.403,85 TL ödeme yapıldığının anlaşıldığı,
Davalı tarafça yapılan ödemelerden öncelikle işlemiş faiz ve ferilerin tenzil edildiği, neticede davacının davalıdan dava tarihi itibariyle talep edebileceği alacak tutarlılarının asıl alacak olarak 27.140,00 TL, işlemiş faiz olarak 2.263,93 TL ve bakiye kalan icra harç ve masrafları olarak 2.755,86 TL olmak üzere toplamda 32.159,79 TL olarak hesaplandığı” şeklinde mütaalada bulundukları görülmüştür.
Dava, İİK’nun 67. maddesi gereğince davacının geçiş ihlalinden kaynaklı davalıdan olan alacağının tahsili amacıyla başlattığı takibe karşı davalı itirazının iptali istemine ilişkindir.
Davanın dayanağını oluşturan 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Hizmetleri Hakkında Kanun’un 30/5. maddesinde “…(5) 4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapan araç sahiplerinden, işletici şirket tarafından geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücreti ile birlikte, bu ücretin on katı tutarında ceza, genel hükümlere göre tahsil edilir. …” hükmü düzenlenmişken 25.05.2018 tarih ve 30431 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 16.05.2018 tarih ve 7144 sayılı Kanunun 18. maddesi ile birinci ve beşinci fıkralarında yer alan “on” ibareleri “dört” şeklinde değiştirilmiştir. Aynı Kanunun 19. maddesi ile 6001 sayılı Kanuna geçici 3. madde ilave edilmiştir.
6001 sayılı Kanuna eklenen Geçici 3. madde de ise “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce otoyollar ile erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için belirlenen geçiş ücretlerini ödemeden yapılmış olan geçişlerde araç sahiplerine bu Kanunun 30. maddesinin beşinci fıkrası uyarınca tahakkuk ettirilen ancak bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla tahsilatı yapılmamış olan para cezaları hakkında bu Kanunun 30. maddesinde yer alan oranlar uygulanır.” düzenlemesi yapılmıştır.
Kanunun 30. maddesinin, 27.03.2015 tarihli ve 6639 sayılı Kanunun 33. maddesi ile değişiklik yapılan (7) numaralı fıkrasında, geçiş ücreti ödenmeden geçiş yapılması hâlinde ödemesiz geçiş tarihini izleyen on beş gün içinde geçiş ücretini usulüne uygun olarak ödeyenlere bu maddenin (1) numaralı ve (5) numaralı fıkralarında belirtilen cezaların uygulanmayacağı öngörülmektedir.
Anayasa Mahkemesi’nin 18.01.2018 tarih, 2017/166 E. 2018/8 Karar sayılı kararında “…. İşletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından geçiş ücreti ödenmeden geçiş yapılması hâlinde yaptırım uygulanmasına sebebiyet veren eylem ücret ödemeden geçiş yapılması anında tamamlanmış olacaktır. Bu durumda, kuralda belirtilen ödemesiz geçiş tarihinden itibaren on beş gün içinde geçiş ücretinin ödenmesi hâlinde cezanın uygulanmayacağına ilişkin düzenleme oluşan neticeyi ortadan kaldırılmakta olup ihlalli geçiş eylemini gerçekleştirenler lehine getirilmiş bir düzenlemedir…. kuralda, cezasızlık hâlinin kapsamı, eylemin sonucu olarak öngörülen yaptırımın hangi hâlde uygulanmayacağı, ödemenin hangi süre içinde yapılması gerektiği açık, anlaşılır, uygulanabilir ve nesnel olarak belirlenmiştir. Geçiş ücretinin ödenmesi şekil ve yöntemlerinin tümünün önceden öngörülmesi ve kanun koyucu tarafından tek tek belirlenerek kanun metninde ifade edilmesi oldukça güçtür. Geçiş ücretinin tahsili yöntemlerinin zaman içinde değişip gelişebileceği ve otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından geçiş ücretlerinin tahsili yöntemlerinin benzerlik arz ettiği hususları dikkate alındığında kuralda belirlilik ilkesine aykırılık bulunmamaktadır…” yönünde karar vermiştir. Bu durumda davalının ihlali sebebiyle davacının, davalıya ayrıca bir bildirim yapmasına gerek bulunmadığı anlaşılmaktadır. (İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi’nin 2018/1124 Esas, 2021/347 Karar sayılı ilamı)
Tüm dosya kapsamı ve toplanılan delillerin bir bütün halinde değerlendirilmesi sonucunda, ihlalli geçiş görüntüleri ile provizyon kayıtları incelenmek suretiyle hazırlanmakla ayrıntılı, gerekçeli ve denetime elverişli olmakla mahkememizce hükme esas alınan 17/05/2021 tarihli bilirkişi raporu ile tespit edildiği üzere, davalı yanın sahibi olduğu araçlar ile davacı işletimindeki ücretli otoyollardan … hesabı bulunmaksızın 22.11.2016/25.11.2017 tarihleri arasında 1599 defa ihalli geçiş yaptığı ve geçiş ücretlerini 15 günlük süre içinde ödemediği, 6001 sayılı yasanın 30/5. maddesi gereğince geçiş bedelinin 4 katı tutarında ceza bedelini de ödemekle mükellef olduğu, ihlalli geçiş yapan araçların davalıya ait olduğu celp edilen tescil kayıtları ile sabit olmakla davalı tarafça otoyollardan geçiş yapıldığı hususunun inkar edilmediği, davalı yanca ceza bildirimi gelmediğinden bahisle savunma ileri sürülmüş ise de, yukarıda alıntılanan emsal içtihat uyarınca ihlalli geçişler nedeniyle davalıya ayrıca bir bildirim yapılmasına gerek bulunmadığı, davacıya ait… plakalı çekicinin 55 geçişine ilişkin toplam 161,90 TL tutarındaki ücretin davacı şirketçe zaten tahsil edilmiş olduğu, ancak davacı yanın…, … ve … plakalı araçlar 1544 defa yaptığı geçişler için 5.440,00 TL ve 4 katı ceza bedeli 21.700,00 TL ile birlikte toplam 27.140,00 TL davacı alacağını ödemediği (her ne kadar bilirkişi raporunun 40. sayfasında 4 katı ceza 21.760,00 TL ve toplam ödenmesi gereken tutar 27.200,00 TL olarak yazılmış ise de meblağların mahkememizce belirtildiği gibi olduğu ve maddi hata sonucu raporda bu şekilde geçtiği, raporun ileriki sayfalarında rakamların maddi hata yapılmaksızın yazıldığı görülmüştür), bu tespit kapsamında davalı yanın davacı yana borçlu olduğu ancak takipten sonra ve davadan önceki 06/03/2018 tarihinde davalı yanın … Bankası kanalı ile toplamda 2.403,85 TL ödeme yaptığı görülmekle, davacı yanın eldeki davayı söz konusu meblağı mahsup etmeden açtığı anlaşıldığından ödenmiş olan bedel nedeniyle itirazın iptalinin istenmesinde davacı yanın hukuki yararı bulunmadığından bu kısım yönünden açılan davanın dava şartı yokluğundan usulden reddinin gerektiği, takip dosyası ve dava kapsamında davacı yanın işlemiş faiz ve faizin KDV’si talepleri de bulunmakla, ihlalli geçişte bulunana bildirim yapma zorunluluğunun olmayışının ihlalli geçiş tarihi itibarıyla faizin işlemeye başlayacağı anlamına gelmediği, temerrüt faizi talep edilebilmesi için TBK’nun 117. maddesi uyarınca alacaklının ihtarı ile borçlunun temerrüde düşürülmesinin gerektiği, anılı hüküm uyarınca davalı yanın takip tarihinden önce temerrüde düşürüldüğü ispatlanamadığından davacı yanın alacağa işlemiş faiz ve faizin KDV’si taleplerinin yerinde olmadığı anlaşılmakla, davanın kısmen kabulüne, geçiş ücreti ve ceza bedelinden ibaret davadan önce ödenmemiş bulunan 24.736,15 TL yönünden itirazın iptaline, 2.403,85 TL’lik talep yönünden açılan davanın hukuki yarar dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddine, alacak likit olmakla davalı yanca da belirlenebilir olduğundan takibe haksız itiraz nedeniyle alacağına geç kavuşan davacı lehine %20 oranında icra inkar tazminatına hükmedilmesine dair açıklanan gerekçelerle aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM :Yukarıda açıklanan gerekçe ve nedenlerle;
1-Davanın KISMEN KABULÜ İLE,
…. İcra Müdürlüğünün … esas sayılı takip dosyasında, takip tarihi itibari ile davacının davalıdan 24.736,15 TL alacaklı olduğunun tespiti ile bu miktara vaki itirazın iptali ile asıl alacak 24.736,15 TL’ye takip tarihinden itibaren değişen oranlarda avans faizi uygulanmak sureti ile takibin diğer kayıt ve şartlarla aynen devamına, işlemiş faiz ve faizin KDV’sine ilişkin fazla talebin esastan REDDİNE,
Fazlaya ilişkin 2.403,85 TL’lik talebin takipten sonra davadan önce davacı yana ödeme yapıldığı anlaşılmakla HMK’nun 114/1-h maddesi gereğince hukuki yarar dava şartı yokluğu nedeniyle USULDEN REDDİNE,
Alacağın % 20’si oranındaki 4.947,23 TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Alınması gerekli 1.689,72 TL karar harcından 505,22 TL peşin harcın mahsubu ile 1.184,50 TL’nin davalıdan tahsili ile Hazine’ye irat kaydına,
3-Davacı tarafından yatırılan 505,22 TL peşin harç ve 35,90 TL başvurma harcı olmak üzere toplam 541,12 TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
4-Davacı kendisini vekille temsil ettirmiş olduğundan A.A.Ü.T. gereğince hesap ve taktir olunan 4.080 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan 2.398,90 TL (bilirkişi ücreti, tebligat v.s posta masrafları) yargılama giderinin ret ve kabul oranına göre hesap edilen 2.005,83 TL’sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiye kısmının davacı üzerinde bırakılmasına,
6-Davacı tarafça yatırılan gider avansından kullanılmayan kısmın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere istinaf dilekçesi sunulmak suretiyle İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.
13/07/2021

Katip …
e-imza

Hakim …
e-imza