Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
16. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/394 Esas
KARAR NO : 2021/93

DAVA : Tazminat (Haksız Fiilden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 30/04/2018
KARAR TARİHİ : 16/02/2021
Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Haksız Fiilden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili mahkememize sunmuş dava dilekçesinde özetle; taraflar arasında ihale yoluyla imzalanan hizmet sözleşmesi gereğince davalı tarafından müvekkilinden,… Sancaktepe binası için üç alternatifli mimarı projenin hazırlanmasının istenildiğini, müvekkilinin 3 adet ön mimari projeyi davalıya teslim ettiğini, anacak davalının projelerin sözleşme eklerine uygun olmadığı için iade edilip, eksik hususların da müvekkile ihtar edildiğini, sonrasında davalının…Yönetim Kurul kararı ile ihaleyi belli olmayan sebeplerle fesih kararı aldıklarını, fesih sonrası müvekkilinin 1 yıl süreyle kamu ihalelerine katılmasının yasaklandığını, müvekkilinin 3 adet ön projeyi davalı kuruma teslim edildiğinde davalı kurum görevlisi … Tarafından sondaja başlanabileceğinin belirtildiği, ancak sondaj aşamasında davalı kurum Üst Yapı Şu. Müd. …arafından sondaj işlemlerinin engellendiğini, beyanla ihale feshinin haklı bir nedene dayanmadığının tespitini ve 5.000 TL teminat, 2.832 TL ceza olmak üzere neticeten 7.832 TL ile 20.000 TL manevi tazminatın davalıdan tahsili ile müvekkiline ödenmesini talep ve dava etmiştir.

Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; öncelikle görev, yetki ve husumet itirazlarının bulunduğu, müvekkiline karşı açılan davalarda adli yargının değil idari yargının görevli olduğunu, görevli mahkemenin idari yargı mahkemeleri olduğunu, İçişleri Bakanlığı tarafından verilen karar sebebiyle müvekkiline husumet yöneltilemeyeceğini, soyut maddi tazminat talebinin belirsiz ve kısmi dava olarak açılmasının hukuka aykırı olduğunu, 06/07/2012 tarihli ihtarname ile sözleşme gereği işe ait gerekli çalışmaların 10 gün içinde tamamlanarak idarelerine teslim edilmesi, aksi takdirde yüklenici firma ile idareleri arasında imzalanan sözleşmenin feshinin yapılacağı hükmünün belirtildiğini, ilgili firmanın bu hususta ihtar edildiğini, müvekkilinin dava konusu olayda kusur, zarar, illiyet bağı şartlarının bir arada bulunmadığını beyanla davanın reddini savunmuştur.
TAHKİKAT, DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Mahkememizce delillerin ibrazını müteakip celbi gerekli delillerde celp edilerek dosyamız arasına katılmıştır.
Mahkememizce dosyada mali bilirkişi …, İnşaat mühendisi bilirkişi Doç Dr. …, mimar bilirkişi …, elektrik mühendisi… ve hukukçu bilirkişi … marifetiyle tarafların iddia ve savunmaları, deliller doğrultusunda ihale kapsamındaki iş teslim süresi esas alınarak işin tesliminde gecikme bulunup bulunmadığı, gecikme mevcut ise davacı yüklenicinin kusurundan kaynaklanıp kaynaklanmadığı, aksi halde davacının kusurundan kaynaklanmayan sebeplerle işin tesliminde gecikme meydana gelip gelmediği, davacının davalıya teslim ettiği (3 adet olduğu belirtilen) ön projelerin ihale /sözleşme ve eklerine uygun olup olmadığı, projelerde statik, mekanik elektrik, peyzaj düzenlemelerinin eksik olduğuna yönelik davalı savunmasının yerinde olup olmadığı, teknik şartname kapsamında ön proje kapsamında bu hususların tamamlanmasının zorunlu olup olmadığı, davalı tarafından zemin sondaj işinin engellendiğine yönelik davacı iddiasının irdelenmesi, bu durumun mevcut ise gecikmeye sebebiyet verip vermediği, davalı tarafından ihalenin feshedilmesinin haklı sebebe dayanıp dayanmadığı, feshin haksız olduğu tespiti halinde davacının alacak kalemlerinin tek tek irdelenmesi ile mevcut ise zararının tespiti hususlarında rapor aldırılarak konuya ilişkin 31/01/2020 tarihli rapor teminle dosyamız arasına katılmıştır.
Mahkememizce görevlendirilen bilirkişiler anılı raporunda özetle;
“Davalı idare tarafından hazırlanan proje alanına ait teknik şartnamenin dosyaya sunulduğu görülmüştür.
Davalı işveren…MÜDÜRLÜĞÜ ile davacı … arasında düzenlenmiş bulunan 05.01.2012 tarihli sözleşme ile; …Hizmet Alanı Sınırları Dahilinde Hizmet Yapısı Proje Hazırlanması işinin kararlaştırıldığı,
Sözleşmede, yüklenici şirketin davalı-işveren idareye keşif özetinde belirtilen işleri toplam 80.000,00 TL +KDV bedelle, işe başlama tarihinden itibaren 180 günde yapmayı üstlendiği,
İşin yapılacağı yerin Sancaktepe Hizmet Binası olduğu görülmüştür.
10.04.2012 tarihli yazı (Davalı idare talebi)
Davalı İdare Alanı Sınırları Dahilinde Hizmet Yapısı Proje Hazırlanması İşinin davacıya verildiği, 05.01.2012 tarihi itibariyle sözleşmenin imzalandığı, işe başlama tarihi 10.01.2012 olduğu, iş programı incelendiğinde ön proje teslim süresinin, iş programı teslim tarihinin çok gerisinde kaldığı ihale kapsamında, ihale tanım dosyasında belirtilen parametreler doğrultusunda, 3 alternatif ön projenin tesliminin henüz yapılmadığı, yapılan ön sunum çalışmalarının ise defaten şifahi olarak belirtilen eksikliklerin dikkate alınmadığı 03.04.2012 tarihinde yapılan sunum içeriklerinden anlaşıldığı, İdarenin misyonuna uygun kurumsal kimliğini barındıran bir konsepte sahip üç alternatifli mimari projelerin üretilmesi, bunlara ait gerçekçi üç boyutlu mimari proje alternatiflerinin, gerçekçi malzeme atamaları ile 3 boyutlu bir program ile modellenerek İdareye sunulması gerektiği talep edildiği görülmüştür.
11.06.2012 tarihli yazı (Ön proje teslimi yazısı)
Ön projenin davacı tarafından teslim edildiği anlaşılmıştır.
16.06.2012 tarihli yazı (Davalı idare yazısı)
28.05.2012 tarihli toplantıdaki belirlenen hususların tamamlanması gerektiği davacıya bildirilmiştir.
25.06.2012 tarihli yazı (Davalı kurum talep yazısı)
Ön proje taslaklarının 153. Günde sunulduğu, sözleşmeye konu işlerin eksiksiz olarak tamamlanması gerektiğinin bildirildiği anlaşılmıştır.
06.07.2012 tarihli yazı (Davalı ihtarnamesi)
Dosyaya sunulu İstanbul (…). Noterliğinin 06.07.2012 /…yev. nolu ihtarnamesinden davalı idare … Genel Müdürlüğü tarafından davacı … Mimarlık İnş Taahhüt Turizm …’ya taahütlerin yerine getirilmemesi halinde uygulanacak yaptırımlar hakkında;
“İlgi (a) sözleşme ile “… Hizmet Alanı Sınırları dahilinde Hizmet Yapısı Proje Hazırlanması İşi” kapsamında Sancaktepe Şube Hizmet Binası ve Çevre Düzenleme Proje hazırlanması hizmeti işi yüklenicisi … Mimarlık Inş.Taah.Turizm … firması 10.01.2012 tarihinde işe başlamış olup , firma tarafından hazırlanan İdarecede onaylanan iş programı çerçevesinde , sözkonusu sözleşme ve ekleri ile belirlenen standart ve niteliklere uygun olarak ihale konusu işleri yürütmek zorundadır.Taahhütlerin yerine getirilmemesi durumunda İdaremiz ile Yüklenici arasında imzalanan Hizmet İşlerine ait sözleşmenin “ Madde 26 — Yüklenicinin tahhüdünü ihale dökümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi veya işi süresinde bitirmemesi üzerine , sözleşmede belirlenen oranda gecikme cezası uygulanmak üzere , İdarenin en az on gün süreli ve nedenleri açıkça belirtilen ihtarına rağmen aynı durumun devam etmesi hallerinde ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.” Maddelerinin uygulanacağı bildirilmiştir.
10.04.2012 tarihli ilgi (b) yazımız ile şartnamede yer alan proje niteliklerinin hatırlatıldığı ve İdaremize ilgili Yüklenici firmaca sunulan İdaremizce onaylı iş programına göre, ön proje teslim süresinin iş programında belirtilen teslim tarihinin çok gerisinde kaldığı, 16.06.2012 tarihli ilgi (c ) yazımız ile 28.05.2012 tarihinde ilgili firma temsilcilerinin şifahi olarak İdaremize 01.06.2012 tarihinde proje tesliminin yapılacağının belitilmesine rağmen herhangi bir proje teslimatının yapılmadığı bildirilmiş , ilgi(d) 25.06.2012 tarihli yazımız ile de 11.06.2012 tarihli yüklenici firma yazısına cevaben ilgi (b) ve (c) yazılarımıza rağmen 180 günlük proje sürecinin iş programına riayet edilmeden işin 153.günü yazı ekinde Ön proje plan taslakları sunulduğu, sunulan çalışmanın sözleşme ve eklerini Kapsayan teslim standartları ve yeterliliğinde olmadığından yazımız ekinde iade edildiği; ayrıca 07.07.2012 tarihi itibariyle yasal sürenizin sona erdiği belirtilip kalan yasal sürenin doğru kullanılarak ihale konusu işe ait İdaremize teslimi gereken ön proje ve raporları, uygulama projeleri (mimari,statik,elektrik,mekanik,keşif-metraj) in düzenle peyzaj projelerinin yasal süre içinde tamamlanması aksi taktirde ceza ve fesih işlemlerinin başlatılacağı hususları uyarı olarak belirtilmiştir.”
16.07.2012 tarihli yazı (davacı tarafça ihtara karşı verilen cevaplar )
Ön projenin son hali (farklı 3 tasarım) plan proje daire başkanı …’e sunulduğu, 2 nolu proje ile devam edileceğinin toplantıda konuşulduğu, teknik ekip ile birlikte ve … personelinin de olduğu toplantıda sunulduğu, hatta sondaja başlanıldığı ve sonrasında durdurulduğu, projenin neden beğenilmediğine dair bilgiye ulaşılamadığı, projeye devam etmek istediklerini belirttikleri görülmüştür.
30.07.2012 tarihli yazı (davalı kurum talep yazısı)
Yapılan incelemede, ön projenin sadece plan taslakları ve dış görünüş konsept çalışmalarının yer aldığının görüldüğü, planlarda iç fonksiyon dağılımında ilişkilerin leke düzeyinde olduğu, teknik şartname gereği öneri binaya ait taşıyıcı sistem şeması, mekanik sistem ve elektrik sistem önerilerine ait raporlarının olmadığı, teslim paftasında şematik tek kesit olduğu ve görünüş çizimlerinin ise tamamen yer almadığı, yangın senaryosu, kazan dairesi tasarımı, su deposu ve mekanik sisteme ait dış ünite yerleşim yerleri, bilgi depolama (elektronik arşiv), sistem kumanda odası tasarımı, aydınlanma sistem armatür önerileri ile ilgili bir çalışmanın da olmadığı, bu sebepler dikkate alınarak Ön Proje’nin teslim standartları ve yeterliliğinde olmadığı ifadesi ile iade edildiğini söyledikleri görülmüştür.
09.08.2012 tarihli … Yönetim Kurulu kararı
Davalı idarenin sözleşmeyi feshettiğine dair yönetim kurulu kararının alındığı anlaşılmıştır.
14.11.2012 tarihli …İ teminatın irat kaydedilmesi talebi
Davalı idarenin davacı şirkete 2400TL tutarında ceza kesintisi uygulanmasına dair yönetim kurulu kararının alındığı anlaşılmıştır.
Mimarlar Odası 19.02.2013 tarih ve … tarihli uyumluk talebi ve cevabı
Mimarlar odası tarafından projenin yeterli olduğuna daire rapor hazırlandığı görülmüştür.
TEKNİK İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
Dosyasında bulunan tüm bilgi ve belgelerin tetkiki sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir;
Dava konusu ön projelerin 4 öneri olarak davacı şirket tarafından davalı idareye sunulduğu tespit edilmiştir. Projeleri, power point sunumdaki görseller incelendiğinde ön proje kapsamında vaziyet planı, kat planları, kesitler, cepheler, 3 boyutlu görseller, tefriş, akslar, kolonlar ve taşıyıcı sistemler üzerinde çalışıldığı ve teknik şartnameye uygun olduğu tespit edilmiştir. Etüd raporunun ayrıntılı bir şekilde çalışıldığı görülmüştür. Tüm bu çalışmaların ön proje olarak değerlendirildiğinde teknik olarak yeterli olduğu kanaatine varılmıştır.
MALİ İNCELEME
Kurulumuz davacı yüklenicinin teslim süresinde işi süresinde teslim edemediği sözleşmenin 26. Md. Aykırı davrandığı ve davalı yönünden sözleşmenin haklı feshine sebebiyet verdiği kanaatini taşımaktadır.
Bu takdirde davacının herhangi bir talepte bulunması mümkün değildir.
Ancak sayın mahkemenin kanaati davacı yüklenicinin işe zamanında başladığı ve işi sözleşme hükümlerine uygun şekilde geciktirmeden yaptığı ve eseri zamanında iş sahibine teslim etme borcuna uygun hareket ettiği yönünde tecelli eder ise davalı İski tarafından yapılan fesih yüklenicinin temerrüde düşmemesi nedeniyle hükümleri uyarınca haksız fesih olarak kabul edilmelidir.
Bu takdirde davacı irat kaydedilen teminatın ve taraflar arasındaki sözleşmenin 42. Maddesi ve Yapım İşleri Genel Şartnamesinin ilgili hükümleri çerçevesinde alamadığı hakediş bedellerini talep edebilecektir.
Söz konusu hükümler çerçevesinde hakediş raporları yüklenicinin başvurusu üzerine her ayın ilk 5 iş günü içinde düzenlenmeli, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten başlamak üzere en geç sözleşmesinde yazılı sürenin sonunda, eğer sözleşmede bu hususta bir kayıt yoksa 30 gün içinde tahakkuka bağlanmalı ve bu tarihten başlamak üzere 15 gün içinde ödenmelidir.
Huzurdaki davada teminat mektubu bedeli 5.000 hakediş bedeli ise 80.000 TL.’dir.
BK.’nun 117. Maddesinin 1. Paragrafı; “Muaccel bir borcun borçlusu, alacaklının itibariyle mütemerrit olur” hükmünü taşımaktadır.
Dosya içeriğinden davacının davalıyı temerrüde düşürdüğüne ilişkin bir temerrüt ihtarnamesi tespit edilememiştir.
Bu nedenle alacak kalemlerine 3095 sayılı kanunun 2. Maddesinin 2. Fıkrası uyarınca davanın açıldığı 30/04/2018 tarihinden itibaren ticari temerrüt faizi işletilmesi gerekmektedir.
HUKUKİ İNCELEME
Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerden de anlaşıldığı üzere, davacı ile davalı… arasında 05.01.2012 tarihinde “… Hizmet Alanı Sınırları Dahilinde Hizmet Yapısı Proje Hazırlama İşi”ne yönelik hizmet alım sözleşmesi imzalanmıştır. Sözleşme uyarınca yapılacak iş, … Hizmet Alanı Sınırları Dahilinde Hizmet Yapısı Proje Hazırlanması İşin teknik özellikleri ve diğer ayrıntıları sözleşme ekinde yer alan ve ihale dokümanını oluşturan belgelerde gösterilen iştir (Sözleşme m. 5). Yine sözleşmeye göre işe başlama tarihi, 10.01.2012 olup (sözleşme m. 10.2) işin teslim süresi bu tarihten itibaren 180 gündür. Taraflar arasındaki sözleşme hukuki niteliği itibariyle bir eser sözleşmesidir.
Davacı vekili, dava dilekçesinde davalı …’nin sözleşmeyi haksız olarak feshettiğini ileri sürerek davalı taraftan tazminat talep etmiştir. Davalı vekili ise davaya cevap dilekçesinde savunma olarak davacı yüklenicinin taahhüt ettiği işi, iş programına (Ön Proje teslimini iş programına göre 29 Şubat 2012 tarihine kadar yapması gerekiyor iken; 11/06/2012 tarihli ilgi yazı ile 180 günlük işin 153.günü teslim etmesi) ve sözleşme şartlarına uygun olmayan şekilde yapması gerekçesiyle sözleşmenin haklı olarak feshedildiğini savunmuştur.
İstanbul … Noterliğinin 06.07.2012 tarihli ve …yevmiye nolu ihtarnamesi ile davalı …tarafından davacı tarafa yollanan ihtarnamede; “10.04.2012 tarihli ilgi (b) yazımız ile şartnamede yer alan proje niteliklerinin hatırlatıldığı ve İdaremize ilgili Yüklenici firmaca sunulan İdaremizce onaylı iş programına göre, ön proje teslim süresinin iş programında belirtilen teslim tarihinin çok gerisinde kaldığı, 16.06.2012 tarihli ilgi (c ) yazımız ile 28.05.2012 tarihinde ilgili firma temsilcilerinin şifahi olarak İdaremize 01.06.2012 tarihinde proje tesliminin yapılacağının belirtilmesine rağmen herhangi bir proje teslimatının yapılmadığı bildirilmiş, ilgi (d) 25.06.2012 tarihli yazımız ile de 11.06.2012 tarihli yüklenici firma yazısına cevaben ilgi (b) ve (c) yazılarımıza rağmen 180 günlük proje sürecinin iş programına riayet edilmeden işin 153. günü yazı ekinde Ön proje plan taslakları sunulduğu, sunulan çalışmanın sözleşme ve eklerini kapsayan teslim standartları ve yeterliliğinde olmadığından yazımız ekinde iade edildiği; ayrıca 07.07.2012 tarihi itibariyle yasal sürenizin sona erdiği belirtilip kalan yasal sürenin doğru kullanılarak ihale konusu işe ait İdaremize teslimi gereken ön proje ve raporları, uygulama projeleri (mimari, statik, elektrik, mekanik, keşif- metraj) in düzenle peyzaj projelerinin yasal süre içinde tamamlanması aksi takdirde ceza ve fesih işlemlerinin başlatılacağı hususları uyarı olarak” belirtildiği görülmüştür.
Davalı …’nin sözleşmenin feshine yönelik olarak iki temel iddiası bulunmaktadır. Bunlardan birincisi sözleşme ile yapılması taahhüt edilen işin teslim standartları ve yeterliliğinde olmaması ve ikincisi de sözleşmede kararlaştırılan sürede bitirilemeyecek olmasıdır.
Yukarıda teknik bölümde de belirtildiği üzere davacı yüklenici tarafından sözleşmenin feshedildiği tarihe kadar davacı tarafça yapılmış olan işler sözleşmeye uygun olarak yapıldığı tespit edilmiştir. Bu nedenle sözleşmenin yapılan işin teslim standartlarına ve yeterliliğine uygun olmaması fesih sebebi olarak gösterilemez.
Ancak davalı taraf, gerek ihtarnamede ve gerekse de davaya cevap dilekçesinde bir diğer fesih gerekçesi olarak davalı tarafın işi sözleşme şartlarına uygun sürelerde yapmaması ve teslim edememesi olarak da göstermiştir.
Yukarıda da belirttiğimiz üzere taraflar arasındaki sözleşmeye göre işin başlangıç tarihi 10.01.2012 olup işin teslim tarihi de 180 günlük süre sonu itibariyle 08.07.2012’dir.
Taraflar arasında geçerli sözleşmenin “İdarenin Sözleşmeyi Feshetmesi” başlıklı 26. maddesinin a bendi şu şekildedir:
Aşağıdaki belirtilen hallerde İdare sözleşmeyi fesheder.
Yüklenicinin taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi veya işi süresinde bitirmemesi üzerine, sözleşmede belirlenen oranda gecikme cezası uygulanmak üzere, İdarenin en az on gün süreli ve nedenleri açıkça belirtilen ihtarına rağmen aynı durumun devam etmesi hallerinde ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.
Aynı şekilde taraflar arasında bir eser sözleşmesi bulunduğundan yüklenicinin işe zamanında başlaması ve devam etmesi borcu da söz konusu olup, henüz teslim vadesi gelmese bile yüklenicinin bu borcuna aykırı davranması halinde dahi iş sahibinin sözleşmeyi feshedebileceği Türk Borçlar Kanunumuzun 473. maddesinin birinci fıkrasında açıkça düzenlenmiştir. Bu düzenleme şu şekildedir.
Yüklenicinin işe zamanında başlamaması veya sözleşme hükümlerine aykırı olarak işi geciktirmesi ya da işsahibine yüklenemeyecek bir sebeple ortaya çıkan gecikme yüzünden bütün tahminlere göre yüklenicinin işi kararlaştırılan zamanda bitiremeyeceği açıkça anlaşılırsa, işsahibi teslim için belirlenen günü beklemek zorunda olmaksızın sözleşmeden dönebilir.
Eğer sayın Mahkeme, somut uyuşmazlıkta yüklenicinin işi zamanında başlama ve işi sözleşme hükümlerine uygun şekilde geciktirmeden yapma borcuna uygun hareket etmediği sonucuna varır ise bu durumda davalı …tarafından yapılan fesih haklı fesih kabul edilmelidir. Aksi sonuca varılır ise bu durumda yapılan fesih haksız fesih kabul edilecektir. Bu noktada karar verme yetkisi Sayın Mahkemededir.
Sonuç olarak;
Davacı yüklenicinin teslim süresinde işi süresinde teslim edemediği ve bu suretle sözleşmenin 26. Maddesine aykırı davranarak davalı yönünden sözleşmenin haklı feshine sebebiyet verdiği ve herhangi bir talepte bulunmasının mümkün olmadığı, ancak davacı yüklenicinin işe zamanında başladığı ve işi sözleşme hükümlerine uygun şekilde geciktirmeden yaptığı ve eseri zamanında iş sahibine teslim etme borcuna uygun hareket ettiği yönünde tecelli eder ise davalı İski tarafından yapılan feshin haksız fesih olarak kabul edilmesi gerektiği, davacının davaya konu alacak kalemlerine 3095 sayılı Kanunun 2. Maddesinin 2. Fıkrası uyarınca davanın açıldığı 30/04/2018 tarihinden itibaren ticari temerrüt faizi talep edebileceği” şeklinde mütaalada bulundukları görülmüştür.
Mahkememizce davacı tarafça hazırlanarak 11/06/2012 tarihinde davalıya teslim edilen ön projenin sözleşme ve teknik şartname vs. de belirlenen unsurları taşıyıp taşımadığının TMMOB yazısı ile 30.07.2012 tarihli… proje iade yazısı ve diğer yazıları da göz önünde bulundurularak kalem kalem değerlendirilmek suretiyle tespiti, ön projenin… tarafından iadesinin haklı olup olmadığının belirlenmesi, davacı tarafça iş programına uygun hareket edilip edilmediği incelenerek sunulan projenin ön proje olarak kabulü mümkün ise teslim tarihi itibarıyla 180 günlük iş süresinde eserin tamamının bitirilip bitirilemeyeceğinin tartışılması, son olarak davacı vekilinin bilirkişi raporuna beyan dilekçesinin 4 nolu maddesinde ileri sürdüğü hususların karşılanması amacıyla ayrıtılı, gerekçeli, taraf ve mahkeme denetimine elverişli ek rapor düzenlenmesi baabında dosya teknik bilirkişilere tevdi edilerek konuya ilişkin 16/11/2020 tarihli ek rapor teminle dosyamız arasına alınmıştır.
Bilirkişiler anılı ek raporlarında özetle;
“Dava konusu ön projelerin 4 öneri olarak davacı şirket tarafından davalı idareye sunulduğu tespit edilmiştir. Projeleri,… sunumdaki görseller incelendiğinde ön proje kapsamında vaziyet planı, kat planları, kesitler, cepheler, 3 boyutlu görseller, tefriş, akslar, kolonlar ve taşıyıcı sistemler üzerinde çalışıldığı ve teknik şartnameye uygun olduğu tespit edilmiştir. Etüd raporunun ayrıntılı bir şekilde çalışıldığı görülmüştür. Tüm bu çalışmaların ön proje olarak değerlendirildiğinde teknik olarak yeterli olduğu kanaatine varılmıştır. “ demiştik.
Bu defa Sayın Mahkeme;
11.06.2012 de davalıya teslim edilen projenin sözleşme ve teknik şartnamede belirtilen unsurları taşıyıp taşımadığının … yazısı ve 30.07.2012 tarihli İski proje yazısı ve diğer yazılar göz önünde bulundurularak değerlendirilmesi,
Sunulan projenin ön proje olarak kabulü mümkün ise teslim tarihi itibariyle 180 günlük iş süresinde eserin tamamının bitirilip bitirilemeyeceğini,
Davacı vekilinin bilirkişi raporuna beyan dilekçesindeki 4 nolu maddenin değerlendirilmesi hususunda ek rapor alınmasına karar vermiştir.
Dosya kapsamı yeniden değerlendirildiğinde;
Kök raporumuzda da belirtildiği üzere ve dosyada … yazısı ve diğer belgeler incelendiğinde sunula projenin sözleşme ve teknik şartnamedeki unsurları taşıdığı,
Sunulan projenin 180 günde bitirilebileceği, 180 günlük sürenin yeterli bir süre olduğu,
Teknik şartnamenin 2.1.2 maddesinde ön projenin onaylanmadan kesin projeye başlanılamayacağı belirtilmektedir. Ön projenin 11.06.2012 tarihli yazı ile davacı tarafından teslim edildiği , 16.06.2012 tarihli yazı ile davalı idarenin 28.05.2012 tarihli toplantıdaki belirlenen hususların tamamlanması gerektiğinin davacıya bildirildiği. 25.06.2012 tarihli yazı ile davalının ön proje taslaklarının 153. Günde sunulduğu, sözleşmeye konu işlerin eksiksiz olarak tamamlanması gerektiğinin bildirildiği, 06.07.2012 tarihli yazı ile davalının ihtarname gönderdiği ve sonrasında da sözleşmeyi fesh ettiği anlaşılmaktadır.
Davalı tarafından bilirkişi raporuna beyan dilekçesindeki 4. Maddede sözleşmenin tek taraflı fesh edilmesinde haklı olmadığı belirtilmiştir. Teknik heyet olarak projenin teknik şartname ve sözleşmenin unsurlarını taşıdığını belirtsek de tek tarafı fesih konusu heyetimizdeki hukuk bilirkişisi tarafından değerlendirildiğinde tarafımızdan değerlendirilemeyeceği kanaatine varılmıştır. ” şeklinde mütaala ettikleri görülmüştür.
Davacı vekili 17/02/2020 tarihli dilekçesi ile; 5.000 TL olarak belirttikleri maddi tazminat taleplerini 75.000 TL daha arttırarak talebini toplamda 80.000 TL’ye yükseltmiştir.
Dava; taraflar arasındaki 05.01.2012 tarihli İski Hizmet Alanı Sınırları Dahilinde Hizmet Yapısı Proje Hazırlanması Hizmet Alımına Dair Sözleşme ve eki Şartnameler uyarınca İski Sancaktepe binası için üç alternatifli mimari proje hazırlama işini yüklenen davacının, davalı İski tarafından sözleşmenin haksız feshedildiği iddiası ile uğradığı maddi zararı ve irat kaydedilen teminat ile birlikte tahsil edilen ceza bedelinin tahsili ile haksız fesih nedeniyle uğranılan manevi zararının tazmini taleplerinden ibarettir.
Davalı İski tarafından görev ve husumet itirazında bulunulmuş ise de, Hukuk Genel Kurulu’nun …ile ilgili olarak verilen 29.11.1995 gün ve E:1995/11-647, K:1043; 03.10.2007 gün ve E:2007/4-597, K:2007/694, 15.06.2012 gün ve 2012/4-168 E,2012/397 sayılı kararlarında da vurgulandığı üzere davalı taraf TTK’nın 18/1.maddesi anlamında tacir olup, uyuşmazlığın her iki tarafın ticari işletmesi ile ilgili olduğu, bu hali ile huzurdaki davada mahkememizin görevli olduğu, yine aynı ilamlardan anlaşıldığı üzere davalının husumet ehliyeti de bulunduğundan görev ve husumet itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
Davalı…’nin dava tarihi itibarıyla adresi mahkememiz yargı çevresi dahilinde bulunan …lçesinde kayıtlı olduğundan HMK’nun 6. maddesindeki genel yetki kuralı uyarınca ve ayrıca HMK’nun 17. maddesine uygun olarak taraflar arasındaki sözleşmenin 37. maddesi ile İstanbul mahkemeleri yetkili kılındığından mahkememizin yetkili olduğu, davalı yanın yetki itirazının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
TBK’nun 146. maddesi uyarınca aksine düzenleme bulunmayan hallerde her alacağın 10 yıllık zamanaşımına tabi olduğu ve devamındaki 149. maddede alacağın muaccel olduğu tarihten itibaren sürenin işlemeye başlayacağı, taraflar arasındaki sözleşmenin 05.01.2012 tarihinde imzalanması ve 23.08.2012 tarihli ihtarname ile davalı tarafça feshedilmesi sebebiyle fesih nedeniyle uğranılan zarar var ise bu tarihten itibaren muaccel olacağı, ayrıca davacı yandan teminat bedeli ve gecikme cezasının 24.12.2012 tarihinde tahsil edildiği nazara alındığında dava tarihi olan 30.04.2018 itibarıyla talep olunan alacak kalemleri yönünden 10 yıllık zamanaşımı süresinin sona ermediği, TBK’nun eser sözleşmelerinde zamanaşımına ilişkin 478. maddesindeki özel düzenlemenin de iş sahibi tarafından eserin ayıplı olması halinde açılacak davalara ilişkin olması nedeniyle, yüklenici tarafından sözleşmenin haksız feshi nedeniyle açılan eldeki davada uygulanamayacağı görüldüğünden dava tarihi itibarıyla talep olunan alacak ve tazminat kalemlerinin zamanaşımına uğramadığının tespit edildiği, ayrıca davanın belirsiz alacak davası niteliğinde olmaması ancak kısmi davanın özelliklerini taşıması nedeniyle davacı yanca talep artırım dilekçesi adı altında sunulan dilekçenin ancak ıslah dilekçesi olarak kabulünün mümkün olduğu, kısmi davalarda davanın başında ileri sürülmeyen talepler yönünden zamanaşımının işlemeye devam edeceği, bu dilekçe ile artırılan bedel hakkında davalı vekili zamanaşımı definde bulunmakla yukarıda açıklanan gerekçenin 18/02/2020 ıslah tarihi itibarıyla da geçerli olduğu, ıslah edilen meblağın da zamanaşımına uğramadığı anlaşıldığından davalı yanın zamanaşımı defilerinin reddine karar vermek gerekmiştir.
Tüm dosya kapsamı ve toplanılan delillerin bir bütün halinde değerlendirilmesi sonucunda, davacı tarafça 05.01.2012 tarihli sözleşme kapsamında yüklenilen işin TBK’nun 470. ve devamı maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesi niteliğinde olduğu, sözleşme gereğince 10.01.2012 tarihi itibarıyla işe başlanacağı ve işin 07.07.2012 tarihinde teslim edileceği, davalı tarafça yüklenilen işin süresinde yapılmaması ve istenilen özellikleri taşımadığından bahisle sözleşmenin feshedildiği, mahkememizce görevlendirilen bilirkişi tarafından tespit edildiği üzere davacı tarafça hazırlanan ön projenin teknik şartnameye uygun ve ön proje olarak değerlendirildiğinde teknik olarak yeterli olduğu tespit edildiğinden davalı yanın fesih nedeni olarak sözleşmeye aykırılık sebebini göstermesinin yerinde olmadığı, işin süresinde bitirilmemesine ilişkin neden hakkında yapılan incelemede; davacı tarafça davalı yanca projede bir kısım değişiklikler yapılması talebinde bulunulması ve davalı kurum tarafından sondaj işlemlerinin engellenmesi sebebiyle işin tamamlanamadığı iddiasında bulunulmuş ise de, sözleşme kapsamında 180 günlük süre sonunda 07.07.2012 tarihinde tamamlanması gereken iş için davacı yanın ilk olarak 11.06.2012 tarihinde ön proje teslim ettiği hususunda taraflar arasında uyuşmazlığın bulunmadığı, iş için sözleşme ile belirlenen sürenin tamamı ve ön projenin teslim edildiği tarih nazara alındığında ibraz edilen ön projenin süresinde olduğunun kabul edilemeyeceği, teknik şartnamenin 2.1.2 maddesinin ön proje onaylanmadan kesin projeye başlanılamayacağına ilişkin hükmü karşısında kesin kabulün yapılmamış olması nedeniyle sondaj işlemine başlanılması da mümkün olmadığından davalı tarafça işin zamanında bitirilmesinin engellendiğine dair iddianın mahkememizce yerinde görülmediği, davacı tarafça ihaleden yasaklama kararının kaldırılmasına yönelik olarak Ankara … İdare Mahkemesinde açılan davada, mahkemenin davalı idarenin projenin sözleşmeye uygun olmadığını ispatlayamadığı ve komisyon kurulmaksızın sözlü uyarıda bulunulmasının ihaleden yasaklama yaptırımını uygulamak için yeterli olmadığı gerekçesiyle davacı lehine ihaleden yasaklama kararının iptaline karar verdiği görülmüş ise de, iş bu karar gerekçesine konu tüm bu tespitlerin eldeki davanın konusunu oluşturmayan ihaleden yasaklama kararının yerindeliğine ilişkin olduğu nazara alındığında ön proje taslağının 180 günlük iş süresinin 153. gününde teslim edildiği ve süresi içinde iş tamamlanmadığından davacının işi teslim süresinde davalıya teslim ettiğinden bahsedilemeyeceğinden sözleşmenin 26. maddesi ve genel hüküm niteliğindeki TBK’nun 473. maddesi uyarınca davalı İski’nin sözleşmeyi feshinin haklı olduğu anlaşıldığından davacı yanın bu nedenle talep edebileceği bir tazminat ve alacağının bulunmaması sebebiyle yerinde görülmeyen davanın reddine dair aşağıdaki hükmün kurulması cihetine gidilmiştir.
HÜKÜM :Yukarıda açıklanan gerekçe ve nedenlerle;
1-Davanın REDDİNE,
2-Davacı tarafından yatırılan 561,00 TL (341,55 TL+219,45 TL) peşin harç ve 1.281,00 TL tamamlama harcı olmak üzere toplam 1.842,00 TL harçtan 59,30 TL’in mahsubu ile arda kalan 1.782,70 TL nin karar kesinleştiğinde talep halinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafça yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
4-Maddi tazminat talebi yönünden, davalı kendisini vekille temsil ettirmiş olmakla, karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T.’nin 13/4. maddesine göre hesaplanan 4.080,00 TL ücreti vekaletin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
5-Manevi tazminat talebi yönünden, davalı kendisini vekille temsil ettirmiş olmakla, karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T.’nin 10/3. ve 10/4. maddelerine göre hesaplanan 4.080,00 TL ücreti vekaletin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
6-Taraflarca yatırılan gider avansından kullanılmayan kısmın karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatıran tarafa iadesine,
Dair, tarafların yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere istinaf dilekçesi sunulmak suretiyle İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 16/02/2021

Katip …
e-imza

Hakim …
e-imza