Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
16. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/300 Esas
KARAR NO : 2019/1000
DAVA : Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 23/03/2018
KARAR TARİHİ : 19/11/2019

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle ; taraflar arasında güneş enerjisi santralinin güvenliğini sağlamak amacıyla “kapalı devre kamera sistemi” kurulması için sözleşme imzalandığını, 24/08/2016 tarihinde davalı ile müvekkili arasında sistemde oluşan sorunlara ilişkin yazışmalar yapıldığını, oluşan arızalar ile ilgili servis hizmeti verildiğini, güneş enerjisi sisteminin yetersiz kaldığını ve güneşten elektrik enerjisi üreten panellere 4 direkte 2şer adet daha panel ilavesi yapıldığını, davalının 20/01/2017 tarihinde işin 7 gün içinde eksikliklerin giderilmesini aksi takdirde sözleşmeden dönüleceğinin bildirildiğini, müvekkili şirketin ise sorunun kendilerinden kaynaklanmadığını kış dönemlerinde panellerin az şarj etmesinden kaynaklandığının bildirildiğini, davalının müvekkiline sözleşmeden caydığı ile ilgili noterden ihtarname gönderdiğini beyanla 1.000 USD alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle ; davacı tarafın sözleşme ile üstlendiği edimi sözleşmeye uygun şekilde yerine getirmediğini, taahhütlere rağmen güvenlik kamerası sisteminde birçok eksiklik ve hata tespit edildiğini, … Noterliği nin 23.01.2017 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile sorunların halen devam ettiğinin bildirildiğini, hala sistemin gerektiği şekilde devreye alınıp işletilmediği ve bu haliyle hiçbir ihtiyaca cevap vermediği en kısa sürede eksikliklerin tamamlanması gerektiğinin bildirildiğini, bunun üzerine … Noterliği nin 21.02.2017 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile sözleşmenin feshi yoluna gidildiğini , davacı tarafca dava konusu edilen sözleşmenin gereği gibi ifa edilmemesinden dolayı sözleşmenin feshedildiğini beyanla davanın reddini savunmuştur.
TAHKİKAT, DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Mahkememizce delillerin ibrazını müteakip celbi gerekli delillerde celp edilerek dosyamız arasına katılmıştır.
Mahkememiz dosyası … Asliye Hukuk Mahkemesi’ne gönderilmiş olup, … talimat numarasına kaydı yapılarak; tarafların dosya üzerinde, iddia ve savunma doğrultusunda elektrik elektronik mühendisi bilirkişi … , elektrik mühendisi bilirkişi … ve bilgisayar mühendisi bilirkişi … marifetiyle inceleme icra edilerek konuya ilişkin 26/10/2018 bilirkişi kök raporu teminle dosyamız arasına katılmıştır.
Mahkememizce görevlendirilen bilirkişiler anılı kök raporunda özetle;
” Davacının yapmış olduğu karnem sistemi 27.05,20)6 tarihînde taraflar arasında imzalanan sözleşme maddelerini yerine getirmemektedir.
Sözleşmenin madde) .işin tanımında yer alan “enetjisini kendi içinde kurulacak güneş enerji sistemi ile en az 2 gün süreyle karşılayacak” ibaresine karşın kış aylarında sistemin hiç kesinti yaşamadan sürekliliğini sağlaması mümkün değildir. Kış aylarındaki güneşlenme süreleri yukarıda vermiş olduğumuz Yenilenebilir Eneıji Genel Müdürlüğü’nün internet sitesinde bulunan tablodan görülebilmektedir. Yapılacak olan güvenlik kamera sistemi olduğuna göre 24 saat çalışır olması gerekmektedir. Bu nedenle güneş enerjisi sistemindeki paneller ve aküler an az güneşlenme süresinin olduğu aya göre seçilmeli,ayrıca 2 günün sonunda gün ışığı olmadığında sistem kapanmamalıdır. Yaptığımız hesaplamalara göre davacı tarafından da davalıya bildirildiği üzere mevcut güneş eneıjisi sistemi kadar bir sistemin kurulması gerekmektedir.
Ayrıca mevcut sistemin 48 saat boyunca çalışabildiğini ispatlamak amacıyla aküler tam saıj olduktan sonra güneş panelleriyle bağlantı kesilerek 2 gün boyunca akülerin mevcut kameraları maximum güç çekilecek şekilde (Hareketli kameraların dönmesi, lazer ışıklandırmanın yapılması, görüntünün aktarılması, sirenleri aktif hale getirilmesi, uyan lambasının çalıştırılması) testlerinin yapılması gerekmektedir.
İzlemede kullanılan bilgisayar» sözleşme ile belirlenen özelliklerde kurulduğundan, bu hususta bir sorun tespit edilmemiştir.
Video export edilememesi ile ilgili sorunun antivirus kaynaklı olduğu bildirilmiş olduğu.
Video kayıtlartndaki problemlerin kameraların resell em esinden kaynaklandığı, görüntünün aktarımında bir problem olmadığı tespit edilmiştir, sistemdeki
6 nolu direk 16MW lık gesin elektrik üretim panellerinin üzerinde gölge oluşturduğu için yaklaşık 1-1.5 metre yüksekliğinde bîr direğe kamera montajı yapılmış olduğu görülmüştür.
– Yapılması gereken işler Kamera sistemini besleyen güneş enerjili elektrik sistemi kadar bir güneş enerjisi sistemi yapılmalı, sistem üzerinde çalışan akülerde derin deşarjlardan dolayı kapasite kaybı yaşanabileceği için değiştirilmeleri gerekmektedir.6 noJu direğin uygun bir noktaya alınarak dikilmesi gerekmektedir.
Sonuç olarak yapılan sistemin sağlıklı çalışmadığı için sözleşmeye tam olarak uygun yapılmamış olduğu, işin tasarım aşamasındaki eksikliklerden kaynaklı olarak istemde ayıp oluştuğu, sistemin düzenli olarak çalışmadığı sadece belli belirsiz zamanlarda çalışüğı, sistemin kabulünün bu haliyle mümkün olmadığı, sistemin onarımının mümkün olduğu, bunun için enerji temin konusunda gerekli önlemlerin alınması, akü ve panellerin arttırılması yada 220 Volt Enejji temin edilmesi gerekmektedir. Bu sistemler davacı tarafından yapılabileceği gibi bu sorun davalı tarafından davacının hakkedişinden düşülerek de yapılabileceği kanaatine varılmıştır.” şeklinde mütaalada bulundukları görülmüştür.
Mahkememizce … AHM … talimat numarası ile alınan 21/03/2019 tarihli ek raporda özetle;
“…28.09.2018 tarihinde yapılan keşif sırasında davacı tarafından yapılan kafes demir direkler üzerine yerleştirilmiş güvenlik kameraları, görüntü aktarımını sağlayan radyo antenleri, bunlara elektrik temin eden güneş enerjisi sistemleri ve görüntü kaydı yapılan … Çiftliğindeki kayıt sistemi ve radyo anteni görülüp fotoğraflandığı,
Girişte bulunan direk hariç her bir direk üzerinde döner ve sabit kameralar, toplam 4 adet 150 W güneşten elektrik enerjisi üreten panel, alarm sistemin korna ve lambası ile paratoner ile diregin alt kısmında yer alan panoda 12 volt 200 Ah kapasiteli iki adet jel akümülatör inverter, adaptör ve switchler bulunduğu görülüp fotograflanmıştır.
dava dosyasında bulunan davalı ve davacı arasında 27.05.2016 tarihinde imzalanan “… A.Ş. … sahası çevre güvenlik sistemi ıp kapalı devre kamera sistemi (cctv) kurulumu işine ait şipariş ve kurulum sözleşmesi” incelendiği,
sözleşmenin 1. Maddesi işin tanımı …/Manisa … bölgesinde bulunan … güneş enejjisi santralini çevre güvenliğini sağlamak maksadıyla … tarafından hazırlanan;
Sahanın 360 derece kesintisiz olarak çevre görüntüsünü 6 adet dome, 1 adet sabit kamera ile kontrol altında bulunduracak,
Enerjisini kendi içerisinde kurulacak güneş enerji sistemi ile en az 2 gün süreyle karşılayacak,
Kablosuz görüntü akratırım ile görüntülerini aktaracak,
Yukarıda belirtilen özellikteki IP kapalı devre televizyon sistemi (cctv) projesinin malzemelerinin temini, montajı görüntülerin yerel izleme merkezine aktarılması, buradan da İzmir merkez ofise aktarılması işidir.
Bu projeye ve imalata dahil olan ve … tarafından sistemin bütünü ile ilgili olarak yerine getirelecek hususlar;
Direk yerlerinin seçimi ve kurulumunda; dome kameraların sabit görüş açılarından azami oranda yararlanılacak (mümkün olan en az miktarda dönüş hareket verilecektir) sahada kurulu güneş enerjisi panelleri üzerinde gölge oluşturmayacak konumlar belirlenecektir.
Sistemin işleyiş ve kontrolünü sağlayan yazılım vasıtasıyla, kameralar tarafından tespit edilen hareketler, izleme merkezinde bulunan personeli uyaracak şekilde ikaz verecek, gerektiğinde belirlenen yerlere e mail olarak iletecektir.
Direklerin üzernie kurulacak dome kameraların tehdit görüntüsü alması ile aynı direk üzerine monte edilecek alarm sistemi ile ikaz verilecektir.
Güneş enerjisiyle beslenecek sistemde enerji ile ilgili doğabilecek bir arıza durumunda asgari 2 gün kendi kendine yetecek şekilde enerjiyi depo edecek imkan ve kabiliyete sahip olacaktır.
Kurulacak cctv sistemi ile tüm kameraların asgari 20 günlük görüntüsü kayıt altında bulundurulacak, istenildiği zaman bu süre içindeki kayıtlara ulaşılıp arama kontrol yapılabilecektir.
Sistem görüntü aktarım kablosuz olarak gerçekleştirilecektir. Kablosuz görüntü aktarımı yakında bulunan … Çiftlik evindeki ofiste kurulacak yerel izleme merkezine gerçekleştirilecektir.
… Çiftlik evindeki ofiste kurulacak, yerel izleme merkezinde izleme yapacak personeli İzmir merkezden kontrol edilebilecek şekilde sabit bir dome kamera kurulacaktır.
İzmir merkez ofisinde Dombaylı sahası alarm görüntülerini izleyecek şekilde 22ince çift ekranlı bir izleme bilgisayarı konulacak ve görnütü izleme için gerekli ayarları yapılacaktır.
Yapılan saha incelemesi sonucunda da sistem ile ilgili tespitler;
Kamera sistemi 6 adet demir kafes direk üzernie kurulmuştur.
Direklerin üzerinde yukarıdan aşağıya doğru yer alan malzemeler sırasıyla paratoner, alarm lambası, radyo anteni, kamera , elektrik üretimi yapan güneş panelleri , alarm sireni, saha dolabıdır.
Direklerin en altındaki saha dolabının içinde kameraların adaptör, switch, şarj cihazı, inverter ve yerleştirilmiş olduğu görülmüştür.
6 nolu direk fotograflardan da görüleceği üzere sözleşme şartı olan elektrik santrali panelleri üzerinde gölge oluşturmayacak şartına uygun olmadığı kısa olduğu ve çözüm üretilmedği beyan edildi.
… çiftliğindeki ofiste bir adet led monitör, kayıt bilgisayarı , bir adet ofisi izleyen dome kamera ile çatıda bulunan radyo anteni görülmüştür. Monitörlerde ofisi izleyen dome kameranın çalıştığı ancak sahadan gelmesi gereken görüntülerin bazılarının donmuş oduğu bazılarından ise hiçbir sinyal gelmediği görülmüştür.
Kamera sistemi direkler üzerine monte edilen güneş panellerinde gün ışığında üretilen elektrik enerjisiyle kamera, radyo anteni ve alarm sistemine elektrik enerjisi sağlaması ile çalışmaktadır. Gece ve gün ışığının olmadığı zamanlarda saha dolabı içinde yer alan iki adet 12 volt 200 Ah aküde, gün ışığı olduğu zaman panellerde kamera sisteminde artan elektriğin depo edildiği elektrik enerjisi kullanılmaktadır.
Bu elektrikten güneş enerjisi üreten sistem sözleşme maddeliren göre herhangi bir arıza durumunda 2 gün kendi kendine yeterli olması gerekmektedir.
Güneş enerjisi sistemini yeterlilik anlamında incelediğimizde;
Elektrik üreten (ana elektrik enerjisi kaynağı) dört adet Tera solar marka 150 W gücünde güneş enerjisi paneli, bu panellerde üretilip kamera ve diğer sistemlerin kullanımından artan elektrik enerjisinin depo edildiği, gün ışığı olmadığında sisteme elektrik sağlayan birbirine seri bağlı iki adet 12 volt 200Ah Vigor marka jel akümülatör bulunmaktadır.
Basit hesapla panellerde 24 voltta 600W (25 amper) enerji üretilebilmekte, akümülatörlerde de 24 voltta 4800 W (200 amper) maksimum enerji depolanabilmektedir.
Sistemin çalışması sırasında 29/08/2016 tarihinde … firmasından Nazim Bilgili nin aynı firmadan … a gönderdiği “…” email yazışmasında ortalama saatlik 5 amper tüketim ( gece gündüz ortalaması 120 amper yapar hiç güneş olmasa yaklaşık 2 gün idare eder akü” şeklinde bir enerji tüketim bilgisi bulunmaktadır.
Güneş enerjisi panelleri %100 verim ile çalışır ise aralık ve ocak aylarında panellerin kapasitesi aküleri günlük tam şarja yeterli değil.
Ayrıca panel verimlerinin gölgelenme, tozlanma, yansıma, spektrum, ışınım, sıcaklık, uyumsuzluk, dc kablo kayıpları, inverter, ac kablo kayıpları nedeniyle %76,2 ye kadar düşebilecekleri dikkate alınmalıdır.
Buna göre de Güneş enerjisi panelleri %76,2 verim ile çalışır ise kasım, aralık, ocak ve şubat aylarında panellerin kapasitesi aküleri günlük tam şarja yeterli değil.
Akü kapasitelerinin herhangi bir sorunda iki gün enerji sağlaması gerekmektedir. Basit hesapla davacı firmanın tespiti olan sistemin günde 120 amper çektiğinden hesaplanır ise 2 gün için 240 amper akü kapasitesi olması gerekmektedir.
Ekte yer alan yiğit marka akü üreticisinin akünün uzun süre sağlıklı çalışması için deşarjı konusundaki uygun olduğunu belirlediği miktar akü akım kapasitesinin %80i olarak belirtmiştir. Maksimum %80 deşarj kabulü yapılır ise mevcut akülerin sağlıklı çalışabilecekleri kapasite 160 amperdir. Görüleceği üzere akülerin sistemin iki gün ile ihtiyacı olan 240 amper beslemeleri mümkün değildir.
Sistemin çalışması sırasında 19/12/2018 tarihinde davacı firmadan … … ın ile davalı firmadan … ya gönderdiği “…” email yazışmasında sözleşmede taahhüt edilen 2 günlük süreyi, mevcut panel ve akü grubu ile karşılıyoruz. Yani aküler tam şarj durumundayken 48 saat süreyle sistem çalışıyor. Fakat kış ayları gelince bu iki günlük süreyi geçtiğimiz zaman, günlerin kısalığından dolayı aküler tam şarja çıkamayıp, sistem daha kısa sürelerde devreye girebiliyor. Bizimde taahhüdümüz veya sözleşmede yazanda her koşulda sürekli sistemi besleyecek güneş enerjisi çözümü bulmak değildir. Böyle bir durum olsa mevcut panellerin yanına bir o kadar daha eklememiz gerekir ki, bu uygulanabilir değildir.” şeklinde bilgilendirme bulunmaktadır.
Yapılan bir güvenlik kamerası uygulaması olduğuna göre sistemin 24 saat çalışması anlamı taşıdığı için enerjisinin hiçbir zaman kesilmemesi gerekmektedir.
Yukarıda yapmış akü ve panelin yetersizliği konusunda yapmış olduğumuz tespit, davacı tarafından da tespit edildiği anlaşılmaktadır.
Güvenlik kameraları kayıtlarının … Çiftliğindeki ofisteki bilgisayarda kayıt kopması yaşanması keşif sırasında geçmişe dönük olarak görülmüş, ancak keşif sırasında sahadan sinyal alınamadığı için herhangi bir tespit yapılamamıştır.
Davacı ve davalı arasnıdaki 19/12/2018 tarihli yukarıdaki yazışmadan anladığımız kadarıyla güneş enerjili elektrik sistemi yeterince elektrik üretemediğinden dolayı kameralar ve radyo anteni enerjisiz kalmakta ve kayıt oluşturamamaktadır.
Sistemdeki diğer kameraların görüntü alması sırasında yaşanan aksaklıklar sistem çalıştığı için gözlemlenememiştir.
Davacı ve davalı arasındaki mail ve yazışmalarından sistemde yer alan bazı kameraların, switchin, antenin zaman zaman arızalandığı ve servise gönderildiği anlaşılmıştır. Servislerince yapılan incelemelerde büro içerisinde kamera ve switch’in yüksek gerilim nedeni ile arızalandığı belirtilmiş, davacı tarafca bu hususta topraklama güçlendirilmesi yapılmıştır. Yine sahada bulunan anten ve kameralarda birkaç kez servise gidip arızaların tamiri gerçekleştirilmiştir. Bu durumda sistemde bulunan cihazlar davacı tarafından tasarım aşamasında gerekli koruma sağlanamadığı için çeşitli faktörlerden etkilenerek arızalanmış ve 7/24 sistemiyle çalışması gereken kamera güvenlik sistemi sağlıklı bir şekilde çalışmamıştır. Davacı tarafca elektronik hassas olan cihazların güvenilir bir şekilde çalışabilmesi için gerekli alt yapıyı sağlaması gerekmektedir. Bunun için topraklama güçlendirilmesi, parafudur gibi imalatların yapılması gerekmekteydi.
Bu imalatlar olmadığı için enerji kesilmesi, gelmesi sonucu cihazlarda yüksek gerilim nedeni ile arızalar meydana gelmiş olabilir.
Davacı firmadan … 24/08/2016 tarihinde gönderdiği e postada, kamera görüntüleri izlenirken eş zamanlı pop-upların da izlenmeye çalışıldığında CPU kullanımının %85-90 seviyelerine çıktığını, digiford yazılımındaki CPU simgesinin sarı renkli kritik duruma ulaştığını ve bu durum ile ilgili destek talep ettiklerini belirtmiştir. 29/08/2016 tarihinde davalı firmadan konu hakkında cevpa dönülmüş, izleme programındaki ayarların hatalı olduğunu ve kayıt izlemek için hareket alanlarının uygun seçilmesi gerektiğini ifade etmiştir. CPUdaki yüksek yüzde ile çalışma oranı, izleme yapılan bilgisayardaki işlemci ve grafik kartının kapasitesi ile ilişkilidir. Kamera görüntüleri izlenirken eş zamanlı pop-upların da izlenmeye çalışılması, aynı anda 2 görüntü işleme işlemi olduğu için CPU çalışma yüzdesinin artması normaldir. İzlemede kullanılan bilgisayar, sözleşme ile belirlenen özelliklerde kurulduğundan bu hususta bir sorun tespit edilmemiştir.
Davacının yapmış olduğu kamera sistemi 27.05.2016 tarihinde taraflar arasında imzalanan sözleşme maddelerini yerine getirmemekte olduğu, sözleşmenin maddel.işin tanımında yer alan “enerjisini kendi içinde kurulacak güneş eneıji sistemi ile en az 2 gün süreyle karşılayacak” ibaresine karşın kış aylarında sistemin hiç kesinti yaşamadan sürekliliğini sağlaması mümkün değildir. Kış aylarındaki güneşlenme süreleri yukarıda vermiş olduğumuz Yenilenebilir Eneıji Genel Müdürlüğü’nün internet sitesinde bulunan tablodan görülebilmektedir. Yapılacak olan güvenlik kamera sistemi olduğuna göre 24 saat çalışır olması gerekmektedir. Bu nedenle güneş enerjisi sistemindeki paneller ve aküler an az güneşlenme süresinin olduğu aya göre seçilmeli,ayrıca 2 günün sonunda gün ışığı olmadığında sistem kapanmamalıdır. Yaptığımız hesaplamalara göre davacı tarafından da davalıya bildirildiği üzere mevcut güneş eneıjisi sistemi kadar bir sistemin kurulması gerekmekte olduğu ayrıca mevcut sistemin 48 saat boyunca çalışabildiğini ispatlamak amacıyla aküler tam saıj olduktan sonra güneş panelleriyle bağlantı kesilerek 2 gün boyunca akülerin mevcut kameraları maximum güç çekilecek şekilde (Hareketli kameraların dönmesi, lazer ışıklandırmanın yapılması, görüntünün aktarılması, sirenleri aktif hale getirilmesi, uyarı lambasının çalıştırılması) testlerinin yapılması gerekme olup izlemede kullanılan bilgisayar, sözleşme ile belirlenen özelliklerde kurulduğundan, bu hususta bir sorun tespit edilemediği, video export edilememesi ile ilgili sorunun antivirus kaynaklı olduğu bildirilmiş olduğu, video kayıtlarındaki problemlerin kameraların resetlemesinden kaynaklandığı, görüntünün aktarımında bir problem olmadığı tespit edildiği, 6 nolu direk 16MW tık gesin elektrik üretim panellerinin üzerinde gölge oluşturduğu için yaklaşık 1-1.5 metre yüksekliğinde bir direğe kamera montajı yapılmış olduğu görüldüğü, bistemin keşif sırasında çalışmadığı görülmüş olup dava; taraflar arasında akdedilen sözleşme kapsamında alacak talep edilip edilemeyeceği davasından ibaret olup mahkememizce tespit edilen uyuşmazlık noktalarında icra edilen yargılama ve tüm dosya kapsamında edinilen vicdani kanaat gereğince sistemin bu halde kabulünün yapılması mümkün görünmemekte olup yapılması gereken işler Kamera sistemini besleyen güneş enerjili elektrik sistemi kadar bir güneş eneıjisi sistemi yapılmalı, sistem üzerinde çalışan akülerde derin deşarjlardan dolayı kapasite kaybı yaşanabileceği için değiştirilmeleri gerekmektedir.6 nolu direğin uygun bir noktaya alınarak dikilmesi gerekmektedir. Sonuç olarak yapılan sistemin sağlıklı çalışmadığı için sözleşmeye tam olarak uygun yapılmamış olduğu, işin tasanm aşamasındaki eksikliklerden kaynaklı olarak istemde ayıp oluştuğu, sistemin düzenli olarak çalışmadığı sadece belli belirsiz zamanlarda çalıştığı, sistemin kabulünün bu haliyle mümkün olmadığı, sistemin onarımının mümkün olduğu, bunun için enerji temin konusunda gerekli önlemlerin alınması, akü ve panellerin arttırılması yada 220 Volt Eneıji temin edilmesi gerekmektedir. Bu sistemler davacı tarafından yapılabileceği gibi bu sorun davalı tarafından davacının hakkedisinden düşülerek de yapılabileceği, onarım miktarı ve tenkis miktarının tam olarak belirlenebilmesi için kamera sisteminin sorunsuz bir şekilde çalışması ve arızanın kaynağının tespit edilmesi gerekmektedir. Fakat keşif sırasındaki değerlendirmede kameralardan görüntü alınamadığı, sistemde arıza olduğu, arızanın da sistemin yeteri düzeyde dizayn edilmemesinden kaynaklı enerji problemi olmasıdır. Bu husustaki eksiklikler tarafımızca belirlenmiş , şu an ki sistem kadar güneş paneli ve akünün ilavesi yada sahada yeteri düzeyde enerji varsa (… A.Ş den gerekli eneıji müsaadesinin alınması şartıyla) 220 volt enerjinin kablo vasıtasıyla beslenmesi ile sorunun çözüleceği belirtilmiştir. Sistemdeki arızalı ekipmanlar tam olarak bilinemediği ve keşif sırasında bu tespit iki tarafça yapılamadığı için onarım ve tenkis bedeli bilinememektedir. Yine de onarım bedeli istenilecekse her direk için montaj dahil tahmini 13.000 TL (KDV dahil) (Güneş panelleri ve aküler 2 katına çıkarılacak. Mevcut direğe ilave yapılamayacağı için ilave direk dikilecek), 220 Volt enerji kablosu yatırımı yapılması durumunda İse 27.000,00 TL tahmini bedel çıkacağı, ancak yeraltına kablo döşenmesi için arazi yapısının kayalık görünmekle birlikte tam olarak bilinemediği, kepçe ile yapılacak kazı sırasında olasacak vibrasyonun çalışmakta olan davalı firmaya ait santralın panellerinde oluşturabileceği hasarında dikkate alınması gerektiği kanaatine varıldığı..”mütalaa edildiği görülmüştür.
Dava, taraflar arasındaki kapalı devre güvenlik kamerası sistemi kurulumuna yönelik sözleşme gereğince davacının sözleşmeden doğan bakiye alacağının davalıdan tahsili istemine ilişkin olup, davalı yan davacı tarafça yapılan eserin ayıplı olduğu savunmasını ileri sürmekle davanın reddini dilemiştir.
Taraflar arasındaki hukuki ilişki eser sözleşmesine dayalı olup eser sözleşmesi, karşılıklı edimleri içeren bir iş görme sözleşmesidir. Yüklenicinin edimi eseri meydana getirmek, iş sahibinin karşı edimi ise kendisine teslim edilen esere bedel (ücret) ödemektir. Teslim edilen eserin ise fen ve sanat kurallarına uygun, iş sahibinin beklentilerini karşılar özelliği taşıması gerekir. Aksi halde eser, ayıplıdır ve yüklenicinin ayıptan dolayı sorumluluğu ortaya çıkar. Bir tanımlama yapmak gerekirse eserdeki ayıp, sözleşmede üzerinde anlaşılan (yüklenicinin esere ilişkin olarak zikrettiği) niteliklerin veya dürüstlük kuralları gereğince bulunması gereken lüzumlu niteliklerin meydana getirilen eserde bulunmamasıdır. Başka bir ifadeyle, eserde sözleşme ve dürüstlük kurallarına göre olması gereken vasıfla fiilen mevcut olan arasındaki fark ayıptır. Açık ayıp ise, eserin iş sahibine teslimi anında kolaylıkla görülebilen ayıplardır. Buna karşılık gizli ayıp, eserin tesliminden sonra ve kullanımı sırasında kendini gösteren ayıp türüdür. Eser sözleşmesinin ayıplı meydana getirilmesi halinde, ayıp ihbar süresi TBK’nın 474. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre açık ayıplı işlerde iş sahibinin imal olunan şeyi teslim almasından sonra işlerin mutat cereyanına göre imkan bulur bulmaz muayene etmesi, kusurlu ise bunları yükleniciye bildirmesi gerekir. Açık ayıplarda TBK’nın 474/1. maddesine göre iş sahibinin eserin tesliminden sonra işlerin olağan akışına göre imkân bulur bulmaz (geç sayılmayacak bir süre içinde) eseri gözden geçirip varsa ayıplarını yükleniciye bildirmesi gerekmektedir. Ayıptan doğan zararın varlığı ve miktarı ile zarardan sorumluluğu gerektiren kusurun kanıtlanması konusunda ise ispat kurallarına bakılmalıdır. HMK’nın 190/1. maddeye göre ispat yükü, kanunda özel bir düzenleme bulunmadıkça, iddia edilen vakıaya bağlanan hukuki sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir. Bu nedenle ayıptan doğan hakların kullanılması için iş sahibi eserin ayıplı olduğunu kanıtlamak zorundadır.
TBK’nun 475. maddesinde ayıplı eser sebebiyle yüklenicinin sorumlu olduğu hâllerde iş sahibinin aşağıdaki seçimlik hakları kullanabileceği düzenlenmiştir, buna göre:
1. Eser iş sahibinin kullanamayacağı veya hakkaniyet gereği kabule zorlanamayacağı ölçüde ayıplı ya da sözleşme hükümlerine aynı ölçüde aykırı olursa sözleşmeden dönme.
2. Eseri alıkoyup ayıp oranında bedelden indirim isteme.
3. Aşırı bir masrafı gerektirmediği takdirde, bütün masrafları yükleniciye ait olmak üzere, eserin ücretsiz onarılmasını isteme.
Bu genel açıklama çerçevesinde somut olay irdelendiğinde davalı iş sahibince beyan edildiği üzere eserin ayıplı olduğunun anlaşıldığı, her ne kadar bilirkişiler tarafından gizli ayıp tespiti yapılmasa da ayıpların niteliğinin ancak kullanımla anlaşılan ayıplar olması nedeniyle eserdeki ayıbın gizli ayıplı olduğunun kabulü gerektiği, davalı yanca ayıpların fark edilmesi üzerine davacı yana bildirimde bulunulduğu, davacı yanın mahkememize yansıyan dilekçelerinde bu ayıpların giderilmesi yönünde çalışma yürütüldüğünü beyan ettiği, davalı yanca ihtarname çekilerek makul süre içerisinde ayıp bildiriminin yapıldığı mahkememizin de kabulünde olup, davalı yanın ayıba ilişkin iddiası yerinde görülmüştür.
Mahallinde keşif icra edilerek, alanında uzman bilirkişilerce hazırlanan raporlarda, eserin düzgün çalışmamasındaki nedenin sisteme gereken enerjinin sağlanamamasından kaynaklandığı, eserin bu haliyle kabulünün mümkün olmadığı ancak onarımla bu hataların giderilebileceğinin tespit edildiği, ilave direkler dikilmesiyle güneş paneli ve akü kapasitesinin artılması halinde sistemin çalışacağı hususunun açıklandığı ancak bu açıklamanın bilimsel olarak tam anlamıyla ortaya konulamadığı, sistemin elektrik kablosu ile desteklendiği takdirde sistemin tam anlamıyla çalışacağı hususunun tespit edildiği anlaşılmıştır. Yapılan tespitler üzerine, mahkememizce eserdeki ayıp nedeniyle 27.000 TL’nin semende tenzil bedeli olarak kabul edilmesinin gerektiği, ancak davalının sistemin elektrik kablosu ile işletilmesine muvafakat etmemesinin onun %25 müterafik kusurunu oluşturduğundan 27.000 TL’nin %75’inden davacının sorumlu olması gerektiği, davalı tarafça takas mahsup savunması olarak ileri sürülen ayıp iddiaları nedeniyle davacının talebe konu alacağının 20.250 TL’den mahsubu sonucu davacı tarafça 1.000 USD alacak talebine yönelik ıslah bulunmadığından hükmedilecek bir bedel kalmadığından davanın reddinin gerektiği anlaşılmakla neticeten aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan neden ve gerekçelerle;
1-Davanın REDDİNE,
2-Davacı tarafca yatırılan 67,35 TL peşin harçtan, 44,40 TL karar harcının düşümü sonucu başkaca harç alınmasına yer olmadığına, kalan 22,95 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacı tarafa iadesine,
3-Davacı tarafça yapılan masrafların kendisi üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı tarafından yapılan 8,50 TL masrafın davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
Davalı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden, reddedilen talep üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 2.725 TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya ödenmesine,
5-Taraflarca artan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere istinaf dilekçesi sunulmak suretiyle İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.19/11/2019

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır