Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
16. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2016/844
KARAR NO : 2018/1168

DAVA : Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 05/08/2016
KARAR TARİHİ : 21/12/2018

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; ihtiyati haciz taleplerinin kabulü ile davalı şirkete ait taşınmazların UYAP sisteminden tespiti ile tapu kayıtları üzerine teminatsız olarak veya mahkememizce takdir edilecek teminat karşılığında ihtiyati haciz konulmasını, davalarının kabulü ve fazlaya/hataya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile müvekkili şirketin, ilişkinin başlangıçta öngörülen süre kadar devam edeceğini nazara alarak yapmış olduğu intifa bedeli ödemesinin geçersiz ve müvekkili şirket tarafından kullanılamayacak süresine karşılık gelen 76.944,09-TL nin + K.DV si ile birlikte ödeme tarihi olan 24.07.2018 tarihinden itibaren TCMB’nin kısa vadeli avanslar için uyguladığı faiz oranında faizi ve faizin KDV’si ile birlikte davalı şirketten tahsilini, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin davalı şirkete yüklenmesine karar verilmesi dava ve talep etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı ile dava dışı … şirketi arasındaki 5 yıl süreli Akaryakıt Bayilik Sözleşmesi 18 Eylül 2015 tarihinde sona erdiğini, davacı tarafın dava dışı … şirketi ile yeni beş yıllık bayilik sözleşmesinin imzalamamasının davalı müvekkili şirketin sorumluluğunda olmadığını, bu ve açıklanan sebeplerle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, delillerin tetkikiyle sabit olacağı üzere, husumet ve zamanaşımı itirazları ile haksız ve mesnetsiz davanın reddini, yargılama masrafları ile vekalet ücretinin davacıya tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE: Dava; intifanın kullanılmayan süresine ilişkin intifa bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
… Tapu Müdürlüğü’ne yazı yazılarak intifanın terkinine dair tapu kaydı celp edilmiştir.
Mahkememizce görevlendirilen bilirkişiler … ve … marifetiyle hazırlanan 25/06/2018 tarihli bilirkişi raporunda özetle; “…huzurdaki davanın bir Alacak davası olup, davacı davalının maliki olduğu … İli, … İlçesi, … Mahallesi, … Sokağı Mevkii, 52 Pafta, 1168 ada 175 parsel sayılı taşınmazın 484 m2 alanı üzerinde 15 yıl intifa hakkı için 1.598.000,00-TL lik bir bedeli davalıya ödediği ve söz konusu taşınmaz üzerinde dava dışı … Ltd.Şti. ile akdedilen Bayilik sözleşmesinin Rekabet Kurulunun Dikey Anlaşmalar için yayınlamış olduğu duyuru sebebiyle beş yıllık süre sonunda sona erdiği iddiası ile davalıya ödemiş olduğu intifa bedelinin kullanılmayan süresine tekabül eden kısmı olan 76.944,08-TL + KDV nin faizi ile birlikte tahsilini talep ettiklerini, davalı …Tic.Ltd.Şti. nin maliki olduğu … İli, … İlçesi, … Mahallesi, … Sokağı Mevkii, 52 Pafta, 1168 ada 175 parsel sayılı taşınmazın 484 m2 alanı üzerinde davacı şirket lehine 15 yıl süre ile 03/07/2008 tarihinde intifa hakkı tanınmış olup, intifa hakkının 03/07/2025 tarihinde sona ereceğinin anlaşıldığını, bunun üzerine davalı … Tic.Ltd.Şti. tarafından 07/07/2008 tarihli 045172 seri nolu 1.885.640,00-TL lik “15 Yıllık (180 Ay) İntifa Bedeli” açıklamalı fatura düzenlenmiş olduğu ve davacı şirket tarafından dosyada mevcut … Bankası dekontuna göre 24/07/2008 tarihinde 1.683.062,00-TL lik tutarın davalı şirkete ödenmiş olduğunun görüldüğünü, davalı şirketin davacı şirkete intifa hakkı tanımış olduğu gayrimenkul üzerinde, davacı ile dava dışı … Ticaret Ltd.Şti. arasında 18/09/2010 tarihinde bir Bayilik Anlaşmasının akdedildiğini ve sözleşmenin altında tarafların kaşe ve imzalarının mevcut olduğunun görüldüğünü, yine 18/09/2010 tarihinde taraflar arasında yapılan bir protokolün mevcut olduğunu, protokolün altında davacı ve dava dışı şirketin kaşe ve imzaları ile malikler kısmında imzaların mevcut olduğunun görüldüğünü, Protokole göre; “…’in söz konusu gayrimenkul üzerinde 23/07/2008 tarihli 15 yıl süreli İntifa hakkının bulunduğunu, intifa hakkının Rekabet Kurumunun tebliğine uyumlu olması bakımından … lehine tapuda tesis edilmiş bulunan intifa hakkının süresi de anılan yasal düzenlemeler ile belirlenen ilkeler doğrultusunda ve iş bu protokol ile düzenlenen esaslar doğrultusunda kısaltılarak bayilik sözleşmesi ile uyumlu hale getirileceği, söz konusu intifa süresinin kısaltılmasından mütevellit … tarafından ödenmiş bulunan intifa bedelleri, yatırım tutarları, işletme yardım bedeli ve sair ödemelerin kullanılmayan kısmına ilişkin bakiyesinin talep hakkının saklı olduğu…” şeklinde olduğunu, dava dışı … Şti. tarafından 28/08/2015 tarihinde davacıya gönderilen ihtarname ile :”…18/09/2010 tarihinde Akaryakıt Bayilik Sözleşmesinin süre maddesine istinaden 18/09/2015 tarihinde bayiliğin sona ereceği, bu tarihten sonra şirketlerinin sözleşmeyi yenilemeyeceğinin..” beyan edildiğinin görüldüğünü, akabinde davacı tarafından davalı ve dava dışı şirkete gönderilen ihtarname ile; “…sona eren bayilik sözleşmesi gereği şirketçe ödenen intifa bedelinin kullanılmayan kısmına ilişkin bakiyesinden kaynaklanan ve ödeme gününe kadar işleyecek olan yasal faiz ve vade farkı olmak üzere toplam 76.944.08.-TL + KDV sinin 3 gün içerisinde ödenmesini…” talep ettiğinin görüldüğünü, davacı yanın sunmuş olduğu ticari defterlerin tetkikinde; davalı şirket ile olan ticari münasebetini 120 Satıcılar hesabında 30934 nolu müşteri kodu altında takip etmekte olduğunu, davalıya düzenlemiş olduğu faturaları ve yapmış olduğu ödemeleri bu hesabın borcuna, davalı tarafından yapılan ödemeleri ise bu hesabın alacağına kaydetmiş olduğunu, davaya konu 76.944,08-TL + KDV Dahil = 90.794,01.-TL lik faturanın bu hesapta kayıtlı olduğu tespit edildiğini, davacı tarafından davalıya ödenen intifa bedelinin fiilen kullanılmayan süreye isabet eden kısmı talebine ilişkin; davalı … Vasıtalar Tic.Ltd.Şti. nin maliki olduğu … İli, … İlçesi, … Mahallesi, … Sokağı Mevkii, 52 Pafta, 1168 ada 175 parsel sayılı taşınmazın 484 m2 alanı üzerinde davacı şirket lehine 15 yıl süre ile 03/07/2008 tarihinde intifa hakkı tanınmış olup, intifa hakkının 03/07/2025 tarihinde sona ereceğinin anlaşıldığını, davalı …Tic.Ltd.Şti. tarafından 07/07/2008 tarihli 045172 seri nolu 1.885.640,00.-TL lik “15 Yıllık (180 Ay ) İntifa Bedeli” açıklamalı fatura düzenlenmiş olduğunu ve davacı şirket tarafından 24/07/2008 tarihinde bu tutarın davalı şirkete ödenmiş olduğunun görüldüğünü, dava dışı … Ltd. Şti. tarafından 28/08/2015 tarihinde davacıya gönderilen ihtarname ile; “…18/09/2010 tarihinde Akaryakıt Bayilik Sözleşmesinin süre maddesine istinaden 18/09/2015 tarihinde bayiliğin sona ereceği, bu tarihten sonra şirketlerinin sözleşmeyi yenilemeyeceğinin..” beyan edildiğinin görüldüğünü, davacı tarafından davalıya 15 yıllık intifa bedeli için 1.598.000,00-TL lik ödeme yapılmış olduğunu ve bunun tablo şeklinde sunulduğunu, bu tabloya göre davacının yapmış olduğu intifa bedeli ödemesinden kalan süreye isabet eden tutarın 829.921,50-TL olarak hesaplandığını, ancak davacı talebi 76.944,09-TL olduğundan taleple bağlılık ilkesi gereği bu tutarın dikkate alınması gerektiğini, davacı yanın kalan süre bedeline ilişkin işlemiş faiz talebinde bulunmuş olup, davalıya göndermiş olduğu ihtarnamenin 03/02/2016 tarihinde aynı adreste çalışan işçisi …’ın imzasına teslim edilmiş olduğu anlaşıldığını, buna göre yapılan faiz hesaplamasının tablo şeklinde sunulduğunu, davacının davalıdan talep edebileceği faiz tutarının 3.720,19-TL olarak hesaplandığını, sonuç olarak davalı …Tic.Ltd.Şti. nin maliki olduğu … İli, … İlçesi, … Mahallesi, … Sokağı Mevkii, 52 Pafta, 1168 ada 175 parsel sayılı taşınmazın 484 m2 alanı üzerinde davacı şirket lehine 15 yıl süre ile 03/07/2008 tarihinde intifa hakkı tanınmış olduğunu, davalı …Tic.Ltd.Şti. tarafından 07/07/2008 tarihli … seri nolu 1.885.640,00.-TL lik “15 Yıllık (180 Ay) İntifa Bedeli” açıklamalı fatura düzenlenmiş olduğunu ve davacı şirket tarafından 24/07/2008 tarihinde bu tutarın davalı şirkete ödenmiş olduğunu, davacı talebinin mahkememizce kabulü halinde davacının yapmış olduğu intifa bedeli ödemesinden kalan süreye isabet eden tutarın 829.921,50-TL olarak hesaplandığını, ancak davacı talebi 76.944,09-TL olduğundan taleple bağlılık ilkesi gereği bu tutarın dikkate alınması gerektiğini, davacının davalıdan talep edebileceği faiz tutarının ise 3.720,19-TL olduğunu…” mütalaa ettikleri görülmüştür.
Huzurdaki davada taraflar arasındaki sözleşme ilişkisinin varlığı uyuşmazlık dışıdır. Yine bu kapsamda (kapalı faturaya dayalı talep kapsamında) intifa hakkına dayalı olarak davalı yana yapılan ödeme ve miktarında da bir ihtilaf bulunmamaktadır.
4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkındaki Kanunun 4. maddesi çerçevesinde Rekabet Kurulu’nca 2002/2 (2007/2 Rekabet Kurulu Tebliği ile değişik ) ve 2003/3 sayılı Tebliğler ile yapılan düzenleme neticesinde bayilik sözleşmelerinde süre 5 yıl ile sınırlanmıştır. 4054 sayılı Rekabetin Korunması hakkındaki Kanun ile Rekabet Kurulu’nun 2002/2 ve 2003/3 sayılı tebliğlerine göre dikey anlaşmalara ilişkin tebliği, sözleşmelerdeki sürenin 5 yılı geçemeyeceği, bu süreyi aşan sözleşmelerin tebliğ hükümlerine göre en geç 18.09.2005 tarihine kadar düzeltilmesi gerektiği kabul edilmiştir. Dolayısıyla sözleşmelerin sürelerinin revize edilmesi, uyumlaştırılması öngörülmüştür. Davacının dava konusu intifa bedelini ödediği tartışmasızdır. Nitekim Borçlar Kanunun 61. maddesine göre zenginleşen, başkası aleyhine haklı bir sebep olmaksızın elde ettiği zenginleşmeyi iade etmek zorundadır. İade borcunun konusu ve kapsamı, BK. 63 ve 64.maddelerinde (TBK 79 vd. maddelerinde) aynen iade ilkesine göre düzenlenmiştir. Aynı zamanda BK 63 ve 64. maddeler hükümleri, iade borcunun kapsamını zenginleşenin iyi veya kötü niyetli olmasına göre farklı bir çözüme tabi tutmuştur. Borçlar Kanunu 63/2. madde hükmüne göre zenginleşen, zenginleşmeyi kötüniyetle elden çıkarmış ise, sadece iade zamanında malvarlığında mevcut zenginleşmeyi değil, elden çıkardığı zenginleşmenin tamamını iade etmekle yükümlüdür. Zenginleşmeyi iade edeceğini ve dolayısıyla zenginleşmenin haklı bir sebebe dayanmadığını bilen veya bilmesi gereken kimse, kötü niyetli zenginleşendir. Davalı taraf, dava konusu bedeli taraflar arasındaki sözleşmeye istinaden aldığından ve bu sözleşmenin bir kısmının ifası, daha sonra tarafların herhangi bir kusuru olmaksızın, imkansız hale geldiğinden; davalının kötüniyetli olduğundan söz edilemez. BK 63/1.maddesine göre, iyi niyetli zenginleşenin iade borcunun kapsamı, fiilen elde ettiği değil, fakat geri isteme anında malvarlığında mevcut bulunan, henüz elden çıkarmadığı zenginleşme ile sınırlıdır. İyi niyetli zenginleşenin iade borcunun ve dolayısıyla zenginleşmenin hesaplanacağı tarih, zenginleşmenin fiilen gerçekleştiği tarih olmayıp, alacaklının bu zenginleşmeyi geri istediği tarihtir. Alacaklı bunu dava dışı bir yolla talep etmişse, o tarih; sebepsiz zenginleşme davasıyla talep etmişse, davanın açıldığı tarih esas alınmalıdır. Bu nedenlerle, davalının sebepsiz zenginleştiği ve almış olduğu intifa bedelii kullanılmayan süresine denk gelen kısım itibari ile iade etmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Bu kapsamda intifa hakkının tesis tarihi ile normal bitiş tarihi tarihine göre intifa hakkı süresinin 5.478 gün olarak hesaplandığı ve kalan süreye isabet eden tutarın 829.921,50-TL olduğu hesaplanmıştır. HMK’nın 26. maddesi delaletiyle taleple bağlılık ilkesi gereğince anılı gerekçelerle davacı tarafın 76.944,09-TL alacak isteminin yerinde olduğu, yine davacı tarafça keşide edilen Üsküdar 17. Noterliğinin 29/01/2016 tarihli ihtarnamesi ve ihtarnamede verilen 3 günlük süreye ve sürenin son günü olan 06/02/2016 tarihinin tatile denk gelmesi nedeni ile 08/02/2016 temerrüt tarihinden itibaren faiz talep edebileceği, KDV Kanunu’nun 24/c maddesinde KDV matrahına dahil olan unsurlar arasında faizin de sayıldığı, anılan yasa hükmüne göre hüküm altına alınan avans faizinin KDV’sine de hükmedilmesi gerektiği anlaşılmakla; davanın kabulüne dair aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
H Ü K Ü M : Gerekçesi açıklandığı üzere;
1-Davanın KABULÜ ile,
76.944,09-TL’nin temerrüt tarihi olan 08/02/2016 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ve faizin KDV’si ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Alınması gereken 5.256,05-TL harçtan peşin alınan 1.314,02-TL harcın mahsubu ile bakiye 3.942,03-TL harcın davalıdan alınarak hazineye irat kaydına,
3-Davacı tarafça yapılan 29,20-TL başvuru harcı, 1.314,02-TL peşin harç, 1.000-TL bilirkişi ücreti, tebligat ve posta masrafından oluşan 151,35-TL olmak üzere toplam 2.494,57-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Yürürlükte bulunan A.A.Ü.T.’ne göre 8.813,85-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Tarafların yatırmış olduğu gider avansından kullanılmayan kısmının, hükmün kesinleşmesinden sonra resen ilgili taraflara iadesine; iade giderinin ilgili tarafça yatırılan avanstan karşılanmasına,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere istinaf dilekçesi sunulmak suretiyle İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.21/12/2018

Katip …
e-imza

Hakim …
e-imza