Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
16. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2016/400 Esas
KARAR NO : 2019/908
DAVA : Tazminat
DAVA TARİHİ : 23/07/2007
KARAR TARİHİ : 22/10/2019

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili 23/07/2007 tarihli dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket nezdinde … sayılı dahili işyeri poliçesiyle sigortalı bulunan … San. Tic. Ltd. Şti.’ne ait işyerine 22/03/2007 tarihinde işhanına ait elektrik kablolarında her hangi bir nedenle oluşan şerareden çıkan kıvılcımların altında bulunan seyyar tezgah üzerine düşmesiyle yangın sonucu sigortalısının iş yerinde bulunan emtianın hasarlanmasına sebebiyet verdiğini, sigortalı işyerinde hasar ekspertizi yapıldığını, hasar tespitine göre sigortalısına 112.626,00.TL ödendiğini ve davalıların kusurları neticesinde meydana gelen hasar bedeli yönünden TTK. 1301.maddesi gereğince müvekkili şirket sigortalısının halefi durumuna geçtiğini, kat mülkiyeti yasası gereğince ortak tesisattan kaynaklanan hasarlardan dolayı kat malikleri arsa payları oranında sorumlu olması nedeniyle, sigortalısı dışındaki davalılara yapılan müraacatlardan sonuç alınamadığından 112.626,00.TL’nın 27/04/2007 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi, yargılama masrafları ve vekalet ücreti ile birlikte davalılardan hisseleri oranında müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar … İnş. San. Ve Tic. A.Ş, … vekili tarafından 14/11/2007 tarihinde sunulan cevap dilekçesinde özetle; Davacı sigortasının halefi olduğu … San. Tic. Ltd. Şti.’nin 01/01/2003 tarihli kontrat ile … tic. Ve San. A.Ş’nin kiracısı olduğunu, ekspertiz raporunda belirtildiği gibi yangının sigortalının dükkanında çıktığını, diğer bağımsız bölümlerle bir ilgisi olmadığını, davacı sigortacı eksperinden önce 22/03/2007 tarihinde yangın mahallini gören ve müdahale eden itfaiye ve polis tarafından tutulan kayıtlarda yangının sigortalı işyerinden çıktığı belirlendiğini, 23/03/2007 tarihinde gelen sigorta Ekspertizi ön raporun başlangıç kısmında yangının sigortalı işyerinde çıktığını tespit etmesine rağmen ilk sayfa son paragrafta “sigortalı iş yerinin dışında giriş kapısı önünde han içerisinde çıkmış olduğu tespit edilmiştir. Sigorta yetkilisine bu durum izah edilmiş, itfaiye ve polis tarafından tanzim edilen tutanaklara müdahale edilerek değiştirilmesi gerektiği söylenmiştir.” denilmek suretiyle gerçeğin tamamen değiştirilmeye çalışıldığını, talep edilen zararın tam olarak belgelendirilmediğini, zarara ve bedeline itiraz ettiklerini, davacının halefi sigortalı yangın çıkan 70 m2 işyerinin 50 m2’sinde malik olduğunu, bu durumda eğer yangından tüm malikler sorumlu tutulacak ise kendisininde hissesi oranında sorumlu olması gerektiğini, davacının kat mülkiyeti hükümlerine göre dava açmış olduğunu, tüm malikleri gösteren tapu kaydına göre dava açması gerektiğini, davanın reddini, masraf ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar … AŞ, … Tic. Ve San. A.Ş vekili tarafından 15/11/2007 tarihinde sunulan cevap dilekçesinde özetle; yangının sigortalı … San ve Tic. Ltd. ŞTi.’ye ait 19 numaralı dükkan içerisinde bulunan ve bakım ve onarım yükümlülüğü de kendisine ait olan elektrik kablolarında meydana gelen arıza neticesinde çıktığını, davacı tarafından dosyaya sunulan 24/03/2007 ve 12/04/2007 tarihli ekspertiz raporlarındaki ifadelerinde savunmalarını doğrulamakta olduğunu, davacı şirketin menfaatleri doğrultusunda yangının sigortalının işyerinde ve sözkonusu işyerinden kaynaklanan bir sebepten çıktığı halde, yangının çıkış noktası hanın ortak alanıymış gibi gösterilmeye çalışıldığını, 19 numaralı bağımsız bölüm maliki … San. Ve Tic. Ltd. Şti’nin davaya dahil edilmesini, davanın reddini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacı tarafa yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Dosya, … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2007/235 E. Ve 2007/242 K. Sayılı görevsizlik kararı ile … Asliye Ticaret Mahkemesi’ne tevzi olmuş, 2007/913 Esasına kaydedilmiştir.
Bilirkişi kurulunun 20/05/2009 tarihinde sunmuş olduğu raporda özetle; “davacı … Şirketine sigortalı olan … Ltd. Şti.’ne ait iş yerinde 22/03/2007 tarihinde çıkan yangın sonucunda hasarlanmış emtia karşılığında 112.626,00.TL ödenmiş bulunduğu ve bu oranda emtianın işyerinde bulunduğu ticari defter kayıtlarından tespit edildiğini, 22/03/2007 tarihinde çıkan yangının binanın yapımından kaynaklanmış olduğu yönünde bir tespit yapılamadığından kat maliki olan davalıların bu yangın nedeniyle sorumluluklarının olmadığı sonucuna varıldığı ” mütaalasında bulunmuştur.
Tüm deliller, hasar dosyası, davacı şirketin ticari defter ve belgeleri üzerinde yapılan bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen rapor ve tüm dosya kapsamından; dava Tazminat davası olup, yangının başlangıç noktasının davacının sigortalısının faaliyet gösterdiği mağazanın önündeki kolondaki elektrik tesisatından çıkmış bulunduğu konusunda uyuşmazlık olmadığı tespit edilmiş, ancak bu kolondaki elektrik kabloları ile elektrik tesisatının davacının sigortalısının mağazasına elektrik sağlayan kısım olduğu tespit edilmiş, yangın davacının sigortalısının faaliyette olduğu 19 ve 20 nolu mağazanın önünde olduğu içinde içeriye sirayet etmiştir. Bütün bunların yanı sıra maliki sorumlu tutabilmek için zarar ile yapı noktasının yada bakımsızlık arasında illiyet bağı olmalıdır. Eğer yapı yada bakım noksanı ile zarar arasındaki illiyet bağı mücbir sebep, mağdurun kusuru ya da üçüncü kişinin kusuru ile kesilmiş ise malik sorumlu tutulamaz. Dava konusu yangın incelendiğinde, yangının çıkış sebebi elektrik kontağı olmakla birlikte elektrik kontağına bina elektrik tesisatının yetersiz yapılmış olmasının sebebiyet vermiş bulunduğu yolunda dosyamızda ve yapılan keşif sırasında bilirkişi kurulunca bir tespit bulunmamaktadır. Bu nedenle de kat maliki olan davalılar dava konusu yangın nedeniyle sorumlu bulunmadıkları belirlenmiştir.
Yapılan yargılama sonucu, davanın reddi ile 15,60.TL Red harcının peşin alınan 1.520,50.TL’den düşümü ile kalan 1.504,90.TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine, davalılar … Tic. Ve Paz. A.Ş ve … Tic. ve san. A.Ş tarafından yapılan 42,50.TL yargılama giderinin davacıdan alınarak bu davalılara verilmesine, davalılar … San. Ve Tic. A.Ş ve … tarafından yapılan 31.TL yargılama giderinin davacıdan alınarak bu davalılara verilmesine, davalı … dışındaki davalılar vekilleri için hesap ve takdir olunan 10.157,56.TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak … dışındaki davalılara verilmesine, karar verildiği, davacı vekilinin vermiş olduğu 21/12/2009 ve davalılar … Tic. A.Ş, … Tic. Ve San. A.Ş’nin 14/01/2010 tarihli temyiz dilekçeleri ile dosyanın Yargıtay 11. Hukuk Dairesi Başkanlığı’na gönderildiği, Yargıtay … Hukuk Dairesi Başkanlığının 29/09/2011 tarihli ve 2010/1119 esas 2011/11189 karar sayılı ilamı ile “yangının nereden ve ne şekilde çıktığı konusunda tam bir belirleme yapılmış olmaması nedeniyle, mahkemece, yangın tutanağında imzası bulunan görevlilerin tanık sıfatıyla dinlenilerek yanğının çıkış nedenine ilişkin seni bir belirleme yapılması için içinde inşaat ve elektrik mühendisi olan bilirkişilerden oluşan başka bir heyet oluşturularak denetime elverişli, tarafların iddia ve savunmalarını değerlendiren rapor alınması ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeye dayalı yazılı şeklide hüküm tesisi doğru olmamış…” gerekçesiyle bozulmasına karar verdiği anlaşılmıştır.
Mahkememizce dosya 2012/152 esasına kaydedilmiş yeniden yapılan yargılama sonucunda, davacı vekili taleplerini tekrarla davanın kabulüne karar verilmesini, davalılar vekilleri ise eski beyanlarını tekrarla davanın reddine karar verilmesini talep etmişlerdir.
Usul ve yasaya uygun bulunan Yargıtay bozma ilamı doğrultusunda, dosya Elektrik Mühendisi ve Makine Yüksek Mühendisinden oluşan bilirkişi kuruluna tevdii edilmiş, bilirkişi kurulu 27/10/2014 tarihli raporunda özetle; yangının sigortalının işyeri önündeki kolonda bulunan elektrik tesisatından çıkarak, işyerine sirayet ettiğinin anlaşıldığını, bu tesisattan işyerindeki sigortalının işyerindeki elektrik panosuna elektrik sağlandığının tespit edildiği, elektrik iç tesisat yönetmeliği’ne göre; tüm bina ve yapılarda elektrik tesisatında kullanılacak tüm cihaz ve malzemeler kısa devre hesapları yapılarak seçileceğini ve tüm koruma düzenlerinin buna göre tesis edileceğini, buna göre; kısa devre esnasında işyerindeki sigortaların atması gerekirken, sigortaların atmadığını ve elektrik akımının kesilmediğini, ancak dosya kapsamında, bina elektrik tesisatının yetersiz olduğuyla ilgili ve yangının çıkış sebebinin bu tesisatın yetersizliğinden meydana geldiğiyle ilgili herhangi bir bulguya rastlanmadığını, dolayısıyla davalıların yangın nedeniyle herhangi bir sorumluluklarının olmadığı sonucuna varıldığı” mütaalasında bulunmuştur.
Dosyadaki tüm deliller ve bilirkişi raporundan yangının çıkış sebebinin elektrik tesisinin yetersizliğinden kaynaklandığına dair delil olmadığından, davacı davasını ispat edemediğinden davacının davasının reddine dair hüküm davacı vekilinin vaki temyizi üzerine Yargıtay … Hukuk Dairesi’nin 2015/16045 esas, 2015/13178 karar sayılı ilamı ile;
“Yargıtay 11.Hukuk Dairesi’nin 29.09.2011 tarih ve 2010/1119 2011/11189 sayılı bozma ilamının gerekleri yerine getirilmeden, eksik incelemeye dayalı şekilde hüküm verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir” gerekçesiyle bozulmasına karar verdiği anlaşılmıştır.
Mahkememizce yapılan açık yargılaması sonucunda; usul ve yasaya uygun bozma ilamına uyulmasına karar verilmiştir.
Mahkememizce Yargıtay bozma ilamı doğrulsunda davaya konu yangının çıkış nedenine ilişkin kesin bir belirleme yapılması konusunda dosyanın inşaat mühendisi … ve elektrik mühendisi … ‘ tevdii ile davacı ve davalıların talep ve itirazları, Yargıtay … Hukuk Dairesinin 2015/16045 Esas ve 2015/13178 Karar sayılı bozma ilamı doğrultusunda rapor alınarak konuya ilişkin 25/10/2016 tarihli rapor teminle dosyamız arasına alınmıştır.
Bilirkişiler anılı raporlarında özetle;
“Dava dosyası tüm kapsamıyla irdelendiğinde, 22/03/2007 tarihinde meydana gelen dava konusu yangının, …’ın girişinde ve davacı sigortalısının faaliyet gösterdiği 19 ve 20 nolu mağazaların hanın merdivenlerine bakan ve her iki mağazanın kesiştiği noktada bulunan beton kolunun koridor tarafından kalan yüzeydeki elektrik kablolarından oluşan şerare sonucu meydana gelen kıvılcımların bahse konu elektrik tesisatının altında bulunan yanıcı malzemeleri tutuşturarak başladığı ve davacı sigortalının işyerine sirayet ettiği anlaşılmaktadır. Bu noktaya kadar herhangi bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Uyuşmazlığın konusu, elektrik kablolarından oluşan bahse konu şerareden … binasının maliklerinin sorumlu olup olmadığı noktasında toplandığı görülmektedir.
İşletmelerde elektrik sebebiyle bir yangın çıkabilmesi için ortamda ark meydana gelmesi gerekir. Ark, ortamda oluşan iki zıt yüklü kutup arasında elektrik akımının kısa devre yaparak akması esnasında ortaya çıkan kıvılcımdır. Ortamda ark oluşabilmesi için elektrik elemanları izolasyon malzemesinin özelliğini kaybetmesi gerekir. İzolasyon malzemesi dış etkenlere, izolasyon malzemesinde oluşan aşırı ısınmaya ve iki kutup arasında aşırı gerilim farkı meydana gelmesine göre özelliğini kaybedebilmektedir. Bu durumlar altında ark meydana gelebilir. İzolasyon malzemesinin ısınmasına, devreye kaldırabileceğinden fazla yük bağlanması, elektrik elemanlarının bağlantılarında meydana gelebilecek gevşemeler, elektrik kablolarının çektiği akıma göre kesintinin küçük olması ve makinelerin bakımlı tutulmaması kablolarının çektiği akıma göre kesintinin küçük olması ve makinelerin bakımlı tutulmaması gibi unsurlar sebep olabilmektedir. Devreden kaldırabileceğinden fazla akım geçirilirken sigorta ve röle gibi devre koruma elemanlarının görevlerini yerine getirememesi yangın çıkmasına neden olarak gösterilebilecek durumlardandır. Genellikle, tesislerde elektrik kaynaklı hasarların iki temel oluş şekli vardır. Birincisi devre kesici veya şalterli elemanların atmaları sırasında ortaya çıkabilecek kıvılcımlar, ikincisi de aşırı ısınmadan kaynaklı hasarlardır. Elektrik yangınlarının oluşmasını önlemek için yapılması gerekenler ise şöyledir ki;
Her türlü binada elektrik iç tesisatı; yürürlükte olan ” Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği’ne uygun olarak tesis edilecektir.
Koruma Aygıtları; tüm binalarda kısa devre, aşırı yük, toprak teması ve kalça akım sonucunda yangın çıkmasını önleyecek koruma düzenleri gerçekleştirilecektir. Bu amaçla oluşabilecek hata akımlarına karşı gerekli koruma aygıtları kullanılacaktır.
Her uzatma kablosu doğrudan bir prize takılacak ve sadece bir cihaz veya aydınlatma aracına bağlanacaktır.
Kablonun akım taşıma kapasitesi bağlandığı cihaz ya da aydınlatma aracının nominal akımından küçük olmayacaktır.
Topraklama gerektiren cihaz veya aydınlatma araçları için topraklı tip uzatma kablosu kullanılacaktır.
Elektrik planları; her türlü binada, elektrik iç tesisatına ilişki kuvvetli akım kolon şeması bulunacak ve ana tabloya en yakın yerde camlı bir dolap içinde muhafaza edilecektir.
Sigortalar otomatik olacaktır.
Tesisat, yetkili Elektrik Teknisyenine her üç ayda bir kontrol ettirilmelidir. Bu konuda bir kontrol kartı tutulmalıdır.
Dosya kapsamında tüm bilgi ve belgelerden somut olayda yangının başlamasına sebep olan elektrik kablo tesisatının, … binasının girişi ile davacı sigortalısının mağaza arasında kalan beton kolon üzerinde olduğu tespit edilmiştir. İş bu kolon üzerinde bulunan kablolarda herhangi bir nedenle ark şerare oluştuğu ve şerareden sıçrayan kıvılcımların tesisatın altında bulunan yanıcı malzemeleri tutuşturduğu ve başlayan yangın davacı sigortalının işyerine sirayet ettiği tartışmasızdır. Ancak dosya kapsamında bahse konu kısa devre olayının meydana gelmesine neden olan herhangi bir bulgu belirtilmemiştir. Şöyle ki; yalnızca bu kablo tesisatının davacının sigortalısına ait mağazaya elektrik sağlayan kısım olduğu, bu kabloların arkasında davacının sigortalısına ait elektrik kutusu ile sigortalarının bulunduğu tespit edilmiş olup bununla birlikte anılan kablo tesisatında herhangi bir ek noktası veya bu kabloların davacı sigortalının elektrik besleme panosundaki sigorta tesisatına giriş yaptığı kontak noktaları ya da kablo tesisatının kesitleri ile iş bu tesisatın beslediği cihazların kurulu gücü gibi teknik bilgilerin dosya içeriğinde mevcut olmadığı anlaşılmaktadır. Kaldı ki yangına neden olan kablo tesisatının, davacı sigortalının mağazasına besleyen elektrik panosundan önce veya sonra olup olmadığı konusunda bile tutarsız bilgilerin bulunduğu görülmektedir. Hal böyle olunca, anılan kablo tesisatında meydana gelen kısa devrenin nedeni hususunda kesin bir yargıya ulaşmanın olanaksız olduğu sonucuna varılmaktadır. Nitekim işbu tesisatın yapım ve bakım sorumluluğu hususunda bile çelişkiler bulunmakta, davacı sigortalının mağazasını besleyen kablo tesisatının ne zaman çekildiği, işbu tesisat binanın ilk yapımında mevcut olup olmadığı ya da sonra oluşan ihtiyaca göre çekilip çekilmediği, elektrik kablolarında meydana gelen kısa devrelerin ek ve bağlıntı noktalarında yapılan hatalı bağlantılar ( gevşek bağlantı, elektrik bandıyla geçici bağlantı v.s.) olduğu dikkate alındığında bu bağlantının yapılmasında davacı sigortalının mı, yoksa bina maliklerinin mi sorumlu olup olmadığı noktalarında dosya kapsamındaki teknik bilgiler ışığında net bir çıkarım yapmanın bilimsel olmadığı değerlendirilmektedir.” şeklinde mütaalada bulundukları görülmüştür.
Mahkememizce dosyanın son raporu sunan bilirkişiye tevdii ile davacı vekilinin itirazlarının karşılanması baabında, yine kısa devreye rağmen yangının meydana gelmesini engelleyecek tedbirlerin alınıp alınmadığı, yine başkaca muhafaza teknikleri ile yangının çıkma ihtimalinin engellenip engellenemeyeceği, yangının çıkmasında bakım ve onarım eksikliklerinin bulunup bulunmadığı hususlarında ek rapor alınarak konuya ilişkin 03/08/2017 tarihli ek rapor teminle dosyamız arasına alınmıştır.
Bilirkişiler anılı ek raporlarında özetle;
“Bahse konu yangın olayının meydana geldiği kolondaki elektrik kablo tesisatının sigortalı işyerine elektrik sağladığı, bu kabloların arkasında ise sigortalı işyerinin elektrik kutusu ile sigortaları bulunduğu dosya kapsamına sunulan tespit raporları ile ortadır. Dosya kapsamı itibariyle ise işyerinin kurulu gücü, işyerine elektrik sağlayan kablo tesisatının kesitleri, iş bu kablo tesisatına bağlı sigortaların değerleri, kablo tesisatınında herhangi bir ek noktası olup olmadığı hususlarına dair herhangi bir teknik bilginin olmadığı da açıktır. Bu bağlamda yangına neden olan kısa devrenin neden kaynaklanabileceğine dair teknik bir yorumun yapılabilmesi olanaksızdır. Nitekim kök raporda da tarafımızca bu hususlar bildirilmiştir.
Öte yandan bahse konu yangına neden olan kısa devre olayının gerçekleşmesini engellemek için alınabilecek tedbirler bulunmaktadır. Elektrik iç tesisleri yönetmeliği 18. Maddesinde yapı bağlantı kutusuna yangın koruma rölesi konulması gerektiği bildirilmiştir.
Bununla birlikte İşyeri Bina ve Eklentilerinde alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelikte yer alan elektrik Tesisatı ile ilgili olarak; ” elektrik tesisatının projelendirilmesi, kurulması, malzemesinin ve koruyucu cihazların seçimi kullanılacak gerilime ve ortam şartlarına uygun olarak yapılır ve bakımı, onarımı, kontrolü ve işletilmesi sağlanır” hükmü bulunmaktadır.
İzah olunan yönetmelik maddeleri ışığında, yangına neden olduğu tespit edilen elektrik tesisatının bağlı olduğu ana panoda yangından koruma seçiciliğine sahip 300 mA kaçak akım rölesinin bulunduğuna dair ve ilgili elektrik tesisatının periyodik bakımlarının yapıldığına dair dosya kapsamında herhangi bir belge veya bulgu mevcut değildir. Ayrıca söz konusu elektrik tesisatı ile ilgili herhangi bir projenin dosya kapsamı itibariyle mevcut olmayışı sebebiyle ilgili tesisatın binanın ana elektrik projesinde yer alıp almadığı veya başka bir deyişle eklenti olarak daha sonradan çekilip çekilmediğine dair herhangi bir teknik yorum da yapılamamaktadır.” şeklinde mütaalada bulundukları görülmüştür.
Mahkememizce davalı tarafların bilirkişi raporlarına itirazları ve diğer tüm raporlarda değerlendirilerek çelişkilerin giderilmesi hususunda yine yangının çıktığı kolondaki elektrik tesisatının dava dışı sigorta ve işyeri ile ilgisinin olup olmadığı, dava dışı iş yerinin elektrik tesisinde tekniğe aykırı bir durum bulunup bulunmadığı kısa devre olması ihtimalinde dava dışı sigortalının elektrik akımını kesecek gerekli emniyet tedbirlerini alıp almadığı, yahut bu hususta alması gerekli bir tedbir bulunup bulunmadığı, bu bağlamda dava dışı sigortalının zarara sebebiyet veren olayda müşterek ya da mürafik kusurundan bahsedilip bahsedilemeyeceği, var ise tarafların kusur oranlarının belirlenmesi ile kat maliklerine düşen yine sigortalının da kat maliki olarak var ise başkaca kat maliklerinin sorumluluk miktarlarının belirlenmesi hususunda heyete yangın uzmanı bilirkişi … ‘nın da dahili ile ek rapor alınarak konuya ilişkin 03/04/2018 tarihli ek rapor teminle dosyamız arasına alınmıştır.
Bilirkişiler anılı ek raporlarında özetle;
“Yangın 22/03/2007 tarihinde saat 18:30 civarında, … Mh. v Sk. No: … Eminönü /İstanbul adresinde bulunan 3 bodrum, 1 giriş ve zemin üzeri 4 katlı , iş yeri olarak kullanılan …’da meydana geldiği, Han’ın saat 18:00 civarında kapatıldığı, elektrik sigorta ve şartallerinin indirildiği, Handa bu saatten sonra kimsenin kalmadığı, itfaiyeye 110’a yangın ihbarının saat 18:48’de yapıldığı, itfaiyenin olay yerine geldiğinde alevli bir surette yanma olduğunu, Han kapalı olduğu için, han kapısı asma kilitleri itfaiye tarafından kırıldığı, bu sırada yangının sirayet etmiş olduğu … adlı iş yerine müdahale edildiği, yangın çıkış yeri olarak, Han’ın ana giriş kapısından içeri girişte, yukarı katlara çıkın merdiven başlangıç noktası karşısında bulunan beton kolon üzerinde bulunan bina elektrik tesisatlarının geçtiği ve buradan katlardaki iş yerlerine enerji dağımı yapılan ana kofra içindeki elektrik bağlantı yerlerinde, kısa devre yaparak ark oluşması sonucunda yanmanın başladığı ve hemen altta bulunan bir seyyar satıcı tezgahı üzerine damlama yapması ve kıvılcımların düşmesi sonucunda, tezgah üzerindeki kolay yanıcıları tutuşturması ile yangın olayının başladığı, Han içindeki koridorların dar olması, geçişlerin engellenmesi amacıyla seyyar satıcı tezgahı muhtemelen duvar dibine ve yangından en çok zarar gören camların erimesi sonucu yangının büyüyerek gelişmesine sebep olmuştur.
Bina ana kofrası kolon arka kısmında, … firmasına ait, iş yeri içine ait elektrik panosu bulunmakta olup, yangının bu bölgeden başladığı da davalı vekili avukatları dilekçelerinde savunmaktadır.
… firması kapısı, … Sk. Üzerinde olup, han içinden girişi olmadığı, fakat hana ait bir müştemilat olduğu, 50 m2 bir dükkan olup, han içinde olan 20 m2 bir dikkanı da kiralamış olup, kendi iş yerine katmış olduğu, anlaşılmaktadır. Han içi ile aradaki tek ayırıcı kısım cam duvar olduğu, … girişi müstakil olmakla beraber han yönetimin almış olduğu karar ile, hanın kapatıldığı saatte, elektrik enerji akımı kesildiğinden yönetime tabi olup, buranında kapatıldığı, Sonuç itibari ile yangın handa kimsenin bulunmadığı bir zamanda meydana gelmiş olduğu anlaşılmaktadır.
Dava dosyası içerisinde bulunan renkli yangın yeri resimleri fazla ayrıntılı olmadığı, yangın sebebi sayılan elektrik tesisatlarına ait çekilmiş, elektrik tesisatlarına ait bir ark resmi bulunmadığı veya varsa dosya içerisine konulmadığı görülmüştür.
Davacı taraf sigortalısı haricinde, Han içindeki iş yerlerinden, … Tic. Ve San. A.Ş. … Tic. Ve Paz. A.Ş. … İnş. San.ve Tic. A.Ş. … …, kişilerin yetkili ve sorumlu oldukları anlaşılmaktadır.
Dava dosyası incelendiğinde, sayın bilirkişiler tarafından sayın mahkemeye sunulan bilirkişi raporlarında yangın çıkış sebebi olarak, yangın çıkış yeri ve yangın sebebi olarak, yangının elektrik tesisatlarının kaynaklandığı belirtilmiştir.
İstanbul genelinde günde, 100-150 yangın olayı meydana geliyor, bu yangınlarında % 20-%25 elektrikten kaynaklanan yangınlardır. Yine bu tür yangınlarda görevimiz gereği görmüş olduğumuz yangınlardan biridir.
Elektrik yangınların en önemli nedeni ise elektrik tesisatının ilgili yönetmeliklere uygun olarak yapılmamasıdır.
Elektrikten çıkan yangınların, bir diğer nedeni ise gevşek bağlantılardır. Gevşek bağlantı noktasında oluşan arklar, bağlantı noktası ve civarının aşırı ısınmasına, dolayısı ile yangına neden olmaktadır.
Binaların yangından korunması hakkındaki yönetmeliğe göre elektrik iç tesisatlarının her türlü binada elektrik iç tesisatı, koruma teçhizatı, kısa devre hesapları, yalıtım malzemeleri, bağlantı ve tespit elamanları, uzatma kabloları, elektrik tesisat projeleri ve kuvvet akım tesisatı, 4.11.1984 tarih ve 18565 sayılı resmi gazetede yayınlanan elektrik iç tesislerinde topraklanmalar yönetmeliğine, 20.11.2000 tarih 24246 sayılı resmi gazetede standartlarına uygun olarak olarak tesis edilmesi gerekmektedir. Elektrik kablo ve tesisatlarının mutlaka kaçak akım rölesine bağlanması gerekir.
1997 yılından önce yapılmış binaların çoğunda kaçak akım sölesi yoktur.
Kabloların bağlandığı sigorta, kontaktör, klemens gibi bağlantı noktalarının dirençleri, elektrik kablolarına göre daha yüksektir. Bu nedenle kablolara oranla daha fazla ısınmaya yol aç abilirler, bağlantı noktalarındaki vidalar, sigorta veya şartellerin işletmeye alınmasından sonra üzerinden akım geçmesi neticesi ısınır. Gece devreden çıkarılınca soğur.
Metallerin ısılarının artması ile genleşip ısılarının azalması ile eski haline dönmesi nedeni ile vidalarda gevşeme olabilir. Temas basıncının azalmasından dolayı arklar oluşup kısa süre içerisinde çok yüksek sıcaklıklar meydana gelip yangına sebep olabilir.
…’dan meydana gelen bu yangında, ifadelerden ve sayın bilirkişi raporlarından anlaşılacağı üzere, gündüz elektrik tesisatları açık olup kabloların ısınması, akşam Han, kapatılırken şartallerin indirilmesi enerjisinin kesilmesi bağlantı noktalarındaki vidaların gevşemesi sonucu kısa devre yaparak ark oluşturması sonucu ortaya çıkmış bir yangındar.
Kabloların ark yaparak ısınması, kablo izolelerinin tutuşturması sonucu oluşan kıvılcımlar, yerlere dökülmüş olması ve çevrede bulunan kolay yanıcıları da ısıtarak yangın başlamış ve büyüyerek devam etmiştir.
Elektrik arızası sonucu çıkmış bir yangındır.
Bu yangın 22/03/2007 tarihinde meydana gelmiş olmasından ve aradan çok uzun bir zaman geçmiş olması nedeni ile, yangın çıkış yeri ve yangının yayılışı konusunda olay yerinde esaslı bir inceleme, araştırma imkanı bulunmamaktadır.” şeklinde mütaalada bulundukları görülmüştür.
Mahkememizce dosya kapsamında mevcut raporların hükme yeterli bulunmaması nedeniyle iptal edimeksizin heyet değişikliğine gidilerek bu defa dosyanın yanğın uzmanı Prof. Dr. …, Elektrik Mühendisi Prof. Dr. …, … Müh. … , İnş. Müh. Doç. Dr. … ve hukukçu bilirkişi …’a, dava konusu iş yerinin bulunduğu handa dava dışı sigortalı … San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin iş yeri önünde bulunan kolonda elektrik tesisatının kısa devresi sonucu çıktığı belirlenen yanğının tam olarak ne sebeple çıktığı binanın elektrik tesisatının işin tekniğine mevzuata var ise projeye uygun olarak yapılıpı yapılmadığı, tesisatın periyodik bakımlarının yapılıp yapılmadığının, yangının çıkmasını engelleyecek tedbirlerinin alınıp alınmadığı ve alınmasının mümkün olulp olmadığını, bu gibi durumların da değerlendirmek suretiyle dava dışı sigortanın mütarafik kusurunun tartışılarak neticeten bina malikinin veya kat maliklerinin kusur ve tehlike sorumlulukları yine talebe konu kadri maruf olup olmadığının tespiti ile tüm kat maliklerinin (dava dışı sigortalının da kat maliki olup olmadığı belirlenererek ) paylarına düşen sorumluluk miktarının tespiti raporlar arasındaki çelişkinin giderilmesi taraf iddiaa savunma ve rapora karşı beyanları ile yargıtay bozma ilamına uygun, denetime ve hükme esas teşkil edecek rapor hazırlanmak suretiyle tevzii edilmiş olup, konuya ilişkin 18/07/2019 tarihli kök rapor teminle dosyamız arasına alınmıştır.
Bilirkişiler anılı kök raporlarında özetle;
“Yangının dava dışı sigortalıya ait işyerini teşkil eden …ın 19 ve 20 numaralı magazaların hanın merdivenlerine bakan ve her iki mağazanın kesiştiği noktada bulunan beton kolonun koridor tarafında kalan yüzeyinde hana ait elektrik kablolarının bulunduğu yerde yangın başlangıcının meydana geldiği anlaşılmaktadır.
Yangın hanın dış kapılarının kilitlenerek kapanmasından sonra saat 18:30 civarında meydana gelmiş ve ilk ihbar 18:48’de yapılmıştır.
Eksper raporunda hasarlanan emtia arasında yanan mağazada … marka klimanın, … printer, bilgisayar ve faks cihazı gibi cihazların olduğu bilinmektedir. Han ve mağaza kapalıyken sadece yanan mağazayı besleyen kablodan mağaza içindeki standby konumunda bırakılmış cihazların çektiği akımların olabileceği değerlendirilmiştir.
Yanan mağazayı besleyen kablonun kablo başının hanın merdivenlerine bakan ve her iki mağazanın kesiştiği noktada bulunan beton kolonun tarafında kalan yüzeyinde hana ait elektrik kablolarının bulunduğu yerde olduğu, bu kablonun sonunun mağazanın panosunda olduğu bilinmektedir. Bu kabloda kısa devre olması durumunda sigortaların erimesi sonucunda akımın kesileceği ve yangının başlamayacağı yukarıda detaylı olarak açıklanmıştır. Dolayısıyla bu yangın olayının elektrik kaynaklı olması durumunda ya kısa devre sonucunda sigortanın arızalı olması sebebiyle atmayarak akımı kesmemesi ya da yangının bu kablonun başı ile sonundaki bağlantı noktalarında meydana gelecek gevşek bağlantı sonucunda meydana gelebileceği değerlendirilmiştir. Bu durum ise mağazanın elektrik tesisatının yürürlükteki iç tesisat yönetmeliğinin öngördüğü koruma aygıtları ve kısa devre hesaplarına uygun koruma düzenlerinin olay tarihinde bozuk veya mevcut olmadığını, tesisatın olay tarihinde bakımsız olduğunu ve periyodik kontrol eksikliğini işaret etmektedir.
Dava konusu yangın olayı sırasında 26/07/2002 tarihinde 24827 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren binaların yangından korunması hakkında yönetmeliğin madde 68 de her türlü binada elektrik iç tesisatının yürürlükte olan elektrik iç tesisat yönetmeliğine uygun olarak yapılması gerektiği açıkça belirtilmektedir.
Mağazayı besleyen kablonun hana ait kablolara olan bağlantısının yapılması, kablonun çekilmesi ve mağazadaki pano dahil elektrik tesisatının tesis işlemi, bu tesisatın bakımı, oranımı ve periyodik kontrolü yürürlükteki … gereği mağaza sahibi davacının sigortalısı … Ev.. Şti. Sorumluluğundadır. Eğer, bu tesisat yürürlükte olan Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği’ne uygun olarak tesis edilmiş, tesisatta gerekli ve şart olan koruma aygıtları yerleştirilmiş, kabloların yatay ve düşey geçişlerinde yangın durdurucu harç ve benzeri malzemeler ile yangın veya duman geçişini engelleyecek tüm açıklıklar kapatılmış ve tesisatın periyodik bakımları yaptırılmış olsaydı bu yangın olayı meydana gelmeyecekti. Bu nedenle bu yangının meydana gelmesinden ve mağazada hasara sebep olmasında dava dışı … San. Ve Tic. Ltd. Şti. Asli ve tamamen kusurludur.
Dosyadaki belgelerin davalıların …’da muhtelif katlarındaki işlemlerinin malikleri olduğu anlaşılmaktadır. Yangına sebep olan davacı şirketin sigortalısı … Ltd. Şti.’nin mağazasına elektrik sağlayan kablo bağlantısının tesisi yanan mağazanın sahipleri tarafından yaptırılmıştır. Bu tesisat hanın ortak alanlarının elektrik tesisatı içinde değildir. Bu elektrik tesisatı davacının sigortalısının mağazasına elektrik sağlayan bağlantısıdır ve mağazanın elektrik tesisatadır. Dolayısıyla davalıların bu tesisatın bakımından, projelendirilmesinden ve tesisi üzerinde herhangi bir sorumluluğu ve yetkisi bulunmamaktadır.
Bu nedenle meydana gelen yangın olayından davalılara atfı kabil kusur olmadığı görüş ve kanaatine varılmıştır.
Ekspertizde yapılan incelemede iş hanında çıkan yangından dolayı sigortalısının kendi üretimi olan muhtelif cins ve miktarda emtianın hasarlandığının tespit edildiği, sigortalı işyerindeki elektrik panosu ve malzemelerin yanmak ve aşırı ısıdan kavrulmak suretiyle hasarlandığını, alçıpan tavanın düştüğü, tavan ve duvar boyalarının tamamının yandığı ve islenmek suretiyle hasarlandığını, alümanyum doğramaların ve kepengin yanmış ve deforme olduğu, işyeri camlarının kırılmış ve yer döşemelerinin yanmış ve aşırı ısıdan kavrulmuş olduğu tespit edilmiştir.
Emtia hasarı : 74.743,21 TL
Demirbaş-Dekorasyon Hasarı :33.001,00 TL
Toplam :107.744,21 TL olarak hesaplanmıştır.
Hasar meblağı olarak 112.626,00TL’nin davacı … şirketi tarafından 25.04.2007 tarihinde dava dışı sigortalısına ödenmiştir.
Ekspertiz raporunda hesaplanan 107.744,21 TL hasar miktarının olay tarihindeki piyasa rayiçlerine uygun ve kadri marufunda olduğu görüş ve kanatine varılmıştır.
Davacı … şirketinin sigortalısının %100 kusur oranına karşılık gelen hasar tazminatının tamamından sorumlu olacağı görüş ve kanaatine varılmıştır.
Dava dışı sigortalı olayın meydana gelmesinden asli kusurlu olup, bina malikinin veya kat maliklerinin kanunda öngörülen kusursuz veya tehlike sorumlulukları somut olayda söz konusu değildir. Dava dışı sigortalı … Ltd. Şti. Olayda meydana gelen zararda tek başına ve yegane kusurlu olan taraftır. Eksper raporunda saptanan hasar miktarını sigortalısı … Ltd. Şti.’ne ödeyerek onun haklarına halef olan davacı sigortacının, davalılardan huzurdaki davada herhangi bir tazminat alacağı talebinde bulunamayacağı değerlendirilmektedir.” şeklinde mütaalada bulundukları görülmüştür.
Huzurdaki dava, hasar tarihi itibarıyla TK’nun 1301. maddesine dayanan halefiyet kuralı gereğince sigortalısına ödeme yapan davacının, Kat Mülkiyeti Kanunu gereğince ortak tesisattan kaynaklanan hasarda kat maliklerinin arsa payları oranında sorumluluğu bulunduğundan bahisle rücuen açılmış tazminat davasıdır.
Davalılar … A.Ş ve … vekili tarafından; yangının sigortalı şirketin bağımsız bölümünde ortaya çıktığından bahisle diğer bağımsız bölüm sahiplerinin sorumluluklarının bulunmayacağı bu nedenle taraflarına husumet yöneltilemeyeceğine dair savunma ileri sürülmüş ise de, eldeki davanın davacı sigortacı şirketin sigortalının haklarına halefiyeti nedeniyle açıldığı, 818 sayılı BK’nun 58. maddesi (TBK’nun 69. maddesi) kapsamında “Bir bina veya imal olunan herhangi bir şeyin maliki, o şeyin fena yapılmasından yahut muhafazadaki kusurundan dolayı mesul olur.” düzenlemesinin yer aldığı, BK’nun 58. maddesi ve bu maddenin kapsamını belirleyen/daraltan Kat Mülkiyeti Kanunu uyarınca binaya malik olanlar kusursuz dahi olsalar sorumluklarına gidilebileceği gözetildiğinde husumet itirazının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
Her iki bozma ilamı gereğince, yangının çıkış sebebinin tam olarak tespiti açısından tutanak tanıkları dinlenilmiş ve içinde inşaat mühendisi, elektrik mühendisi, yangın uzmanı bilirkişilerin bulunduğu heyetten rapor temin edilmiştir.
Dava dışı sigortalının iş yerinin yanmasına sebep olan tesisatın, yalnızca kendi iş yerinin elektriğini sağlayan tesisat olduğunun tespiti karşısında, hanın ortak alanlarının elektrik tesisatına dahil olmayan bu tesisattan kaynaklanan yangın nedeniyle davalı kat maliklerinin tesisatın bakımı, projelendirilmesi ve tesisi üzerinde herhangi bir yetkisi ve sorumluluklarının bulunmadığı anlaşılmıştır
Davacının sigortalısının iş yerine elektrik sağlayan tesisatının yangının meydana geldiği tarih itibarıyla yürürlükte bulunan 26.07.2002 tarihli Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmeliğin (BYKHK) ilgili maddeleri gereğince döşenmiş olması ve bu yönetmelik gereğince periyodik bakımlarının yapılmış olması halinde yangına sebebiyet vermeyeceği anlaşıldığından, davacı sigortalısı dava dışı … Şirketinin olayın meydana gelmesinde tamamen ve asli kusurlu olduğu anlaşılmıştır.
Halefiyet kuralları gereğince sigortalısı dışındaki kişilerin hasarın meydana gelmesinde etkisi olması halinde davacı … şirketinin bu kişilere kusuru/kusursuz sorumluluğu nezdinde rücu edeceğinde tereddüt yoktur.
Dosya kapsamına uygun, ayrıntılı, gerekçeli ve hüküm kurmaya elverişli bulunan 25/07/2019 tarihli bilirkişi raporunda yer alan değerlendirmeler benimsenmiştir. Taşınmazın ortak tesisatındaki kusurdan kaynaklanmayan yangın olayı nedeniyle davalıların 818 sayılı BK’nun 58. maddesi ve Kat Mülkiyeti Kanunundan doğan sorumlulukları bulunmadığından, davacının davalılardan tazminat talep edemeyeceği anlaşıldığından açıklanan gerekçelerle davanın reddine dair aşağıdaki hükmün kurulması gerekmiştir.
H Ü K Ü M: Gerekçesi açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Davacı tarafından yatırılan 1.520,50 TL peşin harçtan 44,40 TL’nin mahsubu ile arda kalan 1.476,10 TL’nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Davalı … Tic. ve Paz. A.Ş.’nin yapmış olduğu 500 TL posta masrafının davacıdan alınarak bu davalıya ödenmesine,
4-Davalı … İnş. San. ve Tic. A.Ş.’nin yapmış olduğu 520 TL posta masrafının davacıdan alınarak bu davalıya ödenmesine,
5-Davalılar kendisini vekille temsil ettirmiş olmakla karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. Göre hesaplanan 11.760,08 TL ücreti vekaletin davacılardan tahsili davalılara verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan masrafların davacı üzerinde bırakılmasına,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde temyizi kabil olmak üzere yargıtay yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 22/10/2019

Katip …
E-İMZA

Hakim …
E-İMZA