Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
16. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2016/326 Esas
KARAR NO : 2018/41
9DAVA : Alacak (Ticari Satıma Konu Malın İadesi)
DAVA TARİHİ: 24/03/2016
KARAR TARİHİ: 10/05/2018
Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Ticari Satıma Konu Malın İadesi) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili ile davalı şirket arasında 18.06.2012 tarihli akaryakıt bayilik sözleşmesi ve 23.08.2012 tarihli protokole istinaden davalı şirketin 5 yıl süre ile müvekkili şirketin bayiliğini üstlenmeyi, müvekkilini ise buna karşılık davalı şirkete her yıl için 54.000.00 USD + KDV ödeneceğini, 5 yıl için 270.000.00 USD + KDV satış destek primi ödemeyi taahhüt ettiğini ve davalı tarafından düzenlenen 03.09.2012 tarihli ve … nolu fatura ile 577.271.34 TL’nin 25.09.2012 tarihinde ödendiğini, taraflar arasındaki sözleşmenin ticari koşullarda anlaşma sağlanamaması ve davalının borcunu ödememesi nedeni ile sözleşmenin … 41.Noterliğinden 19.03.2013 tarihinde … yevmiye sayılı ihtarnamesi keşide edilerek müvekkili tarafından haklı nedenle fesih edildiğini, taraflar arasında 23.08.2012 tarihinde yapılan protokolün 15/d maddesine göre, her ne surette olursa olsun sözleşmenin feshi halinde; yapılmış bulunan ödemelerin sözleşmenin kalan süresine tekabül edecek miktarının PO’dan tahsil edildiği tarihten itibaren TCMB avans faizi ile faizin KDV’sinin iadesinin davalı tarafça kabul edildiğini, sözleşmenin fesh edildiğinden bahisle sözleşmenin kalan süresine tekabül eden 197.127.63 TL’nin ödeme tarihinden itibaren TCMB avans faizi ile diğer davalı müşterek müteselsil kefil … 50.000.00 USD ile sorumlu olmak kaydıyla davalılardan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalılara usulüne uygun tebligat yapılmasına rağmen her hangi bir beyanda bulunmadıkları anlaşılmıştır.
TAHKİKAT, DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Mahkememizce delillerin ibrazını müteakip celbi gerekli deliller de celp edilerek dosyamız arasına katılmıştır.
Mahkememizce görevlendirilen bilirkişi … marifetiyle inceleme icra edilerek konuya ilişkin 30/11/2016 tarihli rapor teminle dosyamız arasına alınmıştır.
Bilirkişi anılı raporunda özetle;
”Davacıya ait defterlerin tasdikleri yukarıda gösterilmiş olup, defterlerin açılış tasdikleri ile (6762 Sayılı Yasa md.69) yıl sonunda yaptırılması gereken yevmiye defterinin kapanış tasdikinin yasal süresinde yaptırılmış olduğu,(6102 Sayılı Yasa mad.64/3) defterlerin birbirini teyit ettiği dolayısıyla TTK hükümlerine göre usulüne uygun tutulmuş kendi lehine delil olma özelliğine sahip olduğu kanısına varılmıştır.
Davacı şirket ile davalı şirket arasında 15.06.2012 tarihinde İstasyonlu Bayilik Sözleşmesi adı altında akdedilen sözleşmeye istinaden davalı şirkete … markası altında akaryakıt istasyonu işletmesi sağlanmıştır. Sözleşmedeki süre 15.06.2017 tarihine kadar geçerli olmak üzere 5 yıldır. Her iki yan arasında 23.08.2012 tarihinde ayrıca bir protokol imzalanmıştır. Bu protokolün 7.nci maddesine göre,”Bayi işbu protokol çerçevesinde 15.06.2012 tarihinden sonra 5 yıl süreyle … bayi olarak ve … amblemi altında ticari faaliyette bulunmayı beyan, kabul ve taahhüt etmiş olup … da bunun karşılığında Bayi’ye her sözleşme yılı için 54.000.00 USD olmak üzere toplam 270.000.00 USD + KDV tutarında peşin satış destek primi ödemeyi kabul ve taahhüt etmiştir. Ödeme, intifa tesisi sonrasında Bayi tarafından fatura kesim tarihindeki TCMB döviz alış kuru üzerinden Türk Lirasına çevrilerek düzenlenecek fatura mukabilinde yapılacaktır…..”şeklinde düzenlenmiş olmasına karşılık davalı şirket tarafından davacı adına 03.09.2012 tarihinde … nolu ve 270.000.00 USD karşılığı olmak üzere 577 271.34 TL olmak üzere fatura düzenlemiş ve davacı bu tutarı davalı şirket adına 25.09.2012 tarihinde ödemiştir. Yapılan bu ödeme ile davacı protokolden kaynaklanan edimini yerine getirmiş bulunmaktadır.
Davacı şirket tarafından … 41.Noterliğinden 19.09.2013 tarihinde keşide etmiş olduğu … yevmiye sayılı ihtarname ile bayilik sözleşmesinin ticari koşullardaki anlaşmanın sağlanamadığı gerekçesi ile feshetmiştir. Keşide edilen ihtarname davalıya 24.09.2013 tarihinde tebliğ edilmiştir. Protokolün 15/d maddesinde,”İşbu protokolün ve/veya buna bağlı olarak akdedilecek bayilik sözleşmesinin her ne surette olursa olsun feshi halinde bayi, işbu protokol gereğince … tarafından yapılmış bulunan tüm harcamalarla kendisine yapılmış olan ödemelerin kullanılmayan sözleşme süresine karşılık gelen kıstelyum usulü hesaplanacak tutarını … ‘dan tahsil ettiği tarihten itibaren TCMB avans faizi ile faizin KDV’si ile birlikte iade etmeyi kabul beyan ve taahhüt eder.”şeklinde düzenlenmiştir.
Sözleşmenin 31.nci maddesinde fesih şartları belirlenmiştir. Bu madde ki “İşbu sözleşmede açıkça belirtilen haller ve bayinin sözleşme mevzuu vecibeleri ile borç ve taahhütlerini kısmen yada tamamen yerine getirmemesi halinde” düzenlemesine istinaden davacı taraf; davalıya satışını yaptığı ürün bedellerini geç tahsil ettiği gerekçesiyle sözleşmeyi fesih ettiğini bildirmektedir.
Sözleşmenin 5.nci maddesinde, davacının davalıya satışını yaptığı ürün bedellerinin davacı tarafından belirlenen sürede ödeneceği, ödemenin süresinde yapılmaması durumunda sözleşmenin fesih edilip edilmeyeceğine davacının karar vereceği kabul edilmiştir.
Davalının satın aldığı ürün bedellerini ödeme konusunda davacı kayıtlan incelenmiştir.
Diğer davalı … tarafından 20.06.2012 tarihinde verilen taahhütnameye istinaden davalı şirketin borçlarına karşılık olmak üzere işlemiş ve işleyecek borçlarına karşılık olmak üzere 50.000.00 USD ile sorumlu olduğuna dair taahhütname vermiştir.
Davacı şirketin incelenen kayıtlarına göre davalıya yapmış olduğu ürünlere ait fatura bedellerini davalı şirketin sürekli olarak geç ödediği, sözleşmenin feshinde; davacının 301.308.09 TL akaryakıt bedelinden kaynaklı alacağının sözleşmenin feshinden sonra 25.12.2013 tarihinde ödenmiş olmasından anlaşılacağı üzere davacının satış bedellerini geç tahsil ettiği, dolayısıyla davalının edimini yani ödemelerini süresinde yerine getirmediği ve bunun da sözleşmenin feshini haklı hale getirdiği kanısına varılmaktadır.
Davacı tarafından davalıya düzenlenen fatura karşılığı olmak üzere 270.000.00 USD + KDV olmak üzere ödeme 25.09.2012 tarihinde ödenmiştir. Davacı tarafından sözleşme 24.09.2013 tarihinde davalıya tebliğ edilen ihtarname ile feshediğinden sözleşmenin 15.06.2012 tarihinden 24.09.2013 tarihine kadar yürürlükte olmasına nazara alındığında; 466 gün yürürlükte kalan süreye tekabül eden ve sözleşmede kalan süresine göre davalıdan iade alınması gereken satış destek prim miktarı aşağıdaki gibi belirlenmiştir.
1.825 gün için (5 yıl) 270.000.00 USD ödenmiş ise 466 gün için ödenmesi gereken tutar; 466 X 270.000.00:1.825= 68.942.00 USD ödenmesi gerekir. Sözleşmede kalan süreye göre iadesi gereken tutar 270.000.00-68.942.00= 201.058.00 USD olarak belirlenmiştir. Davacı tarafça ödeme tarihi 25.09.2012 tarihinde gerçekleştirilmiş olduğundan, bu tarihteki 1 USD TCMB satış kuru üzerinden TL karşılığı 1.7859= 201.058.00 X 1.7859 = 359,070.00 TL olarak saptanmıştır. Dava tarihi 24.03.2016 olmasına göre, protokole göre bedelin ödenme tarihinden itibaren TCMB avans faiz oranlarına göre dava tarihinde oluşan tutarı ise ;
Faiz oranları = 25.09.2013-27.12.2013 arasında %11- 28.12.2013-14.12.2014 arasında %11,75-15.12.2014- %10.50 359.070.00x11x93 :36.500 = 10.063.79 TL
359.070.00 x 11.75 x 351:36.500=40.572.45
359.070.00 x 11 x 464:36.500= 50.210.77 olmak üzere toplam 100.847,01TL’dir.
İadesi gereken destek primi = 359.070,00TL
Primin KDV’si =64.633,00TL
Faiz =100.847,01TL
Faizin KDV’ si =18.153,00TL olmak üzere toplam 542.703,01TL olarak hesaplanmıştır. Davacı düzenlemiş olduğu fatura ile 197.127.63 TL talep etmiştir. ” şeklinde mütalaada bulunduğu görülmüştür.
Davacı vekili mahkememize sunmuş olduğu 14/06/2017 tarihli ıslah dilekçesi ile; davasını 359.070,00 TL iadesi gereken peşin satış destek primi ve 64.633,00 TL KDV’si olmak üzere 423.703,00 TL olarak ıslah etmiştir.
Dava; taraflar arasında aktedilen 18.06.2012 tarihli akaryakıt bayilik sözleşmesi ve 23.08.2012 tarihli protokole istinaden davacı şirket akaryakıt bayiliğini üstlenen davalıya bu kapsamda ödenen satış destek priminin sözleşme ve protokolün haklı bu nedenle feshedildiğinden bahisle sözleşmenin uygulanmayan kısmına tekabül eden bedelin iadesi istemine ilişkindir. Davalı taraf davaya yanıt vermemiştir.
Taraflar arasında; 18.06.2012 tarihli akaryakıt bayilik sözleşmesi ve 23.08.2012 tarihli protokole istinaden davalı şirketin 5 yıl süre ile davacı şirketin bayiliğini üstlendiği ve buna karşılık davacı tarafça davalı şirkete her yıl için 54.000.00 USD + KDV ödeneceğini, 5 yıl için 270.000.00 USD + KDV satış destek primi ödemeyi taahhüdü gereğince 03.09.2012 tarihli ve … nolu fatura ile 25.09.2012 tarihinde 577.271.34 TL ödendiği, sözleşme ilişkisi sırasında taraflar arasındaki sözleşmenin ” ticari koşullarda anlaşma sağlanamaması ve davalının borcunu ödememesi” gerekçesiyle davacı tarafça … 41.Noterliğinden 19.03.2013 tarihinde … yevmiye sayılı ihtarnamesi keşide edilerek fesih edildiği dosya kapsamıyla sabittir .
Mahkememizce her ne kadar istasyonunun üzerinde bulunduğu taşınmaza ait intifa terkin tablosu celp edilmişse de; dava satış destek primi iadesi istemine ilişkin olmakla mahkememizce inceleme bu noktada yapılmıştır.
Mübrez bilirkişi raporuyla davalı tarafın akaryakıt alımından kaynaklı 301.308.09 TL borcunu sözleşmenin feshinden sonra 25.12.2013 tarihinde ödediği, dolayısıyla davacı tarafça sözleşmenin haklı nedenle feshedildiği, taraflar arasında protokolün 15/d maddesinde,”İşbu protokolün ve/veya buna bağlı olarak akdedilecek bayilik sözleşmesinin her ne surette olursa olsun feshi halinde bayi, işbu protokol gereğince … tarafından yapılmış bulunan tüm harcamalarla kendisine yapılmış olan ödemelerin kullanılmayan sözleşme süresine karşılık gelen kıstelyum usulü hesaplanacak tutarını … ‘dan tahsil ettiği tarihten itibaren TCMB avans faizi ile faizin KDV’si ile birlikte iade etmeyi kabul beyan ve taahhüt eder.”şeklindeki düzenleme karşısında raporda tespit edilen sözleşmenin uygulanmayan dönemine isabet eden miktar esas alınarak ıslah dilekçesi doğrultusunda davanın kabulü gerekmiştir.
Mahkememizce icra edilen yargılama ve tekmil dosya mündericatıdan edinilen vicdani kanaat gereğince; davanın kabulü ile; (davalılardan kefil …’in sorumluluğunun 50.000,00USD kefalet limitinin 25.09.2012 ödeme tarihindeki 1.7859 kur karşılığı 89.295,00TL ve bu miktarın dava tarihinden itibaren faizi ile sınırlı olmak kaydıyla) 359.070,00TL yatırım destek bedelinden kaynaklı asıl alacak, 64.633,00TL yatırım destek bedeli KDV’si, 100.847,01TL faiz (ödeme tarihi ile dava tarihi arasındaki dönem için) ve 18.153,00TL faizin KDV’si olmak üzere toplam 542.703,01TL alacağın asıl alacak 423.703,00TL’sine dava tarihinden (ödeme tarihi ile dava tarihi arasındaki dönem ıslah edildiğinden ve hükme alındığından) itibaren değişen oranlarda avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı tarafa ödenmesine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulması cihetine gidilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın kabulü ile; (davalılardan kefil …’in sorumluluğunun 50.000,00USD kefalet limitinin 25.09.2012 ödeme tarihindeki 1.7859 kur karşılığı 89.295,00TL ve bu miktarın dava tarihinden itibaren faizi ile sınırlı olmak kaydıyla) 359.070,00TL yatırım destek bedelinden kaynaklı asıl alacak, 64.633,00TL yatırım destek bedeli KDV’si, 100.847,01TL faiz (ödeme tarihi ile dava tarihi arasındaki dönem için) ve 18.153,00TL faizin KDV’si olmak üzere toplam 542.703,01TL alacağın asıl alacak 423.703,00TL’sine dava tarihinden (ödeme tarihi ile dava tarihi arasındaki dönem ıslah edildiğinden ve hükme alındığından) itibaren değişen oranlarda avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı tarafa ödenmesine,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hesaplanan 37.072,00 TL. Karar harcından, peşin ve ıslahla yatırılan 7.235,90 TL. Nin mahsubu ile, bakiye 29.836,10 TL.nin (Davalı … 4.923,00 TL.den sorumlu olmak kaydıyla) Davalılardan müştereken-müteselsilen tahsili ile hazineye irad kaydına,
Davacı kendisini vekille temsil ettirmiş bulunduğundan, yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. Gereğince hesaplanan 35.658,12 TL. Vekalet ücretinin (Davalı … 5.883,60 TL.den sorumlu olmak kaydıyla) Davalılardan müştereken-müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,
Davacının yaptığı yargılama gideri 763,00 TL.nin (Davalı … 125,90 TL.den sorumlu olmak kaydıyla) Davalılardan müştereken-müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,
Davacı tarafından peşin ve ıslahla yatırılan harçlar toplamı 7.1269,30 TL.nin (Davalı … 1.199,40TL.den sorumlu olmak kaydıyla) Davalılardan müştereken-müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,
Davalıların yaptığı gider olmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
Davacının yatırdığı gider avansının kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde talep halinde davacıya iadesine,
Dair davacı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere başka yer mahkemesine istinaf dilekçesi sunulmak suretiyle, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzereoy birliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.10/05/2018

Başkan …

Üye …

Üye …

Katip …