Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
16. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2016/216 Esas
KARAR NO : 2020/518
DAVA : Tazminat
DAVA TARİHİ : 26/02/2016
KARAR TARİHİ : 21/10/2020

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı şirketin Çorap İmalat ve satışı işi ile uğraştığını, 09/03/2015 tarihinde davalı firmadan 23.601,30-TL ödeyerek … marka … modeli kompresör satın aldığını, satın alınan kompresörün 20/07/2015 tarihinde çok kısa sürede arızlandığını ve ürünün ayıplı mal olduğunu gösterdiğini, davacının kompresörün yenisi ile değiştirilmesi talebinde bulunduğunu ve reddedildiğini, kompresördeki arızanın üretim hatasından kaynaklandığının servis elemanlarınca tespit edildiğini, arızadan dolayı üretimin durduğunu, bu nedenle günlük 3.000,00-TL zarar oluştuğunu, daha sonra 2015 yılı Ağustos, Eylül, Kasım, Aralık aylarında arızalar meydana geldiğini, oluşan arızaların satın alınan kompresörün gizli ayıplı olduğunu ortaya çıkardığını, sık sık meydana gelen arızaların tamir edilmek suretiyle giderilmesinin geçici bir çözüm olduğunu ve beklenen faydanın sağlanamadığını ve maddi zarar oluştuğunu belirterek ayıplı kompresörün yenisi ile değiştirilmesini, sık sık meydana gelen arızalardan dolayı çalışılamayan günlerde oluşan zararın karşılığı olarak şimdilik 1.000,00-TL’nin ilk arızanın meydana geldiği 21/07/2015 tarihinden itibaren hesaplanacak avans faizi ile birlikte davacıya ödenmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Dava konusu kompresörle ilgili herhangi bir ayıp, kusur, imalat hatasının olmadığını, davacının kompresörle ilgili iddia tüm taleplerinin zamanaşımına uğradığını, davacının 21/07/2015 tarihli servis çağırısına davalı şirketin aynı gün içinde cevap verdiğini ve cihazı çalışır durumda davacıya teslim ettiğini, davacıya arıza öncesi ve sonrası kendisine tüm uyarıların yapıldığını, cihaza ilişkin periyodik bakımları zamanında yaptırmadığını, bu nedenle sorunların meydana gelmesine sebep olduğunu, bu durumun kullanıcı hatası olduğunu gösterdiğini, davacının iddia ettiğinin aksine cihazı kullanmama süresinin 1 günü bile geçmediğini, kompresörün davacı tarafından sorunsuz olara kullanıldığını, kompresörün davacı tarafından 06/03/2015 tarihinden bu yana kesintisiz olarak kullanıldığını, bu süre içinde cihazdan faydalanmayı ortadan kaldırmayan 4 arıza oluştuğunu, bu arızaların aynı gün ve birkaç saat içinde giderildiğini, davacının şimdilik 1.000,00-TL bedel üzerinden iddia ettiği zararın gerçek dışı ve doğru olmadığını belirterek davanın usul ve esastan reddini, aksi durumda ayıp oranında bedel indirimin hükmedilmesini, davacının tazminat talebinin reddini ve yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE: Dava; satım sözleşmesine konu malın ayıptan ari misli ile değiştirilmesi ile ayıp nedeniyle onarım masrafı ile iş durmasından kaynaklı kazanç kaybının tazmini istemine ilişkindir.
Satım sözleşmesine konu kompresör faturası, yanlar arasındaki yazışmalar ile servis kayıtları / fişlerinin ibraz edildiği görülmüştür.
Mahallinde teknik bilirkişiler marifeti ile keşif icra edilmiştir.
Davacı vekilinin ıslah dilekçesi ile netice-i talebini arttırdığı görülmüştür.
Mahkememizce görevlendirilen bilirkişiler … ve … marifetiyle hazırlanan 12/12/2016 tarihli bilirkişi raporunda özetle; ”…Kompresörde oluşan arızalar üretim hatalarından kaynaklandığından dava konusu kompresörün gizli ayıplı olduğunu, ancak, üretim hatalarının nitelik ve nicelikleri açısından ayıbın esaslı olmadığını, bu nedenle davalının kompresörü yenisi ile değiştirmesinin gerekmediğini, sadece onarımları ücretsiz yapması ve üretimin aksamasından kaynaklanan davacı zararını karşılaması gerektiğini, bu nedenle davalının 4.430,35-TL bedeli davacıya ödemesi gerektiğini…” mütalaa ettiği görülmüştür.
Mahkememizce görevlendirilen bilirkişiler … ve … marifetiyle hazırlanan 26/04/2017 tarihli ek bilirkişi raporunda özetle; ”…Raporun içeriğinde detaylı olarak bütün itirazlara teker teker cevap verildiğini, davacının ıslah dilekçesindeki hususların ve taraf vekillerinin itirazların kök rapordaki kanaatlerini değiştirerek unsurların mevcut olmadığını…” mütalaa ettiği görülmüştür.
Mahkememizce görevlendirilen bilirkişiler … , … ve … marifetiyle hazırlanan 04/05/2018 tarihli bilirkişi raporunda özetle; ”…Taraf vekillerinin kök, birinci ek rapor ve ikinci ek rapora ilişkin tüm itirazların rapor içerisinde teker teker cevaplandığını, kök ve ek rapordaki kanaatleri değiştirecek unsurların mevcut olmadığını, bu nedenle kök ve ek rapordaki kanaatlerinin muhafaza edildiğini, davalının kompresörü yenisi ile değiştirmesinin gerekmediğini, sadece onarımlarını ücretsiz yapması ve üretimin aksamasından kaynaklanan davacı zararını karşılaması gerektiğini, davalının, önceki kök ve ek raporda ayrıntıları belirtilen onarım ve üretimden kaynaklanan davacı zararı olan 4.430,35-TL bedeli davacıya ödemesi gerektiğini…” mütalaa ettiği görülmüştür.
Mahkememizce görevlendirilen bilirkişiler … , … ve … marifetiyle hazırlanan 10/05/2019 tarihli bilirkişi raporunda özetle; ”… Kompresörün fabrika içi (çorap makinalarının çalıştığı yer) ortamın dışında ayrı bir oda şeklinde bir yerde kurulduğu tespit bilirkişileri tarafından yapıldığını, kurulduğu zamandan itibaren arızalar dikkate alındığında dava konusu kompesörün (… Model-23.601,30 TL bedelle/09.03.2015 tarihli fatura karşılığı-10.03.2015 tarihinde kompresör yetkili firmasınca kurulan) kısa sürelerde arızalandığı tespit edildiğini, kompresör tam olarak çalıştırılmaması söz konusu olmayıp, zira gizli ayıp kompresörde sık sık arızlar meydana gelmesine neden olmaktadır, çalışma saatine göre çalıştırılabildiği anlaşılmakta olduğunu, ancak bu nedenle bu kompresöre bağlı 28 makinada performans (üretim) eksikliği meydana geldiğini, performans eksikliği açısından kayıp süre: Arızanın meydana gelmesi-Servise haber verilmesi-Servisin gelerek arızayı onarması- şeklinde geçen süre olduğunu, bu hususlar da dikkate alındığında kayıp imalat süresi (kompresör saatinin çalışmadığı) 26 saat 50 dakika olduğunu, servisin Garanti süresi içinde ücretsiz değiştirmesi gereken (Bakım hariç) masraflar: Buna göre: 1.298,00 TL (04.04.2016 arızası) + 400,00 TL (09.08.2016 arızası) + 507,40 TL (27.10.2016 arızası) = 2.205,40 TL (İkiBinİkiYüzBeşTL KırkKr)’dir. davalı … antetli … Çorap adına B/417514 sıra nolu 17.11.2015 tarihli faturası (Dava konusu kompresöre yapılan Servis faturası: KDV ÖTV dahil 1.350,98 TL açıklamalı); davacı tarafından ödenmediği anlaşıldığını, Meydana gelen arızalar, kompresörün imalat hatalı olmasının (Gizli Ayıplı) yanı sıra yetkili servisince ayıplı hizmet verildiği kanaatine de ulaşıldığını, (08.12.2015/015476 Çalışma Saati: 5294 (hararet yaptığı, sıcaklık sensörü arızalı, sensör geçici tamir yolu için sabitlenmiş ancak müşteri arızalı sensörün değişimini istemiş değiştirilmemiş) ertesi gün 09.12.2015/015478 Çalışma Saati: 5303 (Yine sıcaklık sensörü arızası ve değişimi); bedelsiz) ve 09.08.2016 tarihinde servis verilmemesi üzerine diğer bir servis tarafından kompresörün onarımına yönelik olarak Topkapı Kaiser firmasına gidildiğini, arızalı parçanın mevcut olduğu söylenmesine karşın … çorap firmasına ödemesi yapılsa dahi parça verilmeyeceğinin söyledikleri ve parçayı vermediklerini… ancak muadil parça ile kompresörün çalıştırılmak zorunda kalınması) davaya konu kompresör imalata hatalı olarak gizli ayıplı olduğunu, ayrıca yetkili servisin de hizmet ayıbı işlediğini, kompresörün çalışmaması nedeniyle meydana gelen performans eksikliği açısından kayıp süre, arızanın meydana gelmesi ile servise haber verilmesi şeklinde başlayan servisin gelerek arızayı onarması – şeklinde geçen süre olup bu süre yani kompresörün saatinin çalışmadığı toplam sürenin 26 saat 50 dakika olarak tespit edildiğini, davacı tarafından davalıdan satın alınan kompresörün alış bedelinin 23.601,30-TL olduğunu, davacının imalat hatalı, gizli ayıplı kompresörün misli ile değiştirilmesi talebinin veya bedelinin tazmini hususunun mahkeme takdirinde olduğunu, davacı tarafından davalıdan satın alınarak işyerine kurulumu yapılan kompresör için tamir bakım, servis ücreti olarak harcanan 2.205,40-TL’nin davalıdan talep edebileceğini, söz konusu gizli ayıplı kompresör nedeniyle 26 saat 50 dakikadan kaynaklanan üretim/satış kaybından dolayı davacının 3.559,35-TL lik kar kaybı olduğu ve iş bu tutarın da davacı tarafından talep edilebileceğini, tarafların tacir olduğu ve dava tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 2/2 maddesine uygun olarak değişen oranlarda ticari temerrüt faiz talep edilebileceğini…” mütalaa ettiği görülmüştür.
Mahkememizce görevlendirilen bilirkişiler … , … ve … marifetiyle hazırlanan 29/01/2020 tarihli bilirkişi ek raporunda özetle; ”…Kök raporda davacı şirketin üretim kapasitesi esas alınarak mevcut kurulu makine parkı ile saatte ortalama 43.48 düzine çorap üretim yapılacağı, dava konusu Kompresörün arızalı olduğu ve üretim kaybının 76 saat 50 dakika olarak tespiti ile davacının Üretim kaybı:76 saat x 43.48 düzine / saat = 3.304.48.düzine50 dakika için ise : 43.48 dz./saat / 60 dk x 50 dk = 36.23 dz. toplam ortalama Üretim kaybı : 3.304.48 dz + 36.23 dz = 3.340.71 dz yaklaşık 3.341 düzine çorap olarak hesaplandığını, kök raporda da belirtildiği üzere davacı şirket Erkek, bayan ve çocuk olmak üzere farklı özelleklerde çorap üretimi yaptığı ve ortalama olarak her bir düzine çoraptan 3.05 TL kar elde edebileceği tahmini ile üretim kaybı olarak 76 saat 50 dakikalık süre için tespit ve hesaplanan ortalama 3.297.00 düzine çoraptan kaynaklanan davacı zararının : 3.341.dz x 3.05 TL/dz = 10.190.00 TL olarak yeniden hesaplanması gerektiğini, Dosyaya eklenen davacı ve davalı dilekçeleri ve ekindeki belgeler itibari ile teknik kanaatte herhangi bir değişiklik olmayıp sadece gelinmeyen veya yapılan hatalı servisler nedeniyle kompresörün çalışmama süresi 76 saat 50 dakika olarak yeniden tespit edildiğini, mahkemenin talebi doğrultusunda, kompresörün ayıpsız misliyle değiştirilmesi gerektiğini, davacı tarafından davalıdan satın alınarak işyerine kurulumu yapılan kompresör için bakım tamir, servis ücreti olarak harcanan 2.205,40-TL’nin davalıdan talep edilebileceğini, söz konusu gizli ayıplı kompresör nedeniyle 76 saat 50 dakikadan kaynaklanan üretim/satış kaybından dolayı davacının 10.190,00-TL’Lik kar kaybı olduğu ve iş bu tutarın da davacı tarafından talep edilebileceğini, tarafların tacir olduğu ve dava tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 2/2 maddesine uygun olarak değişen oranlarda ticari temerrüt faizi talep edilebileceğini…” mütalaa ettiği görülmüştür.
Davalı tarafça cevap dilekçesi ile zamanaşımı defisi ileri sürülmüş ise de somut olaya tatbiki gereken T.B.K’nın 231. maddesi hükmü uyarınca; satıcı daha uzun bir süre için üstlenmiş olmadıkça, satılanın ayıbından doğan sorumluluğa ilişkin her türlü dava, satılandaki ayıp daha sonra ortaya çıksa bile, satılanın alıcıya devrinden başlayarak 2 yıl geçmekle zaman aşımına uğramaktadır. Tacirler arasındaki satışlarda ise T.T.K’nın 25. maddesi uyarınca açık ayıplarda iki gün içinde ayıp ihbarında bulunulması, gizli ayıplarda ihbarın 8 gün içinde yapılması gerekmektedir. TTK’nın 25/4 maddesinde ise tacirler arasındaki ticari satışlarda zamanaşımı süresi 6 ay olarak belirlenmiş ve satın alınanın alıcıya teslim edildiği andan itibaren yürümeye başlayacağı kararlaştırılmıştır. Bu nedenle ticari satımda, satılanın teslimini izleyen 6 aylık süreden sonra saptanan bir bozukluktan kaynaklanan ayıba dayalı bir dava açılamayacaktır. Anılı kanuni düzenlemeler ışığında somut olaya bakıldığında; sözleşmeye konu malın 09/03/2015 tarihinde davacıya devredildiği, devir tarihinden 4 ay geçtikten sonra 20/07/2015 tarihinde ilk arızanın ortaya çıktığı ve 21/07/2015 tarihinde bildiriminin yapıldığı, davanın 26/02/2016 tarihinde açıldığı tespit edilmiş olup bu nedenlerle zamanaşımı savunması yerinde görülmediğinden yargılamaya devam edilmiştir.
Huzurdaki davada; taraflar arasındaki satım sözleşmesine konu malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi ile gizli ayıp nedeniyle onarım masrafı ile iş durmasından kaynaklı kazanç kaybının tazmini istemi ileri sürülmüş olup dava konusu makina üzerinde uzman bilirkişi aracılığı ile inceleme yapılarak bilirkişi raporları düzenlenmiştir. Keşfen yapılan teknik inceleme neticesinde düzenlenen rapor kapsamındaki satım sözleşmesine konu kompresörün 8 arızasının üretim hatasından kaynaklandığı, kompresörün gizli ayıplı olduğu, kullanım hatasından kaynaklandığını gösterir bir bulguya rastlanılmadığı, bununla birlikte ayıba neden olan üretim hatalarının nitelik ve nicelikleri açısından ayıbın esaslı olmadığı tespitleri ile mali hesaplamalar yönünden çelişen raporlar nedeni ile heyet değişikliğine gidilmesi neticesinde düzenlenen kök ve ek rapordaki teknik tespitlerin de keşfen yapılan inceleme ile uyumlu tespitler içermekte olduğu görülmüş olup son tarihli ek raporun yalnızca sonuç kısmında ayıpsız misli ile değişim talebinin yerinde olduğu ifadesinin içerik ile çelişmekle dayanaksız kaldığı, davacı yanın bu hususta yeniden rapor talebinin de bulunmadığı, bu hali ile ayıbın niteliği ve niceliği açısından keşfen yapılan teknik incelemeye itibar edilmesi gerektiği kanaati hasıl olmakla davaya konu … kompresörün ayıpsız misli ile değiştirilmesine yönelik talebin reddine dair karar vermek gerekmiştir.
Somut olaya tatbiki gereken alıcının seçimlik hakları başlıklı TBK’nın 227.maddesi; “Satıcının satılanın ayıplarından sorumlu olduğu hâllerde alıcı, aşağıdaki seçimlik haklardan birini kullanabilir: 1. Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme. 2. Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinde indirim isteme. 3. Aşırı bir masrafı gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme. 4. İmkân varsa, satılanın ayıpsız bir benzeri ile değiştirilmesini isteme. Alıcının genel hükümlere göre tazminat isteme hakkı saklıdır. Satıcı, alıcıya aynı malın ayıpsız bir benzerini hemen vererek ve uğradığı zararın tamamını gidererek seçimlik haklarını kullanmasını önleyebilir. Alıcının, sözleşmeden dönme hakkını kullanması hâlinde, durum bunu haklı göstermiyorsa hâkim, satılanın onarılmasına veya satış bedelinin indirilmesine karar verebilir. Satılanın değerindeki eksiklik satış bedeline çok yakın ise alıcı, ancak sözleşmeden dönme veya satılanın ayıpsız bir benzeriyle değiştirilmesini isteme haklarından birini kullanabilir.” hükümlerini içermekte olup davacının onarım masrafları ile iş durmasından kaynaklı maddi tazminat isteminde bulunduğu görülmekle davacının satış faturaları, ticari defterler, servis kayıtları incelenmek sureti ile öncelikle davacının makine ve ekipmanıana göre günlük çorap üretiminin düzine bazında tespiti ve satış faturalarına göre üretilen çorapların erkek patik, erkek soket, erkek batik çorapları arasında her bir çorap çeşidi açısından günlük üretim miktarı ve üretim oranının belirlenmesi ve buna göre ortalama birim fiyatlarının tespiti ile günlük net karın ortaya konulması ve bu miktarın davacı defterlerindeki net kar ile denetlenmesi, ayrıca günlük işletlem giderleri belirlenirken işçilik, kira vs gibi üretim olmasa dahi yapılması zorunlu işletme giderlerinin esas alınması, mevcut ise tasarruf edilen giderler belirlenerek bu doğrultuda davacının katlandığı ve ödemek zorunda kaldığı günlük işletme giderleri üzerinden kar mahrumiyeti ile birlikte kar hesabı yapılarak maruz kalınan maddi tazminatın çelişkileri ortadan kaldıracak şekilde tespitine yönelik mali ve teknik inceleme icra edilmesine karar verilmiştir. Bu kapsamda alınan son tarihli kök ve ek rapor ile hesaplamalar yapılmış olup, davacı yanın cevaba cevap dilekçesi kapsamında 2 vardiya ile üretim yapıldığını beyan etmesine karşın ek rapordaki hesaplamanın 3 vardiya esas alınarak yapıldığı görülmekle taleple bağlılık kuralı aşılarak yapılan ek rapordaki hesaplamaya itibar edilemeyeceği anlaşılmakla kök rapordaki hesaplamanın dikkate alınması sureti ile (1.298-TL onarım, 400-TL onarım, 507,40-TL onarım masrafı olmak üzere toplam 2.205,40-TL) 2.205,40-TL onarım masrafı ve iş durmasından kaynaklı 3.559,35-TL olmak üzere toplam 5.764,75 TL’nin TBK’nın 227. maddesi kapsamına göre kabulünün gerektiği sonucuna ulaşılmakla; davanın kısmen kabulüne dair aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
H Ü K Ü M : Gerekçesi açıklandığı üzere;
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile,
A-Davaya konu … kompresörün ayıpsız misli ile değiştirilmesine yönelik talebin REDDİNE,
B-2.205,40-TL onarım masrafları ile üretim kaybına dayalı 3.559,35-TL olmak üzere toplam 5.764,75-TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle davalıdan tahsili ile davacıya yana ödenmesine, fazlaya dair istemin reddine,
2-Hüküm altına alınan miktar üzerinden hesaplanan 393,79-TL ilam harcından peşin alınan 388,20-TL’nin mahsubu ile bakiye 5,59-TL ilam harcının davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Davacı tarafından yatırılan 388,20-TL peşin harç ve ıslah harcı ile 29,20-TL başvurma harcı olmak üzere toplam 417,40-TL’ nin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
4-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan 3.400,00 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
5-Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan 3.400,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
6-Davacı tarafça yapılan 3.517,50-TL yargılama giderinden davanın kabul oranına göre hesaplanan 921,70-TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, kalan kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
7-Taraflarca yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının 6100 sayılı Yasanın 333. maddesi ile Yönetmeliğin 207. maddesi gereğince hükmün kesinleşmesinden sonra hesap numarası bildirilmiş ise elektronik ortamda hesaba aktarmak suretiyle; hesap numarası bildirilmemiş ise masrafı kalan paradan karşılanmak suretiyle PTT merkez ve işyerleri vasıtasıyla adreste ödemeli olarak yazı işleri müdürü tarafından iadesine,
Dair; taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere istinaf dilekçesi sunulmak suretiyle İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 21/10/2020

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır