Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
16. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2015/877 Esas
KARAR NO : 2020/539
DAVA : Çek İstirdat
DAVA TARİHİ : 27/08/2015
KARAR TARİHİ : 28/10/2020
Mahkememizde görülmekte olan Çek İstirdat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkil şirketin işyerinde bulunan çelik kasanın hırsızlar tarafından çalındığını, kasa boş olarak polis tarafından bulunarak tarafa teslime edildiğini, kasa içinde bulunan diğer çeklerle birlikte davaya konu …’nın keşide ettiği … Bankası 25/07/2015 keşide tarihli … çek nolu 20.000,00-TL bedelli çekin çalındığını, çekte ilk ciranta olarak bulunan … tarafından ciro edilerek müvekkil şirkete teslim edilen çek müvekkil şirketten çıkarak piyasaya sürüldüğünü, sonra gelen cirantaların hiçbiri müvekkil şirket tarafından tanınmamakta ve hiçbir ticari ilişkinin bulunmadığını, anılan çek hakkında açılan iptal davasında ödeme yasağı konulduğunu, çek bankaya ibraz edildiğinde bu husus şerh düşülerek ödeme yapılmadığını, çek çalındıktan sonra davalının eline geçtiğini ve çek arkasındaki ciro silsilesi hırsızlama olayından dolayı bozulduğunu, davalının meşru hamil olmadığını, çeki almadan önce bankaya telefon etse çalıntı kaydı bulunduğunun ortaya çıkacağını, …’nın keşide ettiği … Bankası 25/07/2015 keşide tarihli … çek nolu 20.000,00-TL bedelli çekin davalıdan alınarak müvekkil şirkete verilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Müvekkil tarafın alacaklı sıfatıyla takip borçlusu … aleyhine …. İcra müdürlüğü’Nün 2015/… E. Sayılı dosyası ile başlattığı icra takip dosyasının davacısı … davalısı müvekkil … olan … İcra Hukuk Mahkemesi’nin 2016/… Esas ve 2016/… karar sayılı ilamı ile takibin iptaline karar verildiğini, icra müdürlüğünün takip borçlusu … tarafından dosyaya yatırılmış olan kapak hesabı ve ferileri takip iptal edildiğinden takip borçlusuna icra müdürlüğünce iade edildiğini, …. İcra Müdürlüğü’nün 2015/… E. Sayılı dosyasında takibin iptaline karar verildiğinden davanın reddinin gerektiğini, yargılama giderlerinin ve vekalet ücretinin davacı taraf üzerine bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE: Dava; rıza dışı elden çıktığına ilişkin çalınma iddiasına dayalı olarak çekin istirdadı istemine ilişkindir.
…. İcra Müdürlüğü’nün 2015/… esas sayılı takip dosyası , …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2015/208 esas sayılı dava dosyası, … Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 2015/… esas sayılı soruşturma dosyası, … İcra Hukuk Mahkemesi’nin 2016/… Esas ve 2016/… karar sayılı dosyası celp edilmiştir.
İstirdat istemine konu çek ile ilgili banka kayıtları celp edilmiştir.
Huzurdaki davada uyuşmazlığın; …. İcra Müdürlüğü’nün 2015/… esas sayılı takip dosyasına dayanak … bankasına ait, keşidecisinin dava dışı … olduğu, 25/07/2015 tarihli, … nolu, 20.000-TL bedelli çek yönünden ciro silsilesinin düzgün olup olmadığı, davalının meşru hamil olup olmadığı, davacının çekin istirdadı isteminde haklı olup olmadığı noktalarında toplandığı anlaşılmıştır.
İstirdat istemine konu çek bakımından uygulanması gereken 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun TTK 792. maddesi uyarınca; “Çek herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa ister hamile yazılı ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek sözkonusu olup da hamil hakkını 790. maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş yeni hamil ancak çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.” hükmü geçerli olup Kanunun 710/3 c. 2 hükmüne göre ödeyen kişi, cirolar arasında düzenli bir silsile bulunup bulunmadığını incelemekle yükümlü ise de; cirantaların imzalarının geçerliliğini araştırmak zorunda değildir. Bu hükmün ratio legis’i uyarınca, ödeyen kişinin (senet borçlusu gibi), senedi devralan kimselerin de ciro silsilesinde şeklen mevcut gözüken ciroların (imzaların) geçerliliğini (sıhhatini) araştırma yükümlülüğü bulunmamaktadır. Zira ciro silsilesinin, vadeden önce ödeme hali için TTK. m. 710/2 hükmünde öngörülen istisnai hal hariç olmak üzere, senedi ödeyecek olan kimse için dahi ancak ve sadece şeklen (imzaların teselsül edip etmediği yönünden) incelenmesi yasal bir yükümlülük olarak öngörülmüştür. Anılı kanuni açıklamalar ışığında somut olayda bakıldığında davaya konu çek üzerinde davacıya ait (çek lehtarından çeki iktisap ettiğini beyan eden davacı tarafa ait) ciro bulunmadığı gibi arka yüzünde çekin muntazam birbirini takip eden ciro silsilesi ile davalı/hamile geçtiği görülmüş olup bu itibarla, kambiyo hukuku anlamında ciro silsilesinde bir kopukluğun mevcut olmadığı ve davalının şeklen meşru hamil konumunda bulunduğu sonucuna varılmıştır. Davaya konu çekin soruşturma dosyasına konu edildiği beyan edilmiş ise de … Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 2015/… esas sayılı soruşturma dosyası kapsamında son tarihli yazı cevabı ile davaya konu çekin soruşturma konusu olmadığı saptanmış olup dosya kapsamında davalının muhatap olduğu, davaya konu çekin suç konusu olduğu herhangi bir soruşturma dosya bilgisine de rastlanılmadığı anlaşılmıştır. Bunun yanında davacı yanın yemin deliline de dayanmadığı görülmekle davalı yanın kötü niyetle /ağır kusuru ile çeki iktisap ettiğini ispatla yükümlü taraf olan davacı yanın, tüm dosya kapsamında iddialarının ispata muhtaç kaldığı görülmüştür. Son olarak davacının davası, rıza dışı elden çıktığını iddia ettiği dava konusu çekin istirdatı davası olup, bu tür davalarda davanın reddi halinde davalı taraf lehine tazminata hükmedilmesinin yasal bir dayanağının bulunmadığı (Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 2009/3429 esas, 2010/9603 karar sayılı ilamı) saptanmış olmakla; davanın reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
H Ü K Ü M : Gerekçesi açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Davacı tarafından yatırılan 341,55-TL harçtan 54,40-TL’in mahsubu ile arda kalan 287,15-TL’nin karar kesinleştiğinde talep halinde davacıya iadesine,
3-Davalı, kendisini vekille temsil ettirmiş olmakla karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. Göre hesaplanan 3.400,00-TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan masrafların kendi üzerinde bırakılmasına,
5-Taraflarca yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının 6100 sayılı Yasanın 333. maddesi ile Yönetmeliğin 207. maddesi gereğince hükmün kesinleşmesinden sonra hesap numarası bildirilmiş ise elektronik ortamda hesaba aktarmak suretiyle; hesap numarası bildirilmemiş ise masrafı kalan paradan karşılanmak suretiyle PTT merkez ve işyerleri vasıtasıyla adreste ödemeli olarak yazı işleri müdürü tarafından iadesine,
Dair; taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere istinaf dilekçesi sunulmak suretiyle İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 28/10/2020
Katip …
e-imzalıdır
Hakim …
e-imzalıdır