Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
16. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2014/149 Esas
KARAR NO : 2020/467
DAVA : Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 05/05/2014
KARAR TARİHİ : 07/10/2020

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan), davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin meşru hamil olduğu 8 adet çekin … aracından çalınma suretiyle kaybolduğunu, çalınan çeklere ilişkin çek iptali davaları açılarak ödemeden men kararı verildiğini, çalınan çeklerden keşidecisi … olan 14.500,00-TL 15/03/2014 tarihli çekin … emrine ödenmesine ilişkin çek arkasında kaşeleri mevcut olduğunu, çekte … kaşesi bulunmadığını, …nun teyit ve kontrolleri yapmadan çeki aldığını, kötü niyetli olduğunu, çek silsilesinin kopuk olduğunu, davalı doğal firmasının sahte kaşelerin vurulduğunu, söz konusu olaydan müvekkilinin irtibat kurması ile haberdar olduğunu, …. İcra Müdürlüğünden kendilerine ödeme emri gelmediğini bildirdiklerini, ve diğer hususları bildirerek … İcra 2014/… E. Sayılı dosyasında takibin durdurulması için ihtiyatı tedbir kararı verilmesini, … Faktoring için genelge ve iş akış sistemine aykırı davranışı nedeniyle %20 kötü niyet tazminatına hükmedilmesini, çekin meşru hamilinin müvekkili olduğunun tespiti ile müvekkilinin davalılara herhangi bir borcunun olmadığının tespitini, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin … şirket ile 16/01/2014 tarihli faktoring sözleşmesi akdedildiğini, temlik işleminin 16/01/2014 tarihinde gerçekleştiğini, fatura üzerine etiketin basıldığını, çekin müşteri cirosuyla teslim alındığını, faktoring şirketinin müşterinin verdiği bilgi ve belgeler ile hareket edildiğini, borçlu ve müşteri firma hakkında toplayabileceği bilgilerin sınırlı olduğunu, … şubesine ibraz edildiğinde hakkında ödemeden men kararı olduğunun öğrenildiğini, müvekkilin iyi niyetli meşru hamil olduğunu, müşteri hakkında suç duyurusunda bulunulduğunu bildirerek davanın reddini, masraf ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP: Davalı … San. Ve Tic. A.Ş vekili cevap dilekçesinde özetle; Çekin üzerinde sahte kaşe ve imza olduğunu, çek üzerindeki diğer cirantaları tanımadığını, müvekkilinin nitelikli dolandırıcılık mağduru olduğunu, suç duyurusunda bulunulduğunu ve icra hukuk mahkemelerinde imzaya itiraz da bulunulduğunu ve icra dairelerine itiraz ettiğini bildirerek davanın reddini, masraf ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE: Dava; çalınma iddiasına konu çek yönünden menfi tespit istemine ilişkindir.
Davaya konu çekin (Keşidecisinin … Sanayi Ltd. Şti olduğu, … … Şubesi’ne ait … numaralı 15/03/2014 tarihli 14.500,00-TL bedelli çek) tahsilinin talep edildiği … İcra Müdürlüğü’nün 2014/… E. sayılı takip dosyası celp edilmiştir.
…Ağır Ceza Mahkemesi’nin 2016/… esas sayılı ceza dava dosyası, … ATM ‘nin 2014/… esas sayılı dosyası ile … Sulh Hukuk Mahkemesi’nin davalı …’a vasi atanmasına yönelik 2018/18 sayılı dosyası Uyap üzerinden celp edilmiştir.
Mahkememiz ara kararı gereğince görevlendirilen mali müşavir bilirkişi … marifetiyle hazırlanan 18/02/2019 tarihli bilirkişi raporunda özetle; ”…Davalılardan Faktoring şirketinin 9/3 kapsamında, çeki iktisap ederken yapmış olduğu kayıtlar, fatura tespit edilmiş ise de faktoring işleminin konusu fatura itibariyle yeterli araştırma yapmakla yükümlü olduğunu, ciro silsilesinde davacının yapmış olduğu … – emrine ödeyiniz, cirosundan sonra … cirosunun olmaması ve mevcut görülmediği takdirde davacının çek istirdat talebinin yerinde olacağını, aksi durumda yerinde olmayacağı neticesine varılarak takdirin mahkemede olduğunu, dosya, davacı ile davalılardan faktoring şirketi tarafından sunulan kayıtlar ve dosya içeriğine göre yapılan tespitler çerçevesinde, davacının sunulan kayıtları kapsamında yetkili hamil olduğu çeki … emrine ödenmek üzere cirolandığını, ancak … şirketinin çek üzerinde cirosunun bulunmadığı ve kayıtlarında kendinden sonraki cirantalara borçlu olmadığını, davalılardan faktoring şirketinin, çeki iktisap ederken yapmış olduğu kayıtların faturaya dayalı olarak yapıldığının tespit edildiğini, dosya içeriğine, çekin kayboluşu, ciro silsilesi tespit edilenleri ve savcılık dosyası ve diğer hususlara göre mahkemece davalıların iyi nitetli olmadığı yönünde yapılacak değerlendirmeye göre davacının istirdat talebinin takdirinin mahkemeye ait olacağı sonucuna varıldığını…”’ mütalaa ettiği anlaşılmıştır.
Huzurdaki davada uyuşmazlığın; … İcra Müdürlüğü’nün 2014/… E. Sayılı takip dosyasına konu edilmiş olan keşidecisinin … Sanayi Ltd. Şti olduğu, … … Şubesi’ne ait … numaralı 15/03/2014 tarihli 14.500,00-TL bedelli çek yönünden çek yönünden kargoya verildiği aşamada çalınması nedeni ile davacının kendi cirosu altında ”… emrine ödeyiniz” ibaresi ile cirolanan çekteki ciro zincirinin kopup kopmadığı, davacının anılı çek yönünden menfi tespit isteminde haklı olup olmadığı noktasında toplandığı anlaşılmıştır. Bu kapsamda yapılan inceleme ve toplanan tüm delillerin değerlendirilmesi sonucunda; dava konusu çekin davacı yanın ticari defterlerinde kayıtlı olduğu, dava dışı … şirketi hesabına borç olarak kaydedildiği tespit edilmiş, davalı Faktoring şirketi dışındaki davalılarının (cirantalar) mahkememizce yapılan meşruhatlı ihtara rağmen ticari defterlerini ibraz etmedikleri görülmüştür. 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’nun 9. maddesinde; “Faktoring şirketi Kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde kambiyo senetlerine dayalı olsa bile, bir mal veya hizmet satışından doğmuş fatura ile tevsik edilemeyen alacaklar ile Kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde tevsik edilemeyen mal veya hizmet satışına bağlı doğacak alacakları devir alamaz veya tahsilini üstlenemez.” hükmü mevcut olup somut olayda davalı faktoring şirketinin yasal bir faturaya dayalı alacağı temlik aldığı sunulan belgelerden anlaşılmaktadır. Ancak, davalı faktoring şirketinin bu faturaya ait olduğu iddia edilen ve kendisine sunulan ödeme belgesinin (davacı yanın çalındığını iddia ettiği çekişmeye konu çek) üzerindeki ciro silsilesini incelemeden faktör ettiği anlaşılmaktadır. Nitekim çek üzerinde davacı yanın ciro ettiği (ödeyiniz ibaresi ile) dava dışı şirketin ( … ısı şirketi) cirosu mevcut değildir. Davacı şirket satışına karşılık aldığı davaya konu çeki … emrine ödeyiniz ibaresi ile ciroladıktan sonra çekin kargoda elden çıkması ile birlikte anılı şirketin cirosu olmadan, davalı cirantalara ve akabinde davalı faktoring şirketine ciro edildiği tespit edilmiştir. Bu durumda alacağı temlik alan ve sonrasında alacak karşılığında davaya konu çeki teslim alan faktoring şirketinin, söz konusu çeki BDDK’nın 04/01/2011 tarihli genelgesine istinaden kontrol etmediği, temlik edilen bir alacağa karşılık alınan çekin üzerindeki ciro silsilesinin kontrolünün, hem yasal bir sorumluluk, hem de tacir olmanın gerektirdiği basiretli davranma yükümlüğünün bir gereği olduğu, bu nedenlerle çekin iktisabında olağan özenin gösterilmediği anlaşılmıştır. Ciro silsilesinin bu nedenlerle davacı cirosundan sonra koptuğu tespit edilen çek üzerinde ciroları bulunan diğer davalı ciranta şirketler ile davacı arasında herhangi bir ticari ilişkinin de tüm dosya kapsamından tespit edilemediği gibi davalı/ciranta … şirketinin de çek üzerindeki imzayı kabul etmediği, çek üzerindeki cirantalarla herhangi bir ticari ilişkisinin bulunmadığını kabul ettiği, davalı faktoring şirketinin ise davalı/ciranta …’ın mahkumiyetine karar verildiği istinaf aşamasında olan …. Ağır Ceza Mahkemesi’nin 2016/… esas sayılı ceza dava dosyasına katılan sıfatı ile müdahil olduğu görülmüştür. Bu hali ile çek üzerindeki ciro silsilesinin kopması sureti ile davacı yanın menfi tespit istemine haklı olduğu anlaşılmakla; davanın menfi tespit istemi yönünden kabulüne, davacı yanın yalnızca davalı faktoring şirketinden kötü niyet tazminatı talep ettiği görülmekle ceza dava dosyasının neticesinin kesinleşmesinin beklenmesine yer olmadığı saptanmış ve davalı /ceza dosyasının katılanı faktoring şirketinin kötü niyetli olduğu hususu ispata muhtaç kalmakla; koşulları oluşmayan davacı yanın tazminat talebinin reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir. (Emsal ilam: Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2016/8592 esas, 2017/7085 karar sayılı ilamı ile Yargıtay 19. Hukuk Dairesi 2018/1545 esas, 2019/206 karar sayılı ilamı)
H Ü K Ü M : Gerekçesi açıklandığı üzere;
1-Davanın KABULÜ ile,
… İcra Müdürlüğü’nün 2014/… E. Sayılı takip dosyasına konu edilmiş olan keşidecisinin … Sanayi Ltd. Şti olduğu, … … Şubesi’ne ait … numaralı 15/03/2014 tarihli 14.500,00-TL bedelli çek yönünden davacının davalılara borçlu olmadığının tespitine,
2-Koşulları oluşmadığından davalı faktoring yönünden kötü niyet tazminat talebinin reddine,
3-Hüküm altına alınan miktar üzerinden hesaplanan 990,50-TL ilam harcından peşin alınan 247,65-TL’nin mahsubu ile bakiye 742,85-TL ilam harcının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile hazineye irat kaydına,
4-Davacı tarafından yatırılan 247,65-TL peşin harç ve 25,20-TL başvurma harcı olmak üzere toplam 269,85-TL’ nin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,
5-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan 3.400,00 TL vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan 1.287,00-TL yargılama gideri davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,
7-Davalı … faktoring tarafından yapılan 50,00-TL yargılama giderinin kendi üzerinde bırakılmasına,
8-Taraflarca yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının 6100 sayılı Yasanın 333. maddesi ile Yönetmeliğin 207. maddesi gereğince hükmün kesinleşmesinden sonra hesap numarası bildirilmiş ise elektronik ortamda hesaba aktarmak suretiyle; hesap numarası bildirilmemiş ise masrafı kalan paradan karşılanmak suretiyle PTT merkez ve işyerleri vasıtasıyla adreste ödemeli olarak yazı işleri müdürü tarafından iadesine,
Dair; davacı vekili, Davalı Bülent Kutucu vekili ve Davalı Temlik alan Sümer Varlık vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere istinaf dilekçesi sunulmak suretiyle İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 07/10/2020

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır