Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/693 Esas
KARAR NO : 2023/580
DAVA : Tazminat (Haksız Fiilden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 05/10/2022
KARAR TARİHİ : 06/06/2023

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Haksız Fiilden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesi ile özetle; KTK zorunlu mali sorumluluk (Poliçe No: …) poliçesi davalı sigorta şirketi … Sigorta Anonim Şirketi (VKN: …) tarafından hazırlanmış ve … Tic. A.Ş. (VKN: … ) adına kayıtlı olan … plakalı araç, 10.01.2022 günü … …’ın (T.C.: … ) sevk ve idaresinde iken, davacı müvekkil … ‘ya (T.C.: … ) ait ve kendisinin sevk ve idaresindeki … (Alman) plakalı park halinde bulunan araca arkadan çarparak maddi hasarlı trafik kazasına sebebiyet verdiğini, karşı taraf araç sürücüsünün tam kusurlu olduğu, kaza sonucu müvekkilinin aracının bazı kısımlarında önem teşkil eden hasarlar meydana geldiğini ve bu hasarlar motorlu araç zararları ve kıymet takdiri konusunda yetkili bir bilirkişi bürosu olan ” … ” tarafından düzenlenen 11.02.2022 tarihli ekspertiz raporu ile tespit edildiğini Rapor uyarınca toplam tamirat masrafı 7.715,23-Euro olduğunu, davalı sigorta şirketine kaza sonucu oluşan hasar ve ekspertiz ücretinin tarafına ödenmesi için KEP sistemi üzerinden 07.07.2022 tarihinde gerekli evraklarla yazılı başvuruda bulunulduğunu yapılan başvuruyu içeren posta 07.07.2022 tarihinde saat 19:00:12’te alıcı (davalı şirket) tarafından okunduğunu iş bu sebeple Fazlaya ilişkin her nevi hakkı saklı kalmak kaydıyla, ekspertiz raporu uyarınca bakiye maddi hasar ve değer kaybı olmak üzere toplam 7.715,23-Euro’nun dava tarihi olan 05.10.2022 tarihli TCMB Euro alış kuru 18.3838 TL = 1 Euro esas olmak üzere 141.835,25-TL. ‘nin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesini,. Ekspertiz ücreti olarak 947,72-Euro’nun yargılama gideri olarak değerlendirilerek davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … şirket vekili cevap dilekçesi ile özetle; aracın uzun süreli olarak kiraya verildiğini iş bu sebeple müvekkili hakkında pasif husumet yokluğu nedeniyle ret kararı verilmesini talep etmiştir.
Davalı sigorta şirketi vekili cevap dilekçesinde özetle; hukuki dayanaktan yoksun davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İlgili yerlere müzekkereler yazılmış, cevabı yazılar dosya arasına alınmıştır.
Dosya kapsamı itibari ile bilirkişi incelemesi yapılmış, alınan kök ve ek rapor taraflara tebliğ edilmiştir.
GEREKÇE:
Dava, trafik kazasına bağlı olarak davacının uğramış olduğu hasar ve değer kaybı bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
KTK zorunlu mali sorumluluk poliçesi davalı sigorta şirketi … Sigorta Anonim Şirketi tarafından hazırlanmış ve … Tic. A.Ş. adına kayıtlı olan … plakalı araç, 10.01.2022 günü … …’ın sevk ve idaresinde iken, davacı … ‘ya ait ve davacının sevk ve idaresindeki … plakalı park halinde bulunan araca arkadan çarparak maddi hasarlı trafik kazasına sebebiyet vermiştir.
Davalı … şirketi vekili husumet itirazında bulunmuş, mahkememizce öncelikle bu yönde değerlendirme yapılmıştır.
Davalı şirket; 15.01.2020 tarihli 2020-… araç kiralama sözleşmesi ile dava dışı … San. ve Tic. Ltd. Şti.’ne araçlar teslim edilmiştir. Dava dışı bu şirketle yapılan sözleşmenin eki ve ayrılmaz bir parçası niteliğini haiz 04.02.2021 tarihli ek protokol ile dava dışı şirkete sözleşmeyle teslim edilen … plakalı araç dava konusu kazaya karışan … plakalı araç ile değiştirilerek dava dışı şirkete teslim edilmiştir. 14.02.2020-14.02.2022 tarihleri arasında uzun dönem olarak kiralamış ve araç teslim tutanağı ile teslim etmiştir. Davalı şirketin ek protokol ile dava dışı şirkete kiralanan ve teslim edilen … plakalı araç, dava dışı şirketin kullanımındayken davaya konu kaza meydana gelmiştir.
Anlaşılacağı üzere davalı şirket, araç maliki olmasına karşın, araç uzun süreli kira sözleşmesi ile, dava dışı şirkete kiralanmış ve onun kullanımına bırakılmıştır. Davacının dilekçesinde de belirttiği üzere 10.01.2022 tarihinde dava konusu kaza meydana gelmiştir.
Her ne kadar davaya konu aracın maliki davalı şirket olsa da dava dilekçesinde bahsi geçen olayın tamamı davalı dışında gerçekleşmiş hususlar olup uzun dönem araç kiralama sözleşmesi neticesinde mevcut olaya müdahale ya da engelleme durumu bulunmamaktadır. Bu minvalde davalı şirketin sorumluluğuna da gidilemeyecektir.
“Kiraya verilen araçların uzun süreli kira sözleşmesi ile kiraya verildiği sabit olup, bu durumda davalının işleten sıfatı kalmadığından hakkındaki davanın pasif husumet yokluğundan reddi gerekir.” (Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, 2002/12356 Esas, 2003/4414 Karar, 05.05.2003 Tarih)
“Malikin uzun süreli olarak aracını kiralaması halinde, kiracı, “işleten” sıfatını kazanır ve işletenin hukuki sorumluluğu altına girer.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunun 3.maddesi gereğince malik, uzun süre olarak aracını kiraladığında kiracı, işleten sıfatını kazanır aynı yasanın 85.maddesi hükmü gereğince de işleten hukuki sorumluluk altına girer. Mahkemece açıklanan davalı savunmaları ile yasa hükümleri üzerinde yeterince durulup tartışılmadan yazılı olduğu şekilde davalı kiralayanında tazminattan sorumlu tutulması doğru değildir.” (19. Hukuk Dairesi, 2003/3742 Esas, 2003/6546 Karar, 18.06.2003 Tarih)
“Aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehni gibi hallerde kiracı işleten sayılır ve işleten ağırlaştırılmış sorumluluk kurallarına göre zarardan sorumlu olur.” (Yargıtay 17. Hukuk Dairesi, 2004/4513 Esas, 2004/6241Karar, 17.05.2004 Tarih)
Ve yine kira sözleşmesinde açıkça zarar vuku halinde sorumluluğun kiracıda olacağına ilişkin anlaşmanın da mevcut olduğu anlaşılmakla, anılı sözleşme ve içeriği ile yüksek mahkeme kararları nazara alınarak, davalı … şirketi aleyhine ikame edilen davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine dair karar verilmiştir.
Diğer davalılar yönünden değerlendirme;
Dosya kapsamına alınan kusur raporu ile davalı sürücü … …’ ın idaresindeki … plakalı otomobil ile kazada tehlike yaratan ve ilk kusurlu davranışta bulunan olduğu, önemli emredici trafik kurallarının tamamını ihlal ettiği, dikkat ve özen yükümlülüğünü yerine getirmediği ve “%100 Oranında Asli ve Tam Kusurlu” olduğu tespit edilmiş, alınan rapor somut olaya ve dosya kapsamına uygun bulunmuş, alınan rapora karşı araç sürücüsü …’in itirazı olmamış olup, davalı sigorta şirketi ise rapora itiraz dilekçesinde kusur ve olayın oluş şekli yönünde bir itirazda bulunmamış bu durumda davalı …’in tam kusurlu olduğu mahkememizce tespit edilmiştir.
Dava konusu zararın hangi para birimine göre değerlendirileceği hususunda ihtilaf olup, mahkememizce bu yönde inceleme yapılmış,
Davacı Almanya’da ikamet etmekte olup aracı Almanya’da satın almış, sicile orada kaydettirmiş vesigortalatmıştır. Bu sebeple kazada hasara uğrayan aracın değeri, Almanya’daki malvarlığı değeriyle değerlendirilmelidir. Davacı hasarlı bulunan aracı ile Almanya’ya dönmüş ve hasar tespitini orada yaptırmıştır.
Konuyla ilgili Yargıtay 17. Hukuk Dairesinin 26.12.2005 tarih ve 2005/11596 E., 2005/11797 K. Sayılı ilamı (EK 5) şöyledir:
‘… Yabancı plakalı araçlarda onarım; aracın kayıtlı olduğu ülkede yapılmış ise zararı o ülkedeki (kayıtlı olduğu) katlanılan veya katlanılacak olan giderlere göre belirlenmelidir. Keza değer kaybı da kayıtlı olduğu ülkedeki sürüm değerine göre tespit edilmelidir.’
Ayrıca Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 10.12.2003 tarih ve 2003/4-754 Esas, 2003/749 Karar sayılı (EK 5) şöyledir:
Davacı Almanyada işçi olarak çalışmaktadır. Yanan özel aracını Almanya’dan satın almış, orada trafiğe kaydettirmiştir ve sigortalatmıştır. Bu duruma göre, aracın davacı malvarlığındaki yeri; onu edindiği,sürekli olarak oturduğu Almanya’daki değeriyle eştir.
… …’de onarılması ve bundan doğacak onarım masraflarının kendisine ödenmesi suretiyle zararın tazmini de mümkün değildir.Gerek davacının açıklanan durumu gerekse oluşan zararın niteliği göz önüne alındığında,davacının yanan aracın yerine Almanya’da yeni bir araç satın alması da doğal, makul ve hayatın olağan akışına göre kendisinden beklenebilecek bir olgu olarak kabul edilmelidir. Bunun gerçekleşmesi halinde,davacının yeni araç için DM üzerinden satış bedeli ödeyeceği de açıktır.
Bu bağlamda Yüksek Mahkeme kararlarının da ortaya koyduğu üzere hasar gören aracın, davacının malvarlığındaki yeri aracı edindiği ve ikamet ettiği Almanya’daki değeriyle belirlenmelidir. Yargıtayın yerleşik içtihatlarında da belirtildiği üzere; yabancı plakalı araçtaki onarım, aracın kayıtlı olduğu ülkede yapılmış veya yapılması zorunlu ise zararı o ülkedeki giderlere göre belirlenmektedir.
Buna bağlı olarak da hasar giderim masraflarının, Euro üzerinden ve Almanya’daki piyasa şartlarına göre olacağı açık olup, bilirkişi kök raporundaki TL cinsi değerlendirme mahkememizce kabul edilmemiş ve Euro cinsinden değerlendirme yapılması için ek rapor aldırılmıştır.
Dosya kapsamına alınan ek rapor ile aracın değerinin 11.500 Euro olduğu, aracın hasar bedelinin ise 7.715,23 Euro olduğu, aracın hasar bedelinin kaza öncesi rayiç değerinin %67’sine ulaştığı, tamirin ekonomik olmayacağı tespit edilmiş iş bu sebeple sovtajın davacıda kalarak bakiye kalan nihai zararın yani rayiç değer-sovtaj değerinin davalıdan tazmini gerektiği, bu durumda değer kaybının olmayacağı açık bir şekilde tespit edilmiş, tespiti yapılan bu hususlara iki taraf da açık bir şekilde itiraz etmemiştir.
Bu durumda aracın tamirinin ekonomik olmaması sebebiyle aracın tam hasarlı duruma ayrılması ve rayiç değer-sovtaj değerinin davalıdan tazmini ve bu durumda değer kaybının olmayacağı yönündeki bilirkişinin tespitlerine iki tarafın da açık bir itirazın bulunmadığı gibi yapılan tespitlerin bu yöndeki yüksek mahkeme kararlarına da uygun olduğu anlaşılmıştır.
Bilirkişi ek raporu ile aracın kaza öncesi kazasız haldeki değeri 11.500 Euro olup, sovtaj değeri ise 8.855 Euro olarak belirlenmiş, tespiti yapılan değerlere( davalı sigorta şirketinin TL cinsinden zararın belirlenmesi itirazı hariç)rapora itiraz süresi içinde açık bir itiraz gelmemiş, yapılan tespitler usul ve yasaya uygun bulunmuş, bu durumda davacı aracının tam-hasarlı(pert-total) duruma ayrılması gerektiği, sovtajın davacıda bırakılması halinde davacının bakiye kalan nihai zararının 11.500-8.855= 2.645 Euro olup iş bu zarar kapsamında ödeme yapılmadığı, … yazı cevabı ile de sabit olduğu, aracın pert olarak ayrılması hasebiyle değer kaybının da bulunmayacağı, davacının talebinin hasar ve değer kaybı olarak toplam 7.715,23 Euro olduğu, mahkememizce hesaplanan zararının 2.645 Euro olması sebebiyle; açılan davanın kısmen kabul kısmen reddi ile; Aracın tamirinin ekonomik olmaması sebebiyle sovtajın davacı da bırakılarak bakiye kalan nihai zarar olan 2.645,00 EURO nun davalı sigorta şirketi yönünden ZMMS poliçe limitini geçmemek kaydı ile davalı sigorta şirketi yönünden temerrüt tarihi olan 23/05/2022, diğer davalı yönünden olay tarihi olan 10/01/2022 tarihinden itibaren fiili ödeme tarihine kadar 3095 sayılı yasanın 4/A maddesi uyarınca devlet bankalarının EURO cinsinden açılmış 1 yıl vadeli mevduat hesabına uygulanan en yüksek faiz oranı üzerinden hesaplanan faizi ile birlikte fiili ödeme tarihindeki efektif satış kuru üzerinden TL karşılığının bahsi geçen(davalı … şirketi haricindeki davalılardan) davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili( araç sürücüsü ve aracın sigorta şirketi olmaları sebebiyle müşterek ve müteselsil sorumlulukları bulunup, davalı sigorta şirketinin sorumluluğu sigorta teminatı nazara alınarak 43.000 TL ile sınırlı) ile davacıya ödenmesine dair aşağıdaki hali ile hüküm tesis edilmiştir.
Mahkememizce kısmen kabul kısmen ret kararı verilmiş ise de; verilen kararın aracın tamirinin ekonomik olmaması sebebinden kaynaklı olduğu, aracın tamirinin ekonomik olması durumunda bilirkişi ek raporu ile tespit edilen 7.715,23 Euro üzerinden davalı … şirketi haricindeki davalılar yönünden tam kabul kararı verilecek olup aracın tamirinin ekonomik olup olmadığının tespitinin yargılama ile netlik kazanması, mahkememizce verilen kararın davaya konu asıl talep olmaması hususları nazara alındığında redde konu kısım yönünden davacı tarafın kusuru ve sorumluluğu bulunmadığı anlaşıldığından redde konu kısım yönünden davalı … şirketi haricinde kalan davalılar yönünden lehlerine yargılama gideri ve vekalet ücreti takdir edilmemiş ve davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin 2.645,00 Euro üzerinden tam kabul kararı verilmiş gibi bahsi geçen davalılara yükletilmiştir.)
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davalı … şirketi aleyhine ikame edilen davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine,
2-Diğer davalılar aleyhine ikame edilen davanın kısmen kabul kısmen reddi ile;
-Aracın tamirinin ekonomik olmaması sebebiyle sovtajın davacı da bırakılarak bakiye kalan nihai zarar olan 2.645,20 EURO nun davalı sigorta şirketi yönünden ZMMS poliçe limitini geçmemek kaydı ile davalı sigorta şirketi yönünden temerrüt tarihi olan 23/05/2022, diğer davalı yönünden olay tarihi olan 10/01/2022 tarihinden itibaren fiili ödeme tarihine kadar 3095 sayılı yasanın 4/A maddesi uyarınca devlet bankalarının EURO cinsinden açılmış 1 yıl vadeli mevduat hesabına uygulanan en yüksek faiz oranı üzerinden hesaplanan faizi ile birlikte fiili ödeme tarihindeki efektif satış kuru üzerinden TL karşılığının bahsi geçen davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine,
-Fazla istemin reddine,
3-Davanın kabulüne konu kısım üzerinden(2.645,00X18,3838=48.625,151) hesaplanan 3.321,58 TL karar ve ilam harcından, peşin alınan 2.422,20 TL harcın mahsubu ile bakiye kalan 899,38 TL karar ve ilam harcının davalı sigorta şirketi ve davalı …’ten müştereken ve müteselsilen tahsili ile hazineye irat kaydına(davalı sigorta şirketi yönünden sigorta limiti üzerinden hesaplanan karar ve ilam harcı, 899,38 TL’den fazla olması sebebiyle iş bu miktarın tamamından iki davalı birlikte sorumludur.)
4-Davacı tarafça dava ile birlikte yapılan başvurma harcı, peşin harç, posta masrafları ve bilirkişi ücretlerinden oluşan 9.168,40 TL yargılama gideri ile dava öncesi yapılan 947,72 Euro ekspertiz ücretinin dava tarihindeki TL karşılığı olan 17.422,69 TL’nin toplamı olan 26.591,09 TL yargılama giderinin davalı sigorta şirketi ve davalı …’ten müştereken ve müteselsilen tahsili( davalı sigorta şirketinin sigorta limiti olan 43.000 TL ile sınırlı sorumluluğu nazara alınarak davalı sigorta şirketinin iş bu yargılama giderinden diğer davalı ile müştereken ve müteselsilen sorumluluğu 23.514,93 TL ile sınırlı olmak, bakiye kalan yargılama giderinden sadece davalı … sorumlu olmak kaydıyla ) ile davacıya ödenmesine
5-Davalı … şirketi kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihindeki tarifenin 7/2 maddesi nazara alınarak 9.200 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile bahsi geçen davalı şirkete ödenmesine,
6-Diğer davalılar lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
7-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihindeki tarifeye göre davanın kabul değeri olan 48.625,151 TL( 2.645 euro ile dava tarihindeki kur olan 18,3838 TL’nin çarpımı ile hesaplanan ) üzerinden hesaplanan 9.200 TL vekalet ücretinin davalı … ve davalı sigorta şirketinden müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine,(Davalı sigorta şirketinin sorumluluk limiti üzerinden hesaplanan vekalet ücreti 9.200 TL olması sebebiyle iş bu miktarın tamamından iki davalı birlikte sorumludur.)
8-Arta kalan gider ve delil avansının kararın kesinleşmesi ile yatıran tarafa iadesine,
9-1.560 TL zorunlu arabuluculuk ücreti giderinin , açılan davanın bir davalı yönünden ret diğer iki davalı yönünden de tam kabul gibi işlev görmesi sebebiyle 1.560/3’e tekabül eden 520 TL olan kısmının davacıdan alınarak hazineye irat kaydına, bakiye kalan 1.040 TL’nin ise davalı … ve davalı sigorta şirketinden müştereken ve müteselsilen tahsili ile( davalı sigorta şirketinin sigorta limiti olan 43.000 TL ile sınırlı sorumluluğu nazara alınarak davalı sigorta şirketinin iş bu arabuluculuk ücreti giderinden diğer davalı ile müştereken ve müteselsilen sorumluluğu 919,68 TL ile sınırlı olmak, bakiye kalan 120,32 TL arabuluculuk ücreti giderinden sadece davalı … sorumlu olmak kaydıyla) ile hazineye irat kaydına,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde … Mahkemesine istinaf nezdinde temyizi kabil olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 06/06/2023

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır

*Bu evrak 5070 Sayılı Kanun hükümlerine uygun olarak elektronik imza ile imzalanmıştır.*

-TASHİH ŞERHİ-

Her ne kadar 06/06/2023 tarihli celsede “…….Aracın tamirinin ekonomik olmaması sebebiyle sovtajın davacı da bırakılarak bakiye kalan nihai zarar olan 2.645,20 EURO nun davalı sigorta şirketi yönünden ZMMS poliçe limitini geçmemek kaydı ile….” denilmiş ise de dosya numarasında maddi hata yapıldığı anlaşılmakla hükmün;
“…Aracın tamirinin ekonomik olmaması sebebiyle sovtajın davacı da bırakılarak bakiye kalan nihai zarar olan 2.645,00 EURO nun davalı sigorta şirketi yönünden ZMMS poliçe limitini geçmemek kaydı ile…” olarak tashihine karar verilmiştir.

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır

*Bu evrak 5070 Sayılı Kanun hükümlerine uygun olarak elektronik imza ile imzalanmıştır.*