Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/604 Esas
KARAR NO : 2023/378
DAVA : İtirazın İptali (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 01/09/2022
KARAR TARİHİ : 25/04/2023

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davalı borçlunun Dava dışı … ‘dan devir aldığı işyeri ile ilgili olarak imzalanan 01.02.2019 tarihli Alt Franchise sözleşmesine aykırı davranışlarda bulunduğunu, işyerini sözleşmeye aykırı olarak kapat¬mış, bu aykırılıkların giderilmesi ve işyerinin açılması için ihtarname gönderilmiş ancak gerek ihtarname ve gerekse de görüşmelerin sonuçsuz kalması üzerine katkı bedeli bedelinin tahsili için ilamsız icra yoluyla icra takibi başlatıldığını, Davalının (borçlu) tüm hak ve yükümlülükleriyle birlikte devir aldığı işyeri ile ilgili olarak kendi içinde özel bir know how’a sahip, bakkal/ market zinciri oluşturulması amacı çerçevesinde … Alt Franchise Sözleşmesi (AFS) akdedildiğini, İşbu sözleşme müvekkil tarafından oluşturulan … adı ile anılan, kendi içinde özel bir kııow-how’a sahip, bakkal/maıket zinciri oluşturulması amacı kapsamında aktedilmiş olduğunu, taraflar işbu sözleşme ile karşılıklı yükümlülük ve taahhütlerde bulunduklarını, davalı borçlunun işyeri için yatırım bedelini sözleşmede belirtilen şekilde ve zamanda eklediğini ancak davalının sözleşmeye aykırı edimlerde bulunduğunu, Davalının önceleri Franchise sisteminde işlettiği işletmesinde, sözleşmenin özellikle 7.maddesinde yer alan işyerinin açık ve özellikle belirlenen saatlerde açık tutulması ve faaliyetlerin kısıtlı yürütülmemesi yükümlülüklerine aykırı davranmaya başladığını ve en nihayetinde ve halihazırda da işyerini sözleşmeye aykırı olarak tamamen kapatıp faaliyetine son verdiğini, Davalı (borçlunun) taraflar arasında imza edilen sözleşmeye aykırı bu davranışı nedeniyle müvekkil şirketin sözleşmenin Feshi başlıklı 12. Maddesi uyarınca sözleşmeyi tek taraflı olarak feshetme hakkı doğduğunu … Noterliği 21.09.2020 tarh ve … yevmiye nolu ihtaname ile sözleşmenin fesh edildiği ve icra takibine konu edilen katkı bedeli ile cezai şart bedellerin ödenmesi gerektiğini davalı tarafa ihtar edildiğini, İlgili ihtarname davalı tarafından müvekkil şirkete bildirilen ikamet adresine göndermiş ancak “TANINMIYOR” ibaresi ile tebliğ edilemeden iade olduğunu, Dolayısıyla gerek sözleşme maddeleri ve gerekse de davalı tarafın tek taraflı işyerini kapatmasının meydana getirdiği eylemli fesih iradesi kapsamında taraflar arasında imzalan sözleşmenin başkaca herhangi bir ihtar ve hükme gerek kalmaksızın feshedildiğini, Davalı tarafın yukarıda açıklanan ve sözleşmenin feshine sebep olan aykırı davranışı sebebiyle davacının zarara uğradığı açık olduğundan müvekkilimin tarafından davalı tarafa 11.1.2.maddesi gereği ödenen KDV hariç 37.597,00 TL katkı bedelini talep etme hakkı doğduğunu ve alacağının tahsili amacıyla …. İcra Müdürlüğü’nün 2020/… E. Sayılı dosyası ile ilamsız takip yoluna başvurulduğunu, buna göre davanın kabulü ile itirazın iptali ve takibin devamına, itiraz haksız ve kötüniyetli olduğundan davalı (borçlunun) %20’inden az olmamak şartıyla tazminat ile cezalandırılmasına, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı tarafa yüklenmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle, Davacının davayı süresi içinde açmadığını, İlgili icra dosyası incelendiğinde müvekkilin 01/12/2020 tarihinde takibe itiraz ettiğini , Huzurdaki dosya ise 01/09/2022 tarihinde ikame edilmekle itirazın iptali davaları için öngörülen I yıllık süre aşıldığını, ilgili icra dosyası incelendiğinde açıkça görülecektir ki herhangi bir takip dayanağı belge dosyaya sunulmadığını, Dolayısıyla davacı tarafın icra takibinde dayanmadığı ancak işbu dava dilekçesinin ekinde sunmuş olduğu Alt Franchisc Sözleşmesi dikkate alınamayacağını, davacı tarafın her ne kadar sözleşme hükümlerine aykırı olarak işletmesini kapattığını iddia etmişse de bu husus gerçeği yansıtmadığını, davalının işletmesini kapatmadığını, İşyeri Devir Sözleşmesi ile dava dışı 3. Kişi … ‘ya davacı yanın da muvafakatiyle devrettiğini, Anılan devir sözleşmesinin bir örneği müvekkil tarafından bulunamadığını, Devir sözleşmesine muvafakat eden … San. Tic. Ve LTD. ŞTİ ile … A.Ş ‘den anılan sözleşmenin bir örneğinin işbu dosyaya sunulmak üzere istenmesini, Devir sözleşmesinin de dosyaya eklenmesiyle davalının sözleşmeye aykırı davranmadığını, Bu sebeple davacı aleyhine %20 oranında kötüniyet tazminatına hükmedilmesi gerektiğini belirterek haksız davanın reddini talep etmiştir.
DELİLLER
Delil olarak; …. İcra Müdürlüğü’nün 2020/… Esas sayılı icra dosyası, sözleşme bilgi ve belgeler, ticari defter kayıtları ve bilirkişi incelemesine dayanılmış olup, gösterilen deliller toplanarak dosya arasına konulmuştur.
….İcra Müdürlüğünün 04.11.2020 tarih 2020/… sayılı dosyası Nolu Takip dosyası incelendiğinde Alacaklı (Davacı) … Ticaret A.Ş. tarafından Borçlu (Davalı) … aleyhine haciz talebiyle yürütülen takipte, borcun sebebinin cari hesap bedeli, 45.672,98 TL Katkı Payı İadesi şeklinde Takip Tutarı Alacağın tahsil tarihine kadar % 9 faizi masraf ve vekalet ücreti ile tahsili istenmiştir.
Davacı şirket tarafından … Noterliği 21.09.2020 tarih ve … yevmiye nolu ihtarname ile davalı ” … içinoluşturulan ve muhatapça yerine getirileceği taahhüt edilen kon- sept düzeni ve içeriğine uyulmaması, sözleşme hükümlerinin 3.5 ve 3.6 madde gereği işyerinde stand konumlama ve diziliş ile programa uyıdmamsı gibi konsepte/ famehise sistemine dair aykırı uygulamlar … alt franchise sözleşmesinin özellikle 3,5,6,7 ve devamı maddelerindeki yükümlülüklerin ihlali niteliğinde olup tarafımızca yapılan tüm iyiniyetli girişimlerimiz sonuçsuz kaldığından aykırılığın giderilmesi aksi halde yapılan KDV hariç 45.673.98.-TL katkı bedelinin tahsili ve doğan ve/veya doğacak her türlü zararımızın giderilmesi için hukuki yollara başvuru- tucağına 5 gün içerisinde sözleşmeye uygun hale getirilmesi aksi halde sözleşmenin haklı sebeple fesih edilecegini” içeren ihtarnamenin keşide edildiği ve davalının 28.07.2020 tarihinde tebellüğ ettiği anlaşılmıştır.
Sözleşmenin 11.1.2 maddesinde açılış desteği olarak 45.672,98-TL ödeme yapılacağı düzenlenmiştir.
Alınan 08/03/2023 tarihli bilirkişi raporunda özetle, Taraflar arasındaki 01.09.2019 tarihli F.komini alt franchise sözleşmesinin işetme faaliyetlerine katkı payı madesi olan 11.1.2 maddesi gereğince 45.672,98.-TL davacının davalıya işletme katkı payı ödemesi yapacağı imza altına alındığı, Davacı şirket tarafından … Noterliği 21.09.2020 tarih ve … yevmiye nolu ihtarname ile davalıya 28.07.2020 tarihinde tebellüğ ettiği, Davacı şirketin ticari defterinde davalının üç adet fatura toplamı 45.672,98.-TL + KDV sözleşmeye uygun olarak katkı payına ilişkin faturalara ait kaydının bulunduğu. Davacının talep edebileceği alacak tutarının; Davacı şirket 45.672,98.-TL takipteki değere göre davacının iade talep edebileceği alacak tutarı 30.682,25.-TL, davacı şirketin dava dilekçesindeki 37.597,00.-TL talebe göre davacının iade talep alacak tu-tan 25.256,95.-TL olduğu, Davacının talebinin kabul edilmesi halinde; Davacı şirket 45.672,98.-TL takipteki değere ve takip tarihine kadar davacının iade talep ede-bileceği işyeri katkı payı 30.682,25.-TL için 711,16.-TL temerrüt faizi, Davacı şirketin dava dilekçesindeki 37.597,00 TL talebe göre davacının iade talep edebileceği işyeri katkı payı 25.256.95.-TL için 585.41.-TL temerrüt faizi talep hakkı bulunduğu tespit edilmiştir.
GEREKÇE
Dava İİK 67 ve devamı maddeleri uyarınca açılan itirazın iptali istemidir.
İtirazın iptali davası, müddeabihi takip konusu yapılmış ve borçlunun itiraz etmiş olduğu alacak olan, bir eda davasıdır. Mahkemenin davanın reddi ya da kabulü yönünde verdiği karar, maddi anlamda kesin hüküm teşkil edeceğinden; davanın reddi halinde alacaklı, borçluya karşı aynı alacaktan dolayı yeni bir alacak davası açamayacağı gibi, davanın kabulü halinde borçlu da, alacaklıya karşı bir menfi tespit veya istirdat davası açamayacaktır.
Bu nedenledir ki, mahkeme itirazın iptali davasında tarafların iddia ve savunmalarını genel hükümlere göre inceleyerek, borcun varlığını ve miktarını araştırmak zorundadır.
Yasal dayanağını İİK’nın 67. maddesinden alan itirazın iptali davası, alacaklının icra takibine karşı borçlunun yaptığı itirazın iptali ile İİK’nın 66. maddesine göre itiraz üzerine duran takibin devamını sağlamayı amaçlamaktadır. Takip hukukundan doğan bu davada tespit edilecek husus, borçlunun icra takibine yapmış olduğu itirazında haklı olup olmadığının belirlenmesidir.
Taraflar arasındaki Franchise sözleşmesinde, franchise veren davacının franchise alan davalının kendi işletmesinde pazarlama hakkı tanıdığı, böylece davalı işletmesinde, davacının ticari markası, işaretleri ve sembolleri altında faaliyet gösterme imtiyazını kazanırken, davacının kendisine ait markasını kullanılmasını denetleme hakkı kazandığı görülmüştür.
Dava konusu uyuşmazlığın; taraflar arasında mevcut … AH-Franchise sözleşmesi uyarınca borçlunun iş yeri için yatırım bedeli ödeyerek ve diğer sözleşmesel sorumluluklarını davacı tarafça yerine getirilmiş olduğu iddiasına rağmen davalının sözleşmesel sorumluluklarını yerine getirmediği gibi iş yerini kapatarak faaliyetlerine son verdiği iddiası ile katkı payı bedeli alacağının tazmini istemi olduğu anlaşılmıştır.
Dosya kapsamı ile uyumlu bulunarak hükme esas alınan bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamı bir arada değerlendirildiğinde;
Taraflar arasında … Alt Franchise Sözleşmesi akdedildiği, davalının Franchise sistemi kapsamında işlettiği işletmesinde sözleşmenin 7. maddesine aykırı olarak işyerini açık ve özellikle belirtilen saatlerde açık tutmadığını, faaliyetlerini kısıtlı olarak yürüttüğünü sonrasında da işyerini tamamen kapatarak faaliyetine son verdiği bu nedenle davacı tarafça sözleşmenin 12. maddesi uyarınca tek taraflı olarak sözleşmenin fesih edildiği anlaşılmıştır.
Davalının işyeri devri yapıldığına dair savunması üzerine … şirketine yazılan yazı cevabında evraklar kendilerinde bulunmadığından gönderilmesinin mümkün olmadığı belirtilmiştir.
Sözleşmenin feshine ilişkin 12. maddede aşağıdaki düzenlemelere yer verilmiştir:
12.1: … ve/veya … ‘nın veya onunla birlikte çalışanların, yardımcılarının, işbu … ‘de belirtilen hükümlerden, yükümlülüklerden veya taahhütlerden herhangi birini yerine getirmemesi veya ihlal etmesi halinde önceden herhangi bir ihtar ve hükme gerek olmaksızın tek taraflı olarak … ‘yi feshetmeye yetkilidir.
12.3: … ve/veya … ‘nin feshinden dolayı uğradığı her türlü zarar ile birlikte yapmış olduğu her türlü mali yardım, sabit yatırım harcamaları ve dekorasyon harcamalarının tümünü …’dan talep etmeye ve kendisine verilen her türlü teminatı önceden herhangi bir ihbara gerek kalmaksızın nakde çevirerek tahsil etmeye ve her türlü yasal yola başvurma hakkını saklı tutar.
Taraflar arasında yapılan sözleşmenin 01.02.2019 tarihinde yürürlüğe girdiği ve 5 yıl için yürürlükte kalması anlaştıkları, Daha sonra bu işyerinin 03.04.2019 tarihinde … tarafından davalıya … …’a devredildiği ve bu devir işlemine … ve … tarafından muvafakat verildiği, Söz konusu devir ile … … un franchise ilişkisiııdeki tüm sorumluluğu üzerine aldığı, … …’un sözleşmedeki yükümlülüklerini yerine getirmemesi sebebiyle sözleşme 21.09.2020 tarihinde feshedildiği anlaşılmıştır.
Somut olayda davacı tarafından; davalının sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getirmediği, belli saatlerde açık tutma yükümlülüğünün ihlal edildiği gibi davalının iş yerini kapattığı (davacı tarafından sunulan fotoğraflarla sabit olmakla) ve bu kapsamda sözleşme yükümlülüklerini ihlal ettiği, davalının işyeri devri yapıldığına yönelik savunmasını belgelendiremediği (devir sözleşmesi vs.) ve bu kapsamda yazı yazılmasını istediği şirket tarafından da savunmasını destekler bir cevap sunulmaması ve Mal Müdürlüğünden gelen yazı cevabında da 31/12/2020 tarihinde mükellefiyetini sonlandırması karşısında sunulan deliller ve bilgiler doğrultusunda sözleşmenin haklı nedenle feshedildiği kanaatine anlaşılmıştır.
Taraflar arasındaki sözleşmenin 11.1.2 maddesinde açılış desteği adı altında destek olmak için toplam 45.672,98 -TL tutarında katkı ve destekte bulunacağı hüküm altına alınmış olup sözleşme süresi içerisinde işyerini kısmen veya tamamen çalıştırmaması veya sözleşmede belirtilen hükümlerden birini ihlal etmesi durumunda; sözleşmenin 7.24. maddesinde, davacı tarafından yapılan her türlü maddi yardımın, katkının ve sabit yatırım harcamaları ile dekorasyon harcamalarının tümünün faiziyle birlikte davacıya geri ödeneceği, davalı tarafından kabul ve taahhüt edilmiştir.
Sözleşme uyarınca davacı tarafından davalıya yatırım amacıyla 45672,98-TL ödeneceği hüküm altına alınmış ve bu bedelin davalıya ödendiği anlaşılmakla haklı fesih yapılması durumunda davacının bu bedelden alınan rapor doğrultusunda iade talep edebileceği miktar 30.682,25-TL olarak belirlenmekle bu kapsamda icra dosyasına yönelik itirazın kısmen iptali (icra takibinde işlemiş faiz miktarı istenmemiş olmakla) ile belirlenen bu miktar üzerinden takibin takip koşulları ile devamı gerektiği alacağın yargılamayı gerektirmesi nedeni ile icra inkar tazminat talebinin reddine karar vermek gerektiği kanaatine varılarak aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile, davalının …. İcra Dairesinin 2020/… Esas sayılı dosyasına yaptığı itirazın KISMEN İPTALİNE, 30.682,25-TL asıl alacak üzerinden TAKİBİN DEVAMINA,
2-İcra inkar tazminatı talebinin REDDİNE,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Kanunu Genel Tebliği gereğince hesap olunan 2.095,90-TL karar ve ilam harcının davacı tarafından peşin yatırılan harçtan mahsubu ile eksik kalan 1.544,27-TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
4-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 18/A-13 maddesinin “…Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen ve taraflarca karşılanan arabuluculuk ücreti, yargılama giderlerinden sayılır…” hükmü gereği 1.320,00-TL’sı arabuluculuk ücretinin davalıdan tahsili ile Hazineye gelir kaydedilmesine,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 9.200,00-TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 9.200,00-TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan ilk gider, tebligat ve müzekkere gideri, bilirkişi ücreti, olmak üzere toplam 3.773,83-TL yargılama giderinin kabul-ret oranına göre 2.534,88 TL sinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
7-HMK. 333. md. uyarınca davacı tarafından yatırılan gider avansından bakiyesinin kararın kesinleşmesi sonrası davacıya iadesine,
Dair, kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde … Mahkemesine istinaf nezdinde istinafı kabil olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 25/04/2023

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır

*Bu evrak 5070 Sayılı Kanun hükümlerine uygun olarak elektronik imza ile imzalanmıştır.*