Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 15. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/771 E. 2023/226 K. 09.03.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/771 Esas
KARAR NO : 2023/226
DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 21/11/2019
KARAR TARİHİ : 09/03/2023

Mahkememizde görülen Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ
DAVA /Davacı vekili mahkememiz 2019/… esas sayılı dosyasına sunmuş olduğu dava dilekçesinde ve özetle;
Müvekkili şirketin fotoğraf ve hediyelik eşya alanında faaliyet gösterdiğini, davalı taraf ile … Belediyesine ait … … ve Eğitim Kampüsünde bulunan hediyelik eşya dükkânı ve fotoğraf dükkânını kiralanması için sözleşmeler imzalandığını,
Sözleşme kapsamında fotoğraf dükkânı için ciro 15.000 TL’nin altında kalması durumunda 15.000 TL bedel müvekkile ödendiğini, cironun 15.000 TL’yi aşması halinde ise aşan miktarın %20 si kira bedeli olarak davalı tarafa ödenmekte olduğunu, müvekkilinin belirli bir ciro kazancının davalı tarafça taahhüt edildiği,
Hediyelik eşya dükkânında ise 15.000 TL barajı olmaksızın kira ödemesi yapılmaktadır. Müvekkil şirket her ay cironun %15’nin davalı tarafa kira bedeli olarak ödemekteydi. Hediyelik eşya dükkânında ciro 15.000 TL’yi geçmemesi halinde davalı tarafça müvekkile bir ödeme yapılmamaktaydı. Hediyelik eşya dükkânında herhangi bir ciro bedeli taahhüt edilmediği,
Fotoğraf dükkânı sözleşmesi 5 yıl süreli hediyelik eşya dükkânı sözleşmesi ise 3 yıl süreli olup bu sürenin bitiminden önce fesih edilmesi durumunda her bir sözleşme için aylık 15.000 TL toplamda 30.000 TL cezai şart ödenmesine dair hüküm bulunduğu,
Müvekkili şirketin sözleşmedeki tüm yükümlülüklerini yerine getirdiğini, davalı tarafça hiçbir tanıtım, reklam vb faaliyetler yapılmadığı için ciroların düştüğünü, davalı tarafça ilk aylarda okullarda tanıtım yapıldığını ve büyük bir sirkülasyon sağlanmış ancak sonrasında yönetimin değişmesi ile bu reklam, tanıtım kampanyasına son verildiği,
… Noterliği’nin 07/08/2019 tarih … yevmiye numaralı ihtarı ile sözlü talebin yazılı olarak bildirilmesi, tadilat var ise proje ve belgelerin tarafımıza verilmesi talep edilmiş ancak bu ihtara rağmen hiçbir bildirim yapıldığını
Müvekkili ile davalı taraf arasında akdedilen iki sözleşme de haksız ve mesnetsiz şekilde feshedilerek müvekkilin zarara uğramasına sebebiyet verildiğini,sözleşmeler incelendiğinde görüleceği üzere işverenin sorumluluğu başlığı altında yapılan incelemede süresinden önce fesih halinde kalan aylar için aylık 15.000 TL cezai şart ödenmesinin kararlaştırıldığını, Her bir sözleşme için her bir ay için 15.000 TL olmak üzere toplam 30.000 TL cezai şartın müvekkile ödenmesi gerektiğini belirterek ;
Fazlaya dair hakları saklı kalmak şartı ile şimdilik 10.000 TL cezai şart ve 1.000 TL maddi tazminatın davalıdan tahsili ile tüm yargılama gideri ile vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesini talep ettiği ve dava etmiştir.
Davacı vekili 24/01/2023 tarihli ıslah dilekçesi ile , cezai şart taleplerini 1.110.000,00 TLye yükselttiklerini bildirmiştir.
CEVAP /Davalı vekili mahkememiz 2019/… esas sayılı dosyasına sunmuş olduğu cevap dilekçesinde ve özetle;
Müvekkili şirket ile davalı arasında 23.09.2017 tarihinde … … kapsamında gelen ziyaretçilerin hatıra amaçlı dijital fotoğraflarının ve/veya videolarının en yüksek kalitede çekilmesi, baskı yapılması, çerçevelenerek ziyaretçiye teslim e\dilmesi ve hediyelik eşya satım konu¬sunda ekte sunulu kiralama sözleşmeleri imzalandığını
Fotoğraf çekimine ait olan sözleşmeye göre cironun KDV hariç ilk 15.000-TL’lık operasyon bedeli ayrıldıktan sonra bu meblağın üzerine yapılan cironun % 20’si müvekkili şirkete ödeneceğini, sözleşmede, bahsedilen bu 15.000-TL’lık operasyon bedelinin bu rakamın altında kalması halinde altında kalınan bedelin ve sözleşme üç yıllık olmasına rağmen taahhüt edilen 60 aylık kira süresinin azalması durumunda da kalan süre için her ay 15.000-TL’nın davalıya ödenmesi verilmiş ve aylık 15.000-TL. cezai şart konduğunu
Davalı ile imzalanan bu sözleşme kamu yararı gözeten bir şirket olan müvekkili şirketi tamamen zarara uğratmak amacıyla yapılmış olup müvekkili şirkette yönetimin değişmesi sebebi ile sözleşme içeriği sonradan öğrenildiğini,
Sözleşmelerde Tefe Tüfe artışı şeklinde bir madde bulunmamasına rağmen davacı her yıl ayrıca böyle bir artış da yapmış ve son aylarda davacıya ödenen para aylık 21.024.08- TL’na ulaştığı,
Davacı ile aynı sözleşmeden kaynaklı … Asliye Ticaret Mahkemesinin 2019/ … E. sayılı dosyası ile de davamız devam etmektedir. Bunun dışında davacı … İcra Müdürlüğünün 2019/… E. sayılı dosyası ile de icra takibi başlatıldığını,
Müvekkili şirket %96 hissesi … Belediyesine ait olan kamu kurumu niteliğinde bir şirket olduğunu, kamunun malını zarara uğratmama tüm Yönetim Kurulunun ilk amacı vc görevi olduğunu, yönetim Kurulunun bu zararı görerek devam ettirmesi aslında görevi kötüye kullanmak anlamına geleceğini, belirterek ; davanın reddine karar verilmesini, her türlü yargılama gideri ile ücreti vekaletin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini, aksi kanaatte sözleşme cezai şartlarından tenkise karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava hizmet sözleşmesinden kaynaklanan cezai şart ve maddi tazminat istemine ilişkindir.
Mahkememizce 2019/… esas 2020/… karar sayılı ve 15/09/2020 tarihli; taraflar arasındaki temel ilişki kira akdi olduğundan mahkememizin görevsizliği ile davanın usulen reddine karar verilmiştir.
… Sulh Hukuk Mahkemesinin 2020/ … esasına kayıt edilen dava dosyasında 2020/ … karar sayılı 20/11/2020 tarihli karşı görevsizlik kararı verilmiş,
… Mahkemesi … Hukuk Dairesi 2021/… Esas 2021/… karar sayılı 10/11/2021 tarihli kararı ile alacağın hizmet alım sözleşmesinden kaynaklanan cezai şart ve maddi tazminat istemine ilişkin olduğunu belirterek uyuşmazlığın Asliye Ticaret Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerektiğine karar vermiştir.
Dava dosyası mahkememizin 2021/… Esasına kaydedilmiştir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık 22/02/2022 tarihli ön inceleme duruşmasında;
” Taraflar arasında mevcut hediyelik eşya satış ve fotoğraf dükkan kiraları sözleşmesinin davalı tarafça haksız fesih edilmesi nedeniyle her iki sözleşmede mevcut cezai şart ödemesi ile uğranılan zararın tazmini talebi olduğu, davacının davalıdan alacağı olup olmadığı varsa miktarı noktasında toplandığı ” şeklinde tespit edilmiştir.
Mahkememiz dosyasında taraflarca bildirilen deliller toplanmış, davalı şirket ticari defterleri … Asliye Ticaret Mahkemesinin 2022/… talimat sayılı dosyasında incelenmiş, SMM bilirkişi … ‘ın 13/06/2022 tarihli bilirkişi raporu alınmıştır.
Davacı tarafın ticari defter ve kayıtları YMM Dr. … tarafından incelenmiş , 02/11/2022 tarihli bilirkişi raporu alınmıştır.Alınan bilirkişi raporundaki tespitler hükme esas alınmıştır.
Davacı … ‘ya ait 2017, 2018 ve 2019 yıllarına ait ticari defterlerinin açılış ve kapanış tasdiklerinin zamanında yapıldığı, bu nedenle, 6102 sayılı Kanunun 64.Maddesi ve 6100 sayılı HMK’nın 222.Maddesi de göz önüne alınarak, takdiri Sayın Mahkemeye ait olmak üzere, 2018 ve 2019 yıllarına ait ticari defterlerin sahibi lehine delil olma vasfına haiz olduğu,
Taraflar arasında 2 adet sözleşmenin olduğu, bunların;
1.Sözleşme 23.09.2017 tarihli “… … ve eğitim kampüsü kapsamında – gelen ziyaretçilerin hatıra amaçlı dijital fotoğraflarının ve/vcva videolarının en yüksek kalitede çekilmesi, baskısının yapılması ve kurumsal kimliğe uygun çerçeve edilerek ziyaretçiye teslim edilmesi”
Bu sözleşmenin3. Maddesinde; ” İş bu sözleşmenin süresi imza tarihinden itibaren 3 (üç) yıldır, süre bitimine 2 av kala taraflardan biri fesih bildiriminde bıılunmamışsa sözleşme aynı şartlarda 2 ‘şer (ikişer) yıl uzar. “
Bu sözleşmenin 5. Maddesinde; “işverenin sorumluluğu; işveren yükleniciye 60 ay kiracı olarak kalmasını taahhüt eder. İşverenin kiracıya taahhüt ettiği 60 aylık kiralama süresinde azalma olması durumunda, işverenin eksik gerçekleşen her ay için 15.000.00.-TL cezai şart ödemeyi kabul ve taahhüt eder” hükmü bulunduğu
2. Sözleşme 23.09.2017 tarihli ” … … ve eğitim kampüsü kapsamında ” gelen ziyaretçilerin hediyelik eşya satışı” yüklenici tarafından yapılması “
Bu sözleşmenin3. Maddesinde; ” İş bu sözleşmenin süresi imza tarihinden itibaren 3 (üç) yıldır, süre bitimine 2 av kala taraflardan biri fesih bildiriminde bıılunmamışsa sözleşme aynı şartlarda 2 ‘şer (ikişer) yıl uzar. “
Bu sözleşmenin 5. Maddesinde; “işverenin sorumluluğu; işveren yükleniciye 60 ay kiracı olarak kalmasını taahhüt eder. İşverenin kiracıya taahhüt ettiği 60 aylık kiralama süresinde azalma olması durumunda, işverenin eksik gerçekleşen her ay için 15.000.00.-TL cezai şart ödemeyi kabul ve taahhüt eder” hükmü bulunduğu
Davalı tarafın … Noterliğinin … yevmiye 24.07.2019 tarihli ihtarnamesinde “Tarafınızla şirketimiz arasında 23.09.2017 tarihinde … … kapsamında gelen ziyaretçilerin hatıra amaçlı dijital fotoğraflarının ve/veya videolarının en yüksek kalitede çekilmesi, baskı yapılması, çerçevelenerek ziyaretçiye teslim edilmesi konusunda kiralama sözleşmesi imzalanmıştır. Sözleşme maddeleri şirketimizi ağır zarara uğratmış ve uğratmaktadır.Bu sebeple, şirketimizi ağır zarara uğratan iş bu sözleşmeyi feshedeceğimizi … … nde bulunan ekipmanlarınızı almanızı ve yeri tahliye etmenizi ihtaren bildiririz.” gerekçesiyle her iki sözleşmeyi de fesih ettiği
Davacı tarafın … Noterliğinin … yevmiye 26.08.2019 tarihli ihtarnamesinde “24.08.2019 tarihinde işyerine gelen ilgili personel içeri alınmamış..” şeklinde açıklamada bulunduğu, kiralanan yerin 24/08/2019 tarihinde tahliye edilerek sözleşmenin sona erdiği anlaşılmıştır.
Davalı tarafın sözleşmenin 3 yıllık süresinin 22.09.2020 tarihinde bitecek olmasına rağmen 13 ay önce fesih bildiriminde bulunduğu, fesih gerekçesi olarak bildirilen Sözleşme maddeleri şirketimizi ağır zarara uğratmış ve uğratmaktadır beyanının basiretli tacirin ileri sürebileceği bir neden olmadığı, davalı feshinin haksız olduğu anlaşılmıştır.
Mahkememizce 24.08.2019 fesih tarihinden sözleşmenin sona ereceği 22.09.2020 tarihleri arası için bakiye kalan 13 aylık süre için davacının 2 adet sözleşme için isteyebileceği ceza şart miktarı
Sözleşme İmza Tarihi 23.9.2017
Sözleşme Süresi 3 yıl x 365 gün 1095
Sözleşmeye Göre Süre Sözleşme Sonu 22.09.2020
Sözleşme Fesih Tarihî 24.08.2019
Kalan Süre Gün 395
Kalan Süre Ay 13
Sözleşmedeki Cezai Şart
15.000.-TL x 1.söz.15.000+ 2.söz.15.000 30.000
Cezai Şart toplam TL 390.000,00 TL olarak hesaplanmıştır.
Davacı vekili 24/01/2023 tarihli ıslah dilekçesi ile sözleşme süresini 60 ay üzerinden kabul ederek, cezai şart taleplerini 1.110.000,00 TLye yükselttiklerini bildirmiştir.
Mahkememizce 390.000,00 TL üzerinden davanın kısmen kabulüne karar vermek gerekmiştir.
Davacı taraf her ne kadar … Noterliğinin … yevmiye 26.08.2019 tarihli ihtarnamesinde cezai şartın hesabına ödenmesini istemiş isede ödenmesini istediği cezai şart miktarı kesin ve açık şekilde belirleyip bildirmemiştir. Bu nedenle davalının temerrüdünün başlaması için yasal koşulların tamamlanmadığı takdir edilmiş, davacının ıslah dilekçesi ile istediği faiz talebi 10.000 TL için dava tarihinden, 380.000 TL için ıslah tarihinden itibaren olacak şekilde hükme bağlanmıştır.
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
H Ü K Ü M /
1-10.000 TL cezai şartın dava tarihinden itibaren en yüksek banka mevduat faiziyle davalıdan alınıp davacıya verilmesine
380.000 TL cezai şartın 24/01/2023 ıslah tarihinden itibaren en yüksek banka mevduat faiziyle davalıdan alınıp davacıya verilmesine
Davacının cezai şartta fazlaya ilişkin istemi ile 1.000 TL maddi tazminat taleplerinin reddine
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Kanunu Genel Tebliği gereğince hesap olunan 26.640,90 TL harçtan peşin alınan 18.973,86 TL harcın mahsup edilerek 7.667,04 TL bakiye ilam harcının davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
3-Arabulucu Ücret Kararı gereği Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00.-TL’nin davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
4-Davacı vekili vekil ile temsil edildiğinden davanın kabul nispetine göre yürürlükte olan AAÜT gereğince hesaplanan 57.600,00 TL ücreti vekaletin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Davalı vekil ile temsil edildiğinden davanın ret nispetine göre yürürlükte olan AAÜT gereğince hesaplanan 97.310,00 TL nispi ücreti vekaletin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan 19.018,26 TL ilk gider, 2.373,00 TL tebligat ve müzekkere gideri, bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 21.391,26-TL yargılama giderinden kabul nispetine göre 19.851,27 TL ‘sinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
Davalı tarafından yapılan 107,00 TL yargılama giderinden ret nispetine göre 69,44 TL sinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine
6-HMK. 333. md. Uyarınca taraflarca yatırılan gider avansından bakiyesinin kararın kesinleşmesi sonrası ilgili taraflara iadesine,
E duruşma ile katılan Davacı vekili Av. … ve e duruşma ile katılan Davalı vekili Av. … ‘un yüzüne karşı , gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde … BAM da istinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.09/03/2023

Başkan …
¸e-imzalıdır
Üye …
¸e-imzalıdır
Üye …
¸e-imzalıdır
Katip …
¸e-imzalıdır