Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/461
KARAR NO: 2021/913

DAVA : İtirazın İptali (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 13/01/2017
KARAR TARİHİ : 16/11/2021
Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;

DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davalı şirket ile müvekkili şirket arasında İstanbul ili, Sefaköy ilçesi, … Mah., … Karayolu, Beşyol otobüs durağı, …Sok. No:.. adresindeki servis ile ilgili olarak 17.02.1999 başlangıç tarihli Bayilik Anlaşması akdedildiğini, davalı şirket yükümlülüklerine karşılık yıllık 15 ton asgari alış taahhüdünü yerine getirmemek ve münhasırlık şartını ihlal ederek başkaca marka madeni yağlar kullanmak suretiyle bayilik anlaşması hükümlerini ihlal ettiğini, Küçükçekmece … Sulh Hukuk Mahkemesinin … D.İş. sayılı dosyasından yapılan tespit neticesinde düzenlenen bilirkişi raporunda da davalı şirketin müvekkil şirket dışında başkaca şirketlerden madeni yağ alımında bulunduğunu, bu madeni yağların satışının ve teşhirinin gerçekleştirdiğinin tespit edildiğini, Davalı tarafın eylemleri nedeniyle, müvekkil şirket tarafından keşide edilen Kadıköy … Noterliğinin 06.01.2006 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile davalı tarafa kar kaybının, cezai şartın ödenmesi ve kendisine münhasıran serviste kullanılmak üzere ariyet olarak verilen teçhizat ve ekipmanların iadesi hususları ihtar olunmuşsa da, davalı şirket bu hususlarda bir girişimde bulunmadığını, İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. (Eski Esas İstanbul … Asliye Ticaret …) sayılı dosyasından ikame edilen 25.000.-USD cezai şart alacaklarının şimdilik 5.000.-USD sinin, 177.000.USD kar mahrumiyeti alacaklarının şimdilik 5.000.-USD sinin, yabancı paraya işletilecek en yüksek mevduat faizi ile birlikte davalından tahsiline, davalıya ariyet olarak bırakılan demirbaşların müvekkil şirkete iadesine, iadesinin mümkün olmaması halinde ariyet demirbaşların bedeli olan 65.894,-USD’nin yabancı paraya uygulanacak en yüksek faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi talep ettiklerini,
Ayrıca Davalı şirket ile müvekkil şirket arasında İstanbul ili, Güngören ilçesi, …mevkiine kain Tapu siciline … pafta …parsel de kayıtlı 3000 m2 kapalı servis alanına sahip servis ile ilgili olarak 05.08.1998 başlangıç tarihli Bayilik Anlaşması akdedildiğini, ancak davalı yükümlülüklerine karşılık yıllık 15 ton asgari alış taahhüdünü yerine getirmemek suretiyle bayilik anlaşması hükümlerini ihlal ettiğini, bunun üzerine İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesinin…E. sayılı dosyasından ikame edilen davda fazlaya dair tüm hakları saklı kalmak kaydıyla; 25.000.-USD cezai şart alacağının 5.000.- USD sinin, 180.000.USD kar mahrumiyeti alacaklarından 5.000.-USD sinin, yabancı paraya işletilecek en yüksek mevduat faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi talebiyle dava ikame ettiklerini, iş bu davanın İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesinin …E. sayılı dosyası ile birleştiğini,
İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesinin …E. sayılı dosyasından tesis edilen 24.06.2013 tarihli karar ile davada davanın kısmen kabulü ile; Asıl davada; 25.000,00 USD cezai şart alacağının fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla 5.000,00 USD’sinin 20.01.2006 tarihinden itibaren değişen oranlarda USD faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, Birleşen davada; Asıl davada; 25.000,00 USD cezai şart alacağının fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla 5.000,00 USD’sinin 20.01.2006 tarihinden itibaren değişen oranlarda USD faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verildiğini, kararın cezai şart talepleri yönünden kesinleştiğini, sadece kar mahrumiyeti talebi yönünden bozulduğunu, davalarda saklı tutulan cezai şart alacaklarının toplamı olan 40.000,00 USD’nin, temerrüt tarihinden takip tarihine kadar yabancı paraya işlemiş mevduat faizi olan 17.690,96 USD’nin tahsili talebi ile davalı şirket hakkında İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün …E. sayılı dosyasından takip başlattıklarını, ancak davalının yetki ve zamanaşımı yönünden itirazı üzerine takibin durduğunu, yetki itirazının haksız ve hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, taraflar arasında akdedilen Bayilik Anlaşmalarında ihtilafların hallinde İstanbul Mahkeme ve İcra Daireleri yetkili kılındığını, bu nedenlerle davanın kabulü ile fazlaya dair tüm hakları saklı kalmak kaydıyla, Davalının itirazın iptaline, takibin devamına, asıl alacak tutarı olan 40.000,00 USD’ye takip tarihinden itibaren yabancı paraya işleyecek en yüksek mevduat faizi oranında faiz işletilmesine, davalının dava konusu edilen tutar yönünden %20’den aşağı olmamak üzere inkar tazminatına mahkum edilmesine karar verilmesini talep etmiştir.

CEVAP :
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacı tarafından, müvekkil ile aralarında yapılan sözleşmeler ile oluşan kazanç kaybı ile birlikte cezai şart talep ettiğini, davacının ihtarnamelere konu taleplerini kısmi davalar şeklinde yargıya taşıdığını, 13.07.2000 tarihli sözleşmeye ilişkin dava İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesinde görüldüğünü ve davacı taleplerinin kabulü şeklinde karar tesis edildiğini, İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 10.12.2012 tarih … Esas-… Karar Sayılı kararı temyiz edildiğini, Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 09.10.2014 tarih 2013/8668 Esas- 2014/15289 Karar sayılı ilamı ile kararı bozduğunu ve yargılamaya devam edildiğini, yeni esas davacı tarafından takip edilmediğini ve davanın açılmamış sayılmasına karar verildiğini, 05.08.1998 tarihli ve 17.02.1999 tarihli sözleşmelere ilişkin davaların birleştirildiğini ve İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin… Esas Sayılı Dosyasındaki yargılama sonunda da davacı taleplerinin kabulü şeklinde karar tesis edildiğini, kararı temyiz ettiklerini,
İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin kararının Yargıtay 19. Hukuk Dairesi Başkanlığı tarafından onandığını, 11. Hukuk Dairesi kararı ile 30.01.2013 tarihli 2012/19670 E-2013/171 K Sayılı Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı da sunularak yapılan karar düzeltme talebi üzerine bu defa 19. Hukuk Dairesi. THK’nın 2. Maddesi gereği, fesih tarihi öncesine ilişkin olarak karar talep edilemeyeceği, fesih sonrası için aynı şartlarla yeni bayilik ilişkisi tesisi için gerekli makul sürenin araştırılması gerektiği… gerekçesi ile kararı bozduğunu, ancak TMK 2. Maddesini cezai şart için düşünmediğini, iş bu davanın konusu 05.08.1998 ve 17.02.1999 tarihli sözleşmelerden kaynaklanan cezai şart talebine ilişkin olduğunu, davacının davasının dayanağını oluşturan Yargıtay 19. Hukuk Dairesi nin 23.05.2016 tarih 2016/2825 Esas-2016/9158 Karar Sayılı Kararının dairenin kendi kararlarına da 11. Hukuk Dairesi’nin kararlarına da, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun kararlarına da TMK Madde 2’ye ve bu konudaki içtihadı birleştirme kararlarına da aykırı olduğunu, Dairelerin kendi içinde çelişkili kararları, dairelerin birbirleri ile çelişkili kararları ve dairelerin Hukuk Genel Kararı kararlarına aykırı ve çelişkili kararları adil yargılanma ilkesinin ihlali olduğunu, bu nedenler ile davanın reddine, takibin iptaline,
Davacının sözleşmeleri 06/01/2006 tarihinde feshettiğini, davacının fesih iradesini ortaya koyduğu tarihin 06/01/2006 olduğunu, fesih iradesinin notere açıklandığı tarihin fesih tarihi olduğunu, davacının iddia ettiği gibi tebligatın müvekkiline varması ile borcun muaccel olmadığını, borcun muaccel olmasının davacının değişik dosyasından yaptırığı tespitin müvekkiline bildirdiği tarih olduğunu, fesih ihtarının müvekkiline vardığı tarihin ise temerrüt tarihi olduğunu, borcun muaccel olması için ihtar şartının da gerekmediğini, bu sebeplerle davacı taleplerinin zamanaşımına uğradığını, bu sebeple zamanaşımı sebebiyle de davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE:
Dava İİK 67 ve devamı maddeleri uyarınca açılan itirazın iptali istemidir.
Dava konusu uyuşmazlık, Taraflar arasında mevcut bayilik sözleşmesi uyarınca davalının sözleşme gereği taahhüt ettiği edimini yerine getirmemesi nedeniyle sözleşmeden kaynaklanan cezai şart ve faiz bedeline dayalı takip nedeni ile davacının davalıdan alacağı bulunup bulunmadığı noktasında toplandığı görüldü.
Mahkememizce 13/10/2020 tarih … esas … karar sayılı karar ile;
“Davanın Zamanaşımı nedeniyle REDDİNE” dair karar verilmiştir.
Mahkememiz kararının davacı vekilince istinaf edilmesi üzerine dosya Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmiş,
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi 10/06/2021 tarih 2021/672 esas 2021/892 karar sayılı ilamında; “….Somut olayda davaya konu takip taraflar arasında imzalanmış bulunan bayilik anlaşmasının feshi nedeniyle sözleşmenin 7. Maddesinin B ve C bentlerinde öngörülen kar kaybı ve cezai şart alacaklarının tahsili talebine ilişkindir.
Davacı, mahkemenin de kabulünde olduğu üzere söz konusu bayilik sözleşmelerini 06/01/2006 tarihinde keşide ettiği ihtarname ile tek taraflı olarak feshetmiştir. Anılan fesih ihtarnamesi muhatap davalıya 16/01/2006 tarihinde tebliğ edilmiştir. İhtarnamede de belirtildiği üzere bayilik sözleşmeleri muhataba ulaştığı tarih itibarıyla feshedilmiş olup, sözleşmede ödeneceği kararlaştırılan cezai şart ve kar kaybı alacakları bu tarih itibarıyla muaccel olmuştur.
TBK’nın 146. Maddesine göre aksine hüküm bulunmadıkça her alacak on yıllık zaman aşımına tabidir.
Buna göre takibe ve davaya konu alacaklar için zaman aşımı süresi 16/01/2006 tarihinde başlamış olup (TBK 151/1) takip tarihi itibarıyla 10 yıllık zaman aşımı süresi dolmamıştır.
İlk derece mahkemesince davanın zaman aşımı nedeniyle reddine karar verilmesi hatalı olmuştur.
Mahkemece yapılacak iş davalının zaman aşımı itirazının reddi ile davaya konu uyuşmazlık konusunda tarafların göstermiş oldukları delillerinin toplanarak oluşacak sonuca göre karar vermek olmalıdır.
“Sonuç itibariyle; ilk derece mahkemesince uyuşmazlığın giderilmesi için gerekli ve esasa etkili olan delillerin toplanmamış ve değerlendirimemiş olması nedeniyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’ nın 353/1-a-6. maddesi gereğince kabulüne, mahkeme kararının kaldırılmasına, yukarıda belirtildiği şekilde işlem yapılarak oluşacak sonuca göre karar verilmek üzere dosyanın mahkemesine gönderilmesi gerektiği..” gerekçesi ile mahkememiz kararını kaldırmıştır.
Mahkememizce kaldırma kararı doğrultusunda yargılamaya devam edilmiştir.
Dosya kapsamı değerlendirildiğinde;Dava, akaryakıt bayilik sözleşmesinin feshinden kaynaklı cezai şart ve kar kaybı alacağının tahsili için yapılan takibe itirazın iptaline ilişkindir.
Davacı vekili, taraflar arasında imzalanan akaryakıt bayilik sözleşmelerinin davalının sözleşmeye aykırı eylemleri nedeniyle müvekkilince tek taraflı olarak feshedildiğini, sözleşme gereğince cezai şart ve kar kaybı alacaklarının doğduğunu, sözleşmenin feshinden sonra cezai şart alacakları ile kar kaybı alacakları ve ariyetlerin iadesi talebiyle kısmi dava açtıklarını, cezai şart alacakları yönünden kısmi davalarının kesinleştiğini, bu davalarda talep etmedikleri cezai şart ve kar kaybı alacaklarının tahsili için yaptıkları takibe davalının haksız itiraz ettiğini belirterek itirazın iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Taraflar arasında, 05/08/1998 ve 17/02/1999 başlangıç tarihli ve 10 yıl süreli akaryakıt bayilik sözleşmesi imzalandığı, anılan sözleşmelerin davacı tarafça 06/01/2006 tarihli ve davalıya 16/01/2006 tarihinde tebliğ edilen ihtarname ile tek taraflı olarak feshedildiği, anılan sözleşmelerin 7/C bendinde sözleşmenin feshi halinde cezai şart ödeneceğinin kararlaştırıldığı, davacının sözleşmede öngörülen cezai şart alacağının tahsili ile sözleşmenin feshi nedeniyle kar kaybı alacakları için davalı hakkında İstanbul … İcra Müdürlüğününü … E. Sayılı dosyası ile 15/01/2016 tarihinde takip başlattığı, davalının süresinde takibe itirazı üzerine takibin durduğu uyuşmazlık konusu değildir.
Küçükçekmece … Sulh Hukuk Mahkemesinin … D.İş. sayılı dosyasında yapılan tespit neticesinde düzenlenen bilirkişi raporunda da davalı şirketindavacı şirket dışında başkaca şirketlerden madeni yağ alımında bulunduğu, bu madeni yağların satış ve teşhirini gerçekleştirdiğinin tespit edilmesi neticesinde davalı tarafın eylemleri nedeniyle, davacı şirket tarafından keşide edilen Kadıköy … Noterliğinin 06.01.2006 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile davalı tarafa kar kaybının, cezai şartın ödenmesi ve davalıya münhasıran serviste kullanılmak üzere ariyet olarak verilen teçhizat ve ekipmanların iadesi hususları ihtar olunduğu, sonrasında İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. (Eski Esas İstanbul… Asliye Ticaret …) sayılı dosyası ile fazlaya dair haklar saklı kalmak kaydıyla; 25.000.-USD cezai şart alacağının şimdilik 5.000.-USD si, 177.000.USD kar mahrumiyeti alacağının şimdilik 5.000.-USD sinin tahsılı için dava açıldığı,
İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesinin…E. sayılı dosyasından ikame edilen davda fazlaya dair tüm haklarımız saklı kalmak kaydıyla; 25.000.-USD cezai şart alacağımızın şimdilik 5.000.- USD sinin, 180.000.USD kar mahrumiyeti alacağımızın şimdilik 5.000.-USD sinin, yabancı paraya işletilecek en yüksek mevduat faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi talebiyle dava ikame edilmiş olup iş bu dava İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesinin …E. sayılı dosyası ile birleştirilmesine karar verildiği, İstanbul …Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı dosyası üzerinden yapılan yargılama neticesinde 24.06.2013 tarihli karar ile davada davanın kısmen kabulü ile; Asıl davada; 25.000,00 USD cezai şart alacağının fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla 5.000,00 USD’sinin 20.01.2006 tarihinden itibaren değişen oranlarda USD faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, Birleşen davada; Asıl davada; 25.000,00 USD cezai şart alacağının fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla 5.000,00 USD’sinin 20.01.2006 tarihinden itibaren değişen oranlarda USD faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiş olup, karar cezai şart talepleri yönünden kesinleştiği, kar mahrumiyeti talebi yönünden bozulduğu görülmüştür.
Dava İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesinin… E. sayılı dosyası üzerinden yapılan yargılama neticesinde 24.06.2013 tarihli karar ile davada davanın kısmen kabulü ile; Asıl davada; 25.000,00 USD cezai şart alacağının fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla 5.000,00 USD’sinin 20.01.2006 tarihinden itibaren değişen oranlarda USD faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, Birleşen davada; Asıl davada; 25.000,00 USD cezai şart alacağının fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla 5.000,00 USD’sinin 20.01.2006 tarihinden itibaren değişen oranlarda USD faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verildiği iş bu davanın kesinleşen İstanbul… Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı dosyası ile açılan davanın ek davası mahiyetinde olup burada asıl ve birleşen dava ile hükmolunan toplam 10000 USD dışında tespit olunan bilirkişi raporu ile tespit olunarak kesinleşen asıl ve birleşen davadaki toplam 50.000 USD cezai şart alacağından bakiye 40.000 USD aa ve 40.000,00 USD cezai şart alacağı için, 20.01.2006 temerrüt tarihinden 24.06.2013 karar tarihine kadar işlemiş faiz tutarının 28.140,71 USD olarak hesaplanmasına karşın, davacının takipte işlemiş faiz talebinin17.690,96 USD olduğu kısmın tahsili için başlatılan takibe yönelik itirazın iptaline karar vermek gerekmiş,
Anılan durum karşısında takip konusu alacağın likit ve hesap edilebilir nitelikte olması nedeniyle davalı-borçlunun İİK’nın 67/2. maddesine göre hükmolunan alacağın %20 oranı üzerinden hesaplanan icra inkar tazminatından da sorumlu olması gerektiği hususu da göz önünde bulundurularak aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın KABULÜ ile İstanbul … İcra Müdürlüğünün… E sayılı dosyası ile başlatılan cezai şart bedeli alacağı ve faizine yönelik itirazın iptali ile takibin 40.000 USD cezai şart bedeli ve 17.690,96 USD işlemiş faiz üzerinden takip koşulları ile devamına,
2-Davalının likid ve muaccel alacağa itirazı ile takibin durmasına sebebiyet verdiği görülmekle talep olunan alacağın takip tarihindeki TL karşılığı olan 174.803,61 TL’nin %20 si olan 34.960,80 TL icra inkar tazminatının davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesap olunan 15.194,81-TL nispi karar harcından davacı tarafından peşin yatırılan 2.660,03-TL harcın mahsubu ile bakiye 12.534,78-TL harcının davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 24.020,73-TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan 2.691,43-TL ilk gider, 1.600-TL bilirkişi, 181-TL tebligat ve müzekkere gideri olmak üzere toplam 4.472,43-TL Yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-HMK. 333. md. uyarınca davacı tarafından yatırılan ve bakiye kalan gider avansının kararın kesinleşmesi sonrası talebi halinde davacıya iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf nezdinde temyizi kabil olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.16/11/2021

Katip
¸e-imzalıdır

Hakim
¸e-imzalıdır