Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/395 Esas
KARAR NO : 2023/365

DAVA : Tazminat (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 11/06/2021
KARAR TARİHİ : 13/04/2023

Mahkememizde görülen davanın yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ
DAVA /Davacı vekili dava dilekçesinde ve özetle;
Müvekkilinin 2018 tarihinde davalı ile 10 sene için acentelik sözleşmesi imzaladığını müvekkilinin 25.01.2018 tarihinden bu yana … acentesi olarak …, … ve …’de para transfer işlemleri gerçekleştirdiğini, Davalı … nin hiç bir sebep ve gerekçe göstermeden müvekkilinin tüm ekranlarını 23.12.2020 tarihinde kapattığını, ekranların açılması için 25.12.2020 tarihinde davalıya ihtarname gönderildiğini, davalının 31.12.2020 tarihinde sözleşmeyi feshettiğine dair ihtarname gönderdiğini, müvekkilinin …’nin istediği tüm taşınır ve sistem gereksinimlerini iade ettiğini, ardından davalıya sözleşmeyi haksız bir şekilde feshetmesi, ahde vefaya uymaması ve gelecek hamlelerinin öngörülememesi nedeniyle müvekkilinin rekabet sözleşmesiyle bağlı olmadığına dair bir ihtarname gönderildiğini,
Aylık 3000 kişilik müşteri portföyünün müvekkili aracılığıyla …’ye kazandırıldığını, müvekkilinin davalı ile komisyon usulüyle çalıştığını, son aylarda … ve … şubelerinde aylık 500.000,00 USD miktarlı işlem gerçekleştirildiğini,
Müvekkilinin sözleşmenin geçerliliğine olan güvenle harcama ve masraflar yaptığını, ifa borcunu yerine getirebilmek için …, … ve …’da acentelikler açtığını, iş yerleri için kira, tabela ve taşınmazı kullanıma uygun hale getirmek üzere giderleri oluştuğunu, … ve … için aylık 5.000,00’er TL , Trabzon için 1.000,00 TL ‘lik kira sözleşmesi yapıldığını, menfi zarar başlığı altında bunların istendiğini,
Sözleşmenin ifa edilebilmesi için bu iş yerlerinde personel istihdam edildiğini, sözleşmenin haksız feshiyle personelin boşa çıktığını, işten çıkarma yasakları nedeniyle personelin iş sözleşmelerinin SGK nezdinde feshinin gerçekleştirilemediğini, 5 personel çalıştıran müvekkilinin fiili olarak 4 personeliyle yollarını ayırmak zorunda kaldığını, Trabzon bayisini tamamen kapatmak zorunda kaldığını,
Müvekkilinin 10 sene boyunca davalı ile imza edilen sözleşmenin geçerliliği nedeniyle finansal yapısını ve yönelimini tamamen davalının emir ve direktiflerine göre şekillendirdiğini, Sözleşmenin haksız olarak feshiyle müvekkilinin ekonomik bağımsızlığının sarsıldığını, ekonomik olarak kötü etkilenen müvekkilinin ticari itibarının sarsıldığını,
Müvekkilinin ciddi harcamalar yaparak tanıtımlar gerçekleştirdiğini, müşteri topladığını, müvekkilinin çalışma şeklinin davalı tarafından beğenildiğini, çalışma şeklinin bir çok şubeye tavsiye edildiğini,her şey bu derece yolundayken 23.12.2020 tarihinde müvekkilinin işlem ekranlarını kapadığını, müvekkilinin menfi zararının hesaplanabilmesi için müvekkiline ait işlem safahatının davalıdan istenmesini, SGK’ya müzekkere yazılarak müvekkilinin çalıştırdığı personel listesi ve bu kişilerin brüt maaşlarının sorulmasına, 100.000,00 TL kısmi maddi tazminatın ticari temerrüt faiziyle tahsiline, 400.000,00 TL manevi tazminatın yasal faiziyle tahsiline, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı yana tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP /Davalı B… A.Ş vekili cevap dilekçesinde ve özetle;
Usule ilişkin beyanlarında ;Anlaşmama tutanağında “Son toplantıda taraflar, Temsilcilik sözleşmesinin haksız feshi nedeniyle talep edilen maddi ve manevi tazminat istemi konususunda anlaşmaya varamamışlardır.” yazdığını, anlaşmama tutanağında kalem kalem ve net bir biçimde belirtilmiş uyuşmazlık konularıyla sınırlı olarak dava açılabileceğini, Anlaşmama tutanağında maddi tazminat kapsamındaki taleplerin net yazılmadığını, manevi tazminat dışındaki taleplerin huzurdaki davada ileri sürülmesine muvafakatlerinin bulunmadığını bildirmiştir.
Esasa ilişkin beyanlarında ; Müvekkili … A.Ş. 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri nin, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun kapsamında yetkilendirilmiş bir ödeme kuruluşu olduğunu, İlgili kanun kapsamında yetkilendirilen ödeme kuruluşları şubeleri veya temsilcileri vasıtasıyla ödeme hizmetleri sunabildiğini,
Müvekkili şirket ile davacı şirket arasında 25.01.2018 tarihinde ilgili kanun kapsamında ödeme hizmetlerinin sunulmasına yönelik olarak temsilcilik sözleşmesi ve protokoller imzalandığını, davacı şirketin yasal mevzuata aykırı faaliyetleri ile sözleşme tahtındaki asli yükümlülüklerini ihlal ettiğini, … 31. Noterliği’nin … tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesiyle tek taraflı olarak haklı nedenle sözleşmenin derhal ve tazminat ödenmeksizin feshedildiğini, bundan sonra müvekkili şirket tarafından … 31. Noterliği’nin …tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesiyle feshe rağmen halen yetkili temsilci olarak faaliyet yürütüldüğü yönünde izlenim yaratacak her türlü davranıştan sakınılması ve gerekli bilgi, belge ve ekipmanın yanı sıra yetkili temsilci sertifikasının iade edilmesi gerektiğinin davacıya ihtar edildiğini,
Davacı Şirketin, yapılan yazılı uyarı konularındaki eksiklik ve hatalarını gidermediğini, tüm eğitimlere, duyuru ve bilgilendirmelere rağmen yanlış uygulamalarını sürdürdüğünü, davacı şirketin, para transfer işlemlerinin sonuçlanmasını sağlamak amacıyla gönderici veya alıcının değiştirilmesi durumundaki açık şüphenin varlığına karşın gerekli prosedürleri izlemediği ve gerekli tedbirleri uygulamadığının tespit edildiğini, davacı şirketin tek ortağı ve yetkilisinin, kripto para alım satım işiyle iştigal edeceğini müvekkili şirketin çalışanlarına beyan ettiğini, temsilcilik sözleşmesinin haklı nedenle feshedilmiş olması sebebiyle davacının herhangi bir tazminata hak kazanma imkanı bulunmadığını, davacı tarafın gerçeğe aykırı beyanlarının kabulünün mümkün olmadığını,
Davacının temsilcilik sözleşmesinin imzalandığı 25.01.2018 tarihinden çok önce 2011 yılında kurulmuş bir sermaye şirketi olup, temsilcilik sözleşmesi tarihine kadar kendi iştigal konusunda faaliyet yürüttüğünü, , temsilcilik sözleşmesi yapılmasaydı dahi, davacı şirketin bugüne kadar Erzurum’daki aynı adresinde faaliyet göstermeye devam edeceğinin muhtemel olduğunu, davacı tarafın, sözleşmenin feshi nedeniyle Erzurum’daki iş yerine ilişkin kira sözleşmesinden kaynaklı zararın doğduğu iddiasının kabulünün mümkün olmadığını,
İstihdam edilen personele ilişkin zarar talebinde , fesih tarihinden sonra davacı şirket tarafından personel alımı yapıldığını, personel alımı yapılabiliyorsa, davacı tarafın personele dönük zararlara ilişkin talepte bulunmasının hiçbir dayanağının olamayacağını
Temsilcilerin günlük işlem tutarını teşkil etmesi bakımından temsilcilik sözleşmenin 8. maddesi gereği teminat alındığını, davacı şirketin 2020 yılı aylık komisyon geliri ortalamasının kdv hariç 9.667,58 TL iken 100.000 TL tutarında nakdi teminat vermesinin mümkün olmadığını,
Müvekkili şirketin, davacı şirketin ticari itibarını zedelemediğini bu sebeple manevi tazminat talep etme şartlarının oluşmadığını, davacı tarafın tazminat taleplerini kabul anlamına gelmemekle birlikte; müvekkili şirketin sözleşmeden kaynaklanan talepler bakımından sınırlı sorumluluğu bulunduğunu, temsilcilik sözleşmesinin 9. maddesinde, “…’nin işbu Sözleşme kapsamındaki sorumluluğu, Tarafların mutabakatı ile sınırlandırılmıştır. Bu doğrultuda, Temsilci tarafından işbu Sözleşme uyarınca veya bu Sözleşme ile ilgili olarak …’den talep edilebilecek toplam tazminat miktarı Temsilci’nin tazminat talebinden itibaren geriye doğru son 6 (altı) ay boyunca elde ettiği toplam Komisyon alacağını geçemez.” hükmü bulunduğunu belirterek ; davanın reddi ile yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava Acentecilik sözleşmesinden kaynaklanan maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık mahkememizce yapılan 27/01/2023 tarihli ön inceleme duruşmasında “taraflar arasında imzalanan 25/01/2018 tarihli acentelik sözleşmesinin feshinin haksız olduğu gerekçesiyle davacı… San ve Tic Ltd Şti inin kısmi dava olarak 100.000 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren temerrüd faiziyle ve 400.000 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren yasal faiziyle davalı … AŞ den tahsili istemi konusunda olduğu, davalının acentelik sözleşmesini haklı olarak fesih ettiği savunmasında bulunduğu” şeklinde tespit edilmiştir.
Taraflarca bildirilen delillerin bir kısmı taraflarca ibraz edilmiş, … Ticaret Sicil Müdürlüğü yazı cevabı ile …Şirketi ticaret sicil kaydı, …Kurumu iş yeri tescil ve işyeri dönem bordrosu, …Odası yazı cevabı ile … Sağlık Fuarcılık Sanayi ve Ticaret Ltd ti sicil kaydı ,Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası yazı cevabı ile taraflar arasındaki temsilcilik ilişkisine ilişkin formlar , …AŞ yazı cevabı ,… Aş yazı cevabı getirtilmiştir.
… Asliye Ticaret Mahkemesi …talimat sayılı dosyası ile tanık … , … Asliye Ticaret Mahkemesi … talimat sayılı dosyası ile tanık … ,… Asliye Ticaret Mahkemesi … talimat sayılı dosyası ile tanık … ın beyanları alınmıştır.
Mahkememiz dosyasında Prof. … , SMM …ve bankacı … tarafından hazırlanan 11/01/2023 tarihli bilirkişi raporu alınmıştır.
Tüm dosya kapsamına göre;
Davacı ile davalı arasında 25.01.2018 tarihli Temsilcilik Sözleşmesinin imzalanarak, davacı taraf para transferlerini davalı adına yapmak üzere Yakutiye/Erzurum adresinde davalının temsilcisi olmuştur.
25.01.2018 tarihli Temsilcilik Sözleşmesinin 3. maddesinde; sözleşmenin imza tarihinde yürürlüğe gireceğinin ve bu tarihten itibaren 10 yıl süre ile yürürlükte kalacağının taraflarca kararlaştırıldığı sabittir.
Taraflar arasında imzalanan 16.04.2018 ve 12.02.2019 tarihli Protokoller ile davacının Yakutiye/Erzurum adresi dışında doğrudan ya da üçüncü kişiler aracılığı ile dolaylı olarak kendi hesabına işlettiği ve sözleşmeye konu olmayan …, …ve …adreslerinde bulunan hizmet noktalarında sözleşmede düzenlenen tüm hüküm ve şartların geçerli olacağı, bağlı şekilde para transfer hizmetlerinin sunulacağının kararlaştırıldığı anlaşılmıştır.
Davalı tarafın … 31 Noteliğinin … tarih ve … yevmiye numaralı ihtarname ile sözleşmenin 4.2 md gereğince sözleşmeyi fesih ettiğini bildirdiği anlaşılmıştır.
TTK madde 102; ticari mümessil, ticari vekil, satış memuru veya işletmenin çalışanı gibi işletmeye bağlı bir hukuki konuma sahip olmaksızın, bir sözleşmeye dayanarak, belirli bir yer veya bölge içinde sürekli olarak ticari bir işletmeyi ilgilendiren sözleşmelerde aracılık etmeyi veya bunları o tacir adına yapmayı meslek edinen kimseye acente denir.
TTK madde 107; acentelik sözleşmesi kural olarak bir şekle tabi değildir. Ancak acenteye müvekkili adına sözleşme yapma yetkisi de verilmek isteniyorsa, bu yetkinin yazılı şekilde verilmesi ve belgenin acente tarafından tescil ve ilan ettirilmesi gerekir.
Bu kapsamda, davacı ile davalı arasındaki sözleşme ilişkisinin, acentelik ilişkisi olduğu,Acentelik ilişkisinde kural olarak olağan giderlerin talep edilemeceyeceği ve bu nedenle davacı tarafından da somut olayda kira ve işçilik ücretlerinin talep edilemeyeceği sabittir.
25.01.2018 tarihli Temsilcilik Sözleşmesinin 4.2. maddesi; “Temsilcinin işbu sözleşme ve eklerindeki yükümlülüklerinden ve/veya …’nin yapacağı tadil ile meydana gelecek yükümlülüklerinden herhangi birine aykırı davranması halinde, … önceden bildirimde bulunmaksızın ve tazminat yükümlülüğü olmaksızın sözleşmeyi derhal feshedebilir”
25.01.2018 tarihli Temsilcilik Sözleşmesinin 1.8. maddesi; “Temsilci, … ve … işbirliğinin devam için bütün kural ve usullere uyacağını, bu hususta …’den gelen talimatları yerine getireceğini kabul beyan ve taahhüt eder.”
25.01.2018 tarihli Temsilcilik Sözleşmesinin eki ek:B’nin 8. maddesi;” …’nin aktive edip temsilciye bildirdiği “Kullanıcı Adı” ve Kullanıcı Şifresinin” kullanılması temsilcinin para transfer hizmeti sunduğuna delalet eder ve temsilci bu işlemler için ödeme yapmakla yükümüdür. Temsilci, “Kullanıcı Adı” ve Kullanıcı Şifresinin” kaybından veya hizmet şartlarına aykırı olarak yetkisiz kullanıcı tarafından kullanılmasından dolayı … yada üçünü kişinin uğrayacağı zararları tazmin ile yükümlüdür.”
25.01.2018 tarihli Temsilcilik Sözleşmesinin 13. maddesi; “Temsilci, para transfer hizmetlerini uygulama el kitabına, operasyon el kitabına, ödeme ve menkul kıymet mutabakat sistemleri, ödeme hizmetleri ve elektronik para kuruluşları hakkında kanuna ve ilgili yönetmeliğe, yürürlükteki kara para aklama/terörün finansmanı ile mücadele ile ilgili mevzuata ve …’nin düzenlemelerine, para transfer formalarındaki yazılı şart ve koşullara, müşteri verilerinin korunmasıyla ilgili düzenlemeler dahil Türk hukuku mevzuatına, iş bu sözleşme ve eklerine uygun olarak yürütür.”
Hükümlerinin bulunduğu, bu hükümler gereğince davalının … 31 Noteliğinin … tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesinde fesih sebeplerini açıkladığı, açıklanan sebeplerden ;
5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun, 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkındaki Kanun ve gerekse yurt dışında müvekkilin hizmet alımı kapsamında işbirliği içerisinde olduğu Western Union firmasının politikaları gereği oluşturduğu “Müşteri Tanı”, “Kimlik Tespiti”, “Bilgi Güvenliği ve Gizliliği”, “Gerçek Faydalanıcının Tanımlanması” gibi prosedürleri bulunduğu, davacının bu prosedürler kapsamında transfer işlemi yapan/yapacak müşteriler hakkında … tarafından talep edilen bilgi ve belgeleri iletmediği, sorulan sorulara makul yanıtlar vermediği
Davacı şirket yetkilisi …’ye özgülenmiş sadece … tarafından kullanılması gereken kullanıcı adı ve şifresinin başka kişilerin kullanımına sunulduğu ve transfer işlemlerinin gerçekleştirildiği
Gerçekleşen 64 adet işleme şüphe varlığı üzerine …’nin onay vermemesinden ötürü işlemin gerçekleşmediği, işlemin gerçek faydalanıcısı olan kişilerin şüphe olgusundan kaçınabilmek ve işlemi gerçekleştirmek amacıyla üçüncü kişileri işleme dahil ettiği, gönderiyi veya alıcıyı değiştirdikleri, “Gerçek Faydalanıcının Tanımlanması” prosedürüne ilişkin tedbirlere uyulmadığı, müşteri bilgilerinin eksik temin edildiği, “Kimlik Tespiti” yükümlülüğünün gereği gibi yerine getirilmediği
Hususlarının bilirkişi raporu ile tespit edildiği anlaşılmıştır. Davacının bu şekilde taraflar arasındaki sözleşmeye, kanun ve yönetmeliğe uygun hareket etmediği, davalı tarafın acentelik sözleşmesinin 4.2 md gereğince sözleşmeyi haklı nedenle feshettiği belirlenmiştir.Sözleşme haklı sebeple fesih edildiğinden davacının maddi ve manevi tazminat taleplerine ilişkin davanın reddine karar verilmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
H Ü K Ü M /
1-Sabit olmayan davanın reddine
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan ve hesap olunan 179,90 TL ret karar harcının davacı tarafından 8.538,77 TL peşin harçtan mahsubu ile hazineye gelir kaydına,
Bakiye 8.358,87 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacı tarafa iadesine
3-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 18/A-13 maddesinin “…Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen ve taraflarca karşılanan arabuluculuk ücreti, yargılama giderlerinden sayılır…” hükmü gereği 1.320,00-TL’sı arabuluculuk ücretinin davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
4-a-Red olunan Maddi tazminat taleplerine ilişkin , karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT gereğince hesap olunan 9.200,00 TL maktu ücreti vekaletin davacıdan alınarak davalıya verilmesine
b-Red olunan Manevi tazminat taleplerine ilişkin , karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT gereğince hesap olunan 9.200,00 TL maktu ücreti vekaletin davacıdan alınarak davalıya verilmesine
5-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına, davalı tarafından yapılan 193,8 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine
Davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı , gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde İstanbul BAM da istinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 13/04/2023

Başkan …
¸e-imzalıdır
Üye …
¸e-imzalıdır
Üye …
¸e-imzalıdır
Katip …
¸e-imzalıdır