Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/291
KARAR NO : 2022/561
DAVA : Banka Dışındaki Diğer Kredi Kuruluşlarına İlişkin Düzenlemelerden Kaynaklanan (İtrazın İptali)
DAVA TARİHİ : 22/12/2017
KARAR TARİHİ : 05/07/2022

Mahkememizde görülmekte olan Banka Dışındaki Diğer Kredi Kuruluşlarına İlişkin Düzenlemelerden Kaynaklanan (İtrazın İptali) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili ile davalı arasında imzalanan 17/09/2012 tarihli bankacılık hizmetleri sözleşmesi gereği davalı adına … nolu çekle çalışır hesap açıldığını, bu hesaba bağlı olarak kendisine çek yapraklarının teslim edildiğini, davalının çekle çalışır hesabına bağlı olan … seri nolu çeki ibrazında karşılıksız kaldığından bu çek sebebi ile çek yasası gereği hamiline 24/10/2016 tarihinde 1.290-TL müvekkili banka tarafından ödendiğini, davalıya 20/01/2017 tarihli borcun ödenmesi için ihtarname keşide edildiğini, talep edilen muaccel borcun ihtara rağmen ödenmemesi üzerine ise davalı aleyhine …. İcra Müdürlüğünün 2017/… e. Sayılı dosyasıyla icra takibi başlatıldığını, ödeme emrini tebliğ alan borçlunun takibe, ana para borcuna ve faize itiraz ettiğini, bu nedenlerle haksız itirazın iptali ile takibin devamına, alacağın %20 den az olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP :
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacı tarafından gönderilen, … seri no’lu çekin karşılıksız çıkması sebebiyle ödenen sorumluluk bedelinin nakden ödenmesi ve müvekkilinde bulunan diğer çek yapraklarının davacı bankaya teslim edilmesine ilişkin ihtarnamenin müvekkili tarafından 24.01.2017 tarihinde tebellüğ edildiğini, Davacı, dava dilekçesinde müvekkili tarafından hala iade edilmeyen çeklerin olduğunu ve bu iade edilmeyen çek yaprakları nedeniyle davacı bankanın sorumluluk bedellerini ödeme tiskinin olduğunu iddia ettiğini, ancak, müvekkilinin davacı banka tarafından başlatılan ilamsız icra takibinden önce çeklerin bazıları iptal edildiğini, bazılarının sorumluluk bedeli ödeme yapıldığını ve bazıları da takastan ödendiğini, müvekkili tarafından, dava konusu çek yaprakları ile ilgili yapmış olduğu işlemlerin; … no’lu çek 30.09.2013 tarihinde takastan ödendiğini, … no’lu çek 11.11.2016 tarihinde iptal edildiğini, … no’lu çek 16.02.2017 tarihinde davacı bankanın sorumlu olduğu bedel olan 1.290.00 TL ödendiğini, … no’lu çek 20.02.2017 tarihinde iptal edildiğini, … no’lu çekin 19.12.2016 tarihinde davaci bankanın sorumlu olduğu bedel olan 1.290.00 TL ödendiğini, hatta davacı banka tarafından sorumlu olduğu bedelin iki defa tahsil edildiğini, … mo’lu çek 21.11.2016 tarihinde takastan ödendiğini, … no’lu çekin 11.04.2017 tarihinde iptal edildiğini, … no’lu çekin 26.12.2016 tarihinde 30.952.75TL miktarında çek ödemesi yapıldığını, … no’lu çekin 28.11.2016 tarihinde takastan ödendiğini, Yukarıda açıkladığımız hususlar çerçevesinde, müvekkilden … no’lu çek için davacı bankanın sorumlu olduğu bedel iki defa tahsil edildiğini, , bu hususta müvekkilinin …. İcra Müdürlüğü 2017/… Esas sayılı dosyasına ve iş bu dosyada dava konusuna oluşturulan dayanaklardan birisi olan … no’lu çek için ödenmesi gereken sorumluluk bedeli ödenmiş olduğunu, bu doğrultuda davacı tarafa nakdi ve gayri nakdi borcunun bulunmadığını beyanla; davanın reddine, %40’dan aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE:
Dava İİK 67 ve devamı maddeleri uyarınca açılan itirazın iptali istemidir.
Dava, taraflar arasında mevcut bireysel bankacılık hizmet sözleşmesine dayalı nakdi gayrinakdi alacakların tazmini için yapılan icra takibi için yapılan icra takibine itirazın iptali istemine ilişkindir.
Mahkememizce 04/06/2018 tarih, 2017/… esas ve 2018/… karar sayılı karar ile “…. Mahkememizin görevsizliğine,” dair karar verilmiştir.
Kararın davacı vekilince istinaf edilmesi üzerine dosya bölge adliye mahkemesine gönderilmiş, … Mahkemesi … Hukuk Dairesi 18/03/2021 tarih 2018/… esas 2021/… karar sayılı ilamında;
“Dava, bankacılık hizmet sözleşmesi nedeni ile çek depo bedelinin tahsili için başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali talebine ilişkindir.
Davalının daha önce … ile aralarında kredi sözleşmesi imzalandığı anlaşılmıştır.
Davanın dayanağı …. İcra Dairesi’nin 2017/… Esas sayılı takibin 20/01/2017 tarihli 2.221,10 TL bedelli alacağa dayandığı ve 20/01/2017 tarihli davacı tarafından davalıya gönderilen ihtarname ile Çek Kanunu madde 3 gereği karşılıksız kalan … seri nolu çek nedeni ile davacı tarafından ödenen çek depo bedeli 1.290,00 TL ile halen davalının elindeki 10 adet çek yaprağından doğan bankanın sorumluluk bedeli 9.600,00 TL’nin ödenmesi için davalıya ihtarname keşide edildiği anlaşılmıştır.
Hal böyle olunca; davanın dayanağı icra takibinde Çek Kanunu madde 3 gereği ödenen çek depo bedeli olduğuna göre davalı keşide ettiği çekler nedeni ile TTK kapsamında tacir olduğundan 6502 sayılı yasa 3/1-k bendi gereğince tüketici değildir. Taraflar arasındaki işlem tüketici işlemi olmadığından ihtilafa bakmakla görevli mahkeme Asliye Ticaret Mahkemesidir. Mahkemesince esas yönden yargılamaya devam edilmesi gerekirken Tüketici Mahkemesine görevsizlik kararı verilmesi usul ve yasaya uygun olmamıştır. Davacı istinaf talebinde haklıdır.
Bu değerlendirmeler doğrultusunda; davacının istinaf başvurusunun kabulüne, HMK m.353/1-a-3 uyarınca mahkeme kararının kaldırılmasına, uyuşmazlığın esasına girilerek yargılamaya devam edilmesi hususunda dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine karar vermek gerektiği sonuç ve kanaatine oybirliğiyle varılmakla aşağıdaki hüküm kurulmuştur.” gerekçesi ile mahkememiz kararını kaldırmıştır.
Mahkememizce kaldırma kararı doğrultusunda yargılamaya devam edilmiştir.
Dosyaya getirtilen …. İcra Müdürlüğü’nün 2017/… Esas sayılı dosyasının incelenmesinde; davacı alacaklı tarafından davalı borçlu aleyhine 2.221,10-TL asıl alacak, 717,77-TL işlemiş faiz, 3,49-TL ihtar gideri, 35,89-TL %5 BSMV ve 6.180-T gayri nakdi alacak olmak üzere toplam 9.158,25-TL alacağın tahsili amacıyla 18/05/2017 tarihinde örnek nolu ilamsız icra takibi başlatıldığı, ödeme emrinin tebliğ edildiği, davalı borçlunun borca itiraz ettiği, itirazın ve davanın süresinde olduğu görülmüştür.
Mahkememizce dosyanın bilirkişiye tevdi ile taraflar arasında mevcut hizmet sözleşmesi kapsamında davacı alacağının belirlenmesinin istenmesine karar verilmiş, Emekli Banka Müdürü Bilirkişi … tarafından sunulan 03/11/2021 tarihli bilirkişi raporunda; Dava konusu çeklerden; … ve … no.lu çekler, takip tarihinden önce ödendiği ve bankaya risk oluşturmadığı, çeklerden … no.lu çeklerin ise takip tarihinden önce iptal edildiği ve bu çekler de banka için herhangi bir risk oluşturmadığı, … no.lu çek için önce karşılıksız çıkması nedeniyle bloke uygulandığı, ancak sonradan iptal edildiği ve blokenin çözüldüğü, dolayısıyla değinilen çekin de bankaya risk tevlit etmediği anlaşılmadığı, dava konusu çeklerden yalnızca … ve … no.’lu çeklerin bankaca garanti edilen tutarların banka kaynağından ödendiği, davacı banka, banka kaynağından ödenmiş olan iki adet çekin garanti tutarı olan (2X 1.290=) 2.580 TL ve ödenme tarihlerinden itibaren işleyecek faiz ve eklentilerini talep edebileceği, ancak, davacı taraf ödeme emrinde (… no.lu çek) bir adet çek için talepte bulunduğu, TCMB’nın 20.01.2017 tarih ve 29954 sayılı tebliği gereğince 27.01.2017 tarihinden geçerli olmak üzere çek garanti bedelleri 1.410 TL olduğu, davacı banka ise ödeme emri ile banka kaynağından ödenmiş olan bir adet çek için 1.290 TL çek garanti bedeli ile işlemiş faiz ve eklentisini talep ettiği, davacı banka diğer çeklerden dolayı çeklerin ödenmiş ve iptal edilmiş olmaları ve bu nedenle de bankaya herhangi bir risk oluşturmadıkları için herhangi bir depo talebinde bulunamayacağı, buna göre davacı banka, ödeme emrinde talep ettiği bir adet çek garanti tutarını işlemiş faizi ve BSMV’si ile birlikte ödenmesi isteminde bulunabileceği, … no.lu çekin garanti tutarı, 19.12.2016 tarihinde ödendiği, banka uygulanacak faiz oranlarını ısrarlı taleplerine rağmen sunmadığı, bu nedenle uygulanacak faiz oranı TCMB avans faizi oranı olduğu, sonuç olarak davacının 1.290 TL ödenmiş çek bedeli ile 52,73 TL faiz ve 2,63 TL faizin % 5’i BSMV talebinde (Toplam: 1.345,36 TL) bulunabileceği, davacının depo talebinde bulunamayacağı kanaati bildirilmiştir.
Dosyanın yeniden bilirkişiye tevdi ile tarafların itirazlarının değerlendirildiği ek rapor düzenlenmesinin istenilmesine karar verilmiş, Bilirkişi tarafından sunulan 22/12/2021 tarihli bilirkişi ek raporunda; inceleme sonunda kök raporda değinilen hususlarda değişikliğe neden olabilecek bir olguya rastlanmadığı bildirilmiştir.
Davacı vekili 23/03/2022 havale tarihli ıslah dilekçesi ile; Müvekkil bankanın … seri numaralı çekten kaynaklanan 1.290,00 TL asıl alacak, garanti tutarının ödeme tarihi olan 16/02/2017 tarihinden itibaren işleyecek %99,96 işlemiş faiz ve %5 BSMV ile birlikte tahsiline, … seri numaralı çekten kaynaklanan 1.290,00 TL asıl alacak, garanti tutarının ödeme tarihi olan 19/12/2016 tarihinden itibaren işleyecek %99,96 işlemiş faiz ve %5 BSMV ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Bilirkişiden davacının ıslah dilekçesine karşı davalıdan alacağının yeniden hesaplanmasının istenilmesine karar verilmiş, bilirkişi tarafından sunulan 27/04/2022 tarihli 2. Bilirkişi ek raporunda; Taraflar arasında imzalanan sözleşme hükümlerinde TCMB’na bildirilen değil Bankaca filen uygulanmış faiz oranlarından söz edildiği, faiz hesabının taraf beyanın esas alınması suretiyle yapılması da mümkün olmadığı, görüldüğü üzere; davacı Banka’nın yıllık 99,96 oranında faiz talep etmesinin hiçbir dayanağı bulunmadığı, Çek Garanti tutarları, Banka Kaynağına Dönüşme Tarihleri; talep … no.lu çekin garanti bedelinin ödendiği 16.02.2017 tarihinde garanti tutarı, 1.400 TL, … no.lu çekin garanti tutarının ödendiği 19.12.2016 tarihindeki garanti tutarı ise 1.290 TL olduğu, davacı banka her iki çek için ayrı ayrı olmak üzere 1.290,00 TL’lik talepte bulunduğu, uygulanacak faiz oranı daha önceki raporlarda, davacı banka’nın fiilen uygulanan akdi faiz oranlarını vermemesi nedeniyle faiz hesaplamalarında avans faiz oranı uygulandığı, bu kez, sözleşmenin 3.maddesinde yer alan metinden hareketle, faiz oranının 5464 Sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları yasasının 26.madesinde belirtilen oranlara göre yapılabileceği kanısına varıldığı, değinilen maddede karşılıksız çıkan çekler için uygulanacak faiz oranından bahsedilmemekle birlikte, Banka’nın karşılıksız çıkan çeklerden dolayı uğrayacağı zarar ile ilişki kurulduğu, banka, karşılıksız çıkan çek dolayısıyla müşterinin hesabında garanti bedelini karşılayacak bir bedel olmaması durumunda ödediği garanti bedeli kadar zarara uğradığı, 19.12.2016 tarihinde kredi kartlarına uygulanacak temerrüt faiz oranı yıllık % (2,52×12=) 30,24, 16.02.2017 tarihinde kredi kartlarına uygulanacak temerrüt faiz oranı da (2,34×12=) 28,08 olduğu, Davacı Banka’nın ıslah tarihi itibariyle alacağı; 2.580,00 TL asıl alacak, 3.898,90 TL işlemiş faiz ve 194,94 TL de BSMV olmak üzere toplam 6.673,84 TL olarak belirlendiği kanaati bildirilmiştir.
Dosya kapsamı ile uyumlu bulunarak hükme esas alınan bilirkişi raporu, bilirkişi ek raporları ve tüm dosya kapsamı bir arada değerlendirildiğinde;
Taraflar arasında imzalanan 17/09/2012 tarihli bankacılık hizmetleri sözleşmesi gereği davalı adına … nolu çekle çalışır hesap açılarak bu hesaba bağlı olarak kendisine çek yapraklarının teslim edildiği davalının çekle çalışır hesabına bağlı olan … seri nolu çeki ibrazında karşılıksız kaldığından bu çek sebebi ile çek yasası gereği hamiline 24/10/2016 tarihinde 1.290-TL müvekkili banka tarafından ödenerek davalıya 20/01/2017 tarihli borcun ödenmesi için ihtarname keşide edildiği ve talep edilen muaccel borcun ihtara rağmen ödenmemesi üzerine ise davalı aleyhine …. İcra Müdürlüğünün 2017/… e. Sayılı dosyasıyla icra takibi başlatıldığı dosya kapsamında sabittir.
Taraflar arasında düzenlenmiş bulunan Bireysel Bankacılık Hizmetleri Sözleşmesinin çeklerle ilgili 3.maddesinin;
a bendi; “Bankanın 3167 Sayılı Yasa gereğince Banka’nın karşılıksız çekin lehdarlarına ödemek zorunda olduğu meblağı, müşteri hesabından alarak bloke hesaba aktarmaya yetkili olduğu”,
d bendi, Banka’nın dilediği zaman çek defterlerinin iadesini talep edebileceği, müşterinin bir hafta içinde çek defterlerini iade etmemesi halinde bankanın uğrayacağı zararı ödeyeceği,
Ortak hükümler başlıklı 11 .maddesinin Temerrüt faizi ile ilgili (k) bendi;
“Müşterinin işbu sözleşme konusu işlem ve hizmetler nedeniyle doğmuş ve doğacak tüm alacaklarını Banka’nın ilk yazılı talebi üzerine derhal, nakden, defaten veya hesaben ödemediği takdirde, (temerrüt faiz oranının) bankanın temerrüt tarihinde kısa vadeli ticari kredilerine uyguladığı en yüksek kredi faiz oranının % 50 fazlası olacağı” Hükümlerini içerdiği görülmüştür.
Davacı banka, 20.01.2017 tarihinde keşide ettiği ihtarnamesinde; 24.10.2016 tarihi itibariyle 1.621,10 TL banka tarafından ödenmiş çek bedeli ve faizi ile halen borçlu elinde bulunan 10 adet çek için 9.600 TL’den oluşan alacağın kat edildiğini, ödenmiş çek bedeli faizin ödenmesi ile 9.600 TL’nin depo edilmesi ya da çek yapraklarının geri verilmesi bildiriminde bulunmuştur.
Davacı banka vekilinin, 23.03.2022 tarihli ıslah dilekçesi ibraz ederek ; davacı bankanın … seri numaralı çekten kaynaklanan 1.290,00 TL asıl alacak, garanti tutarının ödeme tarihi olan 16/02/2017 tarihinden itibaren işleyecek %99,96 işlemiş faiz ve %5 BSMV ile birlikte tahsiline, … seri numaralı çekten kaynaklanan 1.290,00 TL asıl alacak, garanti tutarının ödeme tarihi olan 19/12/2016 tarihinden itibaren işleyecek %99,96 işlemiş faiz ve %5 BSMV ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep etmiş olup, Islah dilekçesi ekinde; 35498 no.lu çekin garanti tutarı olan 1.290 TL’nin 16.02.2017 tarihinde ödendiğine daire dekont, … no.lu çekin garanti tutarı olan 1.290,00 TL’nin ödendiğine dair 24.10.2016 tarihli tediye fişi (Talep, 19.12.2016) sunmuştur.
Genel kredi sözleşmesinin çeklerle ilgili 3.maddesinde; karşılıksız çekler için ödenen garanti bedellerine uygulanacak faiz oranları ile ilgili bir hüküm bulunmadığı Ancak, aynı maddenin (g) bendinde, Bankanın uğradığı zararın sözleşmenin KMH/Destek hesaba ilişkin hükümlerinin belirtildiği kısımda oranda hesaplanacak faiz oranı ile birlikte tahsil edileceğinden söz edilmiştir. Destek hesap veya Kredili Mevduat hesaplarına uygulanacak akdi faiz ve temerrüt oranları ise TCMB tarafından tespit ve ilan edilen kredi kartı faiz oranlarına tabi olduğunun belirlendiği, Genel kredi sözleşmesinde temerrüt faiz oranının; “Bankanın temerrüt tarihindeki kısa vadeli ticari kredilerine uyguladığı en yüksek kredi faiz oranının % 50 fazlası ile” bulunacağı hükme bağlanmış olup bu itibarla davacı Banka’nın yıllık 99,96 oranında faiz talep etmesi kabul edilebilir bulunmamıştır.
Sözleşmenin 3.maddesinde yer alan metinden hareketle, faiz oranının 5464 Sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları yasasının 26.madesinde belirtilen oranlara göre Bankanın karşılıksız çıkan çek dolayısıyla – müşterinin hesabında garanti bedelini karşılayacak bir bedel olmaması durumunda- ödediği garanti bedeli kadar zarara uğrayacağı ve 19.12.2016 tarihinde kredi kartlarına uygulanacak temerrüt faiz oranı yıllık % (2,52×12=) 30,24, 16.02.2017 tarihinde kredi kartlarına uygulanacak temerrüt faiz oranı da (2,34×12=) 28,08 olacağı anlaşılmıştır.
35498 no.lu çekin garanti bedelinin ödendiği 16.02.2017 tarihinde garanti tutarı, 1.400 TL, … no.lu çekin garanti tutarının ödendiği 19.12.2016 tarihindeki garanti tutarı ise 1.290 TL olmasına rağmen Davacı Banka her iki çek için ayrı ayrı olmak üzere 1.290,00 TL’lik talepte bulunduğu gözetilerek ve davacı tarafça yapılan ıslah doğrultusunda davanın kısmen kabulü gerektiği kanaatine varılmış, ıslah kapsamı dışında bırakılan ve dava dilekçesi ile talep olunan kısım yönünden zımni feragat olduğu kabulü ile aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile; 35498 seri numaralı çekten kaynaklanan 1.290-TL asıl alacağa garanti tutarının ödeme tarihi olan 16/02/2017 tarihinden işleyecek yıllık %28,08 işlemiş faiz ve %5 BSMV’si ile … seri numaralı çekten kaynaklanan 1.290-TL asıl alacağa garanti tutarının ödeme tarihi olan 19/12/2016 tarihinden itibaren işleyecek yılık %30,24 işlemiş faiz %5 BSMV si ile birlikte davalıdan alınıp davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin feragat nedeniyle reddine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi uyarınca alınması gereken 176,24-TL Harçtan peşin alınan 156,41-TL harcın mahsubu ile bakiye 19,83-TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi uyarınca 2.580-TL nispi vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
4-Red edilen kısım yönünden avukatlık asgari ücret tarifesi uyarınca 5.100-TL nispi vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalı ödenmesine,
5-Davacı tarafından yapılan 187,81-TL ilk gider, 421,50-TL tebligat ve müzekkere gideri ile 1.850-TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 2.459,31-TL yargılama giderinin red ve kabul durumu nazara alınarak takdiren 827,72-TL sinin davalıdan tahsili davacıya verilmesine,
6-HMK 333. md. uyarınca davacı tarafından yatırılan ve bakiye kalan gider avansının kararın kesinleşmesi sonrası talebi halinde davacıya iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı davalının yokluğunda, kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde … Mahkemesine istinaf nezdinde temyizi kabil olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.05/07/2022

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır