Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2021/222 Esas
KARAR NO : 2022/789
DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 26/03/2021
KARAR TARİHİ : 18/10/2022
Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesi ile özetle; müvekkili şirket tarafından keşidecisi … San. Ve Tic. Ltd. Şti., Hesap No: … Çek No: … olan … … /İst Şubesi’ne ait 05.02.2021 vade tarihli 33.800,00 TL bedelli çek ile keşidecisi … San. ve Paz. Ltd. Şti, Hesap No: … Çek No: … olan … … İst Şubesi’ne ait 23.02.2021 vade tarihli 45.040,00 TL bedelli çekler aradaki ticari ilişki kapsamında … Tekstilden müvekkili şirketin alacağına karşılık alındığını ve müvekkili şirketin yedindeyken hırsızlık olayına konu olması nedeniyle rızası dışında elinden çıktığını, söz konusu çeklerin çalınması nedeniyle çek iptali davası açıldığını, işbu davanın …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2020/… Esas sayılı dosyası ile görüldüğünü, …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 03.12.2020 tarihli müzekkeresi ile ilgili çeklere yönelik ödemeden men kararı verildiği ve ibraz edildiği takdirde ödenmemesi hususunun ilgili bankaya bildirildiğini ancak söz konusu mahkeme kararına rağmen keşidecisi … San. ve Tic. Ltd. Şti., Hesap No: … Çek No: … olan … … Ticari/İst Şubesi’ne ait 05.02.2021 vade tarihli 33.800,00 TL bedelli çek 05.02.2021 tarihinde ilgili bankaya yetkili hamil olduğunu iddia eden davalı tarafından ibraz edilerek çek tutarının banka tarafından davalıya ödendiğini, yine keşidecisi … San. ve Paz. Ltd. Şti, Hesap No: … Çek No: … olan … … Ticari/İst Şubesi’ne ait 23.02.2021 vade tarihli 45.040,00 TL bedelli çek 23.02.2021 tarihinde yetkili hamil olduğunu iddia eden davalı tarafından bankaya ibraz edildiğini, mahkeme kararına istinaden ödemeden men şerhi işlenerek ödeme yapılmadığını, söz konusu çekler çalınma konusu olduğu için davalı tarafın yetkili hamil olduğunun kabul edilmesinin mümkün olmadığını, ilgili çeklerin müvekkilinin rızası hilafına elinden çıktığını ve kötü niyetli üçüncü kişilerin eline geçmemesi için çek iptali davası açıldığını, banka tarafından …. Asliye Ticaret Mahkemesi’ne bildirim yapılması sebebiyle … Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından işbu çekler hakkında tedbir talepli istirdat davası açılıp, tedbir kararının ibraz edilmesine aksi takdirde ödeme yasağının kaldırılarak davanın reddine karar verileceğinin ihtar edildiğini, bu nedenle, süresi içerisinde işbu davanın ikamesi zorunluluğu hâsıl olduğunu, müvekkili şirkete ait işbu davaya konu çeklerin 05.11.2020 tarihinde müvekkili şirkete ait araçtan çalındığını, söz konusu hırsızlık olayına ilişkin 06.11.2020 tarihinde müvekkili şirket çalışanı tarafından …Amirliği’ne şikâyette bulunulduğunu, işbu şikâyete yönelik soruşturma neticesinde dava aşamasına geçildiğini, hırsızlık suçuna yönelik ikame edilen davanın … Asliye Ceza Mahkemesi’nin 2020/… Esas sayılı dosyası ile görüldüğünü, Tedbir talepli çek iptali davası ikame edildiğini, söz konusu davanın … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2020/… Esas sayılı dosyası ile görüldüğünü, işbu mahkeme tarafından 03.12.2020 tarihinde çeklere yönelik ödemeden men kararı verildiğini ve kararın ilgili … Bankası’na mahkeme kanalıyla gönderildiğini, ancak … tarafından 03.12.2020 tarihinde çeklerin müşteride olarak izlenmekte olduğu ve ibrazında ayrıca bilgi verileceği bildirilmesine rağmen işbu davaya konu çeklerden … hesap no … çek nolu çekin tahsil edildiğinin müvekkili şirket tarafından haricen öğrenildiğini, harici öğrenilen bilgiye istinaden mahkemeye yolu ilgili bankaya müzekkere yazıldığını ve çeklerin durumunun sorulduğunu, banka tarafından gönderilen cevap yazısında keşidecisi … San. Ve Tic. Ltd. Şti., Hesap No: … Çek No: … olan … … Ticari/İst Şubesi’ne ait 05.02.2021 vade tarihli 33.800,00 TL bedelli çek 05.02.2021 tarihinde ilgili bankaya ibraz edilerek çek tutarı banka tarafından ödendiği; keşidecisi … San. ve Paz. Ltd. Şti, Hesap No: … Çek No: … olan … … İst Şubesi’ne ait 23.02.2021 vade tarihli 45.040,00 TL bedelli çek 23.02.2021 tarihinde bankaya ibraz edilmiş olup, mahkeme tarafından verilen tedbir kararına istinaden ödeme yapılmayarak ödemeden men şerhi tasdik edildiğini belirterek fazlaya ilişkin her türlü hakları saklı kalmak kaydıyla; öncelikle tedbir talebinin kabulü ile dava konusu çeklere ilişkin tedbiren ödeme yasağı kararı verilmesini, aynı zamanda çeklerin dava ve icraya konu edilmesinin engellenmesi yönünde tedbir kararı verilmesini, davamızın kabulü ile … çek nolu 33.800,00 TL tutarının ve çekin ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak müvekkili şirkete iadesine, … çek nolu 45.040,00 TL tutarlı çekin aynen iadesine mümkün değilse çek tutarının iadesine, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin davalı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekilinin cevap dilekçesi özetle; davacının söz konusu çeklerin hamili olduğunu ve kendi elinde zayi olduğunu ispatlaması, önceki hamilliğe dair yazılı delilleri ibraz etmesi gerektiğinin açık olduğunu, müvekkilinin yaptığı faktoring işleminin usul ve yasaya uygun olduğunu, bu hususun müvekkili nezdinde incelenecek Faktoring İşlem Belgelerinden (alacak bildirim formu – kıymetli evrak tevdii bordrosu- ön ödeme talimatı, fatura vd.) açıkça anlaşılacağını, müvekkilinin temlik alınan alacağı tevsik eden belgeleri kontrol ettiğini; bu kapsamda kanunun kendisine yüklediği yükümlülükleri yerine getirdiğini, bu kapsamda müşteriye finansman sağlanarak gerçek bir ödeme yapıldığını, karşılığında davaya konu edilen çekin ciro yoluyla devir alındığını, davacının asılsız iddiasının aksine çekin ciro zincirinin düzgün olduğu ve müvekkilinin çeklerin yasal hamili olduğunun açık olduğunu, davacının müvekkilinin bile bile davacının zararına hareket ederek çeki iktisap ettiğini ispatlamak zorunda olduğunu ancak davacının soyut iddialar dışında bu hususa dair hiçbir delil sunamadığını, davacının ileri sürdüğü delillerin müvekkilinin çekleri kötü niyetli iktisap ettiğini kanıtlamadığının açık olduğunu, müvekkilinin çekleri iktisap tarihi 14.12.2020 ve 18.12.2020 tarihleri olduğunu, 45.040,00 TL’lik çekin 14.12.2020 tarihinde, 33.800-TL’lik çekin ise 18.12.2020 tarihinde iktisap edildiğini, bu hususun Faktoring İşlem Belgelerinden ve ticari defter ve kayıtlarından sabit olduğunu, davacının açmış olduğu çek iptali davasında verilen ödeme yasağı kararının ise müvekkilinin çekleri iktisap tarihinden sonra olduğunu, netice itibariyle çekin iktisap tarihi itibariyle müvekkilinin davacı iddialarından haberdar olmadığı gibi, yapılan faktoring işleminin usul ve yasaya uygun olduğunu, davacının müvekkilinin çeki ”davacı aleyhine olacak şekilde kötü niyetli iktisap ettiğine” dair bir delil sunamadığını, 6361 sayılı yasa md.9/32ün açık hükmü ve Yargıtayın yerleşmiş kararları gereğince faktoring şirketinin çekin iktisabı sırasında kötü niyetli hareket etmesi gerektiğini belirterek haksız ve hukuki dayanaktan yoksun davanın reddine, yargılama sırasında davacının kötü niyetinin sübut bulması halinde; dava değerinin % 20’sinden aşağı olmamak üzere tazminata hükmedilmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı üzerine bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
İlgili yerlere müzekkereler yazılmış, cevabi yazılar dosya arasına alınmıştır.
Mahkememizce alınan 17.4.2022 tarihli bilirkişi raporunda; ”Dava konusu çekler Davacı şirket ticari defterlerine … San. ve Dış. Tic. Ltd. Şti. nden olan faturaları alacaklarına istinaden 05.11.2020 tarih … sayılı tahsilat makbuzu ile alındığı ve aynı tarihte ticari defterlerine kaydedildiği, Davalı şirketin defter ve belge sunmadığı, Davacı tarafça 13.11.2020 tarihinde açılan çek iptal davaları için 19.11.2020 ve 03.12.2020 tarihlerinde müzakereler yazılarak bankaya gönderildiği, 33.800.- TL değerindeki çekin davalı şirketçe 5.2.2021 tarihinde ibraz edilerek ödendiği, 45.040.-TL değerindeki çekin davalı şirketçe 23.2.2021 tarihinde ibraz edildiği, mahkeme kararına göre işlem yapıldığı”,
Mahkememizce alınan 14/09/2022 tarihli bilirkişi raporunda;
”Davalı tarafından düzenlenen faturaların Yasal Defterlerinde yer aldığı, defterlerin yasaların emrettiği şekilde tutulduğu, Faturalarla ilgili Mali idareye yapılması gereken bildirimlerin süresinde yapıldığı, Kanuni Defterlerin Davalı lehine delil olma kuvvetine sahip olduğu,
Davacı tarafından davaya konu edilen Çek örneklerinde davacı çekte lehdar veya ciranta olarak yer almamakla birlikte Sn. YMM … … tarafından hazırlanan raporda, davacı muhasebe sisteminde 05.11.2020 tarih itibari ile kayda alındığı tespit edilmiştir.
Davacı tarafından … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 03.12.2020 tarihli müzekkeresi ile ilgili çeklere yönelik ödemeden men kararı verildiği, bu tarihten sonra çekleri elinde bulundurulan dava dışı … Sanayi ve Ticaret ltd. Şti tarafından Davalı …Ş. ile Faktoringe tabi tutulduğu, Faktoring işlemlerini sırası ile uyguladığı esnada davaya konu çeklerle ilgili “Kredi Kontrol” aşamasında çek sistemi üzerinden “çeklerin ödemeden men edildiğine” dair bir bilgiye ulaşamadığından, faktoring işlemlerini bağlı olduğu kanuna uygun olarak yerine getirdiği,
Davalı …Ş. ile dava dışı … Ticaret ltd. Şti. arasındaki faktoring işlemlerinden kaynaklı, muhasebe kayıtlarına göre davaya konu edilen iki adet çekten kaynaklı cari hesabın SIFIR olduğu, Rapor içerisinde paylaşılan bilgiler ışığında Davalı …Ş. ile dava dışı … ltd. Şti arasındaki faktoring işlemlerinin Kanun öngördüğü usul ve esaslar çerçevesinde yerine getirildiği,
13.12.2012 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe giren 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’nun da belirtildiği şekilde … A.Ş. ile dava dışı … Ticaret ltd. Şti. arasında Faktoring işlemlerinin kanunun emrettiği şekilde usulüne uygun olarak yapıldığı. Yapılan Mali inceleme sonucunda, Davaya konu edilen çekleri, … A.Ş. faktoring mevzuatına uygun şekilde edinip, faktoring işlemlerine tabi tuttuğu ve finansal riske katlandığı,
Mevcut paylaşımlar ışığında ilk faktoring kredi kullanımı 14.12.2020 tarihinde yapılmış olup, Mahkemenin 03.12.2020 tarihinde aldığı karara istinaden, çekin sahibi olan … Bankasına, Men yasağı veren mahkeme kararına ait “Men karar” yazısının tebliği ve bankanın bu çeklerle ilgili sistem üzerinden yapması gereken işlemleri zamanında yapmadığından bu dava özelinde, davacı tarafın finansal açıdan mağdur edildiği,
Y. 19. HD. 2015/15984 E. 2016/6796 K. K.T. 19.04.2016) Davacı, davalı hamilin kötüniyetle çeki iktisap ettiğini kanıtlamadıkça şahsi def’ileri hamile karşı ileri süremez. Mahkemece bu yönler gözetilmek suretiyle bir karar verilmesi gerekirken yanılgılı ve yazılı gerekçe ile hüküm kurulması doğru görülmemiştir kararı uyarınca da Davacının Davalının Kötü niyetini ispatlaması gerektiği” mütalaa edilmiştir.
İlgili yerlere müzekkereler yazılmış, cevabi yazılar dosya arasına alınmıştır.
GEREKÇE:
Uyuşmazlığın konusunun … Asliye Ticaret Mahkemesi 2020/… esas sayılı dosyası ile görülmekte olan keşidecisi …San. Tic. Ltd. Şti tarihi 33.800-TL bedelli ve keşidecisi … San ve Paz. Ltd. Şti … olan … … Tic. Şubesine ait 23/02/2021 vade tarihli 45.040-TL bedelli çeklerin ticari ilişki kapsamında … Şirketinden alındığı ve ciranta olan davacı nezdinde çalınması nedeni ile açılan çek iptali davası nedeni ile davalı tarafça ödeme yasağına rağmen tahsil edilen çekin aynen iadesi yada haksız çek bedelinin faizi ile birlikte istirdatı istem olduğu tespit edildi.
Mahkememizce yukarıda tespiti yapılan uyuşmazlık konusu üzerinden yapılan tetkik ve incelemede; davacı yan dilekçelerinde; müvekkili şirket tarafından keşidecisi … San. Ve Tic. Ltd. Şti., Hesap No: … Çek No: … olan … … Ticari/İst Şubesi’ne ait 05.02.2021 vade tarihli 33.800,00 TL bedelli çek ile keşidecisi … San. ve Paz. Ltd. Şti, Hesap No: … Çek No: … olan … … Ticari/İst Şubesi’ne ait 23.02.2021 vade tarihli 45.040,00 TL bedelli çekler aradaki ticari ilişki kapsamında … Tekstilden müvekkili şirketin alacağına karşılık alındığını ve müvekkili şirketin yedindeyken hırsızlık olayına konu olması nedeniyle rızası dışında elinden çıktığını, söz konusu çeklerin çalınması nedeniyle çek iptali davası açıldığını, işbu davanın …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2020/… Esas sayılı dosyası ile görüldüğünü, …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 03.12.2020 tarihli müzekkeresi ile ilgili çeklere yönelik ödemeden men kararı verildiği ve ibraz edildiği takdirde ödenmemesi hususunun ilgili bankaya bildirildiğini ancak söz konusu mahkeme kararına rağmen keşidecisi … San. ve Tic. Ltd. Şti., Hesap No: … Çek No: … olan … … /İst Şubesi’ne ait 05.02.2021 vade tarihli 33.800,00 TL bedelli çek 05.02.2021 tarihinde ilgili bankaya yetkili hamil olduğunu iddia eden davalı tarafından ibraz edilerek çek tutarının banka tarafından davalıya ödendiğini, yine keşidecisi … San. ve Paz. Ltd. Şti, Hesap No: … Çek No: … olan … … Şubesi’ne ait 23.02.2021 vade tarihli 45.040,00 TL bedelli çek 23.02.2021 tarihinde yetkili hamil olduğunu iddia eden davalı tarafından bankaya ibraz edildiğini, mahkeme kararına istinaden ödemeden men şerhi işlenerek ödeme yapılmadığını, söz konusu çekler çalınma konusu olduğu için davalı tarafın yetkili hamil olduğunun kabul edilmesinin mümkün olmadığını ifade etmiş olup, ticari defter kayıtları ve dosyadaki mübrez deliller ışığında hazırlanan denetlemeye uygun ve bilimsel 14/09/2022 tarihli bilirkişi raporuna göre Davalı tarafından düzenlenen faturaların Yasal Defterlerinde yer aldığı, defterlerin yasaların emrettiği şekilde tutulduğu, Faturalarla ilgili Mali idareye yapılması gereken bildirimlerin süresinde yapıldığı, Kanuni Defterlerin Davalı lehine delil olma kuvvetine sahip olduğu, davacı tarafından davaya konu edilen Çek örneklerinde davacı çekte lehdar veya ciranta olarak yer almamakla birlikte YMM … … tarafından hazırlanan raporda, davacı muhasebe sisteminde 05.11.2020 tarih itibari ile kayda alındığı tespit edilmiştir.
Davacı tarafından …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 03.12.2020 tarihli müzekkeresi ile ilgili çeklere yönelik ödemeden men kararı verildiği, bu tarihten sonra çekleri elinde bulundurulan dava dışı … Sanayi ve Ticaret ltd. Şti tarafından Davalı …Ş. ile Faktoringe tabi tutulduğu, Faktoring işlemlerini sırası ile uyguladığı esnada davaya konu çeklerle ilgili “Kredi Kontrol” aşamasında çek sistemi üzerinden “çeklerin ödemeden men edildiğine” dair bir bilgiye ulaşamadığından, faktoring işlemlerini bağlı olduğu kanuna uygun olarak yerine getirdiği,
Davalı …Ş. ile dava dışı … Ticaret ltd. Şti. arasındaki faktoring işlemlerinden kaynaklı, muhasebe kayıtlarına göre davaya konu edilen iki adet çekten kaynaklı cari hesabın SIFIR olduğu, Rapor içerisinde paylaşılan bilgiler ışığında Davalı …Ş. ile dava dışı … Ticaret ltd. Şti arasındaki faktoring işlemlerinin Kanun öngördüğü usul ve esaslar çerçevesinde yerine getirildiği,
13.12.2012 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe giren 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’nun da belirtildiği şekilde … A.Ş. ile dava dışı … Sanayi ve Ticaret ltd. Şti. arasında Faktoring işlemlerinin kanunun emrettiği şekilde usulüne uygun olarak yapıldığı. Yapılan Mali inceleme sonucunda, Davaya konu edilen çekleri, … A.Ş. faktoring mevzuatına uygun şekilde edinip, faktoring işlemlerine tabi tuttuğu ve finansal riske katlandığı,
Mevcut paylaşımlar ışığında ilk faktoring kredi kullanımı 14.12.2020 tarihinde yapılmış olup, çek iptaline konu Mahkemenin 03.12.2020 tarihinde aldığı karara istinaden, çekin sahibi olan … Bankasına, Men yasağı veren mahkeme kararına ait “Men karar” yazısının tebliği ve bankanın bu çeklerle ilgili sistem üzerinden yapması gereken işlemleri zamanında yapmadığından bu dava özelinde, davacı tarafın finansal açıdan mağdur edildiği sabit ise de; mahkememizce alınan 14/09/2022 tarihli bilirkişi raporunda da açıkça belirtildiği üzere ilgili mahkemece 03/12/2020 tarihinde men kararı verildiği iş bu kararın tebliğinden önce ilk faktoring kredi kullanımının yapıldığı dolayısıyla ödemeden men kararının davalı şirketçe tespitinin mümkün olmadığı,
6361 sayılı Faktoring Kanunu md.9/3:
” Bir kambiyo senedinin ciro yoluyla faktoring şirketine devri hâlinde, kambiyo senedinden dolayı kendisine başvurulan kişi, düzenleyen veya önceki hamillerden biriyle kendi arasında doğrudan doğruya var olan ilişkilere dayanan def’ileri faktoring şirketine karşı ileri süremez; meğerki, faktoring şirketi kambiyo senedini iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olsun.” maddesinin bulunduğu, davalının çekleri ilk iktisap tarihi 14.12.2020 tarihi olup davacının açmış olduğu Çek İptali Davasında verilen Ödeme Yasağı Kararının bankaya uluşma tarihinin, davalının çekleri iktisap tarihinden sonra olduğu netice itibariyle çekin iktisap tarihi itibariyle davalı yan, davacı iddialarından haberdar olmadığı gibi, yukarıda tespiti yapılan bilirkişi raporu ile de sabit olduğu üzere yapılan faktoring işlemi usul ve yasaya uygun olup ve yine davacı taraf, davalının çeki ”davacı aleyhine olacak şekilde kötü niyetli iktisap ettiğine” dair bir delil sunamamıştır. 6361 sayılı yasanın açık hükmü ve Yargıtayın yerleşmiş kararları gereğince faktoring şirketinin çekin iktisabı sırasında kötü niyetli hareket etmesi gerekmektedir. Tüm bu hususlar nazara alındığında davacının davasını ispat edemediği değerlendirilmiş, anılan sebeple davanın reddine dair karar verilmiş, davanın mahiyeti ve koşulların oluşmaması sebebiyle davalı tarafın cevap dilekçesi ile talep ettiği tazminat talebinin reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Açılan davanın reddine,
2-Davalı tarafın cevap dilekçesi ile talep ettiği tazminat talebinin reddine,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince peşin alınan 1.346,40-TL’den, 80,70-TL karar harcının mahsubu ile artan 1.265,70-TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
4-Davalı vekili lehine karar tarihindeki avukatlık asgari ücret tarifesi üzerinden dava değeri üzerinden (dava değeri biri 33.800,00 TL diğeri 45.040,00 TL tutarlı çeklerin toplamı olan 78.840,00 TL) hesap olunan 12.614,40-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak, davalıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
6-Davalı tarafından yapılan 850-TL yargılama giderinin davacıdan alınarak, davalıya verilmesine,
7-HMK. 333. md. uyarınca artan gider ve delil avansının kararın kesinleşmesi ile yatıran tarafa resen iadesine, Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı taraf yokluğunda kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde … Mahkemesine istinaf nezdinde temyizi kabil olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 18/10/2022
Katip … Hakim …
¸e-imzalıdır ¸e-imzalıdır
*Bu evrak 5070 Sayılı Kanun hükümlerine uygun olarak elektronik imza ile imzalanmıştır.*