Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 15. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/180 E. 2022/737 K. 05.10.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/180 Esas
KARAR NO : 2022/737
DAVA : Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 11/03/2021
KARAR TARİHİ : 05/10/2022

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin dava dilekçesi özetle; Davalının, müvekkili şirket ile akdetmiş olduğu bayilik mukavelesi ile müvekkili şirketin … bölgesinde bayiliğini üstlendiğini, davalının ; Kasım 2019 döneminde 28.137 Kg LPG alımı yaptığı, Kasım 2020 döneminde ise 11,710 Kg LPG alımı yaptığı buna göre; LPG alımlarının 2019 Kasım dönemine göre 2020 Kasım döneminde yaklaşık %58 oranında düştüğünü, Aralık 2019 döneminde 21,070 Kg LPG alımı yaptığı, Aralık 2020 döneminde ise 4.560 Kg LPG alımı yaptığı buna göre; LPG alımlarının 2019 Aralık dönemine göre 2020 Aralık döneminde yaklaşık %78 düştüğünü, Ocak 2020 döneminde 24.055 Kg LPG alımı yaptığı, Ocak 2021 döneminde ise Hiç LPG alımı yapmadığı buna göre; LPG alımlarının Ocak 2020 dönemine göre 2021 Ocak döneminde %100 düştüğünü, Davalı şirket tarafından en son 16.12.2020 tarihinde 4,560 Kg LPG alımı yapıldığını, bu tarihten sonra LPG alımlarının tamamen tatil ettiği ve LPG alımlarını durdurduğunu, Bunun üzerine …. Noterliğinin 01.02.2021 tarih ve … yevmiye nolu ihtarnamesi ile taraflar arasındaki Bayilik Söyleşmesi, Sözleşme’nin 24/b maddesi gereğince ile müvekkil tarafından haklı olarak derhal feshedildiğini, davalının sözleşmenin 28. maddesi uyarınca akdin feshine sebep olduğu için 50.000 Euro cezai şart tazminatını ödemekle yükümlü olduğunu, Bayilik sözleşmesinin 30/a maddesi uyarınca bayilik sözleşmesi 08.10.2023 tarihine kadar muteber olduğunu, davalının sözleşmenin 27. maddesi uyarınca müvekkili şirkete sözleşme sonuna kadar hesap edilecek, mahrum kalacağı kar mahrumiyetine ilişkin tazminatı ödemekle yükümlü olduğunu, fazlaya dair talep ve dava hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 30.000,00-TL cezai şart tazminatı alacağının temerrüt tarihi olan 05.02.2021 tarihinden itibaren işleyecek reeskont avans faizi ile birlikte davalıdan tahsilini, fazlaya dair talep ve dava hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 10.000,00-TL kâr mahrumiyeti tazminatı alacağının temerrüt tarihi olan 05.02.2021 tarihinden itibaren işleyecek reeskont avans faizi he birlikte davalıdan tahsilini, mahkeme masrafları ve avukatlık ücretinin davalı yana yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekilinin cevap dilekçesi özetle; Davalıya usulüne uygun tebligat yapılmış olup davaya cevap dilekçesi sunulmamıştır.
18.10.2021 tarihli bilirkişi … ‘ın raporu özetle; Davacının davalıya 2020 yılında 394.736,63-TL tutarında mal sattığını, bu mallara ait düzenlenen fatura bedelin ödenmiş olduğunu, 30.11.2020 itibariyle aralarındaki hesap bakiyesinin kapandığı veya aralarında borç yada alacak bakiyesi olmadığını görüş ve beyan etmiştir.
18.10.2021 tarihli bilirkişi …, … ve ın raporu özetle; Davacının ibraz olunan ticari defterlerinin ticari defterlerinin sahibi lehinde delil vasfına haiz olduğunu, davalının sözleşmenin başlangıç tarihi olan 08.10.2018 tarihinden fesih tarihi olan 01.02.2021 tarihler arasındaki 847 günde toplam 774606kg tüplü LPG alımı yaptığını, davalının Kasım 2019 döneminde 28.137kg tüplü LPG alımı yapmasına karşın, Kasım 2020 döneminde davacıdan 11716kg tüplü LPG alımı yaptığı, Aralık 2019 döneminde 21.070kg tüplü LPG alımı yapmasına karşın Aralık 2020 döneminde davalıdan 4560kg tüplü LPG alımı yaptığı, Ocak 2021 döneminde alımının olmadığı, böylece taraflar arasında sözleşmenin 24/b maddesi hükmü çerçevesinde LPG alımlarından %20’den fazla düşüş olması şartının mali veriler kapsamında gerçekleşmiş olduğunu, dosyaya sunulu … verilerine göre davacının sözleşmenin işlemeyen 32,27 aylık süresine ilişkin kâr kaybı 901.425,73kg X 1,3293TL/kg = 1.198.256,21TL olarak hesaplandığını, sektör uzmanı tarafından tespit edilen Makul Süre 1 (bir) Ay baz alındığında, davacının talep edebileceği kâr mahrumiyetinin; 37.132,67-TL olarak hesaplandığını, ancak davacının talebinin 10.000,00TL olduğu, taleple bağlılık ilkesi gereği davacının 10.000,00TL talep edebileceğini, davacının 50.000,00€ cezai şart talebi benimsenmesi durumunda 11.03.2021 dava tarihi itibariyle TCMB döviz alış kuru esas alınarak 9,0315 X 50.000TL= 451.575,00TL cezai şart hesaplandığı, Ancak davacının talebinin 30.000,00TL olduğu, taleple bağlılık ilkesi gereği davacının 30.000,00TL talep edebileceğini, davacının, taraflar arasındaki sözleşmenin 28. Maddesinde yer alan ‘T/ne Bayinin akde muhalefeti dolayısıyla akdin feshine sebebiyet vermesi veya bayilik sözleşmesi ile belirlenen sürenin bitiminden önce bayi tarafından sözleşmenin feshi halinde 27. maddeden ayrı olarak 50.000,00€’yu MİLANGAZ LPG’ye cezai şart olarak ödemeyi peşinen kabul etmiştir” hükmü çerçevesinde cezai şart alacağı talep edip edemeyeceği ya da aynı an da hem cezai şart hem de kâr kaybı talep edip edemeyeceği mahkememizin takdirinde olduğunu görüş ve beyan etmişlerdir.
GEREKÇE:
Dava, taraflar arasında imzalanan 08/10/2018 tarihli Tüplü LPG Bayilik Sözleşmesinin haklı nedenle feshi sebebiyle cezai şart ve kâr mahrumiyeti alacağına ilişkindir.
Taraflar arasında 08.10.2018 tarihinde sözleşme imzalandığı, davalının sözleşmenin başlangıç tarihi olan 08.10.2018 tarihi ile fesih tarihi olan
01.02.2021 tarihi arasındaki 847 günde toplam 774606 kg tüplü LPG alımı yaptığı,
davalının kasım 2019 döneminde 28.137kg tüplü LPG alımı yapmasına karşın, kasım
2020 döneminde davacıdan 11716kg tüplü LPG alımı yaptığı, aralık 2019 döneminde
21.070kg tüplü LPG alımı yapmasına karşın aralık 2020 döneminde davalıdan 4560kg tüplü
LPG alımı yaptığı, ocak 2021 döneminde alımının olmadığı, böylece taraflar arasında sözleşmenin 24/b maddesindeki “Bayinin, Likitgaz’dan herhangi bir dönemde, 30 gün süre ile hiç LPG almaması, LPG alımlarında, bir önceki yılın aynı ayına git LPG alımlarından %20’den fazla düşüş olması, sözleşmenin bayi tarafından ihlali anlamına geldiğini, ‘a İş bu sözleşmeyi tek taraflı olarak haklı sebeple bildirimsiz derhal fesih hakkı verdiğini bayi peşinen kabul ve taahhüt eder” hükmü çerçevesinde LPG alımlarından %20’den fazla düşüş olması şartının mali veriler kapsamında gerçekleşmiş olduğu bu nedenle davacının sözleşmeyi feshinde haklı olduğu, sözleşmenin 27. maddesinin “…Kâr mahrumiyetinin hesaplanmasında, fesih tarihine kadar olan döneme ilişkin bayinin aylık ortalama LPG alımı esas alınacaktır. Bir aylık kâr mahrumiyeti tutarının ise taraflar arasındaki son fatura tarihindeki … A.Ş. nin dağıtıcı firmalara uyguladığı satış fiyatı ile … LPG’nin bayiye uyguladığı satış fiyatı arasındaki tutarın, tespit edilen ortalama aylık satış miktarı ile çarpımı olarak hesaplanacağını, bakiye kar mahrumiyeti tutarının ise hesap edilen bir aylık kâr mahrumiyetinin bakiye sözleşme süresi ile çarpılarak hesap edileceğini hesaplamaya vergiler dahil tutarların esas alınacağını, taraflar peşinen kabul beyân ve taahhüt etmişlerdir….” hükmünü içerdiği, taraflar arasındaki sözleşme 08.10.2018 tarihinde başlamış ve …. Noterliğinin 01.02.2021 tarih ve … yevmiye nolu ihtarnamesi ile feshedilmiştir. Dolayısı ile normal şartlar altında 60 ay sürecek olan sözleşme 27 ay 22 gün sürmüştür. Davacının talep edebileceği kâr mahrumiyeti bilirkişi heyeti tarafından 37.132,67-TL olarak hesaplanmıştır.
Davacının, taraflar arasındaki sözleşmenin 28. maddesinde yer alan “Yine bayinin akde muhalefeti dolayısıyla akdin feshine sebebiyet vermesi veya bayilik sözleşmesi ile belirlenen sürenin bitiminden önce bayi tarafından sözleşmenin feshi halinde 27. maddeden ayrı olarak 50.000,00€’yu … LPG’ye cezai şart olarak ödemeyi peşinen kabul etmiştir” hükmü çerçevesinde cezai şart da talep edebileceği, bilirkişi heyeti tarafından davacının 11.03.2021 dava tarihi itibariyle TCMB döviz alış kuru esas alınarak 9,0315 X 50.000TL= 451.575,00TL cezai şart hesaplandığı anlaşıldığından, davacının haklı nedenle feshi dolayısıyla kar mahrumiyeti ve cezai şarta ilişkin talepleri yerinde olduğundan, ıslah dilekçesi de dikkate alınarak davanın kabulüne dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın KABULÜ ile 37.132,67-TL kar mahrumiyeti alacağı ve 451.575,00-TL cezai şart olmak üzere 488.707,67-TL’nin 05.02.2021 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Kanunu Genel Tebliği gereğince hesap olunan 33.383,62-TL karar ve ilam harcının davacı tarafından peşin yatırılan 8.345,92-TL harçtan mahsubu ile eksik kalan 25.037,70-TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 18/A-13 maddesinin “… Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen ve taraflarca karşılanan arabuluculuk ücreti, yargılama giderlerinden sayılır…” hükmü gereği 1.360,00-TL’sı arabuluculuk ücretinin davalıdan tahsili ile Hazineye gelir kaydedilmesine,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 71.419,07-TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan 8.405,22-TL ilk gider, 3.600,00-TL bilirkişi ücreti ve 168,10-TL posta gideri olmak üzere toplam 12.173,32-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-HMK. 333. md. uyarınca davacı tarafından yatırılan gider avansından bakiyesinin kararın kesinleşmesi sonrası davacıya iadesine,
Mahkememizin bu kararına karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde, Mahkememize ve Mahkememize gönderilmek üzere başka yer mahkemesine dilekçe verilmek suretiyle … BAM ilgili Hukuk Dairesince incelenmek üzere İstinaf yoluna başvuru hakkı bulunduğuna dair verilen karar, hazır olan davacı vekilinin yüzüne karşı davalının yokluğunda karar verildi. 05/10/2022

Katip …
(e-imza)

Hakim …
(e-imza)