Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2020/765 Esas
KARAR NO:2023/527

DAVA:İtirazın İptali (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:22/12/2020
KARAR TARİHİ:25/05/2023

Mahkememizde görülen davanın yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ
DAVA/Davacı vekili dava dilekçesinde ve özetle;
Müvekkili şirket ile davalı şirket … Tur. Yat. AŞ arasında, davalı şirkete ait … …, … Residence, …, … otelleri için 31.08.2012 tarihinde … Rezervasyon Sistemi Kullanım Sözleşmesi, … (Otel Satış Kanalı Yönetimi) Kulanım Taahhütnameleri, 10.02.2012 tarihinde …. Com Rezervation Systems-Otel Servis Sözleşmesi, 14.01.2013 tarihinde … Rezervasyon Sistemi Kullanım Sözleşmesi ek protokol, 19.12.2014 tarihinde, … Yazılım ve Sistemleri Kullanım Taahhütnamesi ve ekleri, 17.03.2016 tarihli ek protokoller ve 30.05.2017 tarihli ek protokol imzalandığını,
Davalı … A.Ş.’nin 06.04.2017 tarihi itibariyle şirket bölünmesi olduğundan, sözleşme ile belirlenen alacakların korunması amacıyla taraflar arasında 30.05.2017 tarihinde imzalanan ek protokol düzenlendiğini ve tüm sözleşmelerin eki olduğu taraflarca kabul edildiğini, bu protokol ile davalı şirkete ait … ile ilgili sözleşme ile belirlenen ödeme sorumluluğu … Yat. A.Ş.’ye devir olunduğunu, ancak bu şirketin sorumluluklarını yerine getirmemesi halinde ek protokolün 1. Maddesine göre davalı şirketin sorumluluğunun devam edeceği taraflarca kabul edildiğini, önceki sözleşmeler ve yapılan ek protokole uygun olarak müvekkili şirket tarafından bu otele de önceki şekilde hizmetler verilmeye devam edildiğini ve protokolde belirtildiği üzere bu otel yönünden faturalar … adına düzenlenerek gönderildiğini, fatura bedellerinin ödenmemesi nedeni ile yine protokole uygun olarak davalı şirkete yazılı olarak başvuru yapıldığını ancak ödemelerin yapılmadığını,
Davalıların … 1. Noterliğinin 09.12.2019 tarih ve … yevmiye nolu ihtarnamesi ile tüm sözleşmeleri fesih ettiklerini müvekkili şirkete bildirdiklerini, bu ihtara müvekkili şirket tarafından 24.12.2019 tarihli … 40. Noterliğinin … yevmiye nolu ihtarı ile cevap verdiklerini,
Davalıların ödeme yapmamaları nedeni ile …. İcra Müdürlüğünün … Ve … esas sayılı icra dosyaları ile takip başlattıklarını, davalılarının haksız itirazları ile icra takiplerinin durduğunu, davalıların borç olmadığını ileri sürmelerine rağmen itirazın haksız ve kötüniyetli olduğunu, itirazın ödemeyi geciktirmeye yönelik olduğunu beyanla;
Davanın kabulü ile …. İcra müdürlüğünün … e. ve … e. sayılı dosyalarındaki takibe yapılan itirazların iptali ile takiplerin devamına, davalılar aleyhine %20 icra inkâr tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP /Davalılar vekili cevap dilekçesinde ve özetle;
…. İcra Müdürlüğü … E sayılı icra dosyasının borçlusu … Tur.Yat.A.Ş, … Tur.Yat.A.Ş olarak belirtildiğini, 32.361,70 Euro bedelinde faturadan kaynaklı ilamsız takip başlatıldığını, ilamsız takibin dayanak kısmında ise alacağın dayanağının “32.361,71 Euro faturadan kaynaklı cari hesap alacağı – açıklama: …” şeklinde belirtildiğini,
Ödeme emrinin dayanağı olan 32.361,71 Euro bedelli faturaya bakıldığında ise; faturanın …/… Yat.A.Ş ‘ye kesildiğinin anlaşılacağını, gerek ödeme emri açıklama kısmında gerekse fatura başlığı … Tur.yat.A.Ş (…) olarak belirtilmesine rağmen, icra takibinin bu fatura ile ilgisi olmayan … Tur.Yat.A.Ş aleyhine başlatılmasının hukuka aykırı olduğunu, … Tur.Yat.A.Ş’ nin böyle bir borcunun olmadığını,
…. İcra Müdürlüğü … E sayılı icra dosyasının diğer borçlusu … Tur.Yat.A.Ş yönünden ise; … Tur.Yat.A.Ş’nin böyle bir borcunun bulunmadığını, fatura içeriğine de itiraz edildiğini, bilirkişi marifetiyle cari hesap kayıtları, protokoller ve faturalar incelendiğinde haklılıklarının anlaşıldığını,
…. İcra Müdürlüğü … E sayılı icra dosyası borçlusunun … TUR.YAT.A.Ş olarak belirtildiğini, 260.087,23 Euro bedelinde ilamsız takip başlatıldığını,
Müvekkili şirketler … TUR.YAT.A.Ş ile … TUR.YAT.A.Ş davacı … …. Ltd.Şti arasında;
1-31.08.2012 tarihli ana sözleşme olan Online Rezervasyon Sistemleri Kullanım Sözleşmesi,
2-19.12.2014 tarihli … Yazılım ve Sistemleri Kullanım Taahhütnamesi,
3-01.01.2016 yürürlük tarihli Ek Protokol imzalandığını,
ana sözleşme olarak anılan … Rezervasyon Sözleşmesinin ise 31.08.2012 tarihinde imzalandığını,
19.12.2014 tarihinde imzalanan protokolün ise … Yazılım ve Sistemleri Kullanım taahhütnamesi olduğunu,
Akdedilen tüm sözleşmelerin müvekkili şirket tarafından 09.12.2019 tarihi itibariyle feshedildiğini, … 1.Noterliği 09.12.2019 tarihli … yevmiye numaralı ihtarname ile karşı tarafa bildirildiğini,
Davacı tarafın; … 40.Noterliği 24.12.2019 tarihli … yevmiye numaralı ihtarname ile; “ilgili sözleşmeler gereğince … … 80.548,34 Euro, … … Hotel 12.976,96 Euro, … 24.057,97 Euro, … 9.678,70 Euro, … (grup olarak) 623,40 Euro cari alacakların fatura ve sözleşmelere göre belirlenen faizleriyle birlikte ödenmesini talep ettiğini,
Davacı tarafın ayrıca … 40.Noterliği nin 25.12.2019 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile müvekkili … TUR.YAT.A.Ş ‘yi muhatap alarak; … TUR.YAT.A.Ş ye … VE … … nolu iade faturalarını kabul etmediklerini bildirdiğini,
Davalı şirketler … TUR.YAT.A.Ş yönünden ve … TUR.YAT.A.Ş yönünden itirazın iptali davasının esastan reddine, …. İcra Müdürlüğü … E. ve …. İcra Müdürlüğü … E. Sayılı icra takiplerinin iptaline, icra takiplerinde haksız ve kötü niyetli olan davacı hakkında %20 den az olmamak kaydı ile icra inkar tazminatı ve kötü niyet tazminatına ve takip konusu alacağın %10 u oranında para cezasına hükmedilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava; İİK.nun 67. maddesi hükmüne dayalı olarak açılan itirazın iptali istemine ilişkindir.
Mahkememizce 07/10/2021 tarihli ön inceleme duruşmasında taraflar arasındaki uyuşmazlık; … icra müdürlüğünün … esas sayılı takip dosyasında faturadan kaynaklı cari hesap alacağı nedeniyle davalı … Tur Yat AŞ ve … Tur Yat AŞ hakkında 32.361,70 Euro üzerinden … icra müdürlüğünün … esas sayılı takip dosyasında ; faturadan kaynaklı cari hesap alacağı nedeniyle ve kullanım taahhütnamesinden kaynaklı cezai şart alacağı nedeniyle davalı … Tur Yat AŞ hakkında 260.087,23 Euro üzerinden itirazın iptali ve %20 icra inkar tazminatı istemi konusunda olduğu tespit edilmiştir.
Dosya içine İcra takip dosyaları ve taraflarca ibraz edilen deliller alınmıştır.
Dosya içeriği delillerin değerlendirilmesi ve tarafların ticari defter ve kayıtları üzerinde inceleme yapılarak; davalının iade ettiği faturalar nedeniyle hizmet alıp almadığının tespiti, davacının cari hesap alacağının varlığı ve miktarının tespiti, davacının cezai şart alacağı isteyebilmesinin koşullarının gerçekleştiğinin denetlenmesi, isteyebileceği cezai şart varsa miktarının belirlenmesi, cezai şartın davalıların mahvına sebep olup olmayacağı bakımından bilirkişiler; … dan oluşan heyetin düzenlediği 20/07/2022 tarihli heyet bilirkişi raporu ve 19/01/2023 tarihli heyet bilirkişi ek raporu alınmıştır. Alınan raporlar denetlemeye elverişli bulunmuş hükme esas alınmıştır.
Tüm dosya kapsamına göre;
Davacı … Bilgi Teknolojileri ve Turizm Limited Şirketi ile davalı … Tur. Yat. AŞ arasında;
– 31.08.2012 tarihli … Rezervasyon Sistemi Kullanım Sözleşmesi,
– 31.08.2012 tarihli … Manafement (Otel Satış Kanalı Yönetimi) Kulanım Taahhütnameleri,
-10.02.2012 tarihli …. Com Rezervation Systems-Otel Servis Sözleşmesi,
– 14.01.2013 tarihli … Rezervasyon Sistemi Kullanım Sözleşmesi ek protokol,
– 19.12.2014 tarihli … Yazılım ve Sistemleri Kullanım Taahhütnamesi
-17.03.2016 tarihli ek protokoller
-30.05.2017 tarihli ek protokol imzalandığı
Davalı … Tur. Yat. AŞ nin bu protokoller gereğince davacıdan alınan hizmeti … …, … …, …, … otellerinde kullandığı
Davalı … A.Ş de 06.04.2017 tarihinde şirket bölünmesi olduğu, sözleşme ile belirlenen alacakların korunması amacıyla taraflar arasında 30.05.2017 tarihli ek protokol düzenlendiği, bu protokolün önceki tüm sözleşmelerin eki olarak taraflarca kabul edildiği, protokol sonucu davalı şirkete ait … ile ilgili sözleşme ile belirlenen ödeme sorumluluğunun … Yat. A.Ş.’ye devir olunduğu,
Ancak bu şirketin sorumluluklarını yerine getirmemesi halinde 30.05.2017 tarihli ek protokolün 1. Maddesi gereğince göre davalı şirketin sorumluluğunun devam edeceğinin taraflarca kabul edildiği, bu nedenle davalı tarafın borcun … A.Ş ye ait olmadığı,borçtan sorumlu bulunmadığı itirazlarının yerinde olmadığı anlaşılmış, mahkememizce itirazlar kabul edilmemiştir.
Alınan bilirkişi raporunda detayı ile açıklanan teknik incelemeye göre; davalı şirketlerin davacının arzettiği, otellere ve otel gruplarına çevrimiçi otel rezervasyon ve dağıtım sistemine erişim için gerekli kurulum hizmetini aldığı , bu sistem üzerinden davalı otel işletmesinin Otel’e ait bilgilerini sisteme yükleyerek rezervasyonları takip ettiği, kendilerine ait bir kontrol paneline erişim sağladığı, hizmetin bu uşekilde davalılara verildiği aktif biçimde kullanıldığı belirlenmiştir.
Yine alınan bilirkişi raporu muhasebe incelemesine göre;Davacı … … Limited Şirketi tarafından davalı şirket … Turz. Yat. AŞ adına düzenlenen proforma faturalar, proformalara istinaden kesilen faturalar ile davalı şirket tarafından kesilen iade faturaları ile yapılan kısmi ödemeler aşağıdaki gibidir.
… yönünden
Proforma no/fatura no tutar/euro davacı davalı iade fatura
/… 11.981,43 9934 29996 4.628,50 kısmi ödeme
… 743,47 … … yok
… 625,47 … … yok
… 990,41 … … yok
… 548,46 … … yok
/… 155,26 … … yok
/… 8.029,48 … … yok
…-…/… 27,51 412 795 yok
…-…/… 1.187,52 … … … …
/… 146,84 … … …
/… 5.961,03 … … …
…-…/… 893,08 … …
/… 56,17 … … …
/… 5.990,71 … … …
/… 122,22 … … …
…-…/… 92,49 411 796 …
Toplam 37.551,55
Kabul Edilen İade ve Yapılan Kısmi Ödeme 561,33 4.628,50
Dava Konusu Toplam Tutar 32.361,71
Yukarıdaki tabloda görüleceği üzere, davacı şirket tarafından dava konusu hizmetlere ilişkin 37.551,55 Euro fatura düzenlendiği, davalı şirket tarafından 4.628,50 Euro kısmi ödeme yapıldığı, davalı şirket tarafından düzenlenen 561,33 Euro tutarlı iade faturalarının davacı şirketçe kabul edildiği, dolayısıyla 32.361,71 Euro fatura karşılığı ödemenin davalı şirketçe yapılmadığı, cari hesap borcu olduğu anlaşılmıştır.
…
Proforma no/fatura no tutar/euro davacı davalı iade fatura
…-…/… 843,42 … … 453,98 euro kısmi ödeme
…-…/… 171,16 … …
…-…/… 131,36 … …
..-…/… 59,38 9285 …
…-…/… 878,9 … …
…-…/… 105,98 … …
… 3723,87 … …
…-…/… 409,12 … …
…-…/… 222,43 … …
…-…+
…-…/… 172,61 … …
…-…/… 1.321,72 … …
…-… +
…-…/… 150,09 … ..
…-…/… 82,16 … …
… 2.360,59 … … …
…-…/… 62,45 … …
…-… +
…-…/… 109,76 … …
…-…/… 764,01 … …
… 2.360,59 … …
… 1.861,93 … .. …
… 1.861,93 …
… 2.791,16 … …
… 424,51 … …
…-…/… 110,96 419 1147
…-…/… 105,45 422 1148
…-…/… 526,99 420 1149
Toplam 21.612,53
Kabul Edilen İade ve Yapılan Kısmi Ödeme 4.676,50
Toplam 16.936,03
Yukarıdaki tabloda görüleceği üzere, davacı şirket tarafından dava konusu hizmetlere ilişkin 21.612,53 Euro fatura düzenlendiği, davalı şirket tarafından 453,98 Euro kısmi ödeme yapıldığı, davalı şirket tarafından düzenlenen 4.222,52 Euro tutarlı iade faturalarının davacı şirketçe kabul edildiği, dolayısıyla 16.936,03 Euro fatura karşılığı ödemenin davalı şirketçe yapılmadığı, cari hesap borcu olduğu anlaşılmıştır.
…
Proforma no/fatura no tutar/euro davacı davalı iade fatura
… 42.142,46 … … …
15.430,97 Euro 6.522,35 Euro kısmi ödeme

….-…/… 84 1.491,49 … …
…-…/… 85 5.241,31 … …
…-017214/… 5.313,94 … …
…-017421/… 577,76 … …
… 20.552,17 … … …
…-…/… 742,56 … …
…-…/… 1.399,11 … …
… 3.813,02 … …
… 21.071,23 …
…-…/… 156,61 13435 86564 …
… 39,57 13677 88227
… 27.911,44 13680 88228
…-…/… 156,61 13685 88230
…-…/… 30,87 3386
Toplam 130.640,15
Kabul Edilen İade ve Yapılan Kısmi Ödeme 22.109,93
Toplam 108.530,22

Yukarıdaki tabloda görüleceği üzere, davacı şirket tarafından dava konusu hizmetlere ilişkin 130.640,15 Euro fatura düzenlendiği, davalı şirket tarafından 6.522,35 Euro kısmi ödeme yapıldığı, davalı şirket tarafından düzenlenen 15.587,58 Euro tutarlı iade faturalarının davacı şirketçe kabul edildiği, dolayısıyla 108.530,22 Euro fatura karşılığı ödemenin davalı şirketçe yapılmadığı cari hesap borcu olduğu anlaşılmıştır.
…
Proforma no/fatura no tutar/euro davacı davalı iade fatura
… 5.107,89 9931 … İade fatura yoktur
…-…/… 80,66 … … İade fatura yoktur
…-…/… 80 690,16 … … İade fatura yoktur
..-…/… 372,49 … … İade fatura yoktur
…-…/… 1.032,36 … … İade fatura yoktur
… 3.232,46 … … İade fatura yoktur
…-…/… 95,98 … … İade fatura yoktur
… 2.553,94 … … İade fatura yoktur
… 3.631,43 … … İade fatura yoktur
Toplam 16.797,37
Kabul Edilen İade Ve Yapılan Kısmi Ödeme 3.487,24
Toplam 13.310,13
Yukarıdaki tabloda görüleceği üzere, davacı şirket tarafından dava konusu hizmetlere ilişkin 16.797,37 Euro fatura düzenlendiği, davalı şirket tarafından 3.487,24 Euro kısmi ödeme yapıldığı, dolayısıyla 13.310,13 Euro fatura karşılığı ödemenin davalı şirketçe yapılmadığıcari hesap borcu olduğu anlaşılmıştır.

…
Proforma no/fatura no tutar/euro davacı davalı iade fatura
… 30.000,00 13382 77460 Kısmi ödeme29.376,60
Kısmi Ödeme Yapılan Tutar 29.376,60
Toplam 623,40
Yukarıdaki tabloda görüleceği üzere, davacı şirket tarafından dava konusu hizmetlere ilişkin 30.000,00 Euro fatura düzenlendiği, davalı şirket tarafından 29.376,60 Euro kısmi ödeme yapıldığı, dolayısıyla 623,40 Euro fatura karşılığı ödemenin davalı şirketçe yapılmadığıcari hesap borcu olduğu anlaşılmıştır.

İcra Dosya No Otel Fatura(Euro) Ödeme Kalan(Euro) Borç
… … 37.551,55 5.189,83 32.361,71 214.170,95
… … 21.612,53 4.676,50 16.936,03 918.644,55
… 130.640,15 22.109,93 108.530,22
… 16.797,37 3.487,24 13.310,13
… 30.000,00 29.376,60 623,40
Cezai Şart Alacağı 120.000,00
Toplam 236.601,60 64.840,10 291.761,49 1.923.615,50

Yukarıdaki tabloda görüleceği üzere, davacı şirket tarafından dava konusu hizmetlere ilişkin 236.601,60 Euro fatura düzenlendiği, davalı şirket tarafından 64.840,10 Euro kısmi ödeme yapıldığı, bakiye 291.761,49 Euro davacı alacağı bulunduğu, icra takip tarihi itibariyle toplam 1.923.615,50 TL borç bulunduğu anlaşılmıştır.
Taraflar arasındaki 2012 tarihli Sözleşme’de sabit ödeme söz konusudur. 2016 tarihli Taahhüt’te ise sabit ödemenin düşürüldüğü ve ciroya bağlı bir ödeme anlayışının getirildiği görülmektedir.2016 tarihli Taahhüt ün 4. Maddesi hükmü
“İşbu EK PROTOKOL ‘ün geçerli olması Müşteri’nin Sözleşme konusu 4 otelin tanıtım ve reklamı için … ‘e … üzerinden yıllık en az 150.000 Euro veya daha fazla tutarda reklam vermesi ve bedelleri ödeyerek reklam satın almasının ilgili yıl içinde gerçekleştirilmesi kabul ve şartına bağlanmıştır. Bu Şart’ın Müşteri tarafından yerine getirilememesi halinde işbu ek protokol geçerli olmayacak Taraflar arasında daha önce imzalanmış olan … yazılım sistemleri kullanım taahhütnamesi’nin hükümlerine göre ücret ödenecektir”
Şeklinde olup, sözleşmeler sistematiğinin nasıl işleyeceğini ortaya koyması bakımından önemlidir. Taahhüt’ü tadil eden Ek Protokol’ün geçerliliği davalıların yıllık 150.000 Euro tutarında reklam harcaması yapmaları şartına bağlıdır. Davalılar bu tutarda reklam yaptıkları durumda Ek Protokol devreye girecek, Taahhüt’teki ödeme modalitesi (4 otel için yıllık 83.300 Euro + KDV) değişmiş olacak ve sabit ücret düşecek (ilk yılı farklı olmak üzere, 4 otel için yıllık 30.000 Euro + KDV), bunun yerine ciroya bağlı farklı yüzdeler üzerinden alınan değişken ücret gelecektir. Davalılar bu ödemeyi yapmazlarsa EK Protokol geçerli olmayacak, yani Taahhüt’ün ödeme maddesi değişmemiş olacak ve ödeme modalitesi Taahhüt’teki haliyle kalmaya devam edecektir.
Davalılar Ek Protokol’ün geçerliliğinin şartı olan reklam harcamasını ilk yıl yapmış davacı ve davalılar arasındaki sözleşmesel düzenlemelere konu ödeme modalitesi değişmiştir. Ancak daha sonraki dönemde davalılar mezkûr reklam harcamasını yapmamıştır.
Ek Protokolün 5.maddesi “İşbu Ek Protokol, Taraflar arasındaki Sistem Kullanım Sözleşmesi ve … Yazılım sistemleri Kullanım Taahhütnamesi ve eklerinin ayrılmaz bir parçası ve ekidir. İşbu Ek Protokol hükümleri Taraflar arasındaki Sözleşme ve diğer geçerli anlaşmaların hükümleri ışığında incelenir ve yorumlanır. Bu Sözleşmeler veya Ek Protokoller hükümlerinden bir kısmının veya işbu Ek Protokol hükümlerinin bir kısmının yasal olarak geçersiz sayılması diğer hükümlerinin geçerliliğini etkilemez, diğer hükümler taraflar arasında geçerli olarak uygulanmaya devam eder.” şeklindedir.
Bu madde çerçevesinde ödeme modalitesinde davalının seçimlik hakkı olduğu anlaşılmaktadır.Ancak davacı taraf ödeme modalitesinin, temelli ve geri dönülemez olarak değiştiğini kabul ederek, kestiği faturalarda düşük sabit ücret, yüksek komisyon oranlarını uygulamıştır.
TBK m. l79 hükmü; “Bir sözleşmenin hiç veya gereği gibi ifa edilmemesi durumu için bir ceza kararlaştırılmışsa, aksi sözleşmeden anlaşılmadıkça alacaklı ya borcun ya da cezanın ifasını isteyebilir.
Ceza, borcun belirlenen zaman veya yerde ifa edilmemesi durumu için kararlaştırılmışsa alacaklı, hakkından açıkça feragat etmiş, veya ifayı çekincesiz olarak kabul etmiş olmadıkça, asıl borçla birlikte cezanın ifasını da isteyebilir. ” şeklindedir.
Somut olayda TBK 179/2 gereğince davacı alacaklının hem ifayı hem de cezayı isteyebilmesi kabul edilmiştir.
Ceza koşulunun en önemli işlevi; borçluyu doğru dürüst ifada bulunmaya yöneltici (zorlayıcı) olmasıdır. Borcun ihlal edilmesi üzerine nasıl hesaplanacağı ve ne kadar tutacağı henüz belirsiz olan bir kanuni tazminat yükü altına girmekten pek fazla çekinmeyerek işi gevşek tutabilecek bir borçlu; borcu ihlal ettiği anda alacaklının uğradığı zarara bağlı olmaksızın doğacak, önceden belli ve kesin bir cezanın kararlaştırılmış olması karşısında, daha dikkatli ve özenli davranma zorunluluğu duyabilir.Tazminat isteme hakkını kural olarak borçlunun kusurlu olması şartına bağlayan kanunumuz, bununla uyumlu olarak, ceza koşulunun talep edilmesini de borçlunun borca aykırılıkta kusurlu olmasına bağlamıştır. Her türlü kusur cezanın istenmesini mümkün kılar. Borçlunun kastı, ağır ihmali veya hafif ihmali ile borcu ihlal etmesi bu bakımdan fark etmez. Sözleşme cezası, borcun ihlali üzerine ödenecek önceden belli (götürü) bir tazminat tutarı olduğu için, cezanın ödenmesi alacaklının zararının derecesine hatta zarar görüp görmemesine bağlı değildir.
Somut olayda davalılar sözleşmeleri haklı bir gerekçe olmadan feshettikleri için kusurlu davranışta bulunmuşlardır, dolayısıyla davacının cezai şartı talep hakkı doğmuştur.
TBK m. 182/3 hükmü; “…Hakim, aşırı gördüğü ceza koşulunu kendiliğinden indirir.” denmek suretiyle, bu ceza miktarının hakim kararı ile azaltılabileceği ifade edilmiştir.
Sözleşme cezası tutarının ne zaman aşırı sayılacağını ve ne miktara indirileceğini hakim tayin edecekse de bu değerlendirmeyi yaparken olayın bütün özelliklerini adalet ve hakkaniyet çerçevesinde değerlendirecektir. Özellikle alacaklının edimini elde etmedeki çıkarını, borçlunun davranışını, tarafların ekonomik durumunu göz önünde tutmalıdır.
Ticari işlerde bir tacirin borcu bakımından TTK m. 22 hükmü, tacir sıfatını taşıyan borçlunun aleyhine konulmuş, ceza koşulu tutarının indirilemeyeceğini düzenlemiştir. Türk Ticaret Kanunundaki bu hüküm, hakime cezayı indirme yetkisi veren TBK’daki hükme (TBK m. 182/3) bir istisna oluşturmaktadır. Ceza miktarı aşırı olsa bile, tacir borçlu aleyhine konulmuş, sözleşme cezasını hakim indiremeyecektir. Bir tacirin borcu için kararlaştırılmış, ceza koşulu ne kadar aşırı olursa olsun, TTK m. 22 hükmü, TBK m. 182/3 uyarınca indirim yapılmasını engelleyecekse de, ceza koşulu anlaşması ahlaka veya kişilik haklarına aykırı görülecek derecede ağır ise, TBK m. 27/2 hükmüne kıyasen, hakim duruma göre bu ceza koşulunun geçersizliğine veya ceza koşuluyla birlikte bütün işlemin geçersizliğine karar verebilir. Uygulamada, özellikle borçlu tacirin mahvına sebep olacak kadar ağır ceza koşullarının bu hükümden yararlanılarak tamamen veya kısmen geçersiz sayılması kabul edilmektedir.
Somut olayda; Davalı otellerin web sitelerindeki otellere ilişkin güncel bilgilere bakıldığında; (i) …, toplam 4.000 m2 havuz alanı, toplam 429 oda, (ii) … Residence, 43 adet villa, (iii) … … 12 ay boyunca “Ultra Her Şey Dahil” konseptte hizmet veren 508 adet oda, (iv) …, 179 oda (358 yatak) kapasiteli olduğu görülmektedir. Otellerin fiziksel büyüklükleri, oda ve misafir ağırlama kapasiteler i, 4,5 ve 5 yıldızlı olmaları, taraflar arasında kesilen faturalar ve cirolar dikkate alındığında otel başına 10.000 Euro tutarındaki cezai şart ödemesinin davalıların ekonomik mahvına sebep olacak kadar ağır ceza koşulu oluşturmadığı sabit bulunmuş olup aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
Davacı vekili 20/05/2023 tarihli tashih dilekçesi ile … icra müdürlüğünün … esas sayılı takip dosyasında; 32.518,64 Euro üzerinden itirazın iptalini istediğini belirterek hükmün tashihini istemiştir. Ancak mahkememizce 07/10/20212 tarihli ön inceleme duruşmasında tespit edilen uyuşmazlık çerçevesinde, davacının bu tespite itiraz etmediği, alınan bilirkişi raporundada davacının 32.361,70 Euro alacağı bulunduğu, işlemiş faiz isteyemeyeceği açıklanmış olmakla tashih talebi kabul edilmemiştir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
H Ü K Ü M /.
1-Davalı tarafın husumet itirazının reddine,
2-… icra müdürlüğünün … esas sayılı takip dosyasında;
32.361,70 Euro üzerinden itirazın iptaline takibin devamına, 32.361,70 Euro alacağa takip tarihinden itibaren takip koşullarında faiz yürütülmesine 32.361,70 Euro nun TL karşılığı 214.170,95 TL nin %20 si oranında icra inkar tazminatının davacı lehine davalıdan tahsiline
3-… icra müdürlüğünün … esas sayılı takip dosyasında ;
260.087,23 Euro üzerinden itirazın iptaline takibin devamına, 260.087,23 Euro alacağa takip tarihinden itibaren takip koşullarında faiz yürütülmesine 260.087,23 Euro nun TL karşılığı 1.709.444,55 TL nin %20 si oranında icra inkar tazminatının davacı lehine davalıdan tahsiline,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesap olunan 136.935,28-TL nispi karar harcından davacı tarafından peşin yatırılan 23.314,85-TL harcın mahsubu ile bakiye 113.620,43-TL harcının davalılardan alınarak hazineye gelir kaydına,
5-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 18/A-13 maddesinin “…Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen ve taraflarca karşılanan arabuluculuk ücreti, yargılama giderlerinden sayılır…” hükmü gereği 1.320,00-TL arabuluculuk ücretinin davalılardan tahsili ile Hazineye gelir kaydedilmesine,
6-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 199.230,78-TL nispi vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
7-Red edilen kısım yönünden avukatlık asgari ücret tarifesi uyarınca 1.080,37-TL nispi vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalılara ödenmesine,
8-Davacı tarafından yapılan 23.369,25-TL ilk gider, 345-TL tebligat ve müzekkere gideri ile 14.000-TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 37.714,25-TL yargılama giderinin red ve kabul durumu nazara alınarak takdiren 37.706,56-TL sinin davalıdan tahsili davacıya verilmesine,
9-Davalılar tarafından yapılan 176,50-TL tebligat ve müzekkere giderinin red ve kabul durumu nazara alınarak takdiren 0,09-TL nin davacıdan tahsili ile davalılara verilmesine.
10-HMK. 333. md. uyarınca yatırılan ve bakiye kalan gider avansının kararın kesinleşmesi sonrası talebi halinde yatırana iadesine,
Dair, Davacı ve davalı vekillerinin yüzlerine karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde İstanbul BAM da istinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.25/05/2023

Başkan …
e-imzalıdır
Üye …
e-imzalıdır
Üye …
e-imzalıdır
Katip …
e-imzalıdır