Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/374 Esas
KARAR NO : 2022/468
DAVA : Tazminat
DAVA TARİHİ : 26/02/2010
KARAR TARİHİ : 02/06/2022

Mahkemizde görülen tazminat davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ
DAVA / Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;
Müvekkili ile davalı … ve … nin müteahhidi … Ltd. Şti. arasında 2 adet protokol imzalandığını,
… ile imzalanan ilk protokolde; “… … ve Kat Ayrımı İnşaatı” kapsamında …- … arasına içme suyu hattı döşenmesi sonrası 4 adet … Kablo serimi işinin davacı müvekkilinin kontrolünde, işi üstlenen … müteahhidi … İnşaat tarafından yapılmasının kararlaştırıldığını,
… ve onun müteahhidi … İnşaat arasında imzalanan ikinci/ek protokolde; içme suyu hattı döşenmesi sonrası … Kablo serilmesi işinin … İnşaat tarafından yapılması, kabloların deniz dışındaki … ve … kara bağlantılarının ise, müvekkili şirket tarafından yapılması kararının verildiğini,
Müvekkili şirketin ilgili protokoller gereği tüm edimlerini yerine getirip bedelleri ödediğini, işin yüklenici şirket tarafından 05/03/2008 tarihinde teslim edildiğini, zaman zaman yapılan ölçümler sonucunda 01/03/2009 tarihli ölçümde 2 ayrı kablonun farklı metrelerde kopuk olduğunun tespit edildiğini, bu hususun davalılar … ve … İnşaat’a bildirildiğini, ancak netice alınamadığını,
25/03/2009 tarihinde yapılan diğer ölçümde de bu kez farklı bir kablonun (daha önce kopan iki kablodan farklı metrelerde) daha koptuğunun belirlendiğini,
…’nda kabloların ortaya çıktığı bölüm ile menhol arasındaki bölümde; … Projesi İnşaat’ı projesi için çalışma yapan müteahhit davalı … ve taşeronu davalı …… Ltd. Şti. tarafından iş makineleri ile çalışma yapıldığını, 4 adet … Kablo’nun koparılarak hasara uğratıldığını, … yetkilisi ve müvekkilinin teknik ekipleri tarafından bu konuda tutanak tutulduğunu belirterek,
Davalılar …’nün ve … İnşaat’ın protokol gereği üstlendikleri işi gereği gibi yerine getirmemelerinden dolayı, diğer davalıların da 406 Sayılı Kanun’un 24., 25., 26. ve 28. maddeleri uyarınca, hasardan/zarardan sorumlu olduklarını belirterek, müvekkilinin … Firması’na ödediği işçilik bedeli olan 866.628,00 TL, 144 … kablo bedeli 30.677,43 TL, 60 … kablo bedeli 153.933,52 TL, yine … kablo terminasyon işçiliği bedeli 5.084,40 TL ve 60 … Kablo terminasyon işçiliği bedeli 2.118,50 TL olmak üzere toplam 1.058.441,85 TL zararın hasar tespit tarihi olan 01/03/2009 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP
Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle
Davacı tarafından müvekkilinin 406 Sayılı Kanun Hükümleri’ne aykırı olarak kontrolsüz ve izinsiz çalışma yaptığı iddiasıyla tazminat istendiğini, müvekkilinin olayda hiç bir kusurunun olmadığını, davacının kendi teknik şartnamelerinde düzenlenmiş olan kuralları ihlal ettiğini, denizde kopan kablolar ile müvekkili ve … Projesi çalışmaları ile hiç bir bağının olmadığını, davacı tarafça daha önceden deniz altına hiç … Kablo döşemesi işini yapmamış olan … ve …’a bu iş verilirken ve teslim alınırken işin tekniği ile ilgili hiç bir gerekliliğe uyulmadığı, davacının artık bir kamu kurumu olmaktan çıktığını, 406 Sayılı Kanun’un 24., 25., 26. ve 28. maddelerinin yürürlükten kaldırıldığını, hasarın meydana geldiğinin belirtildiği yer şantiye sahası olmayıp, bu alanda kazı yapılmadığını, ilgili alanın müvekkiline geri dolgu malzemelerinin stok sahası olarak teslim edilen bir alan olduğunu, sahada doğal zeminin kazılmayıp, sadece alana boşaltılmış olan çakıl taşlarının kepçe ile alınarak yüklenme işinin yapıldığını, bu yükleme esnasında kepçenin zemini sadece 10 cm civarında sıyırması neticesinde kabloların kepçeye takılarak koptuğunun anlaşıldığını, zira davacının dava dilekçesinde kabloların deniz dışındaki … kara bağlantılarının bizzat kendileri tarafından yapıldığının beyan edildiğini, dünyanın hiç bir yerinde … Kablo’nun yerin sadece 10 cm altına gömülemeyeceğini, davacının kendi teknik şartnamesinin Uluslararası Standart’lara uygun olmadığını, söz konusu alanda her hangi bir kablonun döşeli olduğuna ilişkin hiç bir uyarıcı işaret veya levhanın olmadığını, davacının dayandığı tespit raporlarının da gerçeği yansıtmadığını, davacı tarafın kendi özensizliği ve ihmali neticesinde zararın meydana geldiğini, zarar ile müvekkilinin fiili arasında illiyet bağının olmadığını, davanın haksız olup, reddi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Davalı … San. ve Tic. Ltd Şti vekili cevap dilekçesinde özetle
Davacının ileri sürdüğü hasar ve zarar miktarının kabul edilebilir olmadığını, müvekkilinin kusurunun bulunmadığını, zararın ve kusurun davacı tarafından kanıtlanması gerektiğini, müvekkili şirketin söz konusu yerde taşeron olmayıp, kendisine ait bir adet iş makinesini … ‘a kiraya verdiğini, kiralanan makine ile yapılmakta olan bir zarar oluşmuş ise, müvekkilinin bu zarardan sorumlu tutulmasının mümkün bulunmadığını, bir an için müvekkili tarafından kiraya verilen iş makinesinin çalışması sırasında hasarın oluştuğu kabul edilse dahi, söz konusu alanda kablonun geçtiğine dair hiç bir uyarıcı işaretin bulunmadığını belirterek haksız davanın reddini savunmuştur.
Davalı … Tic. Ltd Şti vekili cevap dilekçesinde özetle
Davacı ile imzalanan protokol kapsamında, 04/03/2008 tarihinde başlanan …- … … Kablo Döşeme İşi’nin kablo tesis, üst dolgu ve kablo başı yer altı imalat çalışmalarının ek protokol ve …’un standartlarına uygun olarak tamamlandığının 22/04/2008 tarihli, davacının da imzasının bulunduğu iş tamamlama tutanağı ile tespit edildiğini, davacı tarafça teminatların iade edilip protokolde kararlaştırıldığı şekilde işin bedelinin de ödendiğini, müvekkilinin yükleniminde yapılan …… İşi’nin yapımının da 01/07/2008 tarihinde eksiksiz olarak tamamlanıp geçici kabulün yapıldığını ve …’ne teslim edildiğini, geçici kabulden sonra … Şantiyesi’nin müvekkili tarafından … Firması’na protokol ile teslim edildiğini, başka bir deyişle 01/07/2008 tarihinden sonra … Şantiyesi’nde müvekkili şirketçe hiç bir çalışma yapılmadığını, davacının 01/03/2009 tarihli ölçümlere dayanarak kopan kablolardan müvekkili şirketin sorumlu olduğu iddiasının dayanaksız olduğunu, müvekkilinin protokol hükümlerine aykırı davranmayıp bu hükümler çerçevesinde ve süresinde ve standartlara uygun olarak işi tamamlayıp teslim ettiğini, malzeme seçimini davacının yaptığını belirterek haksız davanın reddini savunmuştur.
Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle,
davanın görev yönünden reddi gerektiğini, zira hizmet kusurundan kaynaklanan davaların idari yargıda görülmesi gerektiğini, mahkemenin yetkisiz olduğunu, haksız fiilin meydana geldiği yer mahkemesinin yetkili olduğunu, davanın zaman aşımına uğradığını belirterek, öncelikle davanın usul yönünden bu sebeplere dayalı olarak reddini, olmadığı taktirde, esas yönünden de ; müvekkilinin protokoller gereği üstlendiği tüm edimleri protokole uygun olarak yerine getirdiğini, kablo serim işini davacının talebi ve müvekkilinin de izni ile başlanıldığını ve bu işin kontrolörlüğünün davacı tarafından yapıldığını, başka bir deyişle dava konusu işi hem yaptıran hem de yapımı sırasında denetleyenin davacı olduğunu, müvekkiline husumetin de yönetilemeyeceğini, zira hasar tespit tutanağında, hasarı meydana getiren kişinin … firmasının taşeronu … Firması’nda çalışan bir operatör olduğunun belirlendiğini, bu nedenle müvekkiline husumetin yönetilemeyeceğini, taraflar arasındaki sözleşme kapsamında da, işin yapımı ve teslim alınmasında her hangi bir aksaklık olmadığının tutanaklar ile tespit edilip, işin bedelinin ilgili firmaya ödenip, teminat mektubunun da iade edildiğini belirterek davanın esas yönünden de haksız olup reddi gerektiğini savunmuştur.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan alacağın tahsili istemine ilişkindir.
Tarafların bildirdiği deliler toplanmıştır.Mahkememizce ( eski …. Asliye Ticaret Mahkemesi )yapılan yargılama sonunda 09.09.2013 tarih ve 2011/… E-2013/… K sayılı davanın reddine ilişkin karar verilmiştir.
Mahkememiz kararı Yargıtay … Dairesi nin 28.01.2015tarih ve 2014/… E- 2015/… K sayılı ilamı ile bozulmuş mahkememizin 2016/… Esasına kayıt edilmiştir.
Mahkememizce bozma ilamına uyulmuş, bozma ilamı gereği yapılan yargılama sonunda 2016/ … Esas 2018/ … Karar sayılı 12/04/2018 tarihli davanın kısmen kabulüne ilişkin karar verilmiştir.
Mahkememizce verilen karar davacı ile davalı … Ltd. Şti. ve ihbar olunan … ve Tic. Ltd. Şti. vekilince temyiz edilmiştir.
Mahkememiz kararı Yargıtay … Dairesi’nin 10/07/2019 tarih ve 2018/ … Esas 2019/ … Karar sayılı ilamı ile
” mahkemece ek raporla sonuca ulaşılması imkanı kalmadığından, yeniden oluşturularak konusunda uzman teknik bilirkişi kurulundan davacı iş sahibinin dava dilekçesindeki talepleri de dikkate alınmak suretiyle gizli ayıplı olan ve denizin altına döşenen kablolardaki ayıbın kabule icbar edilemeyecek ve eserin reddini gerektirecek derecede olup olmadığı, bedel indirimini gerektirip gerektirmediği ya da onarımının mümkün olup olmadığı ve bunların miktarıyla davacı iş sahibinin ayıplı iş ve imalât nedeniyle uğradığı zarar miktarı konusunda gerekçeli ve denetime elverişli rapor alınıp değerlendirilerek sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken hakimin kendisinin değerlendirme yapmak suretiyle karar vermesi doğru olmamış, kararın bozulması uygun bulunmuştur. ” gerekçesi açıklanarak bozulmuştur.
Davalı … Tic. Ltd . Şti vekili tarafından karar düzeltme isteğinde bulunulmuş, Yargıtay … Hukuk Dairesi’nin 02/07/2020 tarih ve 2019/… Esas 2020/… Karar sayılı karar ile karar düzeltme isteğinin reddine karar verilmiştir.
Mahkememizce Yargıtay … Hukuk Dairesi’nin 10/07/2019 tarih ve 2018/ … Esas 2019/ … Karar sayılı ilamına uyulmuş, 2020/ … Esasına kayıt edilmiş, bozma ilamı gereğince “davacı iş sahibinin dava dilekçesindeki talepleri de dikkate alınmak suretiyle gizli ayıplı olan ve denizin altına döşenen kablolardaki ayıbın kabule icbar edilemeyecek ve eserin reddini gerektirecek derecede olup olmadığı, bedel indirimini gerektirip gerektirmediği ya da onarımının mümkün olup olmadığı ve bunların miktarıyla davacı iş sahibinin ayıplı iş ve imalât nedeniyle uğradığı zarar miktarı” nın tespiti bakımından Elektrik-Elektronik haberleşme Mühendisi … ,Elektrik-Elektronik Mühendisi … , Elektrik-Elektronik Mühendisi … den oluşan heyetten 18/05/2021 tarihli heyet raporu alınmıştır.
Tarafların itirazı üzerine heyete borçlar hukuku ve sözleşme bilirkişisi Prof. Dr. … in katılımı sağlanmış 23/02/2022 tarihli heyet ek raporu alınmıştır.
Dava tarihinde 818 sayılı Borçlar Kanunu yürürlüktedir.
TBK 357/son maddesi “iş devam ettiği sırada, iş sahibinin verdiği malzemenin veya gösterdiği arsanın kusurlu olduğu anlaşılır yahut imalatın noktası noktasına muntazaman icrasını tehlikeye koyacak diğer bir hal hadis olursa müteahhit, iş sahibini bundan derhal haberdar etmeye mecburdur. Bu husus işinin uzmanı sayılan yüklenicinin özen borcunun sonucudur. … borcunun gereği gibi yerine getirilmemesi halinde yüklenici bu nedenle eserde meydana gelen açık ve gizli ayıplardan sorumludur” şeklindedir.
Denizaltı kablolarının deniz dibine yerleştirilmesi tasarımında dalga tahmini, dalgaların kıyılardaki değişiminin hesabı, dalga kuvvetlerinin belirlenmesi, kaza kuvvetlerinin tahmini, kablo hendek tasarımı, yapım yöntemi dikkate alınmalıdır.
Gerekli olan yerlerde kablonun serilmesinde ve bakım işlemlerinde etkili olabilecek akıntılar, med-cezir ve dalgalar incelenerek deniz tabanı stabilitesi, katı madde hareketleri ve okyanus durumları değerlendirilir. En etkili kablo yerleştirme metodu denize sürümdür. Kablo deniz tabanına yaklaşırken ileri sürülür ve böylece ince bir hendek içine yerleştirilir.
Kablonun deniz dibine gömülme derinliği bakımından, Kıyıdan itibaren 750 m’ye kadar üstte yaklaşık 80-100 cm kalınlığında kil/silt organik malzeme karışımı ince bir malzeme, bu tabakanın altında ise yaklaşık 2 m kalınlığında kum ağırlıklı kaba malzeme mevcut olması gerekecektir.
Herhangi bîr arıza durumunda; deniz tabanından kablolar onarım, yer değiştirmek ve kaldırılmak için geri toplanırlar. Geri toplama insan faaliyeti veya doğal afetlerin hasarları sebebiyle veya bazı bileşenlerin bozulması veya kablonun yaşlanması veya daha uygun güzergâh için toplanabilirler. Kablonun ömrü yaklaşık 20-25 yıldır.
Geri toplama için gereken hususlar şöyle sayılabilir,
1. Kablonun yerini ve onarımı gerekli ise, hasarlı kısmın tanımı,
2. Onarım aracı ile kablonun yerinin bulunması,
3. Değiştirme veya onarımı için yüzeyin kaldırılması.
Yukarı çekmede dikkate alınması gereken hususlar şunlardır:
1. Kablonun geri çekilme hızı ve açısı,
2. Çeken geminin kablo güzergâhı boyunca izlediği yol,
3. Kablonun sürtünmesi. Çünkü kabloı.un dışında bazı kabuklu canlılar büyüyerek bu sürtünme artışını oluştururlar.
4. Gemi hareketine su derinliği, akıntı hızları, dalga etkileri veya tabiattaki ve insanların üretmiş oldukları cisimler etki ederler.
Bu engelleri aşmak için üreticiler belli bir su derinliği, maksimum çekme hızı ve her bir kablo türü için çekme açılarını tanımlayan kablo çıkarma tabloları hazırlamışlardır.
Tüm açıklamalardan, denizaltına döşenmesi gereken … kablolar için karada kullanılan kabloların taşıyacakları teknik özelliklerin yeterli olamayacağı, Denizaltındaki … kablo tercihinin bilgi taşıyan kısımların sudan, basınçtan, dalgalardan, akıntılardan ve kabloya etki eden deniz altındaki ve üstündeki diğer doğal kuvvetlerden korumak üzere tasarlanması gerekecektir.
Somut olayda;
Davalı … ve onun müteahhidi davalı … Taah. Tic. Ltd. Şti. arasında “… … ve Kat Ayrımı İnşaatı” kapsamında …-… arasına içme suyu hattı döşenmesi işi sonrası 4 adet … kablo serimi işinin de davacı … ile davalı … Tic. Ltd.Şti. arasında imzalanan tarihsiz sözleşme ile kararlaştırıldığı, davacı … ile davalılar … ve … İnşaat arasında imzalanan ek protokol ile de, içme suyu hattı döşenmesi sonrası … kablo serilmesi işinin … İnşaat a verildiği taraflar arasında tartışmasızdır.
Kabloların deniz dışındaki … ve … bağlantıları ise davacı tarafından yapılmıştır. Protokoller gereği tüm edimlerini yerine getirilip, işin teslimi 05.03.2008 tarihinde yapılmış ve iş bedelleri de davacı tarafından ödenmiştir.
Davacı 01.03.2009 tarihinde yaptığı ölçümde 1*60 DFO ve 1*144 F/O-Y kablonun , 25.03.2009 tarihinde yaptığı ölçümde 2.144’lük F/O-Y kablonun farklı metrelerde kopuk olduğunu tespit etmiş, bu hususu davalılar … ve … İnşaata bildirmiştir.
17.06.2009 tarihinde kabloların … ile … arasındaki bölümde kopan bölümünün ortaya çıktığı sabittir.
Davacı … A Ş. ‘nin …. Asliye Ticaret Mahkemesi 2011/… esas nolu dava dosyasında tanık beyanlarına karşı verdiği 28.11.2011 tarihli beyan dilekçesinde yaptığı açıklamalarda; “… kabloların deniz tabanının altına gömülerek yerleştirildiği ve bu nedenle de karada yer altında kullanılan özellikli kablo yapısının tercih edildiği”
18.02.2013 tarihli bilirkişi raporunda keşif sırasında hazır bulunan … yetkililerine sorulan sorulardan kullanılan … kabloların karasal … kablo (deniz koşullarında kullanımları uygun olmayan kablo) olmasına rağmen deniz içerisinde geçişi kapsayan bu projede kullanıldığı tespit edilmiştir.
Davalı yüklenici … İnşaat ın, işin imalî sırasında kullanılacak olan malzemeler iş sahibi davacı … A.Ş tarafından temin edilse dahi; denizin altına döşenen kabloların seçiminin uygun olmadığını davacıya ihbar etme yükümlülüğü vardır. Ancak toplanan delil ve belgelerle ihbar yükümünün yerine getirildiği davalı yüklenici tarafından ispat edilememiştir. Davalı … İnşaat ın bu nedenle %50 oranında müterafik kusurunun oluştuğu sabit bulunmuştur.Denizin içerisine döşenen kabloların seçiminin uygun olmaması sebebiyle doğan kopma ve arızaların meydana getirdiği zarardan davalı yüklenici … İnşaat ve taşeronu olduğu … nin sorumlu olacağı sabit bulunmuştur.
Denizin içerisine döşenen kabloların seçimi davacı iş sahibi tarafından yapıldığından, davacı … A.Ş nin deniz altında tercih etmiş olduğu kablonun teknik özelliği bakımından %50 oranında müterafık kusurunun olacağı sabit bulunmuştur.
Mahkememizce TBK 357/son hükmü gereğince; tespit edilen 1.051.238,95 TL davacı zararından %50 müterafık kusur indirimi ile 525.619,48 TL nin haksız fiilin oluştuğu 01/03/2009 tarihinden itibaren avans faizi ile davalı … İnş. Taah. Tic. Ltd. Şti.’nden ve davalı … den alınıp davacıya verilmesine,fazla istemin reddine karar vermek gerekmiştir.
Diğer davalılar … San. Ve Tic. Ltd. Şti ve … un meydana gelen hasar ve zarardan sorumlu oldukları davacı tarafından ispat edilemediğinden haklarındaki davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
H Ü K Ü M /.
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile; Davacının %50 müterafık kusur indirimi sonucu 525.619,48 TL davacı zararının 01/03/2009 tarihinden itibaren avans faizi ile davalı …Ltd. Şti.’nden ve davalı … den müştereken ve müteselsilen alınıp davacıya verilmesine,diğer davalılar yönünden davanın reddine
2-Yeni bilirkişi raporu alınması taleplerinin reddine ,
3-Harçlar kanununun hükümlerine göre alınması gereken 35.905,07 TL harçtan peşin alınan 15.717,90 TL harcın mahsup edilerek bakiye kalan 20.187,17 TL harcın davalı … Taahhüt İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. Ve … ‘den alınarak hazineye gelir kaydına,
4-Davacı tarafından yapılan 26.611,80 TL yargılama giderinden davanın kabul nispetine göre 21.136,42 TL sinin … LTD ŞTİ ve davalı … ‘den alınarak davacıya verilmesine,
5-Davalı … tarafından yapılan 211,00 TL teb.müz. yargılama giderinin red nispetine göre 106,22 TL ‘sinin davacıdan alınarak davalı …’ye verilmesine,
6-Davalı … LTD ŞTİ tarafından yapılan 129,60 TL teb.müz. yargılama giderinin red nispetine göre 65,24 TL ‘sinin davacıdan alınarak davalı … Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ’ne verilmesine,
7-Davalı … San. Ve Tic. Ltd. Şti. Tarafından yapılan 90,00 TL teb.müz. yargılama giderinin davacıdan alınarak davalı … San. Ve Tic. Ltd. Şti.’ne verilmesine,
8-Davalı … … tarafından yapılan 190,00 TL teb.müz. Yargılama giderinin davacıdan alınarak davalı …’ne verilmesine,
9-Davacı vekil ile temsil edildiğinden yürürlükte olan AAÜT gereğince 43.330,97 TL nispi ücreti vekaletin davalı … Taahhüt İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.’nden ve davalı …’den alınarak davacıya verilmesine,
10-Davalı … Taahhüt İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd Şti ve davalı … vekil ile temsil edildiğinden yürürlükte olan AAÜT gereğince 43.691,12 TL nispi ücreti vekaletin davacıdan alınarak davalı …’ye verilmesine,
11-Davalılar … San. Ve Tic. Ltd. Şti. ve … … vekil ile temsil edildiğinden yürürlükte olan AAÜT gereğince 69.845,46 TL ücreti vekaletin davacıdan alınarak davalılar … San. Ve Tic. Ltd. Şti. ve … … ‘ye verilmesine,
12-Artan avansın karar kesinleştiğinde yatıran taraflara iadesine,
Davacı vekili Av. … Davalı … vekili Av. … davalı … inş vekili Av … ihbar olunan vekili Av … , davalı … vekili Av … ‘un yüzüne, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde Yargıtay da Temyiz yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 02/06/2022

Başkan …
¸e-imzalıdır

Üye …
¸e-imzalıdır

Üye …
¸e-imzalıdır

Katip …
¸e-imzalıdır