Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/334 Esas
KARAR NO : 2021/385
DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 07/07/2020
KARAR TARİHİ : 01/06/2021

Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin dava dilekçesi özetle; Müvekkil şirketin … – … ile yaptığı ticaret sonrası malı teslim ettiğini, malın karşılığı olarak da … Bankası A.Ş. … Şubesi’ne ait … emrine olan, keşidecinin … San. Tic. Ltd. Şti. olduğu, 15/07/2019 keşide tarihli, keşide yeri … olan, … çek nolu, 15.000,00-TL bedelli 1 adet çeki şirket çalışanı … aracılığı ile teslim aldığını, müvekkil şirketin satış sorumlusu olan … ‘in söz konusu çek de dahil olmak üzere müvekkil şirkete ait 7 çeki şirketin genel merkezi olan …/İstanbul adresine ciro etme yetkisi olmadığından dolayı cirosuz olarak … kargo ile gönderdiğini, teslim için … Şubesi’ne başvurulduğunu ancak burada 26/05/2019 tarihinde hırsız girdiği ve paketin çalındığı haberi alındığını, söz konusu hırsızlık, dolandırıcılık ve evrakta sahtecilik ile ilgili olarak … Cumhuriyet Başsavcılığı’nda 2020/… Soruşturma No’su ile dosya açıldığını, incelemelerin hala devam ettiğini ve sahte ciro yapanlar hakkında suç duyurusunda bulunulduğunu, bu hırsızlık sonrası rızası dışında elinden çıkan bu çekler hakkında … Asliye Ticaret Mahkemesi’nde 2019/… Esas sayılı dosyası üzerinden kıymetli evrakın zayii nedeniyle iptal davası açıldığını ve tedbiren ödemeden men kararı alındığını, çekin vadesinin gelmesi sonucu davalı tarafından çek ilgili bankaya 16/07/2019 ibraz edildiğini ve ihtiyati tedbir kararı alınması sebebiyle çekin davalı tarafa ödenmediğini, çek hakkında ödeme yasağı olduğunu öğrenen davalı şirketin çeki sunması gerekirken …. İcra Müdürlüğü’nün 2019/… Esas sayılı icra dosyası ile kötüniyetle icra takibinde bulunduğunu, icra dosyasından davalının alacaklı oldukları … Ticaret Limited Şirketi adına … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2019/… Değişik İş esas sayılı dosyası ile ihtiyati haciz kararı aldığı ve haksız şekilde menkul-gayrimenkul varlıklarına haciz koydurduğunu, müvekkil şirketin alacaklıları haciz baskısı altında, menkul ve gayrimenkul varlıklarına icra takibi yapılacağı, bankalarına bloke konulacağı endişesiyle ödemeyi yapmak zorunda kaldığını ve tüm bu nedenlerle çekin son yetkili hamil olması gereken müvekkil şirkete istirdadı ile icra dosyasına ödenen paraya ilişkin olarak teminatsız ihtiyati tedbir kararı verilmesine ve çekin istirdadı ile birlikte fazlaya ilişkin tüm hakları saklı kalmak kaydıyla icra dosyasına ödenen paranın yetkili hamil olarak taraflarına verilmesine, yargılama giderlerinin ve vekalet ücretinin davalı tarafa tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekilinin cevap dilekçesi özetle; çek ve bono gibi kıymetli evrakların kargoya tesliminin gayri yasal bir durum olduğunu, kargo şirketlerinin çek ve bono gibi kıymetli evrakları hiçbir şekilde teslim almadığını, davacının çekin kargoda çalındığı beyanının asılsız olduğunu, gerçekte çek veya bono gibi kıymetli evrakların kargoda gönderiminin söz konusu olabilmesi için mutlak surette sigorta yapılması gerektiğini, davacının buna ilişkin bir kayıt sunmadığını, müvekkil şirketin mezkur çekte iyi niyetli hamil olduğunu, davaya konu çeke ilişkin ödeme yasağı kararı verilmiş olmasının müvekkilinin yasal alacağına ulaşmak amacıyla bu çeki icra takibine konu etmesine engel teşkil etmeyeceği gibi borçlular aleyhine icra takibi yapılmasının da hukuka aykırılığı bulunmadığı, davacının çekin elinde rızası dışında çıkmış olduğu ve ödemede men yasağı olması sebebiyle müvekkil şirketin bunu tespit edebilecek durumda olduğunu öne sürdüğü, kötü niyetli olduğunun asla iddia edilemeyeceğini ve tüm bu nedenlerle davanın reddine, davacı yanın %20’den az olmamak üzere icra inkâr tazminatına mahkûm edilmesine, yargılama giderlerinin ve vekalet ücretinin davacı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
Dava, davacının takibe konu çek için yapılan ödemenin istirdadı ile davalıya ödenen paranın iadesi istemine ilişkindir.
Taraflarca delil olarak; … İcra Müdürlüğü’nün 2019/… Esas sayılı takip dosyası, … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2019/… Esas sayılı dosyası, … Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 2020/… Soruşturma sayılı dosyası, … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2019/… D.iş sayılı dosyası, … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2019/ … Değişik İş sayılı dosyası, … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2020/… Esas sayılı dosyası, çek, ödeme dekontu, tahsil harcı makbuzu, bilgi ve belgeler, ticari defter kayıtları ve bilirkişi incelemesine dayanılmış olup, gösterilen deliller toplanarak dosya arasına konulmuştur.
Mahkememizce tarafların iddia ve savunmaları doğrultusunda tarafların ticari defter ve kayıtları ile dava dosyası ve ilgili kayıtları üzerinde incelemede yapılarak dava konusu çekle ilgili bilgi, belge ve kayıtlar ile çekin usulüne uygun alınıp verilmediğinin tespiti yönünden bilirkişi raporu alınması karar verildiği, Mali Müşavir bilirkişi … tarafından sunulan 28/04/2021 tarihli bilirkişi raporu özetle; ”Davacı şirketin e-defter mükellefi olduğu, defter tekil nolarını zamanında oluşturduğu, kayıtları zamanında yaptığı, davaya konu çeki (Lehdar) 1.cirolayan … Tesisat ve Malzemeleri – … şirketine elektrik malzemelerini irsaliye ile gönderdiği ve tüm faturaları yasaya uygun ticari defterlerine kaydettiği, BS formu ile süresinde vergi dairesine beyan ettiğinin tespit edildiği, davacının ticari faaliyeti karşılığında … Tesisat ve Malzemeleri – … ‘dan davaya konu usule uygun teslim aldığı kanaatine varıldığı, ancak çekin davacı tarafından ticari defter kayıtlarına işlenmediğinin tespit edildiği, davacının çeklerin aslı kendisine ulaşmadığı için mi kayıtlarına alıp almadığının takdirinin mahkemede olduğu, davacının çekin keşidecisi ve diğer ciro eden şirketlerle ticari faaliyetinin olmadığının görüldüğü, davalı şirketin 2019 yılı ticari defterleri ve defterlere kayıtlı belgelerin Maliye Bakanlığı Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı incelemesinde olduğunun tarafına iletildiğinden davalının şirket merkezinde davalıya ait ticari defterlerine ticari belgelerin asıllarını yerinde inceleme imkanı olmadığı, davalı şirketin e-defter mükellefi olduğu anlaşıldığından davalı yanca tarafına iletilen e-defter kayıtları incelendiğinde, davaya konu çeki teslim aldığı (6.cirantacı şirket) … Tekstil – … ‘e düzenlediği … açıklamalı 2019 yılı Mart – Nisan – Mayıs satış faturalarından kaynaklı davalının ticari defterlerinde …’e ait cari hesap kaydının mevcut olduğu, ancak davalının … şirketine düzenlediği 2019 Mart – Nisan ayı faturalarını BS Form beyanını süresinde beyan etmediği, gecikmeli olarak 2019 Mayıs ayı faturaları ile birlikte tamamını 2019 Mayıs dönemi BS Formu ile tek beyanname ile toplu olarak vergi dairesine beyan ettiği, … Vergi Dairesi’nin resmi yazısından, davalının faturalar düzenlediği ve davaya konu çeki aldığı … Tekstil – … … şirketinin ise davalının kendisine düzenlediği hiçbir faturayı BA Formu ile vergi dairesine beyan etmediğinin anlaşıldığı, Bayrampaşa Vergi Dairesi’nin resmi yazısı incelendiğinde davalı şirketin 2019 yılı Mart – Nisan – Mayıs tarihlerinde satış faturası düzenlediği ve davaya konu çeki aldığı … Tekstil – … …’in hem fatura tarihlerinde ve hemde davaya konu çeki davalıya verdiği 30/05/2019 tarihinde vergi dairesi kayıtlarına göre ticari faaliyete başladığı 13/03/2019 tarihinde aynı gün ticareti terk etmiş olduğu, yani ticari faaliyeti olmayan bir şirket olduğu, kendisine düzenlenen faturalardan kaynaklı vergi dairesine BA/BS bildiriminde de bulunmadığı, vergi dairesinde kaydı olmamasına rağmen davalının kendisine düzenlediği tüm fatura hacminin çok üstünde tutarlarda davalı şirketine çekler verdiği hususunun inceleme neticesinde tespit edildiğinden davalının davaya konu çeki usulüne uygun almadığı yönünde kanaat hasıl olduğu” kanaatiyle rapor tanzim etmiştir.
GEREKÇE :
Yapılan yargılama, toplanan deliller, alınan bilirkişi raporu ile dosya kapsamındaki tüm belge ve bilgiler birlikte değerlendirildiğinde; davacı taraf ticari ilişki sonucu kendisine gönderilen çekin kargoda çalındığını, daha sonra hak sahibi olmayan kişilerce ciro edilerek davalı tarafından takibe konulduğundan bahisle icra dosyasına ödenen paranın tarafına iadesini talep etmiştir. Davalı taraf çekte iyi niyetli hamil olduğundan bahisle davanın reddini talep etmiştir. Taraf ticari defterleri üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırıldığında, davacı tarafın çekin birinci cirantası … Sanayi ve Ticaret A.Ş. ile elektrik malzemeleri satışından dolayı ticari ilişkisi bulunduğu, diğer cirantalarla ilişkisi bulunmadığı, davalı tarafın çeki teslim aldığı … Tekstil – … … ile boyalı iplik ve boya örmek kumaş açıklamalı ticari ilişkisi bulunduğu, diğer şirketlerle ticari ilişkisi bulunmadığı, davalı tarafın ticari ilişkisi bulunduğu … Tekstil – … …’den fatura miktarının üzerinde çek girişi olduğu, … Tekstil – … … firmasının 12/03/2019 tarihinde faaliyete başladığı ancak ilk yoklamada bulunmadığından 12/03/2019 tarihinde ticareti terk edilmiş olarak gözüktüğü yani … Tekstil – … … isimli firmanın hiç faaliyet göstermediği, dolayısıyla davalı tarafın bu firmayla gerçek bir ticaretinin olamayacağı, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun, Elden çıkan çek başlıklı 792’nci maddesinin “Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790 ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.” hükmünü düzenlediği, davalı tarafın hiçbir ticari faaliyeti olmayan bir firmadan üstelik fatura tutarının çok üzerinde çek almasının çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu sonucunu doğuracağından davanın kabulüne karar verilmiş ve aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın KABULÜ ile,
….İcra Müdürlüğü’nün 2019/… Esas sayılı dosyasına ödenen paranın davacıya verilmesine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Kanunu Genel Tebliği gereğince hesap olunan 1.436,97-TL karar ve ilam harcının davacı tarafından peşin yatırılan 359,25-TL harçtan mahsubu ile eksik kalan 1.077,72-TL harcın davalı taraftan alınarak Hazineye irad kaydına,
3-Arabulucu Ücret Kararı gereği Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00-TL’nin davalıdan alınarak Hazineye irad kaydına,
4-Davacı tarafça yatırılan 359,25-TL peşin harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 4.080,00-TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan 54,40-TL başvurma harcı, 1.000,00-TL bilirkişi ücreti ve 23,75-TL posta gideri olmak üzere toplam 1.078,15-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-HMK.nun 333 (1) maddesi uyarınca davacı tarafça yatırılan gider avansından bakiyesinin kararın kesinleşmesi sonrası resen mahkememizce davacıya iadesine,
Dair, hazır olan tarafların yüzüne karşı gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren iki haftalık yasal süre içinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi’ne hitaben yazılacak dilekçeyle istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi. 01/06/2021

Katip …
☪e~imzalıdır.☪

Hakim …
☪e~imzalıdır.☪