Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 15. Asliye Ticaret Mahkemesi 2020/269 E. 2023/698 K. 13.07.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2020/269 Esas
KARAR NO:2023/698

DAVA : Menfi Tespit (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:16/06/2020

BİRLEŞEN …. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİNİN… ESAS … KARAR SAYILI DOSYASI

DAVA :Alacak
DAVA TARİHİ:17/11/2020
KARAR TARİHİ:13/07/2023

Mahkememizde görülen davaların yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ
….ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ NİN
… ESAS SAYILI DOSYASI
DAVA/Davacı vekili dava dilekçesinde ve özetle;
Müvekkili şirketin, … merkezde tanınan bir market zinciri işlettiğini, Davalının da EPDK lisanslı bir özel elektrik enerjisi satan bir şirket olduğunu,
Taraflar arasında 15.01.2019 tarihli “Elektrik Enerjisi Satış Sözleşmesi” imzalandığını ve bu sözleşmeye istinaden aralarında elektrik satışı yapıldığını, müvekkilinin, davalı şirkete bu sözleşmeden ve kullandığı elektrikten dolayı borcunun bulunmadığını, kullandığı tüm elektrik enerji bedellerini süresinde ödediğini, taraflar arasında bu hususta uyuşmazlık bulunmadığını,
Müvekkili şirketin yeni dönem sonunda, aralarındaki sözleşmeye uygun olarak piyasadan daha uygun elektrik enerjisi veren dava dışı başka bir firmayla anlaşma yoluna gittiğini, ancak davalı şirket davacı şirketin aralarındaki sözleşmeyi usulüne uygun olarak feshetmediği gerekçesi ile 31.10.2019 ve 07.11.2019 tarihleri arasında olarak toplamda 909.903,86 TL’lik bir ceza faturası düzenlediğini ve bu faturaların ödemesini talep ettiğini, davanın konusu davalı tarafça kesilen bu faturalardan dolayı kendilerine borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkin olduğunu,
Davalı taraf aralarındaki sözleşmenin 6.1 fıkrasına istinaden 07.11.2019 tarihli … ve 31.10.2019 tarihli … numaralı toplamda 909.903,86 TL’lik ceza faturası kestiğini, Bu faturaları e-fatura olarak kestiğini, ancak müvekkili şirketin bu faturaları kabul etmeyip süresinde ve yöntemine uygun olarak kendilerine iade ettiğini, davacının sözleşmeye aykırı davranmadığını bilakis sözleşmeden kaynaklı haklarını kullandığını,
Taraflar arasındaki sözleşmenin “ek madde” başlıklı Ek Maddesi “Taraflar, Müşteriye farklı tedarikçilerden yazılı ve resmi teklif gelmesi durumunda bir araya gelerek sözleşme süresi bitmesi beklenmeden Müşteri’nin lehine indirim oranını güncelleyebileceklerdir. Anlaşma sağlanamazsa Müşteri, bildirimde bulunmak şartıyla tek taraflı fesihte bulunabilecektir. Tedarikçi, Müşteri’nin tek taraflı feshinde herhangi bir tazminat talep etmeyecektir. İşbu sözleşmede müşteri, davacı … Gıda ve İhtiyaç Maddeleri San. ve Tic. A.Ş.’ni; tedarikçi ise davalı … Toptan Satış A.Ş.’ni ifade etmektedir.” şeklinde olduğunu,
Sözleşme hükmünün yazılış dili itibariyle amir (emredici) olarak düzenlendiğini, herhangi bir istisna ya da özel durum belirtilmediğini, dolayısıyla bu haliyle mahkemeyi ve tarafları bağlayıcı nitelikte olduğunu,
Müvekkilinin sözleşmeden kaynaklı bu hakkını kullandığını, önce yeni ve indirimli fiyattan elektrik enerjisi kullanmak istediğini davalıya bildirdiğini, ancak olumsuz cevap alınca sözleşmedeki bu hakkını kullanarak tek taraflı feshederek başka bir firmayla daha düşük elektrik enerjisi kullanmak istediğini, müvekkili şirketin bu fesih bildirimini davalı tarafın yetkililerine usulünce iletmiş kendileri ise kabul etmediğini, Konuyla ilgili aralarında çok sayıda kurumsal e-mail ve iletişim kayıtları olduğunu, davalının da bu konuda sözleşmenin tek taraflı olarak feshedildiğine ve bunu bildirildiğine herhangi bir karşı iddia ya da itirazları bulunmadığını, ortada yasaya ya da sözleşmeye aykırı bir durum bulunmadığını, Davalı taraf, uyarı ihtarnamesi ve sair yazılarında aralarındaki sözleşmenin bu hükmünden hiçbir şekilde bahsetmediğini ve haksız biçimde tek taraflı fesih yapıldığı iddia etmediğini, yapılan feshin hukuka ve sözleşmeye uygun olduğunu, sektörde bu şekilde firmalar arasında geçişlerin yaygın ve taciri hayatta olağan olduğunu beyanla,
Davanın kabulüne, davalı tarafça düzenlenen 32 adet fatura toplamı 909.903,86 TL’lik ceza faturalarından dolayı borçlu olunmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP/Davalı vekili cevap dilekçesinde ve özetle;
Yargıtay HGK kararları uyarınca, menfi tespit davalarında, kural olarak hukuki ilişkinin varlığını ispat yükünün davalı alacaklıda olduğunu,müvekkili alacaklı şirket ile davacı borçlu şirket arasında yazılı bir sözleşme bulunduğunu, davacı borçlunun da sözleşmeyi kabul ettiğini, bu nedenle ispat yükünün yer değiştirdiğini, ispat yükünün davacı borçlu tarafta bulunduğunu, sözleşmeye dayalı ceza uygulamasını haksız kılan bir durum olduğunun ortaya konulmadığını,
Somut olayda, davacının sözleşmenin 6. maddesi çerçevesinde otomatik yenileme hükmüne tabi sözleşmeyi haklı sebeple fesih etmtiğine dair herhangi bir belge ortaya koymadığını, Dava dilekçesinin 3. maddesinde geçen, “yeni dönem sonunda” başka firma ile anlaşma yoluna gidildiği yönündeki beyanın, taraflar arası sözleşmenin dönem sonunda sona ermek üzere dönemsel bir nitelik taşıdığı iddiasını akla getirdiğini, oysaki otomatik yenileme mekanizması karşısında bu iddianın da dayanaksız ve anlamsız kaldığını,
Taraflar arası akdi ilişkin senet hükmünde tezahür etmiş olması bakımından 6100 sy. HMK md. 200 amir hükmü gereği davacı borçlu tarafa düşen ispat yükü senetle ispat zorunluluğu kapsamında yer aldığını beyanla; davacının, borçlu olduğunun tespiti ile davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
BİRLEŞEN …. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİNİN … ESAS … KARAR SAYILI DOSYASI
DAVA/Davacı vekili dava dilekçesinde ve özetle;
Müvekkili ile davalı şirket arasındaki 15/01/2019 tarihli elektrik enerjisi satış sözleşmesi gereğince müvekkilinin davalıya elektrik satışı gerçekleştirdiğini, elektrik satış bedellerinin davalı tarafından müvekkiline ödendiğini, müvekkilinin sözleşmedeki edimlerini eksiksiz yerine getirirken davalının sözleşmeyi fesh ettiğini,
Müvekkilinin sözleşmenin 6.1.2. maddesi gereğince davalının her bir tüketim noktası/sayacı ile ilgili olarak 31/10/2019 ve 07/11/2019 tarihlerinde 2 adet toplam 909.903,86 TL miktarındaki faturaları düzenleyerek davalıya gönderdiğini, ancak davalının haksız şekilde faturalara itiraz ettiğini,
… 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dosyasında davalının geçici konkordato mühleti alması nedeniyle faturaya dayalı icra takibi yapamadıklarını, konkordato komiserine alacak bildiriminde bulunduklarını, alacaklarının projeye dahil edilmediğini, 30/09/2020 tarihli karar ile de konkordatonun tasdikine karar verildiğini, arabuluculuk faaliyetinden de sonuç alamadıklarından bahisle;
öncelikle aynı faturalara dayalı olarak …. Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dosyasında davalının müvekkiline karşı açtığı menfi tespit davasının derdest olması nedeniyle işbu davalarının sözü geçen dosya ile birleştirilmesine ve yapılacak yargılama sonunda da 909.903,86 TL cezai şart alacağının faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP/Davalı vekili cevap dilekçesinde ve özetle;
Aynı faturalara dayalı olarak …. Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dosyasında açtıkları menfi tespit davasının derdest olduğunu, öncelikle dava dosyasının sözü geçen dosya ile birleştirilmesine ve yapılacak yargılama sonunda sözleşmeye ve hukuka aykırı davanın esas yönünden reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Asıl Dava, İİK md 72 gereğince menfi tespit istemine ilişkindir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık;”bağıtlanan Elektrik Enerjisi Satış Sözleşmesi gereğince düzenlenen 32 adet ve 909.903,86 TL ceza faturalarından dolayı davacının borçlu olmadığının tespiti” olarak belirlenmiştir.
Birleşen dava; Sözleşme nedeniyle cezai şart alacağını ilişkindir.
Araflar arasındaki uyuşmazlık, ” Elektrik satış sözleşmesinin haksız feshinden kaynaklanan cezai şart alacağının tahsili ” olarak belirlenmiştir.
Mahkememizce tespit edilen uyuşmazlık kapsamında tarafların bildirdiği deliller toplanmıştır. Davacı/ birleşen dosya davalısı ……AŞ hakkında … 1.ATM nin … sayılı kararının kaldırılarak … BAM 3. Hukuk Dairesinin 10/11/2021 tarih ve … esas-karar sayılı kararı ile iflas kararı verildiği, kararın kesinleştiği, getirtilen şerhli örneğinin geldiği, davacı hakkında verilen iflas kararının 26/11/2021 tarihinde kesinleştiği,
İflas tasfiyesinin … 1. İflas Dairesinin… İflas dosyasında devam ettiği 17/05/2022 tarihinde ikinci alacaklılar toplantısının yapıldığı, İİK nun 221/2 maddesi uyarınca iflas idare memur/larının seçilemediği, İİK 222 ve 239 Maddeleri uyarınca iflas dairesinin tasfiye sonuna kadar iflas masasını idare etmesine karar verildiği gelen müzekkere cevabından anlaşılmıştır.
Davalı alacağının varlığı ve miktarı konusunda bilirkişiler; … dan oluşan heyetin düzenlediği 15/04/2021 tarihli heyet bilirkişi raporu, 09/01/2022 tarihli heyet bilirkişi ek raporu ve 16/05/2023 tarihli 2. heyet bilirkişi ek raporu alınmıştır. Alınan raporlar denetlemeye elverişli bulunmuş hükme esas alınmıştır.
Tüm dosya kapsamına göre;
Davacının incelenen ticari defter ve kayıtlarına göre; davacının düzenlediği iade faturaları sonucu, kaydi olarak davacının davalıya borcu olmadığı,
Ayrıca davacının sonraki dönemde alım yaptığı dava dışı … … A.Ş’den elektrik tedarik ettiği, davacının dava dışı şirketten aldığı elektrik bedelinin davalı şirkete göre daha düşük olduğu anlaşılmıştır.
Davalı … Toptan Satış A.Ş 2019 yılına ait ticari defter ve yardımcı defterleri incelendiğinde;
… … A.Ş. cari hesabında;Davacının, menfi tespit talebine konu faturaların tümünün kayıtlı olduğu, anlaşılmıştır.
Sözleşme md 6.1; “… taraflardan birinin sözleşme süresinin sona ermesinden 2 ay önce elektronik imza ile veya yazılı olarak fesih ihbarında bulunmamış olması halinde, birer yıllık sürelerle kendiliğinden uzar ,.. Tüketicinin sözleşmenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren herhangi bir zamanda herhangi bir nedenle sözleşmeyi sona erdirmek istemesi halinde veya farklı tedarikçi portföyüne katılması durumunda; Tüketici, iş bu sözleşme çerçevesinde tahakkuk ettirilecek en yüksek elektrik faturasının (vergiler dahil) iki katı tutarında erken fesih bedeli ödemeyi kabul eder.”
Hükmü kapsamında sözleşme bitim tarihinden 2 ay öncesine ait fesih ihbar bildirimini davacı ……AŞ ibraz etmemiştir. “ceza bedeli” fatura tarih bilgilerinden sözleşmenin 12 aylık süresi dolmadan sözleşmenin fesih edildiği
Sözleşmenin “EK MADDE” başlıklı maddesinde; “Taraflar, Müşteriye farklı tedarikçilerden yazılı ve resmi teklif gelmesi durumunda bir araya gelerek sözleşme süresi bitmesi beklenmeden Müşteri’nin lehine indirim oranını güncelleyebileceklerdir. Anlaşma sağlanamazsa Müşteri, bildirimde bulunmak şartıyla tek taraflı fesihte bulunabilecektir. Tedarikçi, Müşteri’nin tek taraflı feshinde herhangi bir tazminat talep etmeyecektir.” hüküm bulunduğu
Davacı … ın sözleşmeyi fesih gerekçesi olarak bu hükme dayandığı, sunulan tedarikçi … Elektrik fatura örnekleri incelendiğinde davacının dava dışı … Elektrik şirketinden daha uygun fiyatlı elektrik satış teklifi aldığı anlaşılmaktadır.
Dava konusu ceza bedeli faturaları incelendiğinde; davalı/karşı davacı tedarikçi şirketçe sözleşme konusu indirimlerin uygulanmış olduğu. (TEDAŞ Ulusal tarife alçak gerilim ticarethane aktif birim bedeli üzerinden 2019/01-02-03- 04-05 dönemler için %3 ; 2019/06-07-08-09 dönemler için %5 oranlarında)
Ceza faturalarının davacı/ karşı davalı şirketin her bir şubesine ayrı ayrı düzenlenmiş olduğu. Faturaların sözleşme ile kararlaştırıldığı üzere sözleşme dönemindeki en yüksek faturanın 2 katı tutarlı olduğu. Sözleşmede davacı /karşı davalı şirketin sözleşme bitim tarihinden 2 ay öncesinden bildirim yükümlülüğü bulunduğu, Oysa ki ceza faturalarının 31.10.2019 ve 07.11.2019 tarihli oldukları, yani sözleşme bitim tarihi öncesindeki 2 aylık süreye ulaşamadan (15.01.2020 tarihinden 2 ay öncesi) davacı/karşı davalı tarafça 3.kişiden elektrik satın alımına başlandığı, Ceza faturalarının varlığı doğrultusunda bu hususun davalı/karsı davacının bilgisi dahilinde olduğu anlaşılmaktadır.
Davacının menfi tespit talebine konu e-faturalar incelendiğinde faturaların üzerinde teslim/tebliğ alanın boş olduğu, dava konusu ve toplam tutarı 909.903,85TL olan 32 adet davalı faturasının, davacının ticari defterlerinde kayıtlı olduğu, faturaların iade veya itiraz edilmediği, ihtirazi kayıt konulmadan kabul edilip, yasal süresi içinde itiraza uğramadan davacı … ..AŞ nın defterlerinde kayıtlı olduğu, bu nedenle davalı faturalarının davacı aleyhine borç doğurduğu sonucuna varılmıştır.
Buna göre birleşen dosyada davacı …..AŞ nin 909.903,86TL alacaklı olduğu, birleşen dava tarihi 17.11.2020 den iflas tarihi 10.11.2021 e kadar 3095 sayılı yasanın değişik 2/2 maddesi bağlamında işleyen faizin 149.485,99 TL olduğu bilirkişi raporunda hesaplanmıştır.
Birleşen dosya davacı vekiline … ..AŞ den olan alacağını iflas masasına kaydettirmesi için süre verilmiş, alacağın … 1. İflas Dairesinin… İflas dosyasında 909.903,86TLbedel ile 175. sıraya kaydedildiği anlaşılmıştır.
Mahkememizce Asıl dava …. ATM nin … esas sayılı dosyasında … AŞ nin menfi tespit talebinin reddine,
Birleşen …. ATM nin … sayılı dosyasında 909.903,86-TL asıl alacak ve iflas tarihine kadar işleyen 149.485,99-TL avans faizi toplamı 1.059.389,85-TL’nin davalı … Gıda ve İhtiyaç Maddeleri San ve Tic. A.Ş’nin … 1. İcra Dairesinin… iflas sayılı dosyasında davacı … Elektrik Enerjisi Toptan Satış A.Ş alacağı olarak sıra cetveline kayıt ve kabulüne karar vermek gerekmiştir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
H Ü K Ü M /.
1-Asıl dava …. ATM nin … esas sayılı dosyasında menfi tespit talebinin reddine,
2-Birleşen …. ATM nin … sayılı dosyasında 909.903,86-TL asıl alacak ve iflas tarihine kadar işleyen 149.485,99-TL avans faizi toplamı 1.059.389,85-TL’nin davalı … Gıda ve İhtiyaç Maddeleri San ve Tic. A.Ş’nin … 1. İcra Dairesinin… iflas sayılı dosyasında sıra cetveline kayıt ve kabulüne,
ASIL DAVA YÖNÜNDEN:
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince peşin alınan 15.583,89-TL den 179,90-TL nispi karar harcının mahsubu ile kalan 15.403,99-TL harcın karar kesinleştiğinde talep halinde davacıya iadesine,
4-Davalı vekili lehine karar tarihindeki avukatlık asgari ücret tarifesi üzerinden hesap olunan 118.089,42-TL nispi vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
6-HMK 333. md. uyarınca davacı tarafından yatırılan ve bakiye kalan gider avansının kararın kesinleşmesi sonrası talebi halinde davacıya iadesine,
BİRLEŞEN DAVA YÖNÜNDEN:

7-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince peşin alınan 15.583,89-TL den 179,90-TL nispi karar harcının mahsubu ile kalan 15.403,99-TL harcın karar kesinleştiğinde talep halinde davacı … … Şirketi’ne iadesine,
8-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 18/A-13 maddesinin “…Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen ve taraflarca karşılanan arabuluculuk ücreti, yargılama giderlerinden sayılır…” hükmü gereği 1.320,00-TL arabuluculuk ücretinin davalı (İflas Nedeniyle) Tasfiye Halinde … … Şirketi’nden tahsili ile Hazineye gelir kaydedilmesine,
9-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 9.200-TL maktu vekalet ücretinin davalı (İflas Nedeniyle) Tasfiye Halinde … … Şirketi’nden alınarak davacı … … Şirketi’ne verilmesine,
10-davacı … … Şirketi tarafından yapılan 234,30-TL ilk gider, 3.000-TL bilirkişi, 250-TL tebligat ve müzekkere gideri olmak üzere toplam 18.888,29-TL Yargılama giderinin davalı (İflas Nedeniyle) Tasfiye Halinde … … Şirketi’nden alınarak davacı … … Şirketi’ne verilmesine,
11-HMK. 333. md. uyarınca davacı tarafından yatırılan ve bakiye kalan gider avansının kararın kesinleşmesi sonrası talebi halinde davacıya iadesine,
Dair, davalı birleşen dosya davacısı vekilinin yüzüne karşı, davacı birleşen dosya davalısı vekilinin yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde İstanbul BAM da istinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 13/07/2023

Başkan …
e-imzalıdır
Üye …
e-imzalıdır
Üye …
e-imzalıdır
Katip …
e-imzalıdır