Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/158 Esas
KARAR NO : 2023/316
DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 02/03/2020
KARAR TARİHİ : 05/04/2023

Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin dava dilekçesi özetle; …. İcra Dairesinde 2019/… Esas sayılı dosya icra takibine konu çek de dahil olmak üzere henüz tespit edilmiş olan 185 çek, Müvekkili şirketin Muhasebe elemanı tarafından çalındığını ve bu durumla ilgili … Cumhuriyet Başsavcılığının 2019/…, 2019/… ve 2019/… Soruşturma numaralarıyla Savcılığa suç duyurusunda bulunulduğunu ve … Cumhuriyet Başsavcılığınca soruşturma başlatıldığını, savcılık tarafından bankalara bilgilendirme müzekkereleri gönderildiğini, Söz konusu çekin iptali için ise …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2019/… Esas sayılı dosyası ile ödeme yasağı kararı da verildiğini, ancak alınan bu tedbir kararı çeklerin ilgili bankalarca ödenmemesi bakımından verilmiş olduğundan üçüncü kişileri bağlayıcı nitelikte olmadığını, alınan tedbir kararında çeklerin üçüncü kişiler tarafından icraya konmaması ile ilgili bir hüküm olmadığından çalınan çeklerden 05/10/2019 keşide tarihli … Bankası … Şubesi, … çek nolu, … Ltd. Şti’nin keşidecisi bulunduğu 100.000.00-TL meblağlı çek davalı tarafından …. İcra Dairesinde 2019/… Esas sayılı dosya ile icraya konulduğunu, cebri icra tehdidi altında ki müvekkilinin işlemlerin devam etmemesi adına bu parayı icra dairesine yatırdığını, müvekkilinin davalıya böyle bir borcu bulunmamasına rağmen ödeme yapmak durumunda kaldığını, davalı … şirketinin, çeki iktisabında esas Faktoring sözleşmesi usulüne aykırı ve geçersiz olduğunu, Faktoring sözleşmesi tarihi ile fatura tarihi farkı göz önünde bulundurulduğunda uygulanması gereken ilgili yönetmeliğin doğacak alacakların devri başlıklı 4. bölümüne göre, Doğacak alacaklar açısından faktoring işleminin gerçekleşmesi, devralınan alacakların fatura veya fatura yerine geçen belgeler ile tevsik edilebilir bir alacak olması ve alacağın doğduğu anda bu durumun fatura veya fatura yerine geçen belgeler ile tevsik edildiğinin kuruluş tarafından takip edilmesine bağlı olduğunu, Davalı … sadece fatura almakla yetindiğini istihbarat çalışması yapmadığını, Davalı … bankaya ödeme için başvurduğu vakit; bankanın ödeme yasağı vardır beyanını görmesine rağmen ödeme yasağı kararının sebebini araştırmadan, çeki icra takibine konu etmesi basiretli tacir sıfatına uymadığını ve kötü niyetli olduğunu gösterdiğini, davalı … … Noterliği … Yevmiye Numaralı 11.09.2019 düzenleme tarihli ve … Noterliği … Yevmiye Numaralı 18.10.2019 tarihli ihtarlara rağmen, ellerinde ki işlem yaptıkları çekler hakkında bilgi vermediğini, Takip sürecine geçerek müvekkili şirketi cebri icra tehdidi altında bıraktığını, davalı … dava ihbar edilene kadar; çeki ödenmesi için bankaya ibraz ettiklerinde öğrenmelerine ve Ticaret Sicil Gazetesinde defalarca ilan edilmesine rağmen ilgili çek iptali davasına müdahale etmediğini, … şirketi yukarıda da bahsi geçtiği üzere 14.07.2017 tarihinde 50.000,00TL sermaye ile kurulduğunu, ilgili şirket faktoring şirketleri ile ilk işlem yapmaya başladığı vakit dahi yüksek meblağda işlemler yaptığını, Davalı … Kablo şirketi ile müvekkili şirket arasında hiç bir ticari ilişki olmadığını ve bundan sebep … kablonun kendi elinin ürünü olan faturalardan başka ticari ilişkimizi ortaya koyacak her hangi bir belgede bulunmadığını, Bu bahis nedeniyle davalı … şirketinin, … Kablo şirketinin temlik işlemlerine dayanak yaptığı faturalar ile vergi beyannamelerini karşılaştırmış olması gerektiğini, Davalı … veya … … ile müvekkili şirket arasında ticari ilişki olmadığını, Müvekkili şirketi dolandırarak, güveni kötüye kullanan şüpheli; çekleri … Kablo yetkilisi … …’a teslim ederken, şirket yetkilisi olmadığı gibi; ayrıca müvekkili şirket kurulduğundan beri hiçbir zaman şirket yetkilisi olmadığını, Bu doğrultuda çeklere ilişkin hiç bir yetkisi bulunmadığını beyan ederek; davanın kabulü ile …. İcra dairesinin 2019/… Esas sayılı icra dosyasının iptaline ve müvekkil şirketin davalılara borçlu olmadığının tespitini, cebri icra tehditi altında ödenen çek bedelinin istirdadını, alacağın yüzde yirmisinden az olmamak kaydıyla davalının kötü niyet tazminatına hükmedilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa tahmiline karar verilmesinin talep ve dava etmiştir.
Davalı …Ş. vekilinin cevap dilekçesi özetle; Davacı şirketin ve yetkililerinin suç işleme pahasına kötü niyetli hareket ettikleri, müvekkili dahil faktoring şirketlerinden haksız şekilde menfaat elde etme amacı güttüklerini, dava dilekçesi ve ekindeki belge içeriklerinden anlaşılacağı üzere; davacı 417 adet çekin yetkilisinin bilgisi dahilinde fakat yetkilisi yanıltılarak piyasada kullanıldığı iddiasına dayalı olarak işbu davanın açıldığını, söz konusu çeklerin önemli bir kısmı müvekkili tarafından temlik alındığını, çek metinlerine bakıldığında; davacının kendinden önceki ciranta … Dış Tic. Ve Paz. A.ş. ile birlikte hareket ederek başta Resmi Belgede Sahtecilik ve Nitelikli Dolandırıcılık olmak üzere VUK. md. 359’daki Sahtecilik suçlarını işleme kastıyla hareket edildiğinin anlaşıldığını, müvekkiline yapılan faktoring işlemlerinde temlik alınan çeklere bakıldığında; çeklerin neredeyse tamamına yakın kısmında davacıdan önceki ciranta’nın … Dış Tic. Ve Paz. A.ş. olduğunu, ciro imzaları aynı kişi el mahsulü olmakla çekleri piyasada kullanmak ve müvekkili dahil 3. kişileri dolandırmak kastıyla hareket edildiğini, davacı adına sunulan dilekçelerde davacının imza inkarının olmadığını, davacının yetkilisi olduğu … …, davacıdan önce çeklerde cirosu bulunan … A.Ş. yetkilisi … … ve davacının muhasebecisi … … tarafından söz konusu çeklerde sahtecilik yapıldıktan sonra … VE TİC.L TD. ŞTİ yetkilisi … … ile birlikte hareket edilerek; özellikle faktoring işlemiyle çekleri kırdırarak para tahsil etme ve sonrasında çeklerin kullanılma amacından haberdar olmama iddiasıyla İstanbul Mahkemeleri nezdinde davalar açarak mükerrer para tahsil etme amacı gütme yoluyla Dolandırıcılık Kastıyla hareket ettiklerini, … CBS’ye ve …’a ve davacı dahil diğer şirketlerin bağlı olduğu Vergi Dairesi Müdürlüklerine yaptığımız suç duyurusu ve ihbarlar neticesinde, yürütülecek soruşturmalarda ve açılacak Ceza Davalarındaki ifadelerin, toplanacak delillerin, oluşturulacak ara kararların ve nihai kararların işbu dava ve davacının aynı yönde açacağı diğer davaların esasını etkileyeceğini, bu nedenle HMK.md.165/1 gereğince konusu soruşturma ve ceza davası sonucunun bekletici mesele yapılması gerektiğini, davacıyla birlikte hareket ettiği açık olan, çekler üzerindeki ciro sahteciliğine alenen cevaz veren … A.Ş.’nin davaya dahil edilmesi gerektiğini, davacı keşide ettiği ihtarnameleri dayanak göstererek müvekkilinin kötü niyetli olduğunu iddia ettiğini, ancak, faktoring belgelerinde de görüleceği üzere; söz konusu ihtarnameler müvekkilinin faktoring işlemlerini gerçekleştirmesinden sonra müvekkiline ulaştığını, faktoring işlemlerine istinaden 2.818.200,00-TL’lik ödeme yapan müvekkili tarafından, herhangi bir yasal mercii kararına dayanmayan ihtarnamelere tek başına itibar edilemeyeceğini, müvekkilinin iyi niyetli hamil olduğunu, deyan ederek; davalar arasında bağlantı bulunduğundan HMK.md.166 gereğince …. Asliye Ticaret Mahkemesi 2020/… Esas sayılı dosyasıyla birleştirilmesini, … CBS’ye ve …’a ve davacı dahil diğer şirketlerin bağlı olduğu Vergi Dairesi Müdürlüklerine yapılan suç duyurusu ve ihbarlar neticesinde, yürütülecek soruşturmalarda ve açılacak Ceza Davalarındaki ifadelerin, toplanacak delillerin, oluşturulacak ara kararların ve nihai kararların işbu dava ve davacının aynı yönde açacağı diğer davaların esasını etkileyeceğinden HMK.md.165/1 gereğince söz konusu soruşturma ve ceza davası sonucunun “bekletici mesele” yapılmasını, dahili davalı sıfatıyla … A.Ş.’ye davetiye çıkarılmasını, davanın reddini, davacı aleyhine % 20 kötü niyet tazminatına hükmedilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı üzerine bırakılmasını talep etmiştir.
11.03.2022 tarihli bilirkişi … ‘ın raporu özetle; Davalı … şirketinin ibraz olunan e-defter beratlarının süresinde oluşturulduğu, davalının 2019 yılı ticari defterlerinin sahibi lehinde delil vasfına haiz olduğunu, davacının defter ibrazında bulunmadığını, davacı vekilinin gerek dava dilekçesinde gerekse de 30.09.2020 tarihli cevaba cevap dilekçesinde, müvekkili şirket ile diğer davalı … arasında hiçbir ticari ilişki olmadığı yönündeki beyanı ile Davacının Ba formunda vergi dairesine verdiği beyanı birbiri ile çeliştiği, adı geçen davalı ile davacı arasında ticari ilişki olduğunu, mahkememizce ilgili vergi dairelerine yazılan müzekkere cevaplarına göre; davacı şirketin Sahte ve Muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlediğinden / Kullandığından “özel esaslar” alındığı, yine davalı … Sahte ve Muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlediğinden / Kullandığından “özel esaslar” alındığı, Dava dışı … A.Ş’nin de Sahte ve Muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlediğinden / Kullandığından “özel esaslar” alındığı anlaşıldığını, davalı … şirketinin davalı …’ne faturaya dayanarak faktoring mevzuatı kapsamındaki mali gereklere uygun olarak ödeme yaptığını, dosyaya mübrez bilgi ve belgeler, Davalı … şirketinin ticari defterler kayıtları ile sunulan çek teslim bordrolarına göre Davalı … şirketinin dava konusu çekin iyi niyetli yasal hamili olabileceğini görüş ve beyan etmiştir.
13.01.2023 tarihli bilirkişi … ‘ın ek raporu özetle; Kök rapordaki görüşlerinin muhafaza edildiğini, davalı faktöring şirketinin davalı …’ne faturaya dayanarak faktöring mevzuatı kapsamındaki mali gereklere uygun olarak ödeme yaptığını, dosyaya mübrez bilgi ve belgeler, davalı faktöring şirketinin ticari defterler kayıtları ile sunulan çek teslim bordrolarına göre davalı faktöring şirketinin dava konusu çekin iyi niyetli yasal hamili olabileceğini görüş ve beyan etmiştir.
GEREKÇE:
Dava, …. İcra dairesinin 2019/… Esas sayılı dosyasında davacının davalılara borçlu olmadığının tespiti/ödenen çek bedelinin istirdadı istemine ilişkindir.
Davacı taraf, …. İcra dairesinin 2019/… Esas sayılı dosyasına konu çekin çalındığını, faktöring sözleşmesinin usule aykırı olduğunu, faktöring şirketinin kötü niyetli olduğunu, diğer davalı ile aralarında ticari ilişki bulunmadığını iddia etmiş, davalı faktöring şirketi iyi niyetli hamil olduğunu savunmuştur.
TTK m.792 elden çıkan çek hakkında “Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790 ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.” hükmü mevcuttur.
Kambiyo senetleri sebepten soyut olup, çeki elinde bulunduran hamilin ayrıca çeki ticari ilişki kapsamında elinde bulundurduğunu ispat etmesi aranmayacaktır. Aksine, çekin çalındığını ve hamilin TTK’nun 790.ve 792. maddeleri kapsamında çeki iktisabında ağır kusurlu veya kötüniyetli olduğunu ispat yükü davacı üzerindedir. Yine menfi tespit isteminde davacı, paranın davalıya verilmesi lazım gelmediğini ispatla yükümlüdür.
Toplanan delillere, iddia ve savunma kapsamına göre; davacının, çekin yetkili hamili davalı faktöring şirketinin çeki iktisabında kötü niyetli veya ağır kusurlu olduğunu ispat edemediği, dosyaya sunulu denetime elverişli bilirkişi raporuna göre, davalı faktöring şirketinin dava konusu çeki 6361 Sayılı Kanunun 9/2 ve 04/02/2015 tarihli ve 29257 Sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren Faktoring işlemlerinde uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkındaki Yönetmeliğin 8. maddesine uygun şekilde temlik aldığı anlaşılmakla, davalı faktöring şirketi yönünden ispatlanamayan davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
Diğer davalı şirket yönünden ise; davacının …. İcra dairesinin 2019/… Esas sayılı dosyasında davalılara borçlu olmadığının tespiti/ödenen çek bedelinin istirdadını talep ettiği, icra takibi sırasında açılan menfi tespit davalarında icra takibinin alacaklısı olan gerçek ya da tüzel kişinin davalı sıfatıyla hazır bulunması gerektiği anlaşıldığından, davalı … yönünden davanın pasif husumet dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmiştir.
Davacının kötü niyetli olduğu ispatlanmadığından, davalı faktöring şirketinin tazminat talebinin de reddine karar vermek gerekmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın REDDİNE,
2-Tazminat talebinin REDDİNE,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince peşin alınan 2.184,55-TL’nin 179,90-TL nispi karar harcından mahsubu ile fazla 2.004,75-TL harcın kararın kesinleşmesi sonrası talep halinde davacıya iadesine,
4-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 18/A-13 maddesinin “…Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen ve taraflarca karşılanan arabuluculuk ücreti, yargılama giderlerinden sayılır…” hükmü gereği 1.320,00-TL’sı arabuluculuk ücretinin davacıdan tahsili ile Hazineye gelir kaydedilmesine,
4-Davalı vekili lehine karar tarihindeki avukatlık asgari ücret tarifesi üzerinden hesap olunan 17.585,62-TL. nispi vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalı …Ş.’ye verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
6-HMK. 333. md. uyarınca davacı tarafından yatırılan gider avansından bakiyesinin kararın kesinleşmesi sonrası davacıya iadesine,
Mahkememizin bu kararına karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde, Mahkememize ve Mahkememize gönderilmek üzere başka yer mahkemesine dilekçe verilmek suretiyle … BAM ilgili Hukuk Dairesince incelenmek üzere istinaf yoluna başvuru hakkı bulunduğuna dair verilen karar, hazır olan davacı ve davalı …Ş. vekilinin yüzüne karşı karar verildi. 05/04/2023

Katip …
(e-imza)

Hakim …
(e-imza)