Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/625 Esas
KARAR NO : 2021/897
DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 19/11/2019
KARAR TARİHİ : 11/11/2021

Mahkememizde görülen davanın yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ
DAVA / Davacı vekili dava dilekçesinde ve özetle;
Müvekkili şirket ile davalı şirket arasında … (taraflarca yapılacak ana ticari ve hukuki anlaşmanın ön hatlarını belirleyen çerçeve sözleşme) nun karşılıklı olarak akdedildiğini, sözleşmenin konusu; Yatırımcı’nın … A.Ş.’nin %50 hissesini toplamda 3.500.000.00 $ karşılığında satın alması konusunda olduğunu, müvekkili şirketin sözleşmede öngörülen 200.000.00 USD-Amerikan Dolarını satıcıya ödediğini,
Müvekkili şirket tarafından … Bankası … Şubesi’nden düzenlenen … seri numaralı 15.11.2019 keşide tarihli-vade tarihli, 495.000,00 TLbedelli çekin davalı şirket adına düzenlenip teslim edildiğini,
Müvekkili şirketçe ödeme yapılmasına rağmen imzalanan sözleşme ile davalı tarafça üstlenilen edimlerin ifa edilmediğini, müvekkilinin saf dışı bırakıldığını, karşı tarafın hiç bir edimini yerine getirmemesi sebebi ile taraflar arasında ki 03.09.2019 tarihli sözleşmenin zımnen sona erdiğini, işlevsiz kaldığını, müvekkilinin 200.000 USD yi boşa ödediğini, 15.11.2019 tarihli çekin de ödenmemesi gerektiğini, müvekkilinin zararının daha da artmamasının hakkaniyet gereği olduğunu, 15.11.2019 tarihli çekin ödemesinin ivedilikle durdurulması gerektiğini, mezkur çekin konusuz kalmasının yanı sıra taraflar arasında akdedilmiş sözleşmenin de konusuz kaldığını, belirterek ; Müvekkilinin sözleşmeden kaynaklanan bir borcu olmadığının tespitine , müvekkilinin karşı yana borçlu olmadığının tespitine,çekin 3. Kişilere ödenmemesi ve İİK 72/2 gereğince icra takibine konu yapılmaması için ihtiyati tedbir kararı verilmesine yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
Mahkememizce davacı tarafın dava dilekçesinde dava değerini 495.000,00 TL olarak belirtip, bu miktar üzerinden peşin nisbi harcı yatırdığı, ancak dilekçesinde ” sözleşmeden kaynaklanan bir borcu olmadığının tespiti” ni talep ettiği görülmüş, 09/07/2020 tarihli ön inceleme duruşmasında sözleşme bedeli 3.500.000,00 USD nin dava tarihindeki kur karşılığı 20.069.700,00 TL üzerinden eksik peşin nisbi harcı tamamlaması için 2 haftalık kesin süre verilmiştir.
Davacı vekili verilen kesin süre içinde eksik harcı tamamlamamış, 15/10/2020 tarihli duruşmada ıslah beyanında bulunmuş, ardından 15/10/2020 tarihli dilekçesini sunarak davasını HMK 180 gereğince tamamen/külliyen ıslah ettiğini bildirmiştir. Islah dava dilekçesinde 15/11/2019 keşide tarihli 495.000,00 TL bedelli … seri numaralı çekin ödenmemesi için harcını yatırdıkları 495.000,00 TL miktar üzerinden menfi tespit davasına devam ettiklerini bildirmiştir.
CEVAP / Davalı vekili 25/01/2020 tarihli cevap dilekçesinde ve özetle;
Akdedilen 03.09.2019 tarihli hisse satın alma protokolü (mou) bağlamında davacının üzerine düşen yükümlülüklerini yerine getirmediğini, Sözleşmenin 2. ve 4. Maddeleri gereğince mou nun halen geçerli ve ayakta olduğunu,davacının müvekkiline kusur atfederek yükümlülüklerinden kaçınmaya çalıştığını, sözleşmenin konusu, ödeme sekli ve planı incelendiğinde %50 hissenin bedelinin 3.500.000,00 USD olduğunu, bu miktar üzerinden eksik harcın tamamlanması gerektiğini, davacının arabulucuya başvurmadığını, davanın bu nedenle reddi gerektiğini,
Toplam tutar göz önüne alındığında davacı tarafın ödemesinin oldukça düşük kaldığını, hatta bu ödemenin de kapora olduğunu, kapora ödemesinin Türk Borçlar Kanunu’nun 177. maddesi uyarınca ancak ve ancak sözleşmenin yapıldığına kanıt olabileceğini,Ana sözleşmenin yapılması için gerekli tüm çalışmaların karşılıklı tamamlamış olmasına rağmen davacı şirketin üzerine düşen yükümlülüklerini yerine getirmemesinden dolayı Ana Sözleşmenin imzalanamadığını, davacının halihazırda 2019 yılının Kasım ve Aralık aylarında yapması gereken ödemelerin hiçbirini yapmadığını, müvekkilinin 3. kişiler nezdinde zor durumda kaldığını, zarar gördüğünü, Sözleşmenin 6. maddesinde herhangi bir eksik veya kusurlu durum ortaya çıktığında tarafların birbirine yazılı ihtar gönderip 2 (iki) ay süre verecekleri konusunda mutabık kaldıklarını, bu maddeye rağmen davacı tarafın müvekkiline gönderdiği herhangi bir yazılı ihtar bulunmadığını,
T.C. … Bankası A.Ş. … Şubesi’nin 15.11.2019 vade tarihli ve 495.000,00 TL tutarındaki çekin mou ya bağlı olarak keşide edildiği davacı tarafından ileri sürülse de çek ile ödeme konusunda mou da hiçbir husus yer almadığını, davacının kambiyo senetlerindeki soyutluk ilkesini delmeye çalıştığını belirterek; davanın reddine, vekalet ücretinin tamamının davacı tarafa yükletilmesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili davacı tarafın ıslah dilekçesinin tebliği üzerine verdiği 02/11/2020 tarihli dilekçesinde, davacının ıslah ile davanın netice ve talep kısmını daralttığını, yapılan ıslahın daraltılan kısım bakımından feragat niteliği taşıdığını, bunun usul işlemi olmayıp maddi hukuka taalluk eden kısmi feragat olduğunu, davacının dava açarken eksik yatırdığı harcın ödenmemesinden dolayı davanın reddinin önüne geçmeye çalıştığını belirterek davanın 3.500.000,00 USD tutar bakımından feragat nedeniyle reddine, reddedilecek kısım bakımından davacı aleyhine yargılama gideri ve vekalet ücretine hükmedilmesine karar verilmesini istemiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava;İİK 72 gereğince icra takibinden önce açılmış menfi tespit istemine ilişkindir.
Taraflarca bildirilen deliller dosya içine alınmıştır.
Davacı …Aş vekili dava dilekçesinde 03/09/2019 tarihli hisse satın alma protokolü nedeniyle ” sözleşmeden kaynaklanan bir borcu olmadığının tespiti” talep etmiş isede davacı vekili 15/10/2020 tarihli celsede ıslah talebinde bulunduğunu beyan etmiş, bu beyan doğrultusunda HMK 180 gereğince dosyaya 15/10/2020 tarihli dilekçe sunmuştur. Dilekçe ile davanın tamamen ıslah edildiği, 15/11/2019 keşide tarihli 495.000,00 TL bedelli … seri numaralı çekin ödenmemesi için harcını yatırdıkları 495.000,00 TL miktar üzerinden menfi tespit davasına devam ettiklerini bildirmiştir.
Mahkememizce HMK 180 gereğince sunulan dilekçe davalı tarafa tebliğ edilmiş, davalı vekilide 02/11/2020 tarihli dilekçeyi ibraz etmiştir. Böylece HMK 180 in öngördüğü usulü işlemlerin tamamlandığı sabit olmuştur.
Davalı tarafın arabuluculuk dava şartı itirazı ; alacak istemi taşımayan menfi tespit davaları zorunlu arabuluculuğa tabi olmadığından 28/01/2021 tarihli duruşma ara kararı ile reddedilmiştir.
Taraflar arasında 03/09/2019 tarihli hisse satın alma protokolünün bağıtlandığı, davacı … Aş nin protokolün 4.1 md gereğince 200.000,00 USD kaparo yu davalıya ödediği taraflar arasında tartışmasızdır.
Sözleşmenin 4.2 vd maddeleri ile bakiye 3.500.000,00 USD nin satış bedeli bakiyesi 3.300.000,00 USD nin 2020 yılı Nisan ayı sonuna kadar davacı tarafından ödenmesi kararlaştırılmıştır. Ödeme konusunda protokolde başkaca kayıt yoktur.
Davacı taraf 24/10/2019 tarihinde çekin teslim edildiğine dair tutanağı sunmuştur.
SMM bilirkişi … ün tarafların lehine delil olarak kabul edilecek ticari defter ve kayıtlarında yaptığı inceleme ile tespit ettiği üzere; taraflar arasında davaya konu protokol dışında ticari ilişki olmadığı, davaya konu 495.000,00 TL bedelli çekin her iki tarafın ticari defterlerinde davalı borcu olarak kayıtlı olduğu, davacı …Aş nin çeki protokol kapsamında yapması gereken bakiye ödemelere mahsuben davalı şirkete teslim edip verdiği belirlenmiştir.
Bilirkişi tespitleri karşısında davalının çekin protokol ödemesi olmadığı ve soyutluk ilkesi savunması kabul edilmemiştir.
Sözleşmenin 6. maddesinde sözleşmenin feshi düzenlenmiştir.
Davacı taraf bu madde gereğince … Noterliği nin 15/01/2020 tarih ve … yevmiyeli ihtarnameyi ibraz etmiştir. İhtarnamede ihtar tarihinden geriye dönük olarak sözleşmenin fesih edildiği, açıklanmıştır. Davacı sözleşmeyi fesih iradesini 6. Md gereğince açıkca ortaya koymuş olup, ihtar tarihinden itibaren ( 6.md ile öngörülen) 2 aylık süre içinde de davacı tarafın ödeme yapmadığı, durumda değişiklik olmadığı alınan bilirkişi raporu ile belirlenmiştir.
Bu nedenle sözleşmenin ayakta olmadığı sabit bulunmuştur. Davalı tarafın bilirkişi raporuna karşı sunduğu dilekçede sözleşmenin ayakta olduğu savunması kabul edilmemiştir.
Mahkememizce 03/09/2019 tarihli sözleşme gereğince verilen; Keşidecisi davacı … Aş , lehdarı davalı … Aş olan 15/11/2019 keşide tarihli 495.000,00 TL bedelli … seri numaralı çek nedeniyle davacı … Aş nin davalı … Aş ye borçlu olmadığının tespitine karar vermek gerekmiştir.
Davacı vekili bilirkişi raporuna beyan dilekçesinde müvekkili şirketin davalı tarafa sözleşmeden kaynaklanan borcu bulunmadığının tespitini istemiş ise de; mahkememiz dosyasında verilen kesin süre içinde sözleşme miktarı üzerinden davacı tarafça eksik nisbi harç tamamlanmamıştır. Bu nedenle “sözleşmeden kaynaklanan borcu olmadığının tespiti ” istemli açılmış bir dava yoktur. Nisbi harcı yatırılarak açılmış bir dava olmadığından davacının bu talebi konusunda da karar verilmesine yer olmadığına dair karar verilmiştir.
Davalı … Aş vekili; davacının ıslah ile davasını daralttığını, bu nedenle daraltılan kısım yönünden feragat nedeniyle lehlerine yargılama gideri ve vekalet ücreti takdirine karar verilmesini istemiş isede; davacı 495.000,00 TL çek bedeli üzerinden nisbi harcı yatırarak dava açmıştır. 3.500.000,00 USD sözleşme bedeli üzerinden nisbi harcı yatırılarak açılan bir dava yoktur. Bu nedenle mahkememiz davacının bu talebi konusunda karar vermemiştir. Açılmayan davadan feragat de söz konusu olmayacaktır. Davalı tarafın yargılama gideri vekalet ücreti talebi yerinde bulunmamıştır.
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
H Ü K Ü M /.
1-Davacı … Aş nin; bağıtlanan 03/09/2019 tarihli 3.500.000,00 USD bedelli hisse satın alma protokolü gereğince davalı … Aş ye sözleşmeden kaynaklanan borcu olmadığının tespiti istemi konusunda açılmış bir dava bulunmadığından karar verilmesine yer olmadığına
Davacı … Aş nin; Keşidecisi davacı … Aş , lehdarı davalı … Aş olan 15/11/2019 keşide tarihli 495.000,00 TL bedelli … seri numaralı çek nedeniyle davalı … Aş ye borçlu olmadığının tespitine
2- Davacı tarafından peşin yatırılan 8.497,77 TL harcın mahsubu ile harçlar tarifesi uyarınca alınması gereken 33.813,45 TL karar ve ilam harcından eksik 25.315,68 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT gereğince hesaplanan 41.800,00-TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan 8.453,37 TL peşin harç, 44,40 Başvuru harcı , 1.239,00 TL bilirkişi- tebligat – posta gideri olmak üzere toplam 9.736,77 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine
5-HMK.nun 333.md gereğince taraflarca yatırılan gider avansından geriye kalanın hüküm kesinleştiğinde yatıran taraflara iadesine,
Davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı , gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde … BAM da istinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 11/11/2021

Başkan …
¸e-imzalıdır

Üye …
e-imzalıdır

Üye …
e-imzalıdır

Katip …
¸e-imzalıdır