Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 15. Asliye Ticaret Mahkemesi 2019/549 E. 2022/255 K. 24.03.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/549 Esas
KARAR NO : 2022/255

DAVA : İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 28/08/2019
KARAR TARİHİ : 24/03/2022
Mahkememizde görülen İtirazın İptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ
DAVA /Davacı vekili dava dilekçesinde ve özetle;
Davalı idarenin, ihtiyacı olan elektrik enerjisinin temini maksadıyla biri 2015, diğeri de 2016 yılında iki ihale açtığını, Her iki ihaleye de iştirak eden müvekkili şirketin en iyi teklifi verdiği için ihaleyi aldığını, taraflar arasında 2016 elektrik ihtiyacı için 24.12.2015 tarihinde, 2017 elektrik ihtiyacı için 21.12.2016 tarihinde olmak üzere sözleşme imzalandığını
Davalı idare tarafından gönderilen 26.01.2016 tarihli yazıda, elektrik enerjisi ihtiyacı olan 690.231.287 kwh (kilowatt-saat) elektrik enerjisi nin 203.079.849,26 TL bedel ile müvekkili şirkete ihale edilip sözleşme imzalandığının belirtildiğini, aktif birim fiyat ve fiyat farkı hesaplama tablolarına yazı ekinde yer verilerek, aylık tüketim miktarını gösteren faturaların buna göre tanzim edilmesinin talep edildiğini
Davalı idare tarafından, sözleşmeler imzalanıp, faturalar kesilip bedelleri tamamen ödendikten sonra,
Düzenlenen faturalarda “Belediye Tüketim Vergisi(BTV)” ile ilgili bedel bulunduğu ve İSKİ’nin her türlü harç ve vergiden muaf olduğu gerekçesiyle faturalarda yer alan BTV nin iade edilmesi gerektiğinden bahisle hem 2016 hem de 2017 yılında davacı şirket tarafından düzenlenen belgelerde yer verilen BTV tutarlarının iadesinin talep edildiğini
Davalı idarenin, 04.10.2018 tarihli yazı ile 2106 yılında düzenlenen faturalarda yer alan toplam 1.168.671,73 TL BTV’ yi “Ek Fiyat Farkı Kararnamesi” kapsamında müvekkil şirkete ödenmesi gereken tutardan mahsup etmek suretiyle tahsil ettiğini
11.04.2108 tarihli yazı ile 2017 yılında düzenlenen faturalarda yer alan BTV tutarı toplam 1.673.681,50 TL ninde 30 gün içerisinde ödenmesinin istendiğini,
20.07.2018 tarihli yazı ile istenen bedelin haksız ve hukuka aykırı olduğunun müvekkili şirket tarafından açıklandığını, ancak davalı idare elinde bulunan teminat mektuplarının iade edilmemesi ve paraya çevrileceği tehditleri nedeniyle talep edilen bedelin ihtirazi kayıtla ödendiğini
Yapılan ödemeden sonra tutarın iadesinin talep edildiğini, davalı idarenin 02.01.2019 tarihli yazı ile yapılan 1.673.681,50 TL ödemeye ilaveten 54.092,44 TL ödenmesi gerektiğini, bu tutarın “Ek Fiyat Farkı Kararnamesi” kapsamında davacı müvekkiline ödenecek tutardan mahsup edildiğini açıkladığını, bu mahsup neticesinde 2017 yılında düzenlenen faturalara ilişkin olarak müvekkili şirketten BTV adı altında toplam 1.727.773.94 TL tahsil edildiğini
İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün… E. Sayılı dosyası ile icra takibinin başlatıldığını ancak davalı idare tarafından yapılan itiraz üzerine takibin durduğunu belirterek; davanın kabulüne, İstanbul İcra Müdürlüğü ‘nün 2019/27664 E. Sayılı dosyasına yapılan haksız ve mesnetsiz itirazın iptali ile takibine devamına, takip konusu alacağın %20’sinden az olmamak üzere icra-inkâr tazminatın davalıdan tahsiline ve masraf ve ücret vekâletinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

CEVAP /Davalı vekili 05/12/2019 havale tarihli cevap dilekçesinde ve özetle;
Davacı tarafın mal alım sözleşmesine ilişkin ek fiyat farkı talebinde bulunduğunu, bu talebe istinaden müvekkili tarafından davacı firma adına 2016 yılı için 27.215.844,44 TL, 2017 yılı için ise 15.160.201,63 TL ek fiyat farkı hesaplandığını, 2016 yılında davacı firma tarafından düzenlenen faturalarda yer verilen BTV tutarının 1.167.676,66 TL olduğunu, bu vergiden davalı tarafın muaf olması nedeniyle davacı firmaya bu tutar düşüldükten sonra kalan tutar olan 26.048.167,48 TL’nin ödenmesi için Mali Hizmetler Daire Başkanlığı’na talimat verildiğini,
2017 yılı için ise davacı tarafın davalı tarafa 2017 yılında düzenlediği faturalarda BTV tutarının 1.727.773,94 TL olduğunu, bu tutarın BTV’den muafiyet nedeniyle iadesinin talep edilip davacı tarafın 1.673.861,50 TL iade de bulunduğunu, 54.092,44 TL tutarında bir bakiyenin kaldığını, bu bakiyenin davacı firmanın 2017 yılında alacağı 15.160.201,63 TL’den mahsup edildiğini
Davacı tarafından söz konusu faturaların hesaplama cetvellerinin ve bulunan rakamların mevzuata aykırı olduğu gerekçesiyle itiraz ve şerh düştüğünü ,davacı tarafın davalı idareden herhangi bir alacağının bulunmadığını,belirterek ;
Davanın öncelikle usulden aksi takdirde esastan reddine, kötü niyetli davacının %20’den aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatına mahkum edilmesine ve vekalet ücreti ve yargılama giderlerinin davacı yan üzerinde bırakılmasına karar verilmesi arz ve talep edilmektedir.

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava, İİK 67.maddesi gereğince açılan itirazın iptali istemine ilişkindir.
İstanbul …İcra Müdürlüğü nün … Esas sayılı dosyasında davacı… Anonim Şirketi tarafından davalı İstanbul Su ve Kanalizasyon Genel Müdürlüğü aleyhine ilamsız ic yoluyla takip başlatıldığı, takip dosyasının incelenmesinde;
1.673.681,50 TL 2017 Dönemine İlişkin Haksız Olarak Tahsil edilen BTV Bedeli Geçmiş Gün Faizi ,320.108,78 TL geçmiş gün faizi , 54.092,44 TL 2017 Dönemine İlişkin Haksız Olarak Mahsup Edilen BTV Alacağı , 5.461,85 TL Geçmiş Gün Faizi , 1.168.671,73 TL 2016 Dönemine İlişkin Haksız Olarak Mahsup Edilen BTV Alacağı , 174.196,12 TL geçmiş gün faizi olmak üzere toplam 3.396.212,42 TL alacak istendiği, asıl alacağa takip tarihinden itibaren işleyecek ticari temerrüt faizi tahsilinin talep edildiği
Davalı vekili tarafından istanbul … icra Müdürlüğü takip dosyasına sunulan 23/07/2019 tarihli dilekçede; yetkiye, takip aslına, faize ve fer’i lerine itiraz edildiği anlaşılmıştır.
Mahkememizce yapılan 09/07/2020 tarihli ön inceleme duruşmasında taraflar arasındaki uyuşmazlık; İstanbul … icra müdürlüğünün … esas sayılı takip dosyasında itirazın iptali ve %20 kötü niyet tazminatı talebi konusunda olduğu , alacağın dayanağının taraflar arasında bağıtlanan 21/12/2016 tarihli elektrik enerji temini sözleşmesi gereğince davacıdan tahsil edilen “Belediye Tüketim Vergisi” alacağı ve işlemiş faiz olarak tespit edilmiştir.
Davalı tarafın yetki itirazı 09/07/2020 tarihli ön inceleme duruşmasında taraflar arasındaki sözleşmenin 42. Maddesi gereğince İstanbul icra daireleri yetkili bulunduğundan reddedilmiştir.
Taraflarca bildirilen tüm deliller dosya içine alınmıştır. Mahkememizce bilirkişiler Akademisyen Elektrik bilirkişisi Dr…. , Emekli Sayıştay denetçisi … ve YMM …’ın 31/05/2021 tarihli raporu ile taraflarca bilirkişi raporuna yapılan itirazların karşılanması bakımından 13/01/2022 tarihli ek rapor alınmıştır. Alınan raporlar denetlemeye elverişli bulunmuş hükme esas alınmıştır.
Tüm dosya kapsamına göre;
Davalı … 2016 ve 2017 yıllarında elektrik enerjisi alım için ihaleye çıkmış olup, davalı firmanın 2016 yılı elektrik enerjisi alımı için teklif veren davacı firma ve diğer tüm firmaların birim fiyat teklif mektupları incelendiğinde, ürün bazlı kümülatif fiyat teklifi verilmiş olup, 2016 yılı için verilen tekliflerde Belediye Tüketim Vergisi ile alakalı herhangi bir kaleme yer verilmemiştir.( 2015/120452 No’lu İhale Birim Fiyat Teklif Cetvelleri gereğince)
2017 yılında ise davacı firmanın da dahil olduğu katılımcı tüm firmalar birim fiyat teklif cetvellerinde bazı ürünler için BTV kalemini oransal olarak vermiştir. ( 2016/426353 No’lu İhale Birim Fiyat Teklif Cetvelleri gereğince )
Tekliflerin BTV oranı bilgisi belirtilerek verilmesi, mal tesliminin BTV’ den muaf olduğu ve bunun davalı idare ve katılımcıların bildiği ya da bilmesi gerektiği gerçeğini değiştirmeyecektir. Çünkü gerek idare gerekse de katılımcılar açısından kanunun bilinmemesi ve bu hususla alakalı herhangi bir araştırma yapılmaması hayatın olağan akışına aykırı olmakla birlikte iktisadi ve teknik hususlarla da bağdaşmamaktadır. Her iki yıl için yapılan ihalede en iyi teklifi veren Davacı ..Dağıtım A.Ş. adına söz konusu mal/hizmet teslimi ihale edilmiştir.
…A.Ş, tarafından… Başkanlığı dan İhale tarihinden önce…’ nin Belediye Tüketim Vergisinden muaf olup olmadığı ile alakalı bilgi alınmıştır.( 01.09,2015 tarihli özelge gereğince) Alınan bilgi neticesinde … nin BTV’ den muaf olduğu bildirilmiştir. Davacı firmanın ihaleye teklif vermeden önce ve ihale sürecinde … nin elektrik alım sürecinde BTV den muaf olduğuna ilişkin tam bilgi sahibi olduğu ispat edilmiştir.
Davalı … vekilinin “birim fiyat teklif cetvellerinde BTV’ ye yer verildi” iddiasının, 2016 yılına ilişkin ihale dokümanlarına bakıldığında gerçek olmadığı açıklanan gerekçelerle ortaya çıkmıştır. Davacı firmanın ihaleye sunduğu teklifin BTV muafiyeti dikkate alınarak verildiği tespit edilmiştir.
… nin tesislerindeki elektrik ihtiyacının karşılanması bakımından davacı firma ile davalı…arasında, 2016 elektrik ihtiyacı için 24.12.2015 tarihinde, 2017 elektrik ihtiyacı için 21.12.2016 tarihinde olmak üzere sözleşmeler imzalanmıştır.Sözleşme hükümlerinin
6. bölümünde; alınan malların ve yapılan işlerin bedellerinin ödenmesinde, birim fiyat teklif cetvelinde yüklenicin teklif ettiği ve sözleşme bedelinin tespitinde kullanılan birim fiyatların alındığı,
7.1.1. bölümünde; KDV hariç her türlü vergi, resim ve harçların sözleşme bedeline dâhil olduğu
7.2.1. bölümünde; taahhüdün yerine getirilmesine ilişkin yasal vergilerin Enerji Fonu. TRT Payı. Elektrik Tüketim Vergisi
Alınacağı açıklanmış olup BTV bu vergilerin içine dahil edilmemiştir.

Sözleşmelerin imzalandığı tarihlerde Yürürlükte Olan 2464 Sayılı Belediye Gelirleri Kanununun ilgili hükümlerinin aşağıdaki şekilde olduğu
34. Madde- “Konu”
“Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde elektrik ve havagazı tüketimi, Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisine tabidir.”
35. Madde- “Mükellef ve sorumlu”
“Elektrik ve Havagazı tüketenler, Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisini ödemekle mükelleftirler.
“20/2/2001 tarihli ve 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanununa göre elektrik enerjisini tedarik eden ve havagazını dağıtan kuruluşlar, satış bedeli ile birlikte bu verginin de tahsilinden ve ilgili belediyeye yatırılmasından sorumludurlar. Organize sanayi bölgelerinde tüketilen elektrik enerjisinin vergisini organize sanayi bölgeleri tüzel kişiliklerine elektriği temin eden kuruluş öder.”
36. Madde-“İstisnalar”
“Aşağıdaki yazılı yerlerde ve şekillerde tüketilen elektrik ve havagazı vergiden müstesnadır.
4. Doğrudan doğruya elektrik ve havagazı üreten dağıtım ve istihsal müesseselerinde.”
37.Madde- “Matrah”
“Verginin matrahı; elektriğin iletimi, dağıtımı ve perakende satış hizmetlerine ilişkin bedelleri hariç olmak üzere, elektrik enerjisi satış bedeli ile havagazının satış bedelidir. Matraha vergi, fon ve paylar dahil edilmez.”
38. Madde- “Nispet”
“Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisi aşağıda gösterilen nispetlerde alınır.
a)İmal ve istihsal, taşıma, yükleme boşaltma, soğutma, telli ve telsiz telgraf ve telefon müraselesi işlerinde tüketilen elektriğin satış bedeli üzerinden yüzde 1,
b)(a) bendi dışında kalan maksatlar için tüketilen elektriğin satış bedeli üzerinden yüzde 5,
c)Havagazının satış bedelinden yüzde 5.”
39. Madde- “Beyan ve ödeme”
“Elektrik enerjisini tedarik eden veya havagazını dağıtan kuruluşlar tahsil ettikleri vergiyi, tahsil tarihini takib eden ayın 20 ‘nci günü akşamına kadar belediyeye bir beyanname ile bildirmeye ve vergiyi aynı sürede ödemeye mecburdurlar. Elektrik ve havagazı işleri bütçesi içinde yer alan belediyeler bu hükümden müstesnadır.”

Sözleşmelerin imzalandığı tarihlerde yürürlükte olan 2560 sayılı…Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanununun ilgili hükümlerinin aşağıdaki şekilde olduğu
Madde 21 – a) …’nin görevleri için kullandığı taşınmaz malları, tesisleri, işlemleri ve faaliyetleri her türlü vergi resim ve harçtan muaftır. ” tespit edilmiştir.

Yukarıdaki mevzuat hükümleri gereğince; davalı …nin görevini yerine getirmek amacıyla tesislerinde tüketilen elektrik enerjisi alımı işleminin 2464 Sayılı Belediye Gelirleri Kanununda belirtilmemesine rağmen davalı İSKİ nin görev ve yetkilerini düzenleyen 2560 sayılı Kanunun 2. maddesi gereğince vergiden muaf olduğu açıktır. 2560 sayılı Kanunun 21/a maddesi gereğince davacı firmanın belediye tüketim vergisini ödemesine ilişkin kanunen herhangi bir yükümlülüğü bulunmamaktadır.
Davalı… tarafından yasal dayanaktan yoksun şekilde mahsuben ve nakden 2016 yılı için 1.168.671,73 TL, 2017 yılı için 1.727.773.94 TL olmak üzere toplam 2.896.445.67 TL’nin tahsil edildiği, davacı firmanın ödemelere esas faturaları düzenleyip ihtar ve ihtirazi kayıt ile İSKİ ye tebliğ ettiği, bu nedenle karara esas alınan kök ve ek bilirkişi raporu ( ek raporun 2. Sayfasında tabloda ayrıntısı ile açıklandığı şekilde) nda hesap edildiği şekilde ödeme tarihlerinden itibaren 499.766,75 TL işlemiş faiziyle birlikte iade yükümü altında bulunduğu sabit bulunmuştur. İstanbul … İcra Müdürlüğünün…esas sayılı takip dosyasında itirazın iptaline dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur. İİK 67 gereğince alacak likit ve belirlenebilir olduğundan davacı lehine icra inkar tazminatına karar verilmiştir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
H Ü K Ü M /
1-İstanbul … icra müdürlüğünün … esas sayılı takip dosyasında 2.896,445,67 TL asıl alacak ve 499.766,75 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 3.396.212,42 TL üzerinden itirazın iptaline takibin devamına
2.896,445,67 TL asıl alacağa takip tarihinden itibaren takip koşullarında faiz yürütülmesine,
Hüküm altına alınan 3.396.212,42 TL nin %20 si oranında icra inkar tazminatının davacı lehine davalıdan tahsiline
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi uyarınca alınması gereken 231.995,27 TL Harçtan peşin alınan 41.017,76-TL harcın mahsubu ile bakiye 190.977,51 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
3-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 18/A-13 maddesinin “…Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen ve taraflarca karşılanan arabuluculuk ücreti, yargılama giderlerinden sayılır…” hükmü gereği 1.320,00-TL arabuluculuk ücretinin davalıdan tahsili ile Hazineye gelir kaydedilmesine,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi uyarınca 122.587,12 TL nispi vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
5-Davacı tarafından yapılan 41.062,16 TL ilk gider,6.363,40 TL tebligat ve müzekkere gideri , bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 47.425,56 TL. yargılama giderinin davalıdan tahsili davacıya verilmesine,
6-HMK. 333. md. uyarınca yatırılan ve bakiye kalan gider avansının kararın kesinleşmesi sonrası yatıran taraflara iadesine,
Davacı vekilinin yüzüne karşı davalı tarafın yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde İstanbul BAM da istinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile karar verildi.
24/03/2022

Başkan …
¸e-imzalıdır
Üye …
¸e-imzalıdır
Üye …
¸e-imzalıdır
Katip …
¸e-imzalıdır