Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 15. Asliye Ticaret Mahkemesi 2019/506 E. 2022/365 K. 26.04.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/506 Esas
KARAR NO : 2022/365
DAVA : Menfi Tespit (Ticari İlişkiden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 01/08/2019
KARAR TARİHİ : 26/04/2022

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Ticari İlişkiden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin dava dilekçesi özetle; Taraflar arasında 15/05/2018 tarihinde Makine Alım Sözleşmesi yapıldığını, sözleşme uyarınca müvekkil şirketin … Yarı Otomatik Vidalı Toz Dolum Makinesini 09/07/2018 tarihinde irsaliyeli fatura ile KDV dahil 31.860,00-TL bedel ile … Otomatik Besleme Kapak Sıkma Makinesini 03/09/2018 tarihinde irsaliyeli fatura ile KDV dahil 68.440,00-TL bedel ile teslimini gerçekleştirdiğini, müvekkilinin davalı tarafa avans ödemesi karşılığı ödenmiş bulunan 75.000,00-TL bedelli senet verildiğini, davalı şirket tarafından … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2019/… D.iş sayılı dosyasından 01/03/2019 tarihinde ihtiyati haciz kararı alarak …. İcra Müdürlüğü’nün 2019/… Esas sayılı dosyası ile icra takibi başlattığını, haciz baskısı altında müvekkilinin 76.000,00-TL ödeme yapmak zorunda kaldığını ve mağdur olduğunu, yaptıkları itirazlar doğrultusunda …. İcra Hukuk Mahkemesi’nin 2019/… Esas sayılı dosyasından 29/05/2019 tarihli karar ile takibe konu ve ihtiyati haciz kararı alınmasına mesnet belgenin bono vasfında olmadığına hükmedilerek ihtiyati haciz kararının kaldırıldığını ve icra takibinin iptal edildiğini, tüm bu nedenlerle davalı şirketin elinde bulunan ve müvekkiline ait olan 75.000,00-TL bedelli teminat senedinin iptaline, müvekkillerinin borçlu olmadıklarının tespitine ve bedelsiz olarak taraflarına iadesine, davalı tarafın haksız ve kötü niyetli olması sebebiyle 20.000,00-TL manevi tazminata hükmedilmesine, davalının senet bedeli üzerinden %20 oranında kötü niyet tazminatına hükmedilmesine, icra dosyasına yatırılan 76.000,00-TL bedelin yatıldırıldığı tarih olan 19/03/2019 tarihinden taraflarına iade edildiği tarih olan 08/07/2019 tarihine kadar hesaplanacak olan en yüksek banka mevduat faizinin ve munzam zarar hesaplanarak taraflarına ödenmesine hükmedilmesine, teminat karşılığında ihtiyati tedbir kararı verilerek icra işlemlerinin durdurulmasına karar verilmesini, yargılama giderlerinin ve vekalet ücretinin davalı tarafa tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekilinin cevap dilekçesi özetle; Davacı taraf ile müvekkil şirket arasında 15.05.2018 tarihli Makine Alım Sözleşmesi imzalandığını, sözleşme ile davacı şirketin 2 Adet Otomatik Kapak Beslemeli Kapak Sıkma Makinesi ve 1 Adet Vidalı ve Terazili Toz Dolum Makinesini (Toplam 3 Adet Makine) sözleşmede düzenlenen koşullarda imal edip çalışır vaziyette müvekkil şirkete teslim etmeyi yüklendiğini, davacı tarafından müvekkil şirkete imalat, nakliye, kurulum, test ve garanti aşamaları sözleşme ile ayrıntılı olarak tanımlanan makinelerin hiçbiri sözleşmede kararlaştırıldığı şekilde müvekkil şirkete teslim edilmediğini, müvekkil şirketin adresine iki adet makine getirildiğini ancak her iki makine de çalışamaz durumda teslim edildiği için devreye dahi alınamadan üretim sahasından ayrı bir yerde muhafaza altına alındığını, dolayısıyla davacı tarafın müvekkil şirkete sözleşme koşullarında 2 adet makine teslim ettiği iddiasının doğru olmadığını, davacı tarafın iddiasının aksine müvekkil şirkete teslimi taahhüt edilen makinelerden bir tanesi hiç teslim edilmediğini, davacılar tarafından müvekkil şirkete verilen 30.10.2018 vadeli 75.000,00-TL bedelli 15.05.2018 keşide tarihli senet tüm unsurları ile tam olarak müvekkil şirkete verildiğini, bu nedenle mevcut sözleşme kapsamında müvekkil şirket tarafından dava konusu senetle yasal işlem başlatılmasının usule, yasaya ve hukuka uygun olduğunu, davacıların sözleşme ile yüklendiği hiçbir edimi yerine getirmediği halde 75.000,00-TL avansın yanında 25.300,00-TL daha talep ederek açıkça kötü niyetli olduğunu, hukuki durum ve yasal süreç olduğu halde davacı tarafa 09.01.2019 tarihli Büyükçekmece 14. Noterliği’nin 975 yevmiye sayılı ihtarnamesi keşide edilerek sözleşmeye aykırılıkların giderilmesi ve kararlaştırılan 3 adet makinenin müvekkil şirkete çalışır vaziyette teslimi ihtar edildiğini, davacı tarafça manevi tazminat dışında ve ayrıca icra inkâr tazminatı talebinde bulunulmasının hukuki bir dayanağı bulunmadığını, davacı şirketin müvekkiline icra dosyasında belirtilen alacak miktarı kadar borçlu olduğunu, davacı tarafın icra dosyasına bloke edilen ve müvekkil şirkete ödenmeyen alacak için faiz talebinin yasal bir dayanağı bulunmadığını, tüm bu nedenlerle davacının davasının ve takibine konu 75.000,00 TL bedelli senedin iadesi talebinin reddine, davacı şirketin hiçbir mesnedi ve yasal dayanağı olmayan manevi tazminat talebinin reddine, davacı şirketin icra inkâr tazminatı talebinin reddine, davacı tarafın faiz ve munzam zarar taleplerinin reddine, yargılama giderlerinin ve vekalet ücretinin davacılara tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
Dava, davacıların davalı tarafa borçlu olmadığının tespitiyle teminat senedinin iptali ile munzam zararının ve manevi tazminatın davalıdan tahsili istemine ilişkin menfi tespit davasıdır.
Taraflarca delil olarak; ….İcra Müdürlüğü’nün 2019/… Esas sayılı dosyası, … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2019/… D.iş sayılı dosyası, …. İcra Hukuk Mahkemesi’nin 2019/… Esas sayılı dosyası, … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2019/… Esas sayılı dosyası, Makine Alım Sözleşmesi, teminat senedi, fatuaralar, ihtarnameler, Renans Kapak Kapama Makinesi Uygunsuzluk Raporu, mutabakat mektubu, bilgi ve belgeler, ticari defter kayıtları ve bilirkişi incelemesine dayanılmış olup, gösterilen deliller toplanarak dosya arasına konulmuştur.
Mahkememizce tarafların iddia ve savunmaları doğrultusunda dava dosyası, icra dosyası, dosya kapsamına göre tarafların ticari defter ile ilgili kayıtları üzerinde inceleme yapılarak bilirkişi raporu alınmasına karar verilmiş olup, Mali Müşavir bilirkişi … tarafından sunulan 01/06/2020 tarihli bilirkişi raporu özetle; ”Davacıya ait 2018 yılı yasal defterlerin sahibi lehine olma özelliğine sahip olmadığı, davacıya ait 2019 yılı yasal defterlerin sahibi lehine olma özelliğine sahip olduğu, davalı şirket vekiline 11/03/2020 ve 22/04/2020 tarihlerinde mail gönderildiği halde herhangi bir bilgi ve belge ulaştırılmadığı, taraflar arasında dava konusu ile ilgili olarak aralarında 15/05/2018 tarihli Makine Alım Sözleşmesinin var olduğu, davacıların davalı şirketten 01/08/2019 dava tarihi itibariyle 25.300,00-TL alacaklı olduğu, davacı şirket tarafından düzenlenen 09/07/2018 tarih … nolu fatuaranın 31.860,00-TL ve 03/09/2018 tarih … nolu faturanın 68.440,00-TL olarak düzenlendiği, faturalar üzerinde eksiksiz teslim alan kısmında … … isim ve imzasının var olduğu, dolayısıyla iki adet makinenin eksiksiz olarak teslim alındığı, makinelerin eksiksiz olarak teslim edildiği tespit edildiğinden 15/05/2018 tarihli sözleşmenin 5.1.1 ve 5.1.2 maddelerine istinaden verilen 75.000,00-TL tutarlı teminat senedinin hükümsüz kaldığının değerlendirilmesinin mahkemeye ait olduğu, taraflar arasında var olan mutabakat mektubuna göre 31/12/2018 tarihi itibariyle tarafların bakiyelerinin birbirlerini teyit ettiğinin anlaşıldığı, ihtarnamede teslim edilen makinelerle ilgili herhangi bir kusurdan bahsedilmediği, ihtarnamenin teslim edilmeyen üçüncü makine ile ilgili olduğu, ödemelerin tam olarak yapılmış olduğunun yazılmasının raporun 5.7 maddesindeki mutabakat mektubuna göre gerçeği yansıtmadığı, dolayısıyla … Noterliği’nin 09/01/2019 tarih … yevmiye nolu ihtarnamede teslim edilen makinelerle ilgili bir kusurdan yada hasardan bahsedilmediği” kanaatiyle rapor tanzim etmiştir.
Mahkememizce tarafların itirazları doğrultusunda bilirkişi ek raporu alınmasına karar verilmiş olup, Mali Müşavir bilirkişi … tarafından sunulan 20/04/2021 tarihli bilirkişi ek raporu özetle; ”Taraflara ait 2018 ve 2019 yıllarına ait yasal defterlerinin sahibi lehine delil olma özelliğine sahip olduğu, taraflar arasında dava konusu ile ilgili olarak 15/05/2018 tarihli Makine Alım Sözleşmesinin var olduğu, davacının davalı şirketten 01/08/2019 dava tarihi itibariyle 25.300,00-TL alacaklı olduğu, bu rakamın davalı şirket yasal defterlerinde de 25.300,00-TL borçlu olarak gözüktüğü, davacı şirket tarafından düzenlenen 09/07/2018 tarih … nolu fatuaranın 31.860,00-TL ve 03/09/2018 tarih … nolu faturanın 68.440,00-TL olarak düzenlendiği, faturalar üzerinde eksiksiz teslim alan kısmında … … isim ve imzasının var olduğu, dolayısıyla iki adet makinenin eksiksiz olarak teslim alındığı, makinelerin eksiksiz olarak teslim edildiği tespit edildiğinden 15/05/2018 tarihli sözleşmenin 5.1.1 ve 5.1.2 maddelerine istinaden verilen 75.000,00-TL tutarlı teminat senedinin hükümsüz kaldığının değerlendirilmesinin mahkemeye ait olduğu, taraflar arasında var olan mutabakat mektubuna göre 31/12/2018 tarihi itibariyle tarafların bakiyelerinin birbirlerini teyit ettiğinin anlaşıldığı, ihtarnamede teslim edilen makinelerle ilgili herhangi bir kusurdan bahsedilmediği, ihtarnamenin teslim edilmeyen üçüncü makine ile ilgili olduğu, ödemelerin tam olarak yapılmış olduğunun yazılmasının raporun 2.8 maddesindeki mutabakat mektubuna göre gerçeği yansıtmadığı, dolayısıyla … Noterliği’nin 09/01/2019 tarih … yevmiye nolu ihtarnamede teslim edilen makinelerle ilgili bir kusurdan yada hasardan bahsedilmediği, davalının savunmasında makinelerin kusurundan bahsettiği fakat bu konu uzmanlık alanım içinde yer almadığından konunun uzmanı bir makine mühendisine inceleme yaptırılmasının değerlendirilmesinin mahkemeye ait olduğu” kanaatiyle ek rapor tanzim etmiştir.
Mahkememizce tarafların iddia ve savunmaları doğrultusunda dava konusu makinelerin taraflar arasındaki Makine Alım Sözleşmesine uygun olarak yapılıp yapılmadığı hususunda bilirkişi raporu alınmasına karar verilmiş olup, … Üniversitesi Makine Fakültesi Öğr.Üyesi Makine Mühendisi bilirkişi Dr.Öğr.Üyesi … tarafından sunulan 23/09/2021 tarihli bilirkişi raporu özetle; ”15/05/2018 tarihli sözleşme incelendiğinde alıcı davalı şirket ile satıcı davacı şirket arasında olduğu, … Otomatik Besleme Kapak Sıkma Makinesi (2 adet) 2 x 58.000,00 TL = 116.000,00 TL + KDV olduğu, … Dolum Makinesi (1 adet) 27.000,00 TL + KDV olarak toplam bedel 143.000,00 TL + KDV olduğu, 17/05/2018 tarihli … dekont incelendiğinde davalı şirket tarafından davacı şirket adına 15/08/2018 tarihli Makine Alım Sözleşmesi olarak 75.000,00 TL olarak sözleşme tarihinden 2 gün sonra sözleşme avansının ödenmiş olduğu ve teslimat süresinin başladığı, hem dosyada ki belgelerden hem de keşif esnasında sözleşmede belirtilen … Otomatik Besleme Kapak Sıkma Makinesi 1 adet 58.000,00 TL ve 68.440,00 TL (KDV dahil) olduğu tespit edilen makinenin teslim edilmeyerek sözleşme sorumluluğu yerine getirilmeyerek eksik ifa olduğu, dava konusu makinelerin Makine Alım Sözleşmesi ile satın alındığı ve sözleşmede makinelerin teslim, kurulum, test, eğitim şartlarının belirli olduğu, sözleşme ile şartlara haiz olduğu, sadece irsaliye fatura üzerinden mali müşavir bilirkişi tarafından makinelerin faturaya göre eksiksiz teslim alındığının isabetsiz olduğu, davacı tarafından makinelerin taraflar arasında çalıştırılarak performanslarının kabulü hususunda anlaşamadıkları ve taraflar arasında makine kabul tutanağı da bulunmadığından taraflarca imzalanarak taahhüt edilen sözleşmenin davacı tarafından tam olarak yerine getirilmediği, 75.000,00 TL tutarındaki teminat senedinin geçersiz olamayacağı” kanaatiyle rapor tanzim etmiştir.
Mahkememizce tarafların iddia ve savunmaları doğrultusunda 76.000,00 TL’nin 19/03/2019 ile 08/07/2019 tarihleri arasındaki zaman diliminde oluşacak avans faiz miktarının hesaplanması hususunda bilirkişi raporu alınmasına karar verilmiş olup, Banka Emekli Müfettişi bilirkişi … tarafından sunulan 14/03/2022 tarihli bilirkişi raporu özetle; ”Avans işlemlerinde uygulanan faiz oranı, Merkez Bankası tarafından 29/06/2018 yürürlük tarihinden 11/10/2019 yürürlük tarihine kadar yıllık %19,50 olarak belirlendiğinden 76.000,00 TL tutar için 19/03/2019 tarihinden 08/07/2019 tarihine kadar yıllık %19,50 avans faiz oranı üzerinden 76.000,00 TL anapara x 111 gün (19/03/2019-08/07/2019 arası) x %19,50 avans faizi / 36500 4.506,90 TL olmak üzere toplam 80.506,90 TL olarak hesaplandığı” kanaatiyle rapor tanzim etmiştir.
Davacı tarafça munzam zarar talebine ilişkin tamamlama harcı yatırılmıştır.
GEREKÇE :
Tarafların iddia ve savunmaları doğrultusunda yapılan yargılama, toplanan deliller, alınan bilirkişi raporları ile dosya kapsamındaki tüm belge ve bilgiler birlikte değerlendirildiğinde; taraflar arasında 15/05/2018 tarihli Makine Alım Sözleşmesi imzalandığı, buna göre davacı tarafın satıcı, davalı tarafın alıcı olduğu, iki adet … Model Otomatik Kapak Beslemeli Kapak Sıkma Makinesi (tanesi KDV hariç 58.000,00-TL) ve bir adet … Makinesi (KDV hariç 27.000,00-TL) satımı konusunda anlaştıkları, davalı tarafça davacı tarafa 75.000,00-TL avans ödemesi yapılmış ve buna mukabil davacı tarafça davaya konu 75.000,00-TL bedelli senet verilmiş ve senedin arka yüzüne teminat senedi olduğu şerh düşülmüştür. Davacı tarafça bir adet … Model Otomatik Kapak Beslemeli Kapak Sıkma Makinesi ve bir adette … Model Vidalı Terazili Toz Dolum Makinesi teslimi yapılmıştır. Davacı tarafça teslimi yapılan makinelerin değeri KDV dahil toplam 100.300,00-TL olup bu durum karşısında dava konusu 75.000,00-TL miktarlı teminat senedi bedelsiz kalmıştır. Dava konusu teminat senedi bedelsiz kaldığından davanın kısmen kabulü ile, düzenleyeni … Limited Şirketi ve … olan lehtarı … A.Ş olan düzenleme tarihi 15/05/2018 ve bedeli 75.000,00 TL olan bono sebebiyle davacıların davalı tarafa borçlu olmadıklarının tespitine, davalı tarafça bedelsiz kalan teminat senedinin icra takibine konulduğu ve banka hesaplarına haciz işlemi yapıldığı fakat davalı tarafın başlatmış olduğu icra takibi ve yapılan haczin haksızlığı sabit olmayıp, menfi tespit davasının sonucunun kesinleşmediği, ağır kusurlu kabul edilmesi mümkün olmamakla manevi tazminatın şartlarının oluşmadığı, davalı tarafın kişilik hakları zedelendiği kabul edilemeyeceğinden manevi tazminat talebinin reddine, davalı tarafça bedelsiz kalan teminat senedi icra takibine konulmakla davacı tarafı menfi tespit davası açmaya zorlayan takibin haksız ve kötü niyetli olduğu anlaşıldığından kötü niyet tazminatına hükmedilmesine, davacı tarafça bedelsiz kalan senet için icra dosyasına ödenen 76.000,00-TL’nin ödeme tarihi ile iade tarihleri arasındaki işleyen faizi bilirkişiye hesaplattırılmış olup davacı tarafın bulunan munzam zararı olan 4.506,90-TL’nin davalı taraftan alınarak davacı tarafa verilmesine karar verilmiş ve aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile,
Düzenleyeni … Limited Şirketi ve … olan lehtarı … A.Ş olan düzenleme tarihi 15/05/2018 ve bedeli 75.000,00 TL olan bono sebebiyle davacıların davalı tarafa borçlu olmadıklarının tespitine,
Davacı tarafın manevi tazminat talebinin REDDİNE,
75.000,00 TL’nin %20’si oranında kötü niyet tazminatının davalı taraftan alınarak davacı tarafa verilmesine,
4.506,90 TL munzam zararın davalı taraftan alınarak davacı tarafa verilmesine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Kanunu Genel Tebliği gereğince hesap olunan 5.431,12-TL karar ve ilam harcının davacı tarafından yatırılan 1.622,37-TL peşin harç ve 76,97-TL tamamlama harcı toplamı 1.699,34-TL harçtan mahsubu ile eksik kalan 3.731,78-TL harcın davalıdan tahsili ile Hazineye irat kaydına,
3-Arabulucu Ücret Kararı gereği Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00.-TL’nin davalı taraftan alınarak Hazineye irat kaydına,
4-Davacı tarafından yatırılan 1.622,37-TL peşin harç ve 76,97-TL tamamlama harcı toplamı 1.699,34-TL harcın davalı taraftan alınarak davacı tarafa verilmesine,
5-Maddi tazminat yönünden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 11.135,90-TL nispi vekalet ücretinin davalı taraftan alınarak davacı tarafa verilmesine,
6-Manevi tazminat yönünden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 5.100,00-TL nispi vekalet ücretinin davacı taraftan alınarak davalı tarafa verilmesine,
7-Davacı tarafından yapılan 44,40-TL başvurma harcı, 2.550,00-TL bilirkişi ücreti ve 224,00-TL posta ve tebligat masrafı olmak üzere toplam 2.818,40-TL yargılama giderinin kabul-red oranına göre 2.251,93-TL’sinin davalı taraftan alınarak davacı tarafa verilmesine, geri kalan yargılama giderinin davacı taraf üzerinde bırakılmasına,
8-HMK.nun 333 (1) maddesi uyarınca davacı tarafından yatırılan gider avansından bakiyesinin kararın kesinleşmesi sonrası resen mahkememizce davacı tarafa iadesine
Dair, hazır olan tarafların yüzüne karşı gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren iki haftalık yasal süre içinde … Bölge Adliye Mahkemesi’ne hitaben yazılacak dilekçeyle istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi. 26/04/2022

Katip …
☪e~imzalıdır.☪

Hakim …
☪e~imzalıdır.☪