Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/482 Esas
KARAR NO : 2020/570

DAVA : Alacak (Satım Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 14/06/2013
KARAR TARİHİ : 08/10/2020

Mahkememizde görülen Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ
DAVA /Davacı vekili dava dilekçesinde ve özetle;
Davacı…A.Ş.’nin İstanbul’un trafik ve deniz ulaşımı sorununu çözmek için 1987 yılında… Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nca kurulduğunu; … Başkanlığı’nca yapılmış olan ihale sonucu…’nun % 100 oranındaki hissesinin tamamının 861.000.000 ABD doları bedelle … A.Ş.,…Holding A.Ş., …- … ve…A.Ş. ortak girişim grubunun kurmuş olduğu … A.Ş.’ye devredilmiş olduğunu; hisse devrinin tamamlanmasından sonra geçen süreye rağmen…’nin sözleşmeden doğan beyan ve taahhütlerinin bir kısmını yerine getirmediğini ve bu sebeple davacı şirketin ekonomik olarak ciddi biçimde zarar gördüğünü; ihale sonucu ortak girişim grubunca ödenen 861.000.000 ABD doları bedelin oluşmasında Ambarlı-Bandırma arasında çalıştırılması planlanan … (kamyon ve tır taşıma) hattının büyük etkisi olduğunu;ortak girişim grubunun 861 milyon dolar gibi yüksek bir meblağ ile ihaleyi almaktaki en önemli amaçlarından birinin …’ya ciddi bir kaynak getireceğine inandıkları … hattını işletmeye açmak olduğunu;
Özelleştirme öncesi yatırımcılara yapılan bilgilendirmede hem İstanbul’a her türlü malzemeyi taşıyan kamyon ve tırların hem de ihracat sebebiyle İstanbul’dan sınır kapılarına giden kamyon ve tırlarm çok büyük bir potansiyel oluşturduğu ve … için arazi ve hat izni altyapının hazır olduğu, sadece işletmenin hayata geçirilmesi gerektiğinin ifade edildiğini; ortak girişim grubunun yüksek maliyetli hızlı feribot ve deniz otobüsü taşımacılığına rağmen yüksek fiyat vermesindeki nedenin … projesinin hızla gerçekleşeceği düşüncesi olduğunu;
… ile … arasında … projesine ilişkin olarak,… hattının İstanbul’daki terminal alanları ve kamyon/tır parkı olarak kullanılmak üzere Beylikdüzü İlçesi Yakuplu Mahallesi … ada 1 ve 2 parsel sayılı taşınmazlara ilişkin olarak Kullanım Hakkı Tesisi sözleşmelerinin imzalanmış bulunduğunu; bu alanların bir kısmının … tarafından …A.Ş.’den protokol ile devralındığını; bu protokol çerçevesinde…’nin…A.Ş.’ya karşı bazı yükümlülüklerinin bulunduğunu, ancak bu yükümlülükler … tarafından yerine getirilmediğinden sözleşmeleri imzalanmış ve sözleşme bedelleri davacı şirket tarafından ödenen söz konusu alanların halen davacıya teslim edilmediğini; bu nedenle davacı şirketin hat izni olmasına rağmen istif ve terminal alanlarına ilişkin sorunların halen çözülememesi nedeniyle … taşımacılığına başlayamadığını ve bunun davacı şirketi ciddi biçimde zarara sokup, çok önemli gelir kaybına sebep olduğunu;
Gecikmenin bir diğer sonucu olarak … işletme süresinin önemli ölçüde kısaldığını; 3.köprünün inşasına başlandığını ve 25 Kasım 2015 tarihinde köprünün kullanıma açılacağını, köprünün kullanıma açılması ile birlikte …hattını kullanacak olan/kullanması planlanan kamyon ve tırlarm alternatif bir yola sahip olacaklarını; … hattının en yüksek verimle kullanılabileceği süre 2011 yılında yapılan ihaleden itibaren köprünün kullanıma açılacağı 2015 yılına kadar olan zaman aralığı olmasına rağmen, bu sürenin 2 yılının kaybedilmiş olduğunu;
… iskelelerinin dolgu toprak üzerinde bulunduğunu ve ilgili mevzuat gereğince bu yerlerin özel mülkiyete konu olamadığını; bu alanların kullanım hakkının davacı şirket ile … arasında 15 Mart 2011 tarihinde imzalanan ve İstanbul … Noterliği onaylı Kullanım Hakkı Sözleşmesi ile devralındığını; bu iskeleler için davacı şirketçe 3.452.448,00 TL kullanım hakkı bedeli ödendiğini; sözleşme ile devralınan ve davacı şirketçe işletilen bu iskeleler için, söz konusu iskelelerin bazı kısımlarının belediyeye tahsis edilen alanlar içinde kalmaması nedeniyle ecrimisil bedelleri tahakkuk ettirildiğini; belediyenin kendisine ait olmayan bazı alanları davacı şirkete devrettiğini, bu nedenle şu ana kadar davacı şirkete ve davacı şirketin alt kiracılarına toplam 1.271.086,46 TL ecrimisil bedeli tahakkuk ettirildiğini; bu bedellerin tamamına ilişkin olarak defterdarlık nezdinde düzeltme talebinde bulunulduğunu ve kaldırılmasının talep edildiğini; reddedilen taleplere ilişkin olarak davalar açıldığını; henüz davacı şirketçe ödenmiş bir ecrimisil bedeli olmamakla birlikte devam eden davalar neticesinde davacı şirketin bu bedelleri ödemek durumunda kalabileceğini;
Özelleştirme sırasında ortak girişim grubunun vermiş olduğu fiyatı belirleyen önemli unsurlardan birinin de… tarafından işletilen Eskişehir-Topçular hattı olduğunu; söz konusu bölgede denizde taşımacılık yapmaya münhasır olarak…şletmeleri yetkili iken, Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 31.01.2005 tarih ve 2005/03 sayılı kararı uyarınca…Belediyesi ile …arasında yapılan protokol ile …’nin Eskihisar-Topçular hattını demirbaşları ile birlikte …’ye devrettiğini ve …’nin de diğer hatlar ile birlikte bu hattı da ihale ederek…’ya devrettiğini; …’nun 2005 yılında bu yana işletme izinleri ile hat izinleri almış olarak bu hat üzerinde faaliyetini sürdürdüğünü; bu bölge …Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde kalsa da, … ile …Büyükşehir Belediyesi arasında 15.03.2005 tarihinde imzalanan protokolle de Eskihisar-Topçular hattında yolcu ve eşya taşıma imtiyazının…’ye devredilmesi konusunda anlaşıldığını; davacı şirkete devredilen hatlar arasında Eskihisar-Topcular hattının en çok gelir getiren hatlardan biri olduğunu; süreç içerisinde …A.Ş. isimli firma tarafından Kocaeli-Topçular hattında yolcu ve mal taşıma amaçlı faaliyet göstermek için çeşitli başvurularda bulunulduğunu ve kiralamalar yapıldığını; söz konusu firmanın toplu taşımaya ilişkin bir ihaleye girip, hak kazanmadığını; toplu taşımanın Devlet İhale Kanunu, Belediye Kanunu ve Büyükşehir Belediyesi Kanunu uyarınca ancak ihale yoluyla yapılabilecek bir hizmet olduğunu; anılan şirkete bir ihale olmaksızın böyle bir hak verilerek, şirketin yük ve yolcu taşımasının davacı şirkete telafisi imkânsız zararlar vereceğini;
28.10.2013 tarihli dilekçesinde özetle; davalı şirket ile üzerlerinde … projesinin hayata geçirileceği Yakuplu Mahallesi 779 ada… ve 2 parsel sayılı gayrimenkullere ilişkin yapılan kullanım hakkı sözleşmelerinde, bu gayrimenkullerin boş olarak teslim edilmesi konusunda anlaşıldığını, ancak …’nin anılan gayrimenkullerde hala yerle¬şik olarak bulunmakta olduğunu ve bölgeye girişi kontrol ettiğini; davalı şirketin …’ye karşı aralarındaki protokolden doğan yükümlülükleri yerine getireceğini Hisse Satış Sözleşmesi kapsamında da açık şekilde taahhüt ettiğini; davacı şirketin … ve… arasındaki protokolün tarafı olmadığını, sadece …ile arasındaki kullanım hakkı devir sözleşmesi nedeniyle “boş teslim” borcunun alacaklısı olduğunu; ilgili gayrimenkullerin fiili olarak teslim edilmediğinden davacı şirketin RO-RO limanı işletilmeye başlayana kadar geçecek zamanda bu alanı ticari faaliyetlerinde kullanma imkânından da mahrum kaldığını; bu alanın Ambarlı Limam’na ve özel firmalara kiraya verilip 3 milyon TL gelir elde edilmesinin mümkün olduğunu ve bu nedenle ilgili taşınmazları boş olarak teslim etmeyen davalının uğramış oldukları bu kira kaybından sorumlu olduğunu; hisse devri ihalesi kapsamında davalı şirkete iskele olarak kullanmak amacıyla kıyı dolgu alanların kullanımının devredildiğini; bu devir işleminin kapsamının …Belediye Başkanlığı Kapalı Teklif (Arttırma) Elsulü Kul-lanım Hakkı Şartnamesi’ne ek Kullanım Hakkı Sözleşmesi’nde hüküm altına alındığını, buna göre sözleşmede kullanım hakkı devredilen alanların açıkça…’nin hüküm ve tasarrufunda bulunduğunun beyan edildiğini; ancak bu alanların bazı kısımlarının başkaca idari organların tasarrufu altında oldu¬ğunun ortaya çıktığını; bu nedenle davacı ve alt kiracılarının aleyhindeecrimisil bedelleri tahakkuk ettirildiğini; kullanım hakkı devir sözleşmesinin hukukî niteliğijıtibariyle kira sözleşmesine benzetile- bileceğini ve buna göre kiraya verenin taşınmazı kullanım amacına uygun bir şekilde teslim etmek zorunda olduğunu; Hisse Satış Sözleşmesi’nin 8.17. maddesinde de davalının açıkça bu kıyı dolgu alanlarına ilişkin olarak ilgili idarelerce ecrimisil tahakkuk ettirilmesine neden olacak herhangi bir kullanımın söz konusu olmadığını taahhüt ettiğini; aynı sözleşmenin 8.34. maddesinde de davalının beyan ve taahhütlerinin gerçeği yansıtmaması durumunda davalı şirketin uğrayacağı zararın tazmin edileceğinin kararlaştırıldığını; tahakkuk eden bu ecrimisil bedellerinin…Emlak Müdürlüğü tarafından vergi dairelerine bildirilmiş olması nedeniyle, ilgili vergi dairelerinin davalı şirkete ait banka alacak veya hesaplarından ve üçüncü kişilerdeki alacakları ile kamu alacaklarından bu bedelleri tahsil etmeye başlamış olması nedeniyle, davacı şirketin ticari itibarının zedelendiğini; davalının taraflar arasında imza edilmiş olan Hisse Satış Sözleşmesi’nin 8.34. maddesinde bir sorumsuzluk kaydı bulunduğu yönündeki iddiasının kabule şayan olmadığını; Türk Borçlar Kanunu’nun Sorumsuzluk Anlaşması başlıklı 115. maddesinde açıkça borçlunun ağır kusurundan sorumlu olmayacağına ilişkin önceden yapılan anlaşmaların kesin hükümsüz olacağının düzenlendiğini ve davalının gerçeği yansıtmayan beyan ve taahhütlerde bulunmuş olmasının ağır kusur sayılacağını; Eskihisar-Topçular deniz taşımacılığı hattının davacı şirketin kamu ihalesi sonrasında devraldığı haklar arasında en önemli maddi getiri kalemlerinden biri olduğunu; davalının Özelleştirme Yüksek Kurulumun ilgili kararı doğrultusunda … ile yaptığı protokol uyarınca anılan bölgede deniz taşımacılığı yapma hakkını münhasıran devraldığını; yine davalının…Büyükşehir Belediyesi ile yaptığı protokol ile de ilgili hatta deniz taşımacılığının münhasıran davalı tarafından yapılmasına onay verildiğini; davacı şirketin ihaleye bu denli yüksek bedel vermesinin nedenlerinden birinin de bu münhasır hakların devri olduğunu; davalının sahip olduğu bu hakları, nakden bedellerini tahsil ederek, davacı şirkete devrettiğini; davalının davacı şirkete münhasırlık tanınmadığı iddiasının hakkaniyete uygun düşmeyeceğini; buvarsayımda dahi üçüncü kişilere bu hat üzerinde işletme hakkının ancak bir kamu ihalesi ile verilebileceğini; ancak Kocaeli … ile Gökdenizcilik arasında yapılan bir protokolle, …’e ilgili hatta deniz taşımacılığı yapma ruhsatı verildiğini; davalı ile…Büyükşehir Belediyesi arasında yapılmış olan protokol gereğince böyle bir ruhsatın verilmesinin hukukî olarak mümkün olmadığını; davalının davacı şirkete devrettiği haklardan, davacı şirketin gerektiği gibi yararlanabilmesi için gerekli tedbirleri almak zorunda olduğunu ve bu nedenle belediye sıfatı ile verilmiş olan bu ruhsa-ta ilişkin olarak idari yaptırımları uygulamakla mükellef olduğunu; …’in Temmuz 2013 tarihi itibariyle 3 adet feribot ile faaliyete geçtiğini; davalının özelleştirme sürecinde …’nun bu bölgede tek yetkili işletmeci olduğunu beyan ettiğini ve bu beyan üzerine ihale bedeli olarak yüksek bir meblağ ödendiğini; fiili durumda yapılmış olan bu beyanın gerçeği yansıtmadığı ve bu ayıplı ifa nedeniyle edimler arasındaki dengenin temelinden sarsılmış olduğunu; üçüncü kişinin haksız rekabeti sebebiyle uğranılan kâr kaybının tespitinin mümkün bulunmaması hâlinde terditli olarak, davalıya ödenen satış bedelinden indirim yapılmasını talep ettiklerini;
…’nin davacı şirket ile yapmış olduğu hisse satım sözleşmesinden doğan borç ve yükümlülüklerini yerine getirmediği için davacı şirketin büyük ölçüde zarara uğradığını ve zarara uğrayacağının aşikâr olduğunu; taraflar arasındaki hisse satım sözleşmesinin 8.34. ve 8.35 maddeleri bağlamında davacı şirketin uğrayabilme riski bulunan bütün risklere ilişkin dava ikame etme ve talepte bulunma hakları saklı kalmak üzere huzurdaki davayı ikame etme zarureti doğduğunu belirtmiş ve fazlaya ilişkin tüm dava ve talep hakları saklı kalmak üzere 30.000,00 TL’nin 16.06.2011 tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalıdan tahsiline, davanın belirsiz alacak davası olarak kabulüne, yargılama giderlerinin ve vekâlet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini İstanbul … Asliye Hukuk Mahkemesinin …esas sayılı dava dosyasında talep etmiştir.
İstanbul… Asliye Hukuk Mahkemesince verilen …sayılı ve 08/01/2014 tarihli görevsizlik kararı ile dava dosyası mahkememize tevzien gelmiştir.
Mahkememizce yapılan yargılamalarda verilen “deniz ticaret mahkemesinin görevli ” olduğuna dair …-…sayılı karar ile “idari yargının görevli ” olduğuna dair 2018/308-2019/151 sayılı görevsizlik kararları İstanbul BAM 13.HD kararları ile kaldırılmıştır.
Davacı vekili 11/03/2020 tarihli artırım dilekçesi ile dava talep sonucunu 35.600,663 USD ye güncelediklerini bildirmiş, eksik nisbi harcı tamamlamıştır.
CEVAP /Davalı vekili cevap dilekçesinde ve özetle;
Öncelikle işbölümü itirazında bulunduklarını, taraflardan birinin tacir olması nedeniyle davaya bakmakta görevli mahkemenin Asliye Ticaret Mahkemesi olduğunu, bu nedenle görevsizlik kararı verilmesi gerektiğini,
Esasa ilişkin olarak da; …’nin, …’nun özelleştirme işlemleri başlamadan önce…taşımacılığını hayata geçirmek üzere çalışmalara başladığını, bu çalışmalar kapsamında İstanbul Çevre Düzeni Planı kararları doğrultusunda Ambarlı bölgesinde … limanı yapılmasının kararlaştırıldığını; bu çalışmaların o zaman … iştiraki olan … ile birlikte başlatıldığını ve özelleştirme işlemi tamamlanıncaya kadar ilgili mevzuatın gerektirdiği işlemlerin … ile… tarafından yerine getirildiğini, özelleştirme işlemleri süresince ise ilgili proje kapsamında yapılan işlemler ve bunların kapsam ile sonuçlarına ilişkin tüm bilgilerin yatırımcılar ile paylaşıldığını; … projesi ile ilgili mevzuatın gerektirdiği diğer tüm işlemlerin ve yatırımın … tarafından yerine getirileceğinin tüm yatırımcılara detaylı şekilde açıklandığını; özelleştirmenin tamamlanması ve … hisselerinin tamamının özel sermaye şirketi olan alıcıya devredilmesi ile artık yatırıma ilişkin her türlü işlemin … tarafından yerine getirilmesi gerektiğini; … hattına ilişkin olarak özelleştirmeden sonra …’nin sadece liman geri alanında mülkiyeti bulunan … ile yapılan protokol gereği bazı yükümlülüklerinin bulunduğunu, ancak bu yükümlülüklerin …’ya karşı değil …’ye karşı olduğunu; … tarafından… projesi için arazi ve hat izinleri dahil tüm alt yapının hazır olduğu ve sadece işletmenin hayata geçirilmesi gerektiği şeklinde bir bilgi verilmediğini, ihale süresince yatırımcıların proje ile ilgili olarak tamamlanan işlerin neler olduğu konusunda ayrıntılı şekilde bilgilendirildiğini; davacının…’nin … ile arasında yapılan protokolden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemesi nedeniyle … projesine başlanamadığı yönündeki iddiasının gerçeği yansıtmadığını;
… ile imzalanan protokolün 5.2. maddesindeki yükümlülüklerin yerine getirilebilmesi için dolgu alanı imar planının … tarafından hazırlanarak ilgili bakanlığa onaylatılması gerektiğini,… tarafından özelleştirme öncesi yapılan başvurunun özelleştirme işlemlerinin tamamlanmasından sonra da… tarafından takip edilmesi ve sonuçlandırması gerektiğini; …’nin dolgu imar planının onaylanmasına ilişkin herhangi bir yükümlülüğünün ve yetkisinin bulunmadığını;
… ile imzalanan protokolün 5.3. Maddesinde yer alan gelecekte … Doğalgaz Kombine Çevrim Santraline ilave ünite ve/veya üniteler yapılması ihtimaline binaen proje alanında mevcut soğutma suyu hattının yanına ilave soğutma suyu üniteleri için yeterli genişlikte alan bırakılmasına ilişkin yükümlülüğün ise mevcut durumda… tarafından ihlalinin söz konusu olamayacağını, uygulama projesini yapacak olan …’nun gerekli alanı ayırmaması halinde …’nin herhangi bir sorumluluğunun bulunmayacağını;
… ile imzalanan protokolün 5.9. maddesi uyarınca taşınması gereken …lojmanları ile ilgili olarak … tarafından proje çalışmasına başlanıldığını, ancak …’nin lojmanların taşınmazı için gösterdiği alanda bulunan şahıs mülkiyetindeki parseller sebebi ile söz konusu alanda imar plan tadilatı yapılması gerektiğini; imar plan tadilatı yapılmasına ilişkin … talebinin Ağustos 2013 tarihi itibari ile…’ye ulaştığını ve plan tadilatına ilişkip işlemelerin … tarafından yürütüldüğünü; …’nin lojmanların yapımına ilişkin yükümlülüğünün imar plan tadilatları yapıldıktan sonra başlayacağını; protokoldeki diğer yükümlülüklerin ise…’nun projeyi hayata geçirmesine ilişkin süreçte etkisi olmayan yükümlülükler olduğunu;
Davacının … projesine ilişkin alanların kendisine teslim edilmediğine ilişkin iddialarının asılsız olduğunu; davacıya yer teslimlerinin yapıldığını ve davacının yatırıma başlamasına engel olacak bir durumun bulunmadığını; sadece 28.03.2011 tarihli sözleşme ile… lehine 76.302,76 metrekarelik kısmına ilişkin kullanım hakkı tesis edilen … ada 1 parsel sayılı taşınmazın kalan kısmının mülkiyetinin…Emlak Genel Müdürlüğü’ne ait olduğunu ve bu kısmın kullanımına ilişkin işlemlerin … tarafından yürütülmesi gerektiğini, …’nin bu konuda herhangi bir yükümlülüğünün bulunmadığını;
… ile yapılan protokolün 4.3. maddesinin “…, Proje’nin geliştirilmesi için Belediye veya Belediye ’nin belirleyeceği iştiraklerinin veya üçüncü kişilerin ve onların taşeronlarının iş makinejye araçlarının Proje Alanı ’na geçişine ve Proje Alanı ’nda yapılacak iş ve işlemlere izin verecektir. ” şeklinde olduğunu, bu hüküm uyarınca …’nun … projesine ilişkin gerekli çalışmaları yapmasına imkân olduğunu; davacının 3. köprünün faaliyete geçmesi ile birlikte … hattının bundan olumsuz etkileneceği yönündeki iddiasının gerçekçi olmadığını, kaldı ki 3. köprünün hayata geçirilmesi ile doğacağı iddia edilen zararın …ye yükletilmesinin hukuken mümkün olmadığını;
Davacının hazine tarafından iskelelere kesilen ecrimisil bedelleri ile ilgili iddiaların haksız ve hukuka aykırı olduğunu; ilgili iskelelere ilişkin olarak, … ve … arasındaki devir protokolü kapsamında… Müdürlüğü Olur’unun alınmış olduğunu ve söz konusu iskelelerin…’ya bu Bakanlık Olur’una istinaden verildiğini; …’nin iskele alanları hakkında … tarafından açılan ecrimisil ihbarnamelerinin iptaline ilişkin davalarda da …’nun yanında müdahil olarak davalara katıldığını; ayrıca taraflar arasında 11.06.2011 tarihli Hisse Satış Sözleşmesi uyarınca …’nin ancak devir tarihinden önceki dönemlere ait kesinleşmiş ecrimisillerden sorumlu olduğunu ve sözleşmenin 8.17 maddesinde…’nin sözleşmenin imza tarihinden önceki döneme ait herhangi bir ecrimisil borcunun bulunmadığının hüküm altına alındığını;
Davacının Eskihisar-Topçular iskelelerinde üçüncü kişilerin faaliyetlerine ilişkin iddialarının da yasal dayanağının olmadığını; özelleştirme sürecinin hiçbir aşamasında yatırımcılara dış hatlarda …’nun münhasırlığa sahip olduğu bilgisinin verilmediğini, aksine dış hatlarda münhasırlığın söz konusu olmayacağının ve ilgili kurulu¬lardan izinlerini alan üçüncü kişilerin bu hatlarda faaliyet gösterebileceğinin açıklandığını;
Taraflar arasında imzalanan Hisse Satış Sözleşmesi’nin 8.34. ve 8.35. maddelerinde, …’nin 8.1. ve 8.33. maddeleri arasında sayılan beyan ve taahhütlere aykırılıktan doğacak zararlardan ancak sınırlı olarak sorumlu olacağının kararlaştırıldığını, ilgili hükümler uyarınca …’nin, bir veya birden fazla aykırılıktan doğan zararın 5.000.000 ABD dolarını aşan kısmı için 861.000.000 dolarlık satış bedelinin %25 kadar sorumlu olacağını, dolayısıyla …’den herhangi bir zararın var olması halinde bile zararın ancak 5.000.000 ABD dolarını aşması halinde aşan kısmın talep edilebileceğini belirtmiştir.
Davalı vekili 04.12.2013 tarihli dilekçesinde özetle ; davacının mevcut Ambarlı Limanı ile Ambarlı …projesine ilişkin bilgileri birbirine karıştırdığını; Ambarlı Liman Kompleksi ile… projesi alanının aynı olmadığını; … projesinin yapılması planlanan bir proje olduğu bilgisinin Tanıtım Dokümanında verildiğini; ancak bu projenin yapılmasına ilişkin …’nin ihalenin herhangi bir aşamasında bir taahhütte bulunmadığını;
Davalının, davacının iddiasının aksine, üzerinde… projesi gerçekleştirilecek olan 779 ada lparsel sayılı taşınmazın tamamı üzerinde tasarruf yetkisi bulunduğunu beyan etmediğini; ilgili parselin …ile hisseli bir parsel olduğunu; bu parselin 76.302,76 m2’lik kısmının kullanım hakkının …’ye ait olduğunu ve sadece bu kısım üzerinde davacı lehine kullanım hakkı tesis edildiğini; 779 ada 1 parsel sayılı taşınmazın kalan hissesinin …Müdürlüğü’ne ait olduğunu ve bu kısmın kullanıma ilişkin işlemlerin … tarafından gerçekleştirilmesi gerektiğini; …’nin bu konuya ilişkin olarak hiçbir sorumluluğunun bulunmadığını; davacının Ambarlı proje alanının teslim edilmediğine ilişkin iddialarının gerçeği yansıtmadığını; bu proje alanlarının ilgili sözleşmeler çerçevesinde teslim edildiğini;davacının yatırıma başlamasına engel bir durum olmadığını;
Davacının Eskihisar-Topçular iskelelerindeki üçüncü kişi faaliyetlerine ilişkin iddialarının kabulünün mümkün olmadığını; davacıya ilgili taşıma hatlarında münhasırlık verilmesinin hukuken mümkün olmadığını; …’nin…Büyükşehir Belediyesi ve …İ ile yapmış olduğu protokollerin sadece söz konusu Eskihisar-Topçular hattında… ve iştiraklerinin faaliyet göstereceği konusunda bilgi sahibi olunduğu yönünde iyiniyet protokolleri olduğunu; dış hatlarda hat izni verme yetkisinin Ulaştırma ve Denizcilik Bakanlığına bağlı Denizcilik Müsteşarlığı’nda olduğunu; Eskihisar-Topçular arasında düzenli sefer izninin belediyelerden alınabilen bir izin olmadığını; İBB’nin özelleştirme ihalesinin herhangi bir aşamasında da Eskihisar- Topçular hattında üçüncü kişilerce faaliyette bulunulmayacağına ilişkin bir beyan ve taahhütte bulunmadığını; bu sebeple ayıplı ifa iddiasının kabulünün mümkün olmadığını; davanın …’nin Elisse Satım Sözleşmesinden kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmemesi nedeniyle davacını uğradığı zararların tazminine ilişkin olan bir zarar giderim davası olduğunu ve davacının dilekçesinde talebini genişleterek Hisse Satım Sözleşmesi’nde yer almayan bir taahhütle ilgili olarak bedel indirimi talebinde bulunduğunu; bu talebin iddianın genişletilmesi yasağına aykırılığından reddi gerektiğini belirterek;
Davanın reddine, yargılama giderlerinin ve vekalet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava sözleşmenin yerine getirilmemesi nedeniyle fiili zararın ve mahrum kalınan karın tazminine ilişkindir.
Tarafları bildirdiği deliller toplanmıştır. Dava dosyasında 25/02/2015 tarihli rapor, Gemi Mak Müh … un 22/01/2016 tarihli raporu, 05/06/2017 tarihli heyet ek bilirkişi raporu, Gemi Mak Müh … un 27/07/2018 tarihli ek bilirkişi raporu alınmıştır. Alınan bilirkişi raporlarındaki mali tespitlerin denetlemeye elverişli olmadığı anlaşılmış, bu nedenle bilirkişi raporlarındaki maddi tespitler dikkate alınmıştır. Hukuki değerlendirme mahkememizce yapılmıştır.
Sözleşmenin tarafı olan davacı … AŞ uğradığını iddia ettiği zararı ve bu zararın davalının ağır kusurlu eyleminden kaynaklandığını, davalının zarardan sorumlu olduğunu ispatla yükümlüdür. Davacı zararını dava ve cevap dilekçelerinde; fiili zarar ve yoksun kalınan kar olarak açıklamıştır.
Davacının fiili zararında;
16.06.2011 tarihli Hisse Satış Sözleşmesinde davalı İBB nin üstlendiği yükümlülükler sözleşmenin 5. maddesinde açıklanmıştır.
Sözleşmenin 5.2 maddesinde; … AŞ nin iskele için dolgu yapacağı (kıyının deniz kısmı) yerdeki Doğalgaz Santrali’nin soğutma suyu sistemlerinin deniz içinde açığa uzatılması
Alınan bilirkişi raporunda yapılan tespitlere göre; … ile …arasında17.01.2011 tarihli Protokol imzalandığı,
Protokolün 5.2. maddesi gereğince; dolgu alanı imar planının … tarafından hazırlanarak Bakanlık onayının alınacağı, imar planı ve plana göre yapılacak uygulama projeleri onaylandıktan sonra soğutma suyu sistemlerinin deniz içinde açığa doğru uzatılmasının sisteminin projelendirilip ve imalatın gerçekleştirileceği belirlenmiştir. Bu planın yapılmasını talep etme hakkı … AŞ de, onay yetkisi ise Bakanlıktadır.
Dava tarihi itibariyle; davacı imar planının onaylandığı konusunda dosyaya belge sunmadığı gibi, davalıya bu konuda yaptığı bildirime ilişkin ihtarda dosya kapsamı belgelerden tespit edilememiştir.
Yargılamanın devamı sırasında davalı İBB vekili imar planı onayının gerçekleştiğini ve belediyenin bu konuda sözleşmenin 5.3 maddesi gereğince ihale açtığını bildirmiştir.
Sözleşmenin 5.9 maddesinde;… AŞ ne intifa hakkı ihale edilen alandaki … Lojmanlarının,… tarafından gösterilecek başka bir alana yeni lojmanlar yapılarak tahliye edilmesi ve taşınmazların davacıya teslimidir.
Beylikdüzü ilçesi, Yakuplu Mahallesi, … ada … ve … parsellerde kayıtlı taşınmazlardaki davalı…ye ait bölümler üzerinde davacı lehine intifa hakkı tesis edileceği hisse devir sözleşmesi ile kararlaştırılmıştır. Sözleşmede taşınmazların teslimi konusunda bir süre kararlaştırılmadığı tespit edilmiştir.
a-) Beylikdüzü İlçesi, Yakuplu Mahallesi,… ada… parsel sayılı taşınmazın tapu kaydı incelendiğinde;
Taşınmazın tamamının 172251,34 m2 yüzölçümlü olduğu, taşınmazın … / … hissesine isabet eden 76.302,76 m2 lik kısmının … ye ait olup, B harfi ile gösterilen bu bölüm üzerinde davacı …AŞ lehine 30 yıllığına sınırlı gayri ayni hak -intifa hakkı tesisinin İstanbul…Noterliğinin 28.03.2011 tarih ve …sayılı sözleşmesi ile gerçekleştirildiği anlaşılmıştır.
… / … hisseye isabet eden 23017,54 m2 lik kısım ( A harfi ile gösterilen) ile 72931,04 m2 lik ( C harfi ile gösterilen ) kısmın Maliye Hazinesi adına kayıtlı olduğu, bu bölümler üzerinde … lojmanlarının bulunduğu ve …e yararlanma hakkı verildiği tespit edilmiştir.
(Davacı… AŞ nin dolgu çalışması için 01.04.2012 tarihinde ön izin sözleşmesiyle Milli Emlak Genel Müdürlüğü tarafından maliye hazinesi adına kayıtlı 121.000 m2 lik bölümde izin verildiği bilirkişi raporu ile belirlenmiştir.)
b-) Beylikdüzü ilçesi, Yakuplu mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazın tapu kaydı incelendiğinde; taşınmazın tamamının 16.965,95 m2 miktarlı olup, … ye ait olduğu, taşınmaz üzerinde davacı …AŞ lehine 30 yıllığına sınırlı gayri ayni hak -intifa hakkı tesisinin İstanbul … .Noterliğinin 07.03.2011 tarih ve …sayılı sözleşmesi ile gerçekleştirildiği anlaşılmıştır.
Davalı …nin… lojmanlarının taşınması için imar planı tadilatı yaparak yer gösterdiği, ancak açılan imar planı iptali davaları sonucu iptal kararları verildiği, yeni lojmanların yapılmasının bu nedenle geciktiği, lojmanların bu süre içinde boşaltılmasının ise
Protokolün 5.9 maddesi gereğince; “Lojmanlar yapılıp teslim edilinceye kadar mevcut lojmanların kullanımına müsaade edilmesi” zorunluluğu nedeniyle mümkün olmadığı anlaşılmıştır.
Bu tespitler ışığında davalı … nin intifa tesisi sözleşme yükümlülüğünü ve Beylikdüzü ilçesi, Yakuplu mahallesi, … ada,… parsel ve…parselin B harfli bölümünün teslimini gerçekleştirerek kısmi ifada bulunduğu tespit edilmiştir.
Davalı … , …lojmanlarının bulunduğu Maliye Hazinesi ne ait kısım için imar planı iptalleri nedeniyle yükümlüğünü yerine getirmekte gecikmiştir.Ancak bu gecikmede davalı… nin ağır kusurlu olduğu ( yaptığı imar planı ve plan tadillerinin üçüncü kişilerin açtığı iptal davaları sonucu kesinleşmemesi nedeniyle)sabit bulunmamıştır.(Dava dosyası içeriği belge ve bilgi, bilirkişi raporu tespiti vs gereğince)
Davalı… nin sözleşmenin 5.maddesindeki yükümlülüklerini dava tarihi itibariyle kısmi olarak yerine getirmemekte ağır kusurlu olduğu sabit olmadığından; davacı zararından sorumlu tutulamayacağı anlaşılmıştır.
Davacının yoksun kalınan kar zararı;
Davacı taraf zararın davalı … nin taşınmazları teslim etmemesi ve sözleşme yükümlülüğünü yerine getirmemesi nedeniyle Eskihisar – Topçular hattı… taşımacılığı işinin geciktiğini, yoksun kalınan kar nedeniyle zararın doğdunu iddia etmiştir.
Taraflar arasındaki Hisse Satış Sözleşmesi incelendiğinde daval… Belediye Başkanlığının Eskihisar- Topçular hattının …işletmeciliğini münhasıran davacı tarafa verileceği yönünde bir taahhütte bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Alınan kök ve ek bilirkişi raporlarında aynı hatta yapılan … taşımacılığı lisanslarının …ve… belediyeleri tarafından verildiği tespit edilmiştir.
Bu haliyle davalı tarafça münhasıran taşıma lisansı konusunda verilmiş bir taahhüt bulunmadığı, yapılan lisanslı taşımaların davalı tarafından verilen bir lisanstan kaynaklanmadığı anlaşılmıştır.Bu nedenle davalının mahrum kalınan kardan sorumlu tutulamayacağı sabit bulunmuştur.
Davalı … nin sorumluluğu
Taraflar arasında bağıtlanan 16.06.2011 tarihli Hisse Satış Sözleşmesinin
Sözleşmenin 8.34 maddesi; “iş bu sözleşmenin 8.maddede yer alan Belediye nin beyan ve taahhütlerinin gerçeği yansıtmaması yada bunlara uymaması durumunda belediye alıcının söz konusu aykırılık sebebiyle uğrayacağı zararları tazmin edeceğini beyan kabul ve taahhüt eder.Belediye alıcı açısından bir veya birden fazla aykırılıktan doğan zararların 5.000.000 ABD dolarını aşan kısmından burada düzenlenen tazmin yükümlülüğü kapsamında sorumlu olacaktır. Herhalde belediyenin işbu madde den kaynaklanan tazminat sorumluluğu satış bedelinin %25 ini aşmayacaktır.”
Sözleşmenin 8.35 maddesi;”8.34 madde kapsamında alıcının tazminat talep etme hakkı sözleşmenin imza tarihinden 2 yıl sonra ortadan kalkar Şu kadar ki vergi ve sosyal sigortalara ilişkin taleplerde bu süre 5 yıldır. Alıcının 8.madde hükümlerine aykırılık nedeniyle ileri sürebileceği talep haklarının kullanılabilmesi için zararın söz konusu süreler içerisinde doğmuş olması ve alıcının aynı süreler içerisinde talepte bulunması gerekir 8.34 maddesi kapsamında belediyenin tazmin yükümlülüğü bulunan zarar yukarıda belirtilen süre içerisinde kesinleşmemiş olmasına rağmen zararın kesinleşmesi anılan sürelerden daha sonraki bir tarihte olsa bile yukarıdaki süreler içerisinde talepte bulunulmuş olması kaydıyla belediyenin anılan talebe ilişkin tazminat yükümlülüğü devam eder.” hükmünü açıklamıştır. Bu maddeler ile davalı…nin tazminat yükümlülüğünün sınırları belirlenmiştir. Dava tarihi itibariyle 8.35 maddede belirlenen 2 yıllık süre dolmamış, yine dava tarihi itibariyle davacının zararının varlığı ve miktarı da kesinleşmemiştir.
Beylikdüzü İlçesi, Yakuplu Mahallesi, … ada … parsel sayılı taşınmazın davacıya teslim edildiği davalı…tarafından açıklanmış davacı tarafından da bu husus inkar edilmemiştir. Beylikdüzü İlçesi, Yakuplu Mahallesi, … ada … parsel sayılı taşınmaz üzerinde davacı … AŞ lehine 30 yıllığına sınırlı gayri ayni hak -intifa hakkı tesisine ilişkin İstanbul…Noterliğinin 07.03.2011 tarih ve … sayılı sözleşmesinde ; “işletmeci teslimin hukuki veya fiili bir engel nedeniyle imkansız hale geldiği takdirde dilerse engelin ortadan kalkmasını bekler dilerse akdin feshedilmesini ister.Akdi feshedilirse yatırmış olduğu teminatlar kendisine iade edilir bu durumda işletmeci belediyeden zarar-ziyan talebinde bulunamaz” hükmü mevcut olup, üzerinde … lojmanları bulunan taşınmaz nedeniyle teslimi geciken parsel yönünden davacının zarar-ziyan tazminatı isteyemeceği taraflar arasında resmi senetle kararlaştırılmıştır. Bu halde bu taşınmazın tesliminin gecikmesi nedeniyle davalı … nin zarar tazmini yönünden sorumsuzluğu kabul edilmiştir.
Sözleşmenin 9.4 maddesi (İhale Şartnamesinin 20.3. maddesi); “basiretli bir tacir gibi davranmak suretiyle şirket ile ilgili gerekli gördüğü her türlü, teknik, hukuki, fınansal. vergi ile ilgili ve diğer bütün incelemeleri yaparak ve şirket’in sözleşme tarihi itibarıyla mevcut ve fiziki durumunu bilerek hisseleri devir ve teslim aldığı” hükmünü açıklamıştır.
Davacı şirket 9.4 madde gereğince basiretli tacir olarak imzaladığı hisse devir sözleşmesindeki ve aynihak-intifa tesis sözleşmesindeki süreler/beyanlar/sorumsuzluk anlaşmasıyla bağlı olacaktır.
Tespit edilen tüm bu nedenlerle ispatlanamayan davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
H Ü K Ü M /
1-Sabit olmayan davanın reddine
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesap olunan 54,40-TL karar ve ilam harcının davacı tarafından yatırılan 512,35 TL peşin harç 1.130.008,47 TL tamamlama harcı olmak üzere toplam 1.130.520,82 TL harçtan mahsubu ile artan 1.130.466,42-TL harcın kararın kesinleşmesinden sonra talep halinde davacı tarafa iadesine,
3-Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,davalı tarafından yapılan 20,10 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince red nispetine göre hesaplanan 2.312.898,42-TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-HMK 333 (1) maddesi uyarınca taraflarca yatırılan gider avansından bakiyesinin kararın kesinleşmesi sonrası talep halinde mahkememizce taraflara iadesine,
Davacı vekili Av…. ve Av. …ile Davalı vekili Av… yüzüne karşı , gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde İstanbul BAM da istinaf yolu açık olmak üzere, verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.08/10/2020

Başkan
¸e-imzalıdır
Üye
¸e-imzalıdır
Üye
¸e-imzalıdır
Katip
¸e-imzalıdır