Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/322 Esas
KARAR NO : 2022/677
DAVA : Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 31/10/2018
KARAR TARİHİ : 21/09/2022

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin dava dilekçesi özetle; Davalı şirket ile davacı müvekkili arasında 09/08/2018 tarihinde 2 yıl süre ile geçerli olmak üzere “… … SABİT İSTASYON TEMSİLCİLİĞİ FRANCHİSE SÖZLEŞMESİ imzalandığını, müvekkilinin Franchise alan olarak sözleşmenin imzalanması akabinde sözleşmenin imzalandığı gün sözleşme ekinde yer alan ödeme planına göre davalıya ödemesi gereken 40.000,00 TL Franchise giriş ücreti ve giriş paketi ürün bedelini davalıya ait hesap numarasına havale ettiğini, akabinde işletmeyi açmak için gerekli hazırlıkları yapmış olduğunu, … Cd. No: … /İst. adresli yeri 03.09.2018 tarihinde kiralamış olduğunu, bu yerin Franchise veren davalı firma ile mutabık kalınarak işletme yeri olarak belirlendiğini, müvekkilinin 3.000,00 TL depozito bedelini ve bir aylık kira bedeli olan 3.000,00 TL ile birlikte toplam 6.000,00 TL bedeli 03.09.2018 tarihinde peşin ödemiş olduğunu, aylık 3.000,00 TL kira ödenecek şekilde 1 yıllık kira sözleşmesi imzalandığını, kira sözleşmesinin yapıldığını, sözleşme yapılır yapılmaz davalı firma yetkilisi Mert Zandalı’ya bildirildiğini, davalı firma ile müvekkili arasında imzalanan Franchise sözleşmesi gereği müvekkilinin araç yıkamaları için gerekli techizat ve malzemeyi davalı firmadan satın almak zorunda olduğunu, bu hususun sözleşmenin ilgili maddelerinde ayrıntılı olarak yer aldığını, müvekkili tarafından iş yerinin lokasyonunun belirlenmesi ve işyerinin tutulması akabinde davalı firma çalışanı … ve davalı …’nın bilgilendirildiğini, iş yerinin faaliyete geçmesi için ürün giriş paketinin müvekkiline tesliminin zorunlu olduğunu, müvekkilinin üzerine düşen tüm edimleri yerine getirmiş olduğunu, sözleşmede yer alan ödeme planına göre ödemesi gereken 40.000,00 TL peşin ödemesini yapmış olduğunu, iş yeri lokasyonunu belirlemiş, bilgisini davalı firmaya iletmiş ve iç dizayn dekorasyonunu da davalı firma yetkililerine danışarak tamamlamış olduğunu, davalı firmayla defalarca görüşüldüğünü, açılış tarihinin 08.10.2018 olduğunu bu tarihten önce ürünlerin ulaşması gerektiğini bildiren müvekkilinin önceleri oyalanmış, ürünün en kısa zamanda teslim edileceğinin kendisine bildirilmiş olduğunu, sonrasında ise, döviz kurunun artışı ile ürün tedarikinde zorlandıklarını söyleyen davalının müvekkilinden ekstra 2.000,00 TL daha ödeme yapması talebinde bulunduğunu, müvekkilinin önce itiraz etmiş olduğunu, sonrasında açılış gününün de yaklaşmasının etkisi ile davalının istediği 2.000,00 TL ek ödemeyi 05.10.2018 tarihinde davalıya ait banka hesabına göndermiş olduğunu, müvekkilinin işletmesinin faaliyete geçebilmesi için Franchise sözleşmesinin ekinde yer alan tüm ürünlerin kendisine teslim edilmiş olması gerekirken, müvekkiline açılış tarihi olan 08.10.2018 den 20 gün kadar önce sevk irsaliyesi olmadan davalı firma çalışanları tarafından çok az miktarda temizlik ürününün getirildiğini, müvekkilinin bu ürünleri davalıya iade için teslime hazır olduğunu, bu ürünlerin faaliyete geçmek için kesinlikle yeterli olmadığını ve asıl araç temizliği yapacak makinaları içermeyen bu ürünlerin müvekkili tarafından teslim alındığını, davalının basiretli bir tacir gibi işlem yapmadığından emin olan müekkilinin davalının tüm ürünleri teslim etmesi için baskılarını artırdığını, ancak buna rağmen 08.10.2018 gününe kadar teslim edilmesi gereken ürünlerin gelmediğini ve davacı müvekkilinin iş yerini faaliyete geçiremediğini, davalının profesyonel çalışmadığını ve iyi niyetli de olmadığını anlayan müvekkilinin ileride çok daha büyük ticari zarara uğrayacağını anlayarak imzalamış olduğu 09.08.2018 tarihli Franchise sözleşmesini haklı nedenle derhal feshetmek zorunda kaldığını, haklı nedenle derhal feshe ilişkin … Noterliği’nin 2018/… numaralı 09.10.2018 tarihli ihtarnamenin davalıya gönderildiğini beyanla, davalı firma ile müvekkili arasında imzalanan 09.08.2018 tarihli Franchise sözleşmesinin haklı nedenle derhal feshine, 09.08.2018 tarihinde ödenen 40.000,00 TL ve 05.10.2018 tarihinde ödenen 2.000,00 TL olmak üzere toplam 42.000,00 TL bedelin davalı tarafından müvekkiline ödeme tarihlerinden itibaren işleyecek avans faizi ile iadesine, fazlaya ilişkin talep hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik müvekkili lehine 1.000,00 TL maddi tazminata, müvekkilinin bu süreçte yaşadığı sıkıntılar, elem, üzüntü ve tüm bu yaşananlar sonucu ticari itibarında meydana gelen zarar nedeniyle 30.000,00 TL manevi tazminata karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekilinin cevap dilekçesi özetle; Taraflar arasında sözleşmenin imzalanması ile birlikte tarafların sözleşmede belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmek için görüşmeleri iyi niyet çerçevesinde devam ettiğini, fakat davacı tarafın sözleşmenin imzalanmasından bir süre sonra imzaladığı bölgede kiralık yer bulamadığını ve bölgeyi beğenmediği için lokasyon bölgesinin dışındaki yerlere bakmaya başladığını, görüşmeler sürerken taraflar arasında yazılı beyan alınmadan davacı tarafın beylikdüzü bölgesinde 03.09.2018 tarihinde iş yeri kiralamış olduğunu, bunun üzerine müvekkili firma tarafından Beylikdüzü bölgesi Franchise alanlarla görüşmeler yapıldığını, bölgede ki diğer iş ortaklarından ciddi tepkiler alındığını, bunun yanında davacının sözleşmenin en önemli şartlarından biri olan işletmenin açılacağı yerin tespit edilmesi halinde yersecimi@….com.tr adresine bildirmesi gerektiğini bilmesine rağmen bu bildirimi yapmadığını, daha sonra ki süreçte davacının şehir dışına yakınlarının yanına gitmiş olduğunu burada müvekkili firmayı sürekli arayarak bu iş ya tutmazsa, ülkede ekonomik krizin olduğunu bahane ederek sözleşmeyi fesih mi etsek gibi söylemlerde bulunduğunu, bunun üzerine müvekkili firma sözleşmenin böyle bir nedenle feshi gibi bir durumun olmayacağını davacıya ilettiğini, işletme için kiralanan yerin sözleşme gereğince mail adresine Ek-2 belgesinin doldurularak gönderilmesi gerektiğini davacıya söylense de davacı tarafından ilgili yere mail atılmayark sadece firma yetkilisine yer tutulduktan belli bir süre sonra kısa mesajla bilgi verildiğini, bunun üzerine davacının gösterdiği adrese müvekkili firma tarafından sözleşmede belirtilen süre içerisinde ilk parti malların teslim edildiğini ikinci parti malların teslimi konusunda da sözleşmede yazan süreye uyularak teslim yapılacağının bildirildiğini bu süreç içinde davacının sözleşmede belirtilen franchise paketinin düşürülerek bir alt pakete geçme konusunda görüşmelere başladığını, bunun yanında davacının kosgeb başvurusu yapacağını belirterek faturalandırma sürecini de uzattığını, bu süreçte müvekilinin hem davacının seçtiği paketin değiştirilmesi konusunda ki belirsizliği hem de Türkiyede ki euro ve dolar kurunda ki ciddi artış ve makine tedarikçilerinin stokçuluk yapmasından dolayı ikinci parti ürün tesliminin yapılması konusunda biraz gecikmelerin yaşanacağının ama sözleşmede belirtilen süreye uyulacağının davacıya bildirmiş olduğunu, davacının bu durumu koz kullanarak müvekkili firmaya teslim süresi geçmemesine rağmen sürekli açılış için gün aldığını ürünlerin teslim edilmesi gerektiği konusunda baskı kurduğunu, müvekkili firmanın 08.10.2018 tarihinde ikinci parti malların teslimi konusunda işletme adresine davalı firma çalışanları tarafından gidilmiş ise de dükkanda ürünlerin teslim alınmadığını, bunun üzerine davacının arandığını ancak kendisine ulaşılamadığını, bunun üzerine müvekikili firmanın 2 gün sonra tekrar teslim için işletmeye gittiğinde markayı temsil panolarının ve tabelaların sökülmesi üzerine tutanak tutarak oradan ayrıldığını, söz konusu tutanağın davacıya gönderildiğini, davacı tarafından ürünlerin teslim süresi geçmemiş olmasına rağmen müvekkili firmaya 09.10.2018 tarihinde ihtarname çekilerek ürünlerin zamanında teslim edilmediğinden dolayı sözleşmeyi tek taraflı fesih ettiğini beyan ettiğini, daha sonra huzurdaki davayı açtığını beyanla; öncelikle davaya konu sözleşmenin son hüküm başlıklı 17. maddesinde taraflar arasında bir hukuki itilaf olması durumunda yetkili mahkemenin İstanbul (Çağlayan) mahkemesi olduğu belirtildiğinden sözleşme gereği yetkili mahkemede açılmayan dava dosyası için yetkisizlik kararı verilmesini, davacının franchise giriş paketi bedeli 42.000,00 TL ile maddi ve manevi tazminat taleplerinin reddine karar verilmesini, davacının sözleşmeyi haksız feshinden itibaren işleyecek faizle birlikte 1.000,00 TL tazminata karar verilmesini talep etmiştir.
24.03.2021 tarihli bilirkişi raporu özetle; Taraflar arasındaki sözleşmenin davacı tarafından haklı nedenle feshedildiğini, bu bakımdan davacının ödemiş olduğu 42.000-TL’lik bedelin iade edilmesi gerektiğini, bu bedele ihtarname tarihinden itibaren faiz yürütülmesi gerektiğini, Mahkememiz aksi kanaatte olması halinde faiz hesabının rapor içerisinde yer aldığını, Menfi zarar kapsamında davacının ayrıca 20.804,30-TL maddi tazminat da talep edebileceğini, davacının manevi tazminat talebinin yerinde olmadığını görüş ve beyan etmişlerdir.
24.03.2021 tarihli bilirkişi ek raporu özetle; 24.03.2021 tarihli kök rapordaki görüşlerinde bir değişiklik olmadığını görüş ve beyan etmişlerdir.
GEREKÇE:
Asıl dava, taraflar arasında yapılan franchise sözleşmesinin haklı nedenle feshinin tespiti, ödenen bedelin iadesi ile maddi ve manevi tazminata, karşı dava ise sözleşmenin haksız feshedildiği iddiasıyla tazminat istemine ilişkindir.
Taraflar arasında 09.08.2018 tarihinde 2 yıl süre ile geçerli olmak üzere
“… … Sabit İstasyon Temsilciliği Franchise Sözleşmesi”
imzalandığı, davacının bu sözleşmeye istinaden davalıya sözleşmenin imzalandığı gün 40.000,00 TL
Franchise giriş ücreti ve giriş paketi ürün bedeli ödediği, davacının 03.09.2018 tarihinde işyeri kira
sözleşmesi yaptığı, 3.000,00TL depozito bedeli ve bir aylık kira bedeli olan 3.000,00TL ile birlikte
toplam 6.000,00 TL’yi kiralayana ödediği, davacının davalıya 05.10.2018 tarihinde 2.000,00 TL daha ödeme yaptığı, davalı tarafından bir miktar ürünün 08.10.2018 tarihinde davacıya teslim
edildiği, davacının davalıya bütün ürünlerin teslim edilmesi konusunda sms yoluyla uyarılarda
bulunduğu, bu uyarılara karşılık davalının herhangi bir cevap vermediği, sözleşmede öngörülen
ürünlerin zamanında teslim edilmediği gerekçesiyle davacı tarafından sözleşmenin 09.10.2018
tarihinde feshedildiği, davalı tarafın, davacının herhangi bir bildirim yapmadan 03.09.2018 tarihinde iş yeri
kiralama sözleşmesi yaptığı, malların süresi içinde tesliminin yapılmaya çalışıldığı ancak teslim
süresi beklenmeden sözleşmenin feshedildiği, bu bakımdan yapılan fesih bildiriminin haklı
olmadığını iddia ettiği, davaya konu sözleşmenin 8.5 maddesine göre: “Franchise veren, … araç temizleme
sistemi için … teşvikli- … girişimci paketi belgesinde belirtilen teçhizat, personel
kıyafetlerini ve matbaa malzemelerini sözleşmenin imzalanmasından ve yer tespiti lokasyon
bildiriminin belirlendikten sonra yazılı olarak yapılmasından itibaren en geç 30 iş günü içinde tam
ve eksiksiz biçimde Franchıse Alan’a teslim edecek ya da teslim edilmek üzere kargo’ya teslim edecektir” hükmünün düzenlendiği, söz konusu hükümden de açıkça anlaşılacağı üzere davalı tarafın, sözleşmeye konu
ürünleri, sözleşmenin imzalanmasından ve yer tespitinin bildirilmesinden sonra 30 iş günü içinde teslim
etmekle yükümlü olduğu, taraflar arasındaki sözleşmenin 09.08.2018 tarihinde yapıldığı, işyerinin 03.09.2018 tarihinde
kiralandığı ve bu kiralama sözleşmesinden davalının hemen haberdar olduğu dikkate alındığında, en geç 08.10.2018 tarihine kadar ürünlerinin teslim edilmesi gerektiği, davacının sözleşmede yer almamasına rağmen davalıya 05.10.2018 tarihinde 2.000,00 TL ödeme daha yaptığı ve yine sms yoluyla sürekli ürünlerin teslimini talep ettiği hususları dikkate
alındığında; davacının ürünlerin teslimi ve sözleşmenin ayakta kalması için çaba harcadığı buna rağmen davalının teslim yükümlülüğünü zamanında yerine getirmediği bu nedenle taraflar arasındaki sözleşmenin davacı tarafından haklı nedenle feshedildiği, bu bakımdan davacının ödemiş olduğu 42.000-TL’lik bedelin iade edilmesi gerektiği, davacının ayrıca menfi zarar kapsamındaki zararlarını da davalıdan tahsil edebileceği, bilirkişilerce davacının menfi zararının 20.804,30-TL hesaplandığı ancak bunun içinde 3000,00 TL depozito bedelinin de yer aldığı, depozitonun kira sözleşmesi sona erince kiracıya ödenecek bir bedel olduğu, bu nedenle davacının menfi zararının depozito bedelinin çıkarılmasıyla 17.804,30-TL olarak hesaplandığı anlaşıldığından, taraflar arasındaki sözleşmenin davacı yanca haklı nedenle feshedildiğinin tespiti ile maddi tazminat davasının kısmen kabulüne, davacının ödemiş olduğu 42.000-TL bedel ve 17.804,30-TL menfi zarar olmak üzere toplam 59.804,30-TL’nin 12.10.2018 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar vermek gerekmiştir.
Manevi tazminat istemi yönünden ise, davacının kişilik hakları zarara uğramadığından, davanın reddine karar verilmiştir.
Karşı dava yönünden; davacının sözleşmeyi haklı nedenle feshettiği anlaşıldığından, karşı davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
Davalı yan aşamalarda bir kısım ürünlerin davacıya teslim edildiğini, davacının haksız kazanç sağlayacağını iddia etmiş ise de; davalının bu ürünler için açtığı bir dava bulunmadığı gibi davalı takas/ mahsup talebinde de bulunmamıştır.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
ASIL DAVA YÖNÜNDEN;
1-Taraflar arasındaki sözleşmenin davacı yanca haklı nedenle feshedildiğinin tespitine,
2-Maddi tazminat davasının KISMEN KABULÜNE, davacının ödemiş olduğu 42.000-TL bedel ve 17.804,30-TL menfi zarar olmak üzere toplam 59.804,30-TL’nin 12.10.2018 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3-Manevi tazminat davasının REDDİNE,
4-Maddi Tazminat yönünden karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Kanunu Genel Tebliği gereğince hesap olunan 4.085,23-TL karar ve ilam harcının davacı tarafından peşin yatırılan 1.584,87-TL harçtan mahsubu ile eksik kalan 2.500,36-TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
5-Manevi Tazminat yönünden karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Kanunu Genel Tebliği gereğince hesap olunan 80,70-TL karar ve ilam harcının davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
6-Maddi Tazminat yönünden Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 9.568,69-TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Reddedilen Maddi Tazminat yönünden avukatlık asgari ücret tarifesi uyarınca 3.000,00- TL nispi vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalı ödenmesine,
8-Reddedilen Manevi Tazminat yönünden avukatlık asgari ücret tarifesi uyarınca 9.200,00- TL maktu vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalı ödenmesine,
9-Davacı tarafından yapılan 1.620,77-TL ilk gider, 245,10-TL tebligat ve müzekkere gideri, 1.700,00-TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 3.565,87-TL. yargılama giderinin red ve kabul durumu nazara alınarak takdiren 3.472,96-TL sinin davalıdan tahsili davacıya verilmesine,
KARŞI DAVA YÖNÜNDEN;
10-Karşı davanın REDDİNE,
11-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Kanunu Genel Tebliği gereğince hesap olunan 80,70-TL karar ve ilam harcının davacı tarafından peşin yatırılan 35,90-TL harçtan mahsubu ile eksik kalan 44,80-TL harcın davalı/karşı davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
12-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 1.000,00-TL nispi vekalet ücretinin davalı/karşı davacıdan alınarak davacı/karşı davalıya verilmesine,
13-Davalı/karşı davacı tarafından yapılan yargılama giderinin davalı/karşı davacı üzerine bırakılmasına,
14-HMK.333. md. uyarınca davacı/karşı davalı ve davalı/karşı davacı tarafından yatırılan gider avansından bakiyesinin kararın kesinleşmesi sonrası taraflara iadesine,
Karara karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde, Mahkememize ve Mahkememize gönderilmek üzere başka yer mahkemesine dilekçe verilmek suretiyle … BAM ilgili Hukuk Dairesince incelenmek üzere İstinaf yoluna başvuru hakkı bulunduğuna dair verilen karar, hazır olan davacı (E-duruşma) ve davalı vekilinin yüzüne karşı karar verildi. 21/09/2022

Katip …
(e-imza)

Hakim …
(e-imza)