Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/16 Esas
KARAR NO : 2020/496
DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 10/01/2019
KARAR TARİHİ : 23/09/2020

Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin dava dilekçesi özetle; Müvekkili davacı şirket … San. Tic. Ltd. Şti. yetkilisinin; Keşidecisi … Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. olan TC … Bankası AŞ …/İstanbul Şubesine ait 30.000-TL bedelli … çek numaralı 15.10.2018 vade tarihli ve TC … Bankası AŞ …/İstanbul Şubesine ait 30.000-TL bedelli … çek numaralı 22.10.2018 vade tarihli 2 adet çeki ticari ilişkisinin bulunduğu … AŞ.’ye gönderilmek üzere davaya konu çekler ile birlikte toplam 8 adet çeki … Kargo … Şubesine teslim ettiğini, ancak … Kargo kuryesi … ‘nın 23.05.2018 tarihinde saat 11:00 sıralarında kargo dağıtımı yaparken kendisine zimmetli 84 adet kargodan 79 adedinin çalındığını farkettiğini, hemen … Polis Merkez Amirliğine giderek durumu anlattığını ve şikayetçi olduğunu, davaya konu bulunan çeklerin iptali için …. Asliye Ticaret Mahkemesi 2018/… E. sayılı dosyası ile zayi nedeniyle çek iptali davası açıldığını ve dava devam ederken müvekkili şirkete …. İcra Dairesi’nin 2018/… E. Sayılı dosyasından kambiyo takibine istinaden ödeme emri geldiğini, 2 adet çekin üzerine ödeme yasağının işlendiği ancak çeklerin … tarafından TC … Bankası AŞ şubesine 15.10.2018 ve 22.10.2018 tarihlerinde ibraz edildiği görüldüğünü ancak TC … Bankası A.Ş. ödeme yasağı olan çekler ile ilgili çek iptal davasının derdest olduğu …. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2018/… E. Sayılı dosyasına bu hususu bildirmediğini, iptali talep edilen çeklerin bankaya ibraz edildiğini, müvekkili şirkete karşı başlatılan icra takibi vesilesiyle öğrendiklerini, dava konusu çeklerin ciro silsilesi incelendiğinde, kötü niyetin açıkça görüldüğünü, dava konusu 2 adet çekin de davalı …ye ciranta … tarafından geçtiğini, ancak önceki cirantalara bakıldığında, 22.10.2018 tarihli çekte …’den önce … Tic. A.Ş.’nin cirosu bulunduğun, diğer çek olan 15.10.2018 tarihli çekte ise, müvekkili şirketten sonra ciranta olarak …’nün görüldüğünü, burada sanki dikkat çekmesin diye ilk çeke araya bir ciranta daha eklenerek çekin kötüniyetle işleme konulduğunu, davalı yanın da, dava konusu işbu çeklerin iktisabında ağır kusurlu olduğunu, çeklerde ödeme yasağı olduğunu ve çeklerin kaybolduğunu bile bile çekleri iktisap ettiğini beyanla, davaya konu çeklerin istirdatına, yargılama giderleri ve ücreti vekaletin davalı yana yüklenmesine karar verilmesi talep edilmiştir.
Davalı vekilinin cevap dilekçesi özetle; TTK 792 madde gereğince davanın reddi gerektiğini, dava konusu çek incelendiğinde müvekkilinin meşru ve yetkili hamil olduğu anlaşılacağını, bu durumda davanın dinlenebilmesi için yegane şartın, davacının, müvekkilinin çeki iktisap ederken kötü niyetli olarak hareket ettiği veya iktisabında ağır bir kusur bulunduğunun ispat etmesi gerektiğini, dava konusu uyuşmazlıkla benzer nitelikteki bir davada Yargıtay’ın davalı faktöring şirketin çekin iktisabında ağır kusuru ile kötüniyetinin bulunmaması halinde davanın reddine karar verilmesi gerektiğini belirttiğini, dava konusu olayda da müvekkili bir faktoring şirketi olduğunu, dava konusu çekin, müvekkili ile dava dışı … arasında aktedilen faktoring sözleşmesi kapsamında temlik alınan faturanın ödeme vasıtası olarak alındığını, faturanın ödeme vasıtası olarak alınan dava konusu çeklerin ciro silsilesinde herhangi bir kopukluk bulunmadığını, bu nedenlerle müvekkili şirketin çeki iktisabında kötü niyetinden ya da iktisabında ağır kusurunda bahsedilemeyeceğini, davacının … nolu çek bakımından factoring ilişkisinin dışında olduğundan kişisel defilerini müvekkili şirkete karşı ileri süremeyeceğini ve çekin istirdadını talep edemeyeceğini, davacı keşideci faktoring ilişkisinin dışında olduğundan kişisel defilerin faktoring şirketine karşı ileri sürülebilmesinin ancak ve ancak müvekkili şirketin dava konusu çeki iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket ettiğinin kanıtlanamamış olmasına bağlı olduğunu, müvekkili şirketin, bir fatura konusu alacağın ödeme vasıtası olarak çeki iktisap etmiş olduğundan ve bu durumun 6361 sayılı kanuna uygun bir hareket olduğundan çeki iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmediğini ve çeki iktisabında ağır kusur bulunmadığını beyanla, davanın reddine, yargılama masraflarının ve vekalet ücretinin davacıya yükletilmesine karar verilmesi talep edilmiştir.
GEREKÇE:
Dava, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 758.maddesi uyarınca çeklerin davalıdan iadesi (istirdatı) talebi ile açılmıştır.
Davacı vekili dava dilekçesinde delil olarak; … Asliye Ticaret Mahkemesi 2018/… E. sayılı dosyası, T.C … Bankası AŞ …/İstanbul Şubesine ait 30.000-TL bedelli … çek nolu 15.10.2018 vade tarihli çek, T.C … Bankası AŞ …/İstanbul Şubesine ait 30.000-TL bedelli … çek nolu 22.10.2018 vade tarihli çek, bilirkişi incelemesi, ticari defterler, banka kayıtları, Yargıtay Kararı, doktrin, tanık, yemin belirtilmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde delil olarak; müvekkili şirketin ticari defteri, belge ve kayıtları, bilirkişi incelemesi belirtilmiştir.
… Polis Merkez Amirliği’nin 12/10/2019 tarihli yazısı ile eklerinin incelenmesi ile … Kargo Şube çalışanı … ‘nın 23/05/2018 tarihinde kargonun çalındığı iddiası ile şikayetçi olduğu görülmüştür.
…. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2018/… E. Sayılı dosyası UYAP üzerinden istenilerek incelenmiştir. …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2018/… E. sayılı dosyasında davacı tarafından, dava konusu … ile … çek numaralı çeklerin zayi nedeniyle iptaline karar verilmesi istemi ile dava açılmıştır.
Dosyaya getirtilen …. İcra Dairesi’nin 2018/… sayılı dosyasının incelenmesinden; davalı tarafından, T.C. … Bankası AŞ …/İstanbul Şubesine ait … numaralı 15/10/2018 tarihli 30.000,00-TL’sı bedelli çeke dayanakla, davacı ile dava dışı … Elektronik Sanayi Limited Şirketi ve …’ye karşı icra takibi başlatıldığı görülmüştür.
Dosyaya getirtilen …. İcra Dairesi’nin 2018/… sayılı dosyasının incelenmesinden; davalı tarafından, T.C. … Bankası AŞ …/İstanbul Şubesine ait … numaralı 22/10/2018 tarihli 30.000,00-TL’sı bedelli çeke dayanakla, davacı ile dava dışı … Elektronik Sanayi Limited Şirketi, … Anonim Şirketi ve …’ye karşı icra takibi başlatıldığı görülmüştür.
Dava konusu T.C. … Bankası AŞ …/İstanbul Şubesine ait 30.000-TL bedelli … çek numaralı 15.10.2018 vade tarihli çekin dava dışı … Sanayi Limited Şirketi tarafından davacı adına keşide edildiği ve çekin arkasında davacının cirosu ve sırasıyla … cirosunun bulunduğu ve davalı tarafından ibraz edildiği görülmüştür.
Dava konusu T.C. … Bankası AŞ …/İstanbul Şubesine ait 30.000-TL bedelli … çek numaralı 22.10.2018 vade tarihli çekin dava dışı … Sanayi Limited Şirketi tarafından davacı adına keşide edildiği ve çekin arkasında davacının cirosu ve sırasıyla … Anonim Şirketi, … cirosunun bulunduğu ve davalı tarafından ibraz edildiği görülmüştür.
…ile … arasında 18/05/2018 tarihinde faktoring sözleşmesi imzalandığı ve Mahkememize fatura olarak 28/05/2018 tarih ve … numaralı faturanın sunulduğu görülmüştür.
Mahkememizce bilirkişi olarak görevlendirilen … tarafından sunulan 10.06.2020 tarihli bilirkişi raporu özetle; Davacı ve davalı dava konusu döneme ait ticari defterlerinin açılış tasdiklerinin yasal süresi içinde usulen uygun olarak yapılmış olduğunu, Davacının defter ve kayıtlarında dava konusu çeklerin kayıtlı olmadığını, davacının defter ve kayıtlarında, davacıyla; … ve … Petrol Akaryakıt arasında ticari ilişkisi tespit edilemediğini, davalı … şirketi tarafından, faktoring sözleşmesine istinaden alınan çeklerin defter ve kayıtlarında kayıt altına alındığı, çek bedellerinin … ye ödendiğini, Mahkemece belirtilen gün ve saatte … ve … Petrol Akaryakıt tarafından incelemeye katılan olmadığını, bu sebeple ilgili firmalar tarafından çek bedellerinin davacıya ödemesinin gerçekleşip gerçekleşmediğine ilişkin tespit yapılamadığını belirtmiştir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 792.maddesinde “Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790 ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür” hükümleri düzenlenmiştir.
6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Çalışma Esasları Hakkında Kanun’un 9/2 maddesinde “Faktoring şirketi Kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde kambiyo senetlerine dayalı olsa bile, bir mal veya hizmet satışından doğmuş fatura ile tevsik edilemeyen alacaklar ile Kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde tevsik edilemeyen mal veya hizmet satışına bağlı doğacak alacakları devir alamaz veya tahsilini üstlenemez. Aynı faturaya dayalı birden çok faktoring şirketine yapılan kısmi temliklerin toplam tutarı fatura tutarını aşamaz” hükmü düzenlenmiştir.
Mahkememiz dosyasına … tarafından … adına düzenlenen 28/05/2019 tarih ve … seri numaralı 30.009,76-TL’sı bedelli faturanın sunulduğu görülmüş ve bu faturanın kapalı fatura olduğu anlaşılmış olup bu durum bedelin ödendiğine karine teşkil eder. Bu durumda davalı … şirketinin temlik alabileceği bir alacak bulunmamaktadır.
6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Çalışma Esasları Hakkında Kanun’un 9/2. maddesi hükmü faktoring şirketlerine, kambiyo senetlerine dayalı olsa bile temlike konu alacağın bir mal veya hizmet satışından doğduğunu fatura ile tevsik etme ve kambiyo senedi ile faturanın uyumlu olduğunu araştırma yükümlülüğünü yüklemiştir.
Tarafların iddiaları ile toplanan deliller ve usulüne uygun olarak alınan bilirkişi raporu ile tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; Bilirkişi raporunda davacıyla … ve … LPG Petrol Akaryakıt arasında ticari ilişkisi tespit edilemediğinin belirtildiği, dava dışı … ile davalı arasında faktoring sözleşmesi imzalandığı ancak bu kapsamda dava dosyasına … tarafından … adına düzenlenen 28/05/2019 tarih ve … seri numaralı 30.009,76-TL’sı bedelli faturanın sunulduğu görülmüş ve bu faturanın kapalı fatura olduğu anlaşılmakla bu durumun bedelin ödendiğine karine teşkil edeceği ve davalı … şirketinin temlik alabileceği bir alacak bulunmadığı, diğer çek ile ilgili bir fatura sunulmadığı dikkate alındığında davalının dava konusu çekleri 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Çalışma Esasları Hakkında Kanun’un 9/2 maddesi hükümlerine uygun şekilde devralmadığı ve davalının ağır kusurlu olduğu anlaşılmakla, davacının davasının kabulüne karar verilmesi gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın KABULÜNE … İcra Dairesinin 2018/… Esas sayılı dosyasına konu olan T.C. … Bankası A.Ş. …/İstanbul şubesine ait … San. Ve Tic. Ltd. Şti. Tarafından … San. Tic. Ltd. Şti. Adına düzenlenen 22/10/2018 keşide tarihli çek yönünden ve …. İcra Müdürlüğü dairesinin 2018/… Esas sayılı dosyasına konu olan T.C. … Bankası A.Ş. …/İstanbul şubesine ait … San. Ve Tic. Ltd. Şti. Tarafından … San. Tic. Ltd. Şti. Adına düzenlenen 15/10/2018 keşide tarihli çeklerin istirdatına karar verilerek davacıya verilmesine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesap olunan 4.098,60-TL nispi karar harcından davacı tarafından peşin yatırılan 1.024,65-TL harcın mahsubu ile bakiye 3.073,95-TL harcının davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 8.600-TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan 1.069,05-TL ilk gider, 800-TL bilirkişi, 165-TL tebligat ve müzekkere gideri olmak üzere toplam 2.034,05-TL. Yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-HMK 333 (1) maddesi uyarınca, yatırılan avansın kullanılmayan kısmının kararın kesinleşmesi sonrası resen mahkememizce yatıran tarafa iadesine,
Mahkememizin bu kararına karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde, Mahkememize veya mahkememize gönderilmek üzere başka yer mahkemesine dilekçe verilmek suretiyle İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi ilgili Hukuk Dairesince incelenmek üzere tarafların istinaf yasa yoluna başvuru hakkı bulunduğuna dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı karar verildi. 23/09/2020

Katip …
E-imza

Hakim …
E-imza