Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO:2019/152 Esas
KARAR NO:2020/885

DAVA:Tazminat (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:19/03/2019
KARAR TARİHİ:29/12/2020

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin dava dilekçesi özetle; Müvekkili şirketin davalı şirket ile 22.10.2010 tarihinde acentelik sözleşmesi imzalandığını, davalının ortada hiçbir sebep yok iken ….Noterliğinin 24.05.2017 tarih … yevmiye nolu azilname ve yine aynı noterlikten … yevmiye nolu acentelik vekaletnamesini gönderdiğini ve … Sigorta branşlarına ve özellikle Kara Yolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk (TRAFİK) Sigortalarına ekranını yasaklı ekran haline getirdiğini ve poliçe kesmelerine engel koyduğunu, bu tarihten sonra müşterilerine davalı … A.Ş”nin trafik sigortası ve … sigorta yapamadığını, davalı … şirketi ile 7 yılı aşkın bir süredir kesintisiz çalışmakta olduklarını, bu süreçte davalı şirkete acentelikleri sayesinde kar yaptırdığı halde sırf Trafik sigortası kesmemeleri için ekranı kapattığını, Hazine Müsteşarlığında Trafik Sigortası Ruhsatı bulunduğu halde ekranını kapatmasının yasaya aykırı olduğunu, ekranını haksız yere kapatan şirketin bu dönemden sonra tarafına başka branşlarda poliçe kesme hususunda baskı kurduğunu, ardından da …. Noterliğinin 19.03.2018 tarih ve … yevmiye nolu azilnamesi ile haksız yere acenteliğinin fesih edildiğini, davalı şirkete TTK ilgili maddeleri gereğince azil ve fesih tarihinden sonra doğan zararlarının tazmininin bilirkişi marifeti ile hesaplanarak tarafına ödenmesi için iş bu davayı açmak durumunun gerektiğini beyanla, acentelik sözleşmesinin haksız ve hukuka aykırı olarak fesih edilmesinden kaynaklı 60.000,00 TL (Fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere) denkleştirme ve portföy tazminatı bedelinin yasal faizi ile birlikte tarafına ödenmesine, yargılama giderlerin karşı tarafa tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekilinin cevap dilekçesi özetle; Müvekkili olan şirketin acenteliğini yapmakta iken acentelik sözleşmesinde öngörülen yükümlülüklere aykırılığı sebebiyle sözleşmesi feshedilen davalı acenteliğin portföy/denkleştirme tazminatı adı altında açtığı işbu davanın reddinin gerektiğini, davacı şirket ile müvekkili olan şirket arasında 24.06.2010 tarihinde bir acentelik sözleşmesi düzenlendiğini, bu sözleşmeye istinaden davacı şirketin müvekkili olan şirketin acenteliğini üstlendiğini, davalı acenteliğe de 2017 yılı için bir hedef verildiğini, davalının da önceki yıllarda olduğu gibi hedefi kabul ederek çalışmaya devam ettiğini ancak yılın ortasına gelindiğinde hedefe yaklaşamadığı, çok gerisinde kaldığı görülünce 15.08.2017 tarihinde bir uyarı yazısı yazıldığını ve hedeflere uyması istendiğini, ancak bu uyarıya rağmen de acente de bir gayret bir istek görülmeyince ve hedeflerin çok gerisinde kaldığı anlaşılınca; bu rasyolarla çalışan bir acente ile çalışmanın verimli olamayacağını, sektörde arzulanan konuma ulaşılamayacağı esasında hareketle 12.12.2017 tarihinde “verilen hedefleri tutturmadığı” gerekçesi ile acenteliğinin feshedildiğini, acenteliğin devamı süresi içerisinde getirdiği her üretim için mün’akit acentelik sözleşmesinde hak kazandığı tüm komisyonların eksiksiz bir biçimde kendisine ödendiğini, işbu dava ile istenen bedelin acentelik ilişkisinin sürdüğü dönemde taraflar arasında akdedilmiş olan Acentelik Sözleşmesinde yazılı komisyonlar değil, acenteliğin feshinden sonra devam ettirildiği iddia edilen üretime ilişkin Portföy/denkleştirme tazminatı olduğunu, davacı şirketin hiçbir somut delil, bilgi, poliçe numarası vermediğini, bu koşullar altında ne tazminatın belirlenmesinin mümkün olduğu ne de portföy tazminatı istenebilmesinin mümkün olduğunu beyanla, davanın reddine, masraf ve yargılama giderlerinin davacı şirkete yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE:
Dava; dekleştirme tazminatı alacağı istemine ilişkindir.
Mahkememizce bilirkişi olarak görevlendirilen … ile … tarafından sunulan 08/11/2019 tarihli bilirkişi raporu özetle; Dava konusu uyuşmazlığın haksız fesih sebebiyle davacının davalıdan portföy tazminatı alacağının bulunup bulunulmadığı yönünde olduğunu, davacının davalı Sigorta Şirketinden portföy tazminatı talep etmesinin mevcut belge ve delillere göre mümkün olduğu, davacı deflerler kayıtlarına ve Davalının sunduğu kayıtlara göre iki seçenekli hesaplama yapıldığını, buna göre davacının hesap edilen kazanç kaybının (TTK 122. maddesine göre) talep edilebileceği azami tazminat tutarının davacı yanın sunduğu defterler kayıtlarına göre; 144.167,27 TL’sı, davalı yanın sunduğu … kayıtlarına göre 144,118,10-TL olduğu belirtilmiştir.
10/03/2020 tarihli bilirkişi ek raporu özetle; Davacının davalı sigorta şirketinden portföy tazminatı talep etmesinin mevcut belge ve delillere göre mümkün olduğu, ham karşılık olarak kazanç kaybı olarak hesaplanan tutarlar Yasal sınırı aştığından buna göre davacının hesap edilen kazanç kaybı (TTK 122. maddesine göre) talep edilebileceği azami tazminat tutarın; Davacı yanın sunduğu defterler kayıtlarına gore; 144.167,27 TL, Davalı yanın sunduğu … kayıtlarına göre 144.118,l0-TL olduğu belirtilmiştir.

Taraflar arasında Acentelik Sözleşmesi yapılmıştır. …. Noterliği’nin 22/04/2010 tarih ve … yevmiye numaralı “Acentelik Vekaletnamesi” düzenlenmiştir. …. Noterliği’nin 24/05/2017 tarih … yevmiye numaralı “Azilname” ile acentenin acentelik vekaletnamesinin yenilenmesi nedeniyle mevcut vekaletnameden azli ihtar ve ihbar edilmiş ve …. Noterliği’nin 24/05/2017 tarih ve … yevmiye numaralı acentelik vekaletnamesi gönderilmiştir. Bu vekaletnamede Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortasının hariç tutulduğu belirtilmiştir.
Davalı Sigorta Şirketi tarafından Davalıya gönderilen 15/08/2017 tarih ve … sayılı yazıda, temmuz ayı sonu itibariyle acente için belirlenmiş olan hedeflere branş bazında ulaşılamadığı ve bu konuda yeterli çabayı gösteremediklerinin tespit edildiği, şirketleri için ticari faaliyetlerin temelini oluşturan “verimlilik” ilkesinin gerek acentenin gerek şirketlerinin hedeflerinin gerçekleştirilmesi açısından son derece önemli olduğu, Eylül ayı sonuna kadar portföy dağılımının … ekranlarında görebilecekleri branş bazında hedeflerine uygun hale getirilmesi ve bu konuda çaba göstermelerini bu hedeflere ulaşılamaması durumunda acentelik ilişkisinin gözden geçirileceği belirtilmiştir.
… Noterliği’nin 12/12/2017 tarih … yevmiye numaralı fesih ihtarnamesi ile 22/04/2010 tarihli Acentelik Sözleşmesinin bu ihtarnamenin taraflarına tebliği tarihinden itibaren geçecek 3 ayın sonunda fesh edileceği belirtilmiş ve yine …. Noterliği’nin 19/03/2018 tarih … yevmiye numaralı azilname ile acenteliğin feshi ile acentenin acentelik vekaletnamesinden azli ihtar ve ihbar edilmiştir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 122. maddesinde “- (1) Sözleşme ilişkisinin sona ermesinden sonra; a) Müvekkil, acentenin bulduğu yeni müşteriler sayesinde, sözleşme ilişkisinin sona ermesinden sonra da önemli menfaatler elde ediyorsa,
b) Acente, sözleşme ilişkisinin sona ermesinin sonucu olarak, onun tarafından işletmeye kazandırılmış müşterilerle yapılmış veya kısa bir süre içinde yapılacak olan işler dolayısıyla sözleşme ilişkisi devam etmiş olsaydı elde edeceği ücret isteme hakkını kaybediyorsa ve
c) Somut olayın özellik ve şartları değerlendirildiğinde, ödenmesi hakkaniyete uygun düşüyorsa, acente müvekkilden uygun bir tazminat isteyebilir.
(2) Tazminat, acentenin son beş yıllık faaliyeti sonucu aldığı yıllık komisyon veya diğer ödemelerin ortalamasını aşamaz. Sözleşme ilişkisi daha kısa bir süre devam etmişse, faaliyetin devamı sırasındaki ortalama esas alınır.
(3) Müvekkilin, feshi haklı gösterecek bir eylemi olmadan, acente sözleşmeyi feshetmişse veya acentenin kusuru sebebiyle sözleşme müvekkil tarafından haklı sebeplerle feshedilmişse, acente denkleştirme isteminde bulunamaz.
(4) Denkleştirme isteminden önceden vazgeçilemez. Denkleştirme istem hakkının sözleşme ilişkisinin sona ermesinden itibaren bir yıl içinde ileri sürülmesi gerekir.
(5) Bu hüküm, hakkaniyete aykırı düşmedikçe, tek satıcılık ile benzeri diğer tekel hakkı veren sürekli sözleşme ilişkilerinin sona ermesi hâlinde de uygulanır” hükmü düzenlenmiştir.
Sigortacılık Kanunu’nun 23/16.maddesinde “(16) Sözleşme ilişkisinin sona ermesinden sonra sigorta şirketi sigorta acentesinin portföyü sayesinde önemli menfaatler elde ediyor ve hakkaniyet gerektiriyorsa, sigorta acentesi, sigorta şirketinden tazminat talep edebilir. Ancak, sigorta acentesinin haklı bir nedene dayanmaksızın sözleşmeyi feshetmesi ya da kendi kusuruyla sözleşmenin feshine neden olması halinde tazminat hakkı düşer.” düzenlemesi yapılmıştır.
Sigortacılık Kanununun 23/16 hükmü uyarınca sigorta acentesinin denkleştirme talep edebilmesi için sigorta acenteliği ilişkisinin sona ermiş olması şarttır. Ancak sigorta acentesi, haklı bir nedene dayanmaksızın sözleşmeyi feshetmiş olması ya da kendi kusuruyla sözleşmesinin feshine neden olması halinde denkleştirme talep edemez. Buna göre tarafların karşılıklı anlaşma ile acentelik sözleşmesini sona erdirmeleri ya da taraflardan birinin üç aylık ihbar süresine riayet ederek sözleşmeyi feshetmesi acentenin ölümü veya kısıtlanması sebebiyle acentelik sözleşmesinin sona ermesi denkleştirme talep hakkını ortadan kaldırmaz.
Tarafların iddiaları ile toplanan deliller ve usulüne uygun olarak alınan bilirkişi raporu ile yukarıda yapılan açıklamalar ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; …. Noterliği’nin 24/05/2017 tarih … yevmiye numaralı “Azilname” ile acentenin acentelik vekaletnamesinin yenilenmesi nedeniyle mevcut vekaletnameden azli ihtar ve ihbar edildiği ve …. Noterliği’nin 24/05/2017 tarih ve … yevmiye numaralı acentelik vekaletnamesi gönderildiği, bu vekaletnamede her herhangi bir neden belirtilmeden karayolları motorlu araçlar zorunlu mali sorumluluk (trafik) sigortasının hariç tutulduğunun belirtildiği, davacı tarafından trafik sigortası ekranının kapatıldığının belirtildiği ve ekranın kapatıldığı hususunda taraflar arasında bir uyuşmazlık bulunmadığı, sonrasında davalı Sigorta Şirketi tarafından Davacıya gönderilen 15/08/2017 tarih ve … sayılı yazıda, Eylül ayı sonuna kadar portföy dağılımının … ekranlarında görebilecekleri branş bazında hedeflerine uygun hale getirilmesi ve bu konuda çaba göstermelerini bu hedeflere ulaşılamaması durumunda acentelik ilişkisinin gözden geçirileceğinin belirtildiği, …. Noterliği’nin 12/12/2017 tarih … yevmiye numaralı fesih ihtarnamesi ile 22/04/2010 tarihli Acentelik Sözleşmesinin bu ihtarnamenin taraflarına tebliği tarihinden itibaren geçecek 3 ayın sonunda fesh edileceği belirtilerek …. Noterliği’nin 19/03/2018 tarih … yevmiye numaralı azilname ile acenteliğin feshi ile acentenin acentelik vekaletnamesinden azli ihtar ve ihbar edildiği görülmekle davalının davacı acente ile arasındaki sözleşmeyi haklı nedenle feshetmediği kanaatine varılmakla davanın kabulüne karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın KABULÜNE ve 144.118,10-TL’sının dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınaark davacıya verilmesine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Kanunu Genel Tebliği gereğince hesap olunan 9.844,71-TL karar ve ilam harcının davacı tarafından peşin yatırılan 2.461,18-TL harçtan mahsubu ile eksik kalan 7.383,53-TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 18/A-13 maddesinin “…Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen ve taraflarca karşılanan arabuluculuk ücreti, yargılama giderlerinden sayılır…” hükmü gereği 1.096,27-TL’sı arabuluculuk ücretinin davalıdan tahsili ile Hazineye gelir kaydedilmesine,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 17.641,22-TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan 2.505,58-TL ilk gider, 1.400,00-TL bilirkişi ücreti ve 439,70-TL posta gideri olmak üzere toplam 4.345,28-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-HMK. 333. md. uyarınca davacı tarafından yatırılan gider avansından bakiyesinin kararın kesinleşmesi sonrası davacıya iadesine,
Mahkememizin bu kararına karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde, Mahkememize veya mahkememize gönderilmek üzere başka yer mahkemesine dilekçe verilmek suretiyle İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi ilgili Hukuk Dairesince incelenmek üzere tarafların istinaf yasa yoluna başvuru hakkı bulunduğuna dair, davacı vekili ve davalı vekilinin yüzüne karşı karar verildi. 29/12/2020

Katip …
(e-imza)

Hakim …
(e-imza)