Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/1126 Esas
KARAR NO : 2021/635
DAVA : Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 28/11/2018
KARAR TARİHİ : 07/09/2021

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin dava dilekçesi özetle; Müvekkili … ve Tic. A.Ş. (…) akaryakıt, LPG ve madeni yağ satış faaliyetini gerçekleştirdiğini, davalının müvekkilinin sözleşmesi münfesih bayisi olup taraflar arasında Bilecik ili … ilçesi … köyü … parselde kayıtlı taşınmazda kurulu akaryakıt + LPG istasyonunun … markası altında işletilmesi amacıyla 31.03.2015 tarihli 5 yıl süreli Akaryakıt Bayilik Sözleşmesi ve aynı tarihli Bayilik Protokolü akdedilerek taraflar arasında bayilik ilişkisi kurulduğunu, taraflar arasında imzalanan bayilik protokolünün 3.2.2 maddesinde Demirbaş Eşya Teslimi Yükümlülüğü başlığı altında yer alan … marka Modem, Kurumsal Kimlik, Fiyat panosu davalı bayiye teslim edildiğini, müvekkil şirketin imzalanan sözleşmeler uyarınca üzerine düşen yükümlülüklerini yerine getirdiğini ancak bayilik sözleşmesinin davalı tarafından süresinden önce tek taraflı olarak … Noterliği’nin 31.03.2017 tarih ve … yevmiye nolu ihtarnamesi ile haksız sebeple feshedildiğini ve ticari ilişki 31.03.2017 tarihi itibariyle sona erdiğini, taraflar arasında imzalanan protokol gereğince ariyet olarak yapılacağı/verileceği kararlaştırılan malzeme ve ekipmanların hiç birisinin davalı tarafça müvekkil şirkete iade edilmediğini, müvekkil şirketin kurumsal kimlik ürünlerinin sökümü için istasyona gittiğinde sadece kanopi alınlarının sökümünün yapılıp bir kenara bırakıldığını, kalan malzemelerin ise başka bir dağıtım şirketinin renklerine boyandığını görüldüğünü, sökümü yapılan malzemeler alınmak istendiğinde ise sökümü yapılan malzemelerin verilebileceği belirtildiğini, söküme giden ekip tarafından bayi yetkilisine alınan malzeme ne ise ilgili malzemenin yazılıp bu şekilde tutanak imzalanabileceği aksi durumun mümkün olmadığının belirtilmesi üzerine ise davalının bu durumu hiçbir haklı neden olmaksızın kabul etmediğini ve böylelikle mülkiyeti müvekkil şirket ait olan malzeme ve ekipmanların istasyondan alınamadığını ve tüm bu nedenlerle ariyet olarak davalı tarafa verilen demirbaşların aynen ve hasarsız şekilde iadesine, aynen ve hasarsız iade mümkün değilse tespit edilecek olan rayiç değerlerinin fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydı şimdilik 14.250,00 USD tutarındaki kısmının dava tarihinden itibaren işleyecek ticari temerrüt faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, yargılama giderlerinin ve vekâlet ücretinin davalı tarafa tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekilinin beyanları özetle; Davacı tarafça ariyet sözleşmesi ve sözleşmeye konu menkullere ilişkin olarak düzenlendiğini iddia ettiği tutanak sunulduğunu beyan etmekte ise de taraflarınca yapılan incelemede davacı tarafın iddia ettiği şekilde müstakil bir sözleşme ya da tutanak sunmadığının tespit edildiğini, davacının ddia ettiği ariyete konu menkullerin varlığını ve niteliklerini yazılı belge ile ispatlaması gerektiğini, taraflar arasındaki sözleşme ilişkisinin sona ermesine müteakip müvekkil şirket tarafından keşide olunan … Noterliği’nin 20.04.2017 tarih ve … yevmiye no lu ihtarnamesi ile Bayilik Sözleşmesinin 3.2.2 maddesine konu menkullerin geri alınması istenmiş olup, söz konusu ihtarnameye rağmen davacı tarafın aradan 1 yıl gemesine rağmen 11.05.2018 tarihine dek menkullerini geri almamış olması, müvekkil şirketin EPDK kayıtları ile de sabit olduğu üzere … no lu lisansının akaryakıt istasyonunun devri nedeni ile ve müvekkil şirketin isteği üzerine 22.05.2017 tarihli … sayılı Kurul kararıyla sonlandırılmış olması nazara alındığında basiretli bir tacir gibi davranmış olduğundan bahsedilmek mümkün olmadığını, davacı tarafın 11.05.2018 tarihli ve davacı şirket çalışanı/yetkilisi dahi olmayan 3. kişi/lerce düzenlenmiş olan ve daha önemlisi açık kimliği dahi belli olmayan ve müvekkil şirket yetkilisi olduğu iddia olunan kişinin imzasını da taşımayan bir tutanak üzerinden talepte bulunmakta ise de bu nitelikteki bir tutanak içeriğine dayalı olarak talepte bulunulmasının mümkün olmadığını, taraflar arasındaki ariyet sözleşmesinde dava konusu ariyet menkullerin değeri amerikan doları cinsinden belirlenmediği gibi ödemenin bu şekilde yapılacağına dair bir kayıt da bulunmadığını, davacı tarafça Amerikan Doları cinsinden fatura düzenlenmediği gibi, söz konusu bedel ticari kayıtlara da Türk Lirası cinsinden işlendiğinden davacının USD olarak talepte bulunamayacağını ve tüm bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Dava, davalı tarafça davacı tarafa teslim edilmeyen emtia bedellerinin istemine ilişkin alacak davasıdır.
Taraflarca delil olarak; Bayilik Sözleşmesi, protokol, ihtarname, faturalar, tutanak, tanık, bilgi ve belgeler, ticari defter kayıtları ve bilirkişi incelemesine dayanılmış olup, gösterilen deliller toplanarak dosya arasına konulmuştur.
Mahkememizce … Nöbetçi Asliye Hukuk Mahkemesine talimat yazılarak dava konusu ariyet ve demirbaşların aynen bulunup bulunmadığı bulunmuyor ise dava tarihi itibariyle değerinin tespiti için makine mühendisi bilirkişi eşliğinde keşif yaptırılmasının karar verilmiş olup, … Asliye Hukuk Mahkemesinin … Talimat sayılı dosyasından bilirkişi Makine Mühendisi / İş Güvenliği Uzmanı … tarafından sunulan 11/11/2019 tarihli bilirkişi raporu özetle; ”Taraflar arasında yapılan sözleşme gereğince davalı şirketin sözleşmeyi zamanından önce sona erdirmesi nedeniyle demirbaş ve ariyet olarak yapılan işler için Bayilik Protokolünün 3.2.2. maddesi gereğince sözleşme tarihi itibariyle 44.705,72 TL davacı şirkete ödenmesi gerektiği” kanaatiyle rapor tanzim etmiştir.
Mahkememizce dosyanın akaryakıt uzmanı, makine mühendisi ve mali müşavirden müteşekkil bilirkişilere tevdi ile tarafların beyanları ve itirazları göz önünde bulundurularak bilirkişi raporu aldırılmasına karar verilmiş olup, bilirkişiler … Makine Fak. Öğr. Üyesi Prof. Dr. … akaryakıt Uzmanı … ve S.M. Mali Müşavir … tarafından sunulan 01/09/2020 tarihli bilirkişi heyet raporu özetle; ”Teknik yönden incelemede; Davacı şirket ile davalı şirket arasında imzalanan bayilik sözleşmesi kapsamında davalı şirketin işlettiği akaryakıt istasyonunda davacı şirkete ait … markasına özgü kurumsal kimlik emtialarının olduğu, yapılan keşfen inceleme sırasında bu emtianın yerinde bulunmadığı dikkate alındığında, davalı şirketin sözleşme konusu emtiayı davacı şirkete teslim etmediği anlaşıldığı, davalı şirketçe davacı şirkete teslim edilmeyen emtianın, yukarıda özetlenen 11.11.2019 tarihli bilirkişi raporunda yazıldığı üzere 1 adet … marka modem, kurumsal kimlik ve fiyat panosu olduğu, kuruluş tarihi olan 01.06.2015 itibariyle toplam değerinin KDV dahil 44.705,72 TL olduğu, anılan emtianın sözleşmenin feshedildiği tarih olan 31.03.2017 itibariyle rayiç satış değeri, emtianın ekonomik ömrünün, sektörle ilgili teknik gelişmelerin hızı, kullanılan emtianın aşınma, yıpranma özellikleri de dikkate alındığında 10 yıl olduğu ve 2 yıllık kullanımdan doğan eskime ve yıpranma payı düşüldüğünde, toplam 48.591,85 TL olduğu, muhasebesel yönden değerlendirme; Davacı şirketin 2015 yılı yasal defterlerinin sahibi lehine delil olma özelliğine sahip olduğu, Davacı şirketin 2015 yılı yasal defterlerinde … Ltd Şti’ nden alınan hizmetin … nolu yevmiye maddesinde KDV dahil 44.505,72 TL olarak kayıtlı olduğu, davacı şirketin 2015 yılı yasal defterlerinde … A.Ş. den Pompa Otomasyon Montajı ve Ulaşım Bedeli olarak 09.10.2014 tarih … nolu fatura ile … nolu yevmiye maddesiyle 1.622,81 TL kayıtlı olduğu, dolayısıyla davacı şirket yasal defterlerinde (44.505,72+1.622,81=46.128,53) davalı adına yapılan yatırım tutarının 46.128,53 TL olarak kayıtlı olduğu, sonuç olarak; Davacı şirketin 2015 yılı yasal defterlerinin sahibi lehine delil olma özelliğine sahip olduğu, davacı şirketin davalı şirketten talep edebileceği toplam maddi zararının 31.03.2017 sözleşme fesih tarihi itibariyle 48.591,85 TL olduğu” kanaatiyle rapor tanzim etmişlerdir.
Mahkememizce tarafların beyan ve itirazları göz önünde bulundurularak inceleme yapılması için dosyanın öğretim üyesi seviyesinde iki makine mühendisi ve özellikle davacı tarafın dolar üzerinden hesaplama yapılması talebiyle ilgili olarak borçlar hukuku konusunda öğretim üyesi seviyesinde bilirkişi heyetine dosyanın tevdi ile inceleme yaptırılmasına karar verilmiş olup, bilirkişiler … Makina Fakültesi Öğretim Üyesi Makine Yüksek Mühendisi Prof.Dr. … , … Makina Fakültesi Öğretim Üyesi … ve … Üni. Hukuk Fak. Medeni Hukuk … tarafından sunulan 22/05/2021 tarihli bilirkişi heyet raporu özetle; ”Taraflar arasında imza tarihi olan 31/03/2015 tarihinde yürürlüğe giren ve beş yıl süreli Akaryakıt Bayilik Sözleşmesi’nin kurulduğu, bayi sıfatını haiz olduğu, ayrıca taraflar arasında Bayilik Sözleşme’nin ayrılmaz parçası olarak 31/03/2015 tarihinde Bayilik Protokolü’nün de kurulduğu, Bayilik Sözleşmesi davalının tek taraflı irade beyanıyla sona erdirildiğinden Bayilik Protokolü’nün 5.3.hükmünce davacının davalı bayiye/istasyona sağladığı her türlü maddi gayri maddi yatırımları sabit nitelikte olmayan her türlü demirbaş eşya, ekipman ve malzemeyi iade edeceği, sabit nitelikte olmayan bu demirbaş eşyanın iade edilmemesi halinde ise bunların davalının davacıya iade edeceği kararlaştırılmış olup davalı tarafından sonlandırılan sözleşmeye dayalı Bayilik Protokolü’nün 5.3.hükmünce iade borcunun doğduğu yönünde kanaate varıldığı, davacı … firmasının bayilerinin EPDK yönetmelikleri gereğince … firmasının kurumsal kimlik unsurlarını taşımak mecburiyeti olduğu, bu çerçevede davalı bayinin de davacı dağıtım şirketinin kurumsal kimlik unsurlarını taşıdığının açık olduğu, taraflar arasında imzalanmış 31/03/2015 tarihli Bayilik Protokolü madde 3.2.2.Demirbaş Eşya Teslimi Yükümlülüğü maddesine göre … marka modem, kurumsal kimlik ve fiyat panosunun emaneten davalı bayiye verildiği, yapılan keşfen inceleme esnasında bu emtiaların yerinde bulunmadığının tespit edildiği, bu emtiaların davalı şirket tarafından davacı yana teslim edilmediğinin anlaşıldığı, dava konusu emtiaların sözleşmenin iptal edildiği 31/03/2017 tarihi itibariyle ABD para birimi dolar esas alınarak hesaplanmasında 01/06/2015 tarihli fatura tutarının KDV dahil 16.674,40 USD ye karşılık geldiği, 2 yıllık kullanımdan sonra 16.674,00 USD değerindeki malın tahminen ve takdiren rayiç değeri %10 indirimle 15.007 USD olacağı, TL bazında ise 31/03/2017 itibariyle TCMB efektif satış kuru 1 USD = 3,6427 TL esas alındığında 15.007 USD TL karşılığının 54.666,00 TL sına karşılık geldiği, sadece TL esas alınarak hesaplamada ise iki yıllık kullanımdan sonra emtiaların ikinci el değeri tahminen ve takdiren 47.325,00 TL olduğu” kanaatiyle rapor tanzim etmişlerdir.
GEREKÇE :
Tarafların iddia ve savunmalar ile tüm dosya kapsamı, toplanan deliller ve usulüne uygun olarak alınan bilirkişi raporları ile birlikte değerlendirildiğinde; taraflar arasında 31/03/2015 tarih ve 5 yıl süreli Akaryakıt Bayilik Sözleşmesi ve Bayilik Protokolü imzalandığı, beş yıllık süre dolmadan davalı tarafından 31/03/2017 tarihinde sözleşmenin feshedildiği, Bayilik Protokolü’nün 3.2.2. maddesi gereği davacı tarafça … Marka Modem, Kurumsal Kimlik ve Fiyat Panosu teslim edilmiş ve buna istinaden fatura tanzim edilmiştir. Demirbaş eşyanın davacı tarafından teslim edilmemesi üzerine işbu dava açılmıştır. Talimat yoluyla mahallinde yapılan keşif ve alınan bilirkişi raporuyla, demirbaş eşyaların yerinde olmadığı tespit edilmiştir. Davacı tarafın eşyaların bulunması halinde iadesi, bulunamaması halinde ise Amerikan doları üzerinden bedelini talep ettiği, taraflar arasında Amerikan doları üzerinden bedelin ödeneceğine dair bir anlaşma bulunmadığı, mahkememizce hükme esas alınan 24/05/2021 tarihli bilirkişi raporuyla davacı tarafın talep edebileceği demirbaş eşyaların ikinci el değerinin tahminen ve takdiren 47.325,00-TL olarak tespit edildiği anlaşıldığından davanın kısmen kabulüne karar verilmiş ve aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile,
47.325,00 TL’nin dava tarihi olan 28/11/2018 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı taraftan alınarak davacı tarafa verilmesine,
Davacı tarafın diğer ve fazlaya ilişkin taleplerinin REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Kanunu Genel Tebliği gereğince hesap olunan 3.232,77-TL karar ve ilam harcının davacı tarafından peşin yatırılan 1.275,18-TL harçtan mahsubu ile eksik kalan 1.957,59-TL harcın davalıdan tahsili ile Hazineye irat kaydına,
3-Davacı tarafça yatırılan 1.275,18-TL peşin harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 6.952,25-TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 4.101,75-TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan 35,90-TL başvurma harcı, 7.000,00-TL bilirkişi ücreti, 582,88-TL keşif, posta ve tebligat masrafı olmak üzere toplamı 7.618,78-TL yargılama giderinin kabul-red oranına göre 4.841,84-TL’sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, geri kalan yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
7-HMK.nun 333 (1) maddesi uyarınca davacı tarafça yatırılan gider avansından bakiyesinin kararın kesinleşmesi sonrası resen mahkememizce davacıya iadesine,
Dair, hazır olan tarafların yüzüne karşı gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren iki haftalık yasal süre içinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi’ne hitaben yazılacak dilekçeyle istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi. 07/09/2021

Katip …
☪e~imzalıdır.☪

Hakim …
☪e~imzalıdır.☪