Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2017/45
KARAR NO: 2020/591

DAVA : İtirazın İptali (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 13/01/2017
KARAR TARİHİ : 13/10/2020
Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,

DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davalı şirket ile müvekkili şirket arasında İstanbul ili, Sefaköy ilçesi, Florya Mah., E-5 Karayolu, Beşyol otobüs durağı,… Sok. No:.. adresindeki servis ile ilgili olarak 17.02.1999 başlangıç tarihli … Anlaşması akdedildiğini, davalı şirket yükümlülüklerine karşılık yıllık 15 ton asgari alış taahhüdünü yerine getirmemek ve münhasırlık şartını ihlal ederek başkaca marka madeni yağlar kullanmak suretiyle bayilik anlaşması hükümlerini ihlal ettiğini, Küçükçekmece … Sulh Hukuk Mahkemesinin … D.İş. sayılı dosyasından yapılan tespit neticesinde düzenlenen bilirkişi raporunda da davalı şirketin müvekkil şirket dışında başkaca şirketlerden madeni yağ alımında bulunduğunu, bu madeni yağların satışının ve teşhirinin gerçekleştirdiğinin tespit edildiğini, Davalı tarafın eylemleri nedeniyle, müvekkil şirket tarafından keşide edilen Kadıköy … Noterliğinin 06.01.2006 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile davalı tarafa kar kaybının, cezai şartın ödenmesi ve kendisine münhasıran serviste kullanılmak üzere ariyet olarak verilen teçhizat ve ekipmanların iadesi hususları ihtar olunmuşsa da, davalı şirket bu hususlarda bir girişimde bulunmadığını, İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. (Eski Esas İstanbul … Asliye Ticaret …) sayılı dosyasından ikame edilen 25.000.-USD cezai şart alacaklarının şimdilik 5.000.-USD sinin, 177.000.USD kar mahrumiyeti alacaklarının şimdilik 5.000.-USD sinin, yabancı paraya işletilecek en yüksek mevduat faizi ile birlikte davalından tahsiline, davalıya ariyet olarak bırakılan demirbaşların müvekkil şirkete iadesine, iadesinin mümkün olmaması halinde ariyet demirbaşların bedeli olan 65.894,-USD’nin yabancı paraya uygulanacak en yüksek faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi talep ettiklerini,
Ayrıca Davalı şirket ile müvekkil şirket arasında İstanbul ili, Güngören ilçesi, Davutpaşa mevkiine kain Tapu siciline … pafta … parsel de kayıtlı 3000 m2 kapalı servis alanına sahip servis ile ilgili olarak 05.08.1998 başlangıç tarihli… Anlaşması akdedildiğini, ancak davalı yükümlülüklerine karşılık yıllık 15 ton asgari alış taahhüdünü yerine getirmemek suretiyle bayilik anlaşması hükümlerini ihlal ettiğini, bunun üzerine İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesinin …E. sayılı dosyasından ikame edilen davda fazlaya dair tüm hakları saklı kalmak kaydıyla; 25.000.-USD cezai şart alacağının 5.000.- USD sinin, 180.000.USD kar mahrumiyeti alacaklarından 5.000.-USD sinin, yabancı paraya işletilecek en yüksek mevduat faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi talebiyle dava ikame ettiklerini, iş bu davanın İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesinin …E. sayılı dosyası ile birleştiğini,
İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesinin …E. sayılı dosyasından tesis edilen 24.06.2013 tarihli karar ile davada davanın kısmen kabulü ile; Asıl davada; 25.000,00 USD cezai şart alacağının fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla 5.000,00 USD’sinin 20.01.2006 tarihinden itibaren değişen oranlarda USD faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, Birleşen davada; Asıl davada; 25.000,00 USD cezai şart alacağının fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla 5.000,00 USD’sinin 20.01.2006 tarihinden itibaren değişen oranlarda USD faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verildiğini, kararın cezai şart talepleri yönünden kesinleştiğini, sadece kar mahrumiyeti talebi yönünden bozulduğunu, davalarda saklı tutulan cezai şart alacaklarının toplamı olan 40.000,00 USD’nin, temerrüt tarihinden takip tarihine kadar yabancı paraya işlemiş mevduat faizi olan 17.690,96 USD’nin tahsili talebi ile davalı şirket hakkında İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün …E. sayılı dosyasından takip başlattıklarını, ancak davalının yetki ve zamanaşımı yönünden itirazı üzerine takibin durduğunu, yetki itirazının haksız ve hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, taraflar arasında akdedilen … Anlaşmalarında ihtilafların hallinde İstanbul Mahkeme ve İcra Daireleri yetkili kılındığını, bu nedenlerle davanın kabulü ile fazlaya dair tüm hakları saklı kalmak kaydıyla, Davalının itirazın iptaline, takibin devamına, asıl alacak tutarı olan 40.000,00 USD’ye takip tarihinden itibaren yabancı paraya işleyecek en yüksek mevduat faizi oranında faiz işletilmesine, davalının dava konusu edilen tutar yönünden %20’den aşağı olmamak üzere inkar tazminatına mahkum edilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP :
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacı tarafından, müvekkil ile aralarında yapılan sözleşmeler ile oluşan kazanç kaybı ile birlikte cezai şart talep ettiğini, davacının ihtarnamelere konu taleplerini kısmi davalar şeklinde yargıya taşıdığını, 13.07.2000 tarihli sözleşmeye ilişkin dava İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesinde görüldüğünü ve davacı taleplerinin kabulü şeklinde karar tesis edildiğini, İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 10.12.2012 tarih … Esas-… Karar Sayılı kararı temyiz edildiğini, Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 09.10.2014 tarih 2013/8668 Esas- 2014/15289 Karar sayılı ilamı ile kararı bozduğunu ve yargılamaya devam edildiğini, yeni esas davacı tarafından takip edilmediğini ve davanın açılmamış sayılmasına karar verildiğini, 05.08.1998 tarihli ve 17.02.1999 tarihli sözleşmelere ilişkin davaların birleştirildiğini ve İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas Sayılı Dosyasındaki yargılama sonunda da davacı taleplerinin kabulü şeklinde karar tesis edildiğini, kararı temyiz ettiklerini,
İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin kararının Yargıtay 19. Hukuk Dairesi Başkanlığı tarafından onandığını, 11. Hukuk Dairesi kararı ile 30.01.2013 tarihli 2012/19670 E-2013/171 K Sayılı Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı da sunularak yapılan karar düzeltme talebi üzerine bu defa 19. Hukuk Dairesi. THK’nın 2. Maddesi gereği, fesih tarihi öncesine ilişkin olarak karar talep edilemeyeceği, fesih sonrası için aynı şartlarla yeni bayilik ilişkisi tesisi için gerekli makul sürenin araştırılması gerektiği… gerekçesi ile kararı bozduğunu, ancak TMK 2. Maddesini cezai şart için düşünmediğini, iş bu davanın konusu 05.08.1998 ve 17.02.1999 tarihli sözleşmelerden kaynaklanan cezai şart talebine ilişkin olduğunu, davacının davasının dayanağını oluşturan Yargıtay 19. Hukuk Dairesi nin 23.05.2016 tarih 2016/2825 Esas-2016/9158 Karar Sayılı Kararının dairenin kendi kararlarına da 11. Hukuk Dairesi’nin kararlarına da, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun kararlarına da TMK Madde 2’ye ve bu konudaki içtihadı birleştirme kararlarına da aykırı olduğunu, Dairelerin kendi içinde çelişkili kararları, dairelerin birbirleri ile çelişkili kararları ve dairelerin Hukuk Genel Kararı kararlarına aykırı ve çelişkili kararları adil yargılanma ilkesinin ihlali olduğunu, bu nedenler ile davanın reddine, takibin iptaline,
Davacının sözleşmeleri 06/01/2006 tarihinde feshettiğini, davacının fesih iradesini ortaya koyduğu tarihin 06/01/2006 olduğunu, fesih iradesinin notere açıklandığı tarihin fesih tarihi olduğunu, davacının iddia ettiği gibi tebligatın müvekkiline varması ile borcun muaccel olmadığını, borcun muaccel olmasının davacının değişik dosyasından yaptırığı tespitin müvekkiline bildirdiği tarih olduğunu, fesih ihtarının müvekkiline vardığı tarihin ise temerrüt tarihi olduğunu, borcun muaccel olması için ihtar şartının da gerekmediğini, bu sebeplerle davacı taleplerinin zamanaşımına uğradığını, bu sebeple zamanaşımı sebebiyle de davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE:
Dava İİK 67 ve devamı maddeleri uyarınca açılan itirazın iptali istemidir.
Dava konusu uyuşmazlık, Taraflar arasında mevcut bayilik sözleşmesi uyarınca davalının sözleşme gereği taahhüt ettiği edimini yerine getirmemesi nedeniyle sözleşmeden kaynaklanan cezai şart ve faiz bedeline dayalı takip nedeni ile davacının davalıdan alacağı bulunup bulunmadığı noktasında toplandığı görüldü.
Dosyaya getirtilen İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün… Esas sayılı dosyasının incelenmesinde; davacı alacaklı tarafından davalı borçlu aleyhine 40.000-USD asıl alacak (cezai şart bedeli), 17.690,96-USD işlemiş faiz, 12.677,62-USD asıl alacak (kar kaybı bedeli) 5.606,96-USD işlemiş faiz olmak üzere toplam 75.975,54-USD alacağın tahsili amacıyla 15/01/2016 tarihinde 7 örnek nolu ilamsız icra takibi başlatıldığı, ödeme emrinin tebliğ edildiği, davalı borçlunun borca itiraz ettiği, itirazın ve davanın süresinde olduğu görülmüştür.
Mahkememizce Taraflar arasında uyuşmazlıkla ilgili olarak bu konuda uzman olduğu anlaşılan sektör bilirkişisi … ve Mali Müşavir…’e dosyanın tevdi ile rapor düzenlenmesinin istenilmesine karar verildiği, bilirkişi heyeti tarafından sunulan 17/05/2018 tarihli bilirkişi raporunda; Davalı’nın Yargıtay’ın akaryakıt sektörü için belirttiği şekilde her yılbaşında tonaj taahhüdü ile ilgili çekincelerini belirttiği evraklara dosyada rastlanılmadığı, Davalı’nın taraflar arasındaki sözleşmenin münhasırlık maddesine uygun bir şekilde davranmadığı hususunun Davacı beyanları ile tespit raporundan anlaşıldığı, Eksik kalan tonaj için talep edilen tutar değerlendirildiğinde Yargıtay içtihatlarına uygun bir işleyişin izlenmemiş olduğu tespit edilse de Davalı’nın sözleşmeye aykırı bir biçimde Davacı haricinde ürün temini sağlamış olmasından dolayı Davacı’yı ticari olarak zarara uğratmış olduğu, Davacı yanın takip alacağında dayanak niteliğindeki 24.06.2013 tarihli karar ile onama ilamı dava dosyasında yer almamakla birlikte, her iki taraf beyanlarından anılan kararın kesinleşmiş olduğunun anlaşılması karşısında, davacı yanın 40.000,00 USD bakiye cezai şart üzerinden başlattığı takibe davalı yan tarafından yapılan itirazın iptali hususunda takdirin mahkemeye ait olduğu, Davalı yanın işlemiş faiz tutarının fahiş olduğu yönündeki itirazları çerçevesinde yapılan hesaplamalarda, 40.000,00 USD cezai şart alacağı için, 20.01.2006 temerrüt tarihinden 24.06.2013 karar tarihine kadar işlemiş faiz tutarının 28.140,71 USD olarak hesaplanmasına karşın, davacı yanın takipte işlemiş faiz talebinin17.690,96 USD olduğu dikkate alındığında, davacı yanın işlemiş faiz alacağının bu tutarla sınırlı olacağı kanaati bildirilmiştir.
Taraf delilleri ve tüm dosya kapsamı bir arada değerlendirildiğinde ;
Taraflar arasında İstanbul ili, Sefaköy ilçesi, Florya Mah E-5 Karayolu, Beşyol otobüs durağı,… Sok. No:.. adresindeki servis ile ilgili olarak 17.02.1999 başlangıç tarihli Bayilik Anlaşması akdedildiği, Küçükçekmece … Sulh Hukuk Mahkemesinin … D.İş. sayılı dosyasından yapılan tespit neticesinde düzenlenen bilirkişi raporunda da davalı şirketin davacı şirket dışında başkaca şirketlerden madeni yağ alımında bulunduğu ve bu madeni yağların satışının ve teşhirinin gerçekleştirdiğinin tespit edildiği davalı şirket yükümlülüklerine karşılık yıllık 15 ton asgari alış taahhüdünü yerine getirmemek ve münhasırlık şartını ihlal ederek başkaca marka madeni yağlar kullanmak suretiyle bayilik anlaşması hükümlerini ihlali gerekçesi ile davacı şirket tarafından davalı aleyhine keşide edilen Kadıköy … Noterliğinin 06.01.2006 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile davalı tarafa kar kaybının, cezai şartın ödenmesi ve kendisine münhasıran serviste kullanılmak üzere ariyet olarak verilen ekipman ve teçhizatların iadesi ihtar olunduğu ve sonrasındaç İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. (Eski Esas İstanbul … Asliye Ticaret …) sayılı dosyası ile 25.000.-USD cezai şart alacaklarının şimdilik 5.000.-USD sinin , 177.000 USD kar mahrumiyeti alacağının şimdilik 5000 USD sinin davalıya ariyet olarak bırakılan demirbaşların iadesi, iadesinin mümkün olmaması halinde ariyet demirbaşların bedeli olan 65.894,-USD’nin tahsili istemli kısmi dava açıldığı Ayrıca taraflar arasında İstanbul ili, Güngören ilçesi, Davutpaşa mevkiine kain Tapu siciline … pafta …parsel de kayıtlı 3000 m2 kapalı servis alanına sahip servis ile ilgili olarak 05.08.1998 başlangıç tarihli Bayilik Anlaşması akdedildiği, davalının yükümlülüklerin yerine getirmediğinden bahisle bayilik anlaşması hükümlerini ihlal ettiği gerekçesi ile İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı dosyası ile fazlaya dair tüm hakları saklı kalmak kaydıyla; 25.000.-USD cezai şart alacağının 5.000.- USD sinin, 180.000.USD kar mahrumiyeti alacaklarından 5.000.-USD sinin, tahsili istemi ile açılan davanın İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı dosyası ile birleştiği anlaşılmıştır.
İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından yapılan yargılama neticesinde 24.06.2013 tarih … E. … K sayılı Kararı ile;
Davanın kısmen kabulü ile; Asıl davada; 25.000,00 USD cezai şart alacağının fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla 5.000,00 USD’sinin 20.01.2006 tarihinden itibaren değişen oranlarda USD faizi ile birlikte davalıdan tahsiline,
Birleşen davada; Asıl davada; 25.000,00 USD cezai şart alacağının fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla 5.000,00 USD’sinin 20.01.2006 tarihinden itibaren değişen oranlarda USD faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verildiği, kararın temyiz incelemesi neticesinde Yargıtay 19. Hukuk Dairesinin 2015/1665e 2015/13876 Sayılı kararı ile Onama kararı verilmiş olmasına rağmen Yargıtay 19. Hukuk Dairesinin 2016/2825 E 2016/9158 sayılı Karar Düzeltme kararı ile kararın sadece kar mahrumiyeti talebi yönünden bozulduğu cezai şart alacağının bozma kapsam dışında bırakıldığı anlaşılmıştır.
Davacı tarafça İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi … E. … K ve birleşen İstanbul… Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı davalarda saklı tutulan cezai şart alacaklarının toplamı olan 40.000,00 USD’nin, temerrüt tarihinden takip tarihine kadar yabancı paraya işlemiş mevduat faizi olan 17.690,96 USD’nin tahsili talebi ile davalı şirket hakkında İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün …E. sayılı dosyasından takip başlattıkları davalının yetki ve zamanaşımı yönünden itirazı üzerine takibin durduğu İş bu davanın bu takibe yönelik itirazın iptali davası açılmıştır.
İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi … E…. K sayılı Dosyası Bozma sonrası ve Mahkemelerin birleşmesi neticesi İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi … E sayısını aldığı ve yargılamaya bu mahkemede devam olunduğu Yargıtay 19. Hukuk Dairesinin 2016/2825 E 2016/9158 sayılı Karar Düzeltme kararı ile kararın sadece “kar mahrumiyeti” talebi yönünden bozulmasına karar verilmesi üzerine yargılamaya devam edildiği ve davanın derdest olduğu anlaşılmıştır.
Davalı vekili gerek icra dosyasına verdiği itiraz dilekçesi gerekse mahkememize süresi içerisinde sunduğu cevap dilekçesi ile zamanaşımı ve yetki itirazında bulunmuştur.
Taraflar arasında akdedilen Bayilik Anlaşmalarında ihtilafların hallinde İstanbul Mahkeme ve İcra Daireleri yetkili kılındığı anlaşılmakla davalı tarafça yapılan İcra müdürlüğü ve Mahkememiz yetkisine yönelik itirazı yerinde görülmemiştir.
Zamanaşımı itirazının değerlendirilmesi açısından mahkememizce 04.02.20120 tarihli celsede ; “Taraflar arasındaki Bayilik sözleşmesinin Kadıköy … Noterliğinin 06/01/2006 tarih … yevmiye nolu ihtarname ile fesih edildiği, fesih ihtarının 16/01/2006 tarihinde tebliğ edildiği, davaya konu takibin 15/01/2016 tarihinde başlatıldığı, davaya konu alacağın fesih ihtarının karşı tarafa ulaşması ile muaccel hale gelip takibin 10 yıllık zaman aşımı süresi içerisinde takibin başlatıldığı anlaşılmakla zaman aşımı itirazının reddine ” karar verilmiş ise de davalı vekilinin ara kararından rücu talepli dilekçesi üzerine mahkememizin 13.10.2020 tarihli ara kararı ile zaman aşımı itirazının reddine yönelik ara karardan rücu edilmiştir.
Taraflar arasındaki 17.02.1999 başlangıç tarihli Bayilik Anlaşmasının davalı tarafça Kadıköy … Noterliğinin 06/01/2006 tarih … yevmiye nolu ihtarname ile fesih edildiği, iş bu davanın konusunun İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi … E. … K sayılı dosyası ile fazlaya dair hakların saklı tutulması ile kısmi dava olarak talep edilen ve kısmen hüküm altına alınan cezai şart alacağının saklı tutulan bakiyesi için başlatılan İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı başlatılan takibin iptali istemidir.
Cezai şart talebinin asıl alacağa bağlı fer’i niteliğinde olup asıl alacağın muaccel olduğu ana kadar devam eder. Borçlu borca aykırı davranıldığında cezai şart muaccel hale gelerek asıl bir alacak halini alır.
Davacı tarafça dava dilekçesinde açıkça ” Küçükçekmece … Sulh Hukuk Mahkemesinin … D.İş. sayılı dosyasından yapılan tespit neticesinde düzenlenen bilirkişi raporunda da davalı şirketin müvekkil şirket dışında başkaca şirketlerden madeni yağ alımında bulunduğunu, bu madeni yağların satışının ve teşhirinin gerçekleştirdiğinin tespit edildiğini, Davalı tarafın eylemleri nedeniyle, müvekkil şirket tarafından keşide edilen Kadıköy … Noterliğinin 06.01.2006 tarih ve …yevmiye numaralı ihtarnamesi ile davalı tarafa kar kaybının, cezai şartın ödenmesi ve kendisine münhasıran serviste kullanılmak üzere ariyet olarak verilen teçhizat ve ekipmanların iadesi hususları ihtar olunduğu ” şeklinde beyanda bulunulmuş olup fesih tarihi olan 06.01.2006 tarihi itibari ile cezai şart alacağı muaccel hale gelmiş olup saklı tutulan cezai alacak talebi yönünden İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … E. Sayılı dosyası ile 15.01.2016 tarihinde başlatılmıştır.
Taraflar arasındaki 17.02.1999 başlangıç tarihli Bayilik Anlaşmasının davalı tarafça Kadıköy … Noterliğinin 06/01/2006 tarih … yevmiye nolu ihtarname ile fesih edilmesi neticesi 15.01.2016 tarihinde İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün …E. Sayılı dosyası ile icra takibi başlatılmış olup 10 yıllık zamanaşımı süresinden sonra takibin başlatıldığı anlaşılmış, anılan durum karşısında davanın zamanaşımı nedeni ile reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın Zamanaşımı nedeniyle REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince peşin alınan 2.660,03-TL den 54,40-TL. nispi karar harcının mahsubu ile kalan 2.605,63-TL. harcın karar kesinleştiğinde talep halinde davacıya iadesine,
3-Davalı vekili lehine karar tarihindeki avukatlık asgari ücret tarifesi üzerinden hesap olunan 23.844,26-TL. nispi vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
5-HMK 333. md. uyarınca davacı tarafından yatırılan ve bakiye kalan gider avansının kararın kesinleşmesi sonrası talebi halinde davacıya iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf nezdinde temyizi kabil olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.13/10/2020

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır