Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 15. Asliye Ticaret Mahkemesi 2015/942 E. 2019/1034 K. 12.11.2019 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2015/942
KARAR NO : 2019/1034
DAVA : İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 30/09/2015
KARAR TARİHİ : 12/11/2019

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Taraflar arasında “Layer Fason Bakım ve Yumurta Üretim Sözleşmesi” isminde eser sözleşmesinin tanzim edildiğini, işbu sözleşme gereğince müvekkili şirketin ‘iş sahibi’ davalı tarafın ise ‘yüklenici’ konumunda olduğunu, sözleşmenin ‘5.Özel Şartlar’ maddesinin ‘H)Hakediş İle İlgili Maddeler’ alt bendinin ikinci fıkrasında “Yumurtaların üzerine Tarım Bakanlığı’nın talebi üzerine yazılacak her türlü yazı işçiliği ve yazı ile ilgili makine ve ekipmanlar Yükleniciye ait olacaktır” hükmünün bulunduğunu, işbu maddenin Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından düzenlenen … sayılı Türk Gıda Kodeksi Yumurta Tebliği’nin 12.maddesi ile birebir örtüşmekte olduğunu, davalı yüklenicinin hem taraflar arasındaki sözleşmeden hem de mevzuattan kaynaklanan yükümlülüğünü özenli ve kendisinden beklenen şekilde tam olarak yerine getirmediğini ve müvekkili şirketin zarara uğramasına yol açtığını, davalı taraftan alınan yumurtaların Irak’a ihraç edilmek üzere yola çıkarıldığını ve Şırnak/Habur sınır kapısı kontrol noktasında resmi veteriner hekimler tarafından yapılan kontrolde 2014/55 sayılı tebliğe göre net, okunaklı ve belirli ölçülere göre yumurta kabuğu üzerine basılması gereken işletme numarası ve son kullanma tarihinin silik ve okunaksız olması nedeni ile reddedildiğini, bu olay nedeniyle müvekkili şirketin Irak’a ihraç etmek üzere 01.04.2015 tarihli, … seri numaralı ve 22.500,- USD meblağlı olarak faturalandırdığı işbu yumurtaları 7.500-TL zarar ederek ülke sınırları içerisinde daha ucuza satmak zorunda kaldığını, bu zarara ek olarak gümrükleme ve navlun gibi birçok masraf vs gideri karşılamak zorunda kaldığını ve toplamda 24.839,40 TL zarara uğradığını, işbu zararın taraflar arasındaki sözleşmenin 5.H maddesinin gereği gibi ifa edilmemesi nedeniyle oluşan “Sözleşme Tazmin Bedeli” olduğunu, müvekkili şirket tarafından 12.05.2015 tarihli, … seri numaralı fatura ile davalı yükleniciden talep edildiğini, davalı şirketin işbu faturayı 25.05.2015 tarihli, … sıra numaralı iade faturası ile birlikte müvekkili şirket ile arasında yer alan başka bir sözleşmeye ilişkin hakediş faturasını düzenleyerek müvekkili şirkete gönderdiğini, davalının gönderdiği faturaları müvekkili şirketin … Noterliği’nin 28 Mayıs 2015 tarihli ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile iade ettiğini, bu nedenle davalı yüklenici aleyhine … İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyası ile icra takibine geçildiğini, ancak davalı yüklenicinin kötü niyetli ve haksız bir şekilde borca, faize ve yetkiye itiraz ettiğini, davalının haksız ve mesnetsiz bir şekilde borca ve faize itiraz ettiğini, bu nedenlerle davanın kabulüne, itirazın iptaline, takibin devamına, alacağın %20’sinden aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatı ödemesine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP :
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Taraflar arasında akdedilen sözleşme uyarınca müvekkili şirketin davacı tarafın yumurtalarının etiketlenmesi işini üstlendiğini, davacı tarafın etiketlenen yumurtaların bir bölümünü Kuzey Irak’a ithal etmek üzere teslim aldığını, ardından etiketleri silik olduğu için ithalat yapamadıklarını iddia ettiğini ve tazminat bedeli adı altında fatura düzenleyerek müvekkili şirkete gönderdiğini, hukuka aykırı olarak düzenlenen işbu faturanın … Noterliği’nin 28 Mayıs 2015 tarih, … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile iade ettiğini, yumurtaların etiketlenmesi işi sırasında davalı şirket yetkilisinin sürekli olarak tesislerde bulunmakta ve etiketlenen yumurtaların bu yetkili tarafından kontrol edilmekte olduğunu, ayrıca ürünler ithal edilmeden önce Tarım İl Müdürlüğü’nün yetkilendirdiği iki veteriner tarafından tekrar kontrol edilerek gümrük ve yasal mevzuata uygun olduğu tespit edildikten sonra ithalat işlemine başlamakta olduğunu, tarafların uzun yıllardır bu şekilde çalışmakta olduğunu, dolayısıyla davacı tarafa ait yumurtalar üzerindeki etiketlerin hem davalı şirket yetkilisi hem de Tarım İl Müdürlüğü’nün yetkilendirildiği veterinerler tarafından kontrol edildiğini, etiketlemede bir sorun olmadığının tespit edilmesinden sonra ithalat işleminin başlatıldığını, ancak yumurtalar ithal edilmek üzere Habur sınırına doğru yola çıktıktan sonra Kuzey Irak’ta yumurta fiyatlarında düşüş yaşandığını, bu nedenle alıcının yumurta fiyatında indirim talep ettiğini, davacı tarafın bu indirimi kabul etmediği için ithalat işlemlerinin gerçekleşemediğini, ithalat işlemlerinin gerçekleşememesi nedeniyle davacı şirket yetkililerinin müvekkili şirket yetkililerini arayarak fiyatların düşmesi nedeniyle ithalat işleminin yapılamadığı konusunda müvekkili şirket yetkililerine bilgi verdiklerini, dava dilekçesinde Habur Sınır Kapısında veteriner hekimler tarafından düzenlenen 16.04.2015 tarihli red tutanağı olduğundan bahsedilmekte olduğunu, ancak işbu tutanağın Habur Sınır kapısında düzenlenmediğini, tutanağın malların tekrar yurda sokulması amacıyla Konya’da düzenlendiğini, tutanağın altında imzaları yer alan veteriner hekimlerin … Müdürlüğü yetkilisi veterinerleri olduğunu, Habur sınır kapısında bu yönde hiçbir tutanağın düzenlenmediğini, söz konusu tutanak ürünlerin Habur sınır kapısından tekrar Konya’ya dönmesinden sonra davacı şirket yetkililerinin … Müdürlüğü veterinerlerini yönlendirmeleri sonucunda düzenlendiğini, gerçek durumu hiçbir şekilde yansıtmamakta olduğunu, tutanak altında imzası yer alan veteriner hekimler ile yapılan görüşmelerde, veteriner hekimlerin ürünleri görmeden davacı şirketin yönlendirmesi ile tutanağı düzenlediklerini açıkça beyan ettiklerini, Davacı tarafın delil listesinde yer alan ürünlere ilişkin fotoğrafların ithal edilen ürünlere ait olup olmadığı anlaşılamadığını, bir an için fotoğrafta yer alan ürünlerin ithal edilen ürünler olduğu varsayılsa bile, yumurta üzerindeki etiketlerin basit bir sıvı, örneğin su yardımıyla dahi silinerek fotoğraftaki hale getirilebileceğini, taraflar arasında akdedilen Sözleşmenin 5/C maddesinin “c” fıkrasında davacının yumurtaları sayarak teslim alacağı ve sonrasında meydana gelen zararlardan müvekkili şirketin sorumlu olmayacağının açıkça düzenlendiğini, sözleşme hükümleri gereği yumurtaların sayılarak ve kontrol edilerek teslim alındığını, bu nedenle yumurtaların etiketlerinde daha sonra meydana gelen silinmelerden müvekkili şirketin sorumlu olamayacağını bu nedenlerle davanın reddine, davacı taraf aleyhine %20’den az olmamak üzere kötü niyet tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE:
Dava İİK 67 ve devamı maddeleri uyarınca açılan itirazın iptali istemidir.
Dava, taraflar arasında mevcut ticari ilişki nedeni ile düzenlenen fatura bedelinin tahsili amacıyla yapılan icra takibine vaki itirazın iptali ile icra inkar ve kötüniyet tazminatı istemine ilişkindir.
Dosyaya getirtilen … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasının incelenmesinde; davacı alacaklı tarafından davalı borçlu aleyhine 24.839,40-TL asıl alacak ve 300,11-TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 25.139,51-TL alacağın tahsili amacıyla 01/07/2015 tarihinde 1 örnek nolu ilamsız icra takibi başlatıldığı, ödeme emrinin 04/07/2015 tarihinde tebliğ edildiği, davalı borçlunun 06/07/2015 tarihine borca itiraz ettiği, itirazın ve davanın süresinde olduğu görülmüştür.
Mahkememizce tarafların iddia ve savunmaları, celp edilen deliller ve gümrük kayıtları nazara alınarak davacının davalıdan icra dosyası kapsamında alacağı bulunup bulunmadığı, alacak ve faiz alacağının bulunup bulunmadığının hesaplanmasının istenmesine karar verildiği, davalı ticari defter ve kayıtlarının Konya’da bulunduğu anlaşılmakla incelenmesi için Konya’ya talimat yazıldığı, …Asliye Ticaret Mahkemesinin … talimat sayılı dosyasında Mali Müşavir Bilirkişi … tarafından sunulan talimat bilirkişi raporunda; Davalı Firma … San Tic. Ltd. Şirketinin 2014-2015 yıllarında Ticari defterlerini Fiziki ortamda kayıt ve muhafaza ettiği, 2016-2017 yıllarında ise e-Defter uygulamasında olduğu tespiti yapıldığı, 2014-2015 yıllarında Ticari Defterlerin Süresi içinde açılış tasdiklerinin yapıldığı yine 2014-2015 yıllarında yevmiye defterinin kapanış onayının süresi içinde yapıldığı, yapılan tespitler neticesinde Davalı yanın Ticari defterlerinin Muhasebe usul ve esaslarına uygun bir şekilde tutulduğu ticari defterlerin kendi içinde birbirini teyit eder nitelikte olduğu, tarafların tacir olduğu, karşılıklı mal alım/mal satımından kaynaklanan, önceki yıl/yıllardan süregelen bir ticari ilişkinin var olduğu muhasebe kayıtlardan tespit edildiği, taraflar arasında İhtilaf konusu olan 2 adet faturanın: 5a-25.05.2015 tarih … seri numaralı davalı yanca düzenlenen 24.839,40 TL tutarlı (21.05.2015 tarih ve … nolu faturanızın iadesi (Sözleşme Tanzim Bedeli Ft. İadesi)) açıklaması ile yazılan iade faturasının (%18 KDV dahil) Davalı yan … San Tic. Ltd. Şirketinin Ticari defterlerinde kayıtlı olmadığı, 5b-Davacı taraf …nin, Davalı tarafa düzenlediği 21.05.2015 tarih … Seri numaralı 24.839,40 TL (KDV dahil) tutarlı (Sözleşme tanzim Bedeli açıklamalı) faturanın Davalı tarafın Ticari defterlerinde kayıtlı olmadığı, davacı tarafın, Davalı yana düzenlemiş olduğu fatura bedeline istinaden davalı yanca yazılmış/verilmiş bir ödeme belgesine, bu belgeyle alaka yevmiye maddesine de dosya kapsamında rastlanmadığı, sonuç olarak 30.06.2017 tarihinde … yevmiye numarası ile Davalı yanın, Davacıdan 31.244,10 TL alacaklı olduğu kanaati bildirilmiştir.
Talimat raporu alındıktan sonra Mahkememiz dosyasına Yeminli Mali Müşavir Bilirkişi …, Dr. Veteriner Hekim Bilirkişi … ve Dış Ticaret Uzmanı Bilirkişi … tarafından sunulan 21/12/2018 tarihli bilirkişi raporunda; Davalı Defter Kayıt ve Belgeleri üzerinde, Talimat yoluyla alınan bilirkişi raporunda; takip ve dava konusu davacı faturası ile bu faturaya karşılık davalı şirketçe düzenlenmiş iade faturasının davalı kayıtlarında yer almadığı yönünde görüş bildirildiği, davacı Ticari Defter Kayıt ve Belgeleri üzerinde yapılan incelemede, Takip ve dava konusu 21.05.2015 tarih, … sayılı fatura aynı tarih, … sayılı yevmiye maddesinde kayıtlara alınarak, davalı cari hesabına 24.839,40 TL borç kaydedildiği, davacı … Gıda San. ve Tic. AŞ. firması ihraca konu yumurtaların geri gelmesi ile iç piyasada her ne kadar 7.789,50 TL düşük fiyata satmış ise de; iş bu durum davacının tek taraflı iradesine bağlı seçimlik olup, bu bedeli davalı … firmasından talep edemeyeceği, yapılan denetimin, Türk Gıda Kodeksi Yumurta Tebliği Madde 12’nin c bendine ifade olunan kritere göre yapılmadığı hususuyla birlikte, bahsedilen etiketleme hatasına davalı yanın yol açtığı konusunda somut bir emare bulunmadığından bu konuda bir değerleme yapmanın mümkün olmadığı, dolayısıyla davalı yanın kusurlu ifasına atıf yapılamadığından harcamalara karşı sormululuğunun olmaması gerektiği kanaati bildirilmiştir.
Taraf vekillerinin itirazı üzerine dosyaya rapor sunan bilirkişi heyetine taşıma alanında uzman bilirkişinin de eklenerek bilirkişi heyetinden itirazları karşılayan ek rapor düzenlenmesinin istenilmesine karar verildiği, bilirkişi heyeti tarafından sunulan 12/09/2019 tarihli bilirkişi ek raporunda; Kök raporda yer alan hesaplama ile ilgili tespitlerinde bir değişiklik olmadığı, taşımacılık yönünden uygulanması gereken hukukun CMR Konvansiyonu olduğu, ancak malın kısmen veya tamamen hasarı veya ziyası söz konusu olmadığı için, dava dışı taşımacıya yönelik bir kusurda söz konusu olmadığı için taşımacılık yönünden davalının kusurlu olduğuna yönelik bir emarenin mevcut olmadığı, davacının sunmuş olduğu ve davasına dayanak yaptığı tutanak belgesinin resmi nitelikte olup olmaması konusunda takdirin Sayın mahkemede olduğu, geçerli bir belge olarak kabul edildiği takdirde, bu tutanakta olması gereken davalı yanın yumurtaların üzerine yazılması gereken yazılardaki kusurunun tespiti açısından toplam ürünün %20sine tekabül edecek tolerans sınırının ne kadar aşıldığının sayısal tespitin yer almadığı, bu nedenle davacının takip konusu yaptığı faturaya dayanak olarak öne sürdüğü davalının etiketlemede kabul edilebilir toleransı aştığı bu nedenle kusurlu olduğu iddiasını ispatlayamadığı, dosya kapsamındaki belgelere göre, davacı yanca iddia edilen davalının kusurlu olduğu konular ispat edilemediği, bu yönde bir emare bulunmadığı için, davacı yanın yapmış olduğu harcamaları rücuen davalıdan talep edemeyeceği kanaati bildirilmiştir.
Dosya kapsamı ile uyumlu bulunarak hükme esas alınan talimat bilirkişi raporu, bilirkişi raporu, ek rapor ve tüm dosya kapsamı bir arada değerlendirildiğinde;
Davacı …firması ihracata konu yumurtaları mevzuata uygun halde üzerlerine tarihleme işini yaptırmak üzere, Davalı … firması ile anlaşmış, hazırlanan yumurtalar, nakil aracına yüklenerek yurt dışı edilmek üzere sevk edildiği, yapılan denetimde yumurtaların mevzuata uygun olmadığı tespit edildiği konusunda 16.04.2015 tarihli tutanak tanzim edildiği gerekçe gösterilerek yumurtaların geri geldiği, davacı geri gelen yumurtaları yurt içinde başka bir firmaya daha düşük fiyatla sattığını bununla birlikte, lojistik firmasına, gümrükleme firmasına yaptığı ödemelerle birlikte toplamda 24.273,87 TL zarara uğradığını iddia ettiği davalı tarafça ise taraflar arasında akdedilen sözleşme uyarınca davalı şirketin davacı tarafın yumurtalarının etiketlenmesi işini üstlendiğini, davacı tarafın etiketlenen yumurtaların bir bölümünü Kuzey Irak’a ithal etmek üzere teslim aldığını, ardından etiketleri silik olduğu için ithalat yapamadıklarını iddia ettiğini ve tazminat bedeli adı altında fatura düzenleyerek gönderdiğini, hukuka aykırı olarak düzenlenen işbu faturanın … Noterliği’nin 28 Mayıs 2015 tarih, … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile iade ettiğini, yumurtaların etiketlenmesi işi sırasında davalı şirket yetkilisinin sürekli olarak tesislerde bulunmakta ve etiketlenen yumurtaların bu yetkili tarafından kontrol edilmekte olduğunu, ayrıca ürünler ithal edilmeden önce Tarım İl Müdürlüğü’nün yetkilendirdiği iki veteriner tarafından tekrar kontrol edilerek gümrük ve yasal mevzuata uygun olduğu tespit edildikten sonra ithalat işlemine başlamakta olduğunu,16.04.2015 tarihli tutanağın Habur sınır kapısında değil ürünlerin Habur sınır kapısından tekrar Konya’ya dönmesinden sonra davacı şirket yetkililerinin Tarım İl Müdürlüğü veterinerlerini yönlendirmeleri sonucunda Konya … ilçe veteriner müdürlüğünde çalışan veterinerler marifeti ile düzenlendiğini taraflar arasında akdedilen Sözleşmenin 5/C maddesinin “c” fıkrasında davacının yumurtaları sayarak teslim alacağı ve sonrasında meydana gelen zararlardan müvekkili şirketin sorumlu olmayacağının açıkça düzenlendiğini, sözleşme hükümleri gereği yumurtaların sayılarak ve kontrol edilerek teslim alındığını, bu nedenle yumurtaların etiketlerinde daha sonra meydana gelen silinmelerden müvekkili şirketin sorumlu olamayacağını bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Taraflar arasındaki ihtilaf ihraca konu yumurtaların geri gelmesine sebep olan duruma, davalı yanın ediminden dolayı kusurunun bulunup bulunmadığı noktasındadır.
Dosyada Fotokopi olarak yer alan 06.04.2015 tanzim tarihli ve el ile yazılan tutanağa göre; Habur Veteriner Sınır Kontrol noktası Müdürlüğü tarafından istenilen vasıflara sahip olmaması (ayrıca yumurtaların üzerindeki üretim ve son kullanma tarihlerinin okunaklı olmadığı ve bazılarında silik olduğu tespit edilmiştir) red gerekçesiyle ithali gerçekleştirilen ve …’daki işletmesine geri dönüşünün gerçekleştiğinin kontrol edilerek Habur Veteriner Sınır Kontrol Noktası Müdürlüğü’ne bilgi verilmesi istenen … San. ve Tic. A.Ş. firmasına ait 1000 (Bin) koli 360.000 (üçyüzaltmışbin) adet yumurta 16.04.2015 tarihinde firmanın gelişini haber vermesi üzerine …’daki işletmesine gidilerek tarafımızca işletmede tespit edilmiştir. İş bu tutanak mahallinde imza altına alınmıştır. 16.04.2015′ altında da … Veteriner Hekim kaşesi üstünde imza, Veteriner Hekim … kaşesi üstünde imza ve el yazısı ile Firma Yetkilisi … Veteriner Hekim yazısı üzerinde imza olduğu görülmüştür.
İbraz edilen bilirkişi raporunda belirtildiği üzere, Taşımacılık yönünden uygulanması gereken hukukun CMR Konvansiyonu olduğu, ancak malın kısmen veya tamamen hasarı veya ziyası söz konusu olmadığı için, dava dışı taşımacıya yönelik bir kusurda söz konusu olmadığı için taşımacılık yönünden davalının kusurlu olduğuna yönelik bir emarenin mevcut olmadığı, İhracat eşyalarının işlemleri yapılan gümrük idaresinden mühürlenerek çıkış yapmalarından sonra, herhangi bir ihbar ya da özel bir durum olmadıkça, sınır kapılarında mühürler sökülerek ikinci bir denetime tabi tutulmaları gibi rutin bir uygulama bulunmamakta olup, Yapılan denetimin, Türk Gıda Kodeksi Yumurta Tebliği Madde 12’nin c bendine ifade olunan kritere göre yapılmadığı, bahsedilen etiketleme hatasına davalı yanın yol açtığı konusunda somut delilin bulunmadığı, davaya dayanak yapılan 16.04.2015 tarihli tutanağın Habur sınır kapısında tutulduğu hususunun ortaya konulamadığı gibi … İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü veterinerleri tarafından resmi olarak tutulduğu ve resmi belge niteliği taşıdığı hususunun da ortaya konulamadığı dolayısıyla davalı tarafın
davacı … San. ve Tic. AŞ. firması ihraca konu yumurtaların geri gelmesi ile iç piyasada düşük fiyata satmış olmasının davacının tek taraflı iradesine bağlı tercihi olup oluştuğu iddia edilen zarar bedeli davalı … firmasından talep edemeyeceği, anlaşılmakla davanın reddi gerektiği kanaatine varılarak aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın REDDİNE,
2-Davalı vekilinin kötü niyet tazminat talebinin reddine,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince peşin alınan 424,20-TL nin 44,40-TL nispi karar harcından mahsubu ile kalan 379,80-TL harcın karar kesinleştiğinde talep halinde davacıya iadesine,
4-Davalı vekili lehine karar tarihindeki avukatlık asgari ücret tarifesi üzerinden hesap olunan 2.980,73-TL nispi vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalılara verilmesine,
5-Davalıların yapmış olduğu 150-TL. tebligat ve müzekkere giderlerinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
7-HMK 333. md. uyarınca davacı tarafından yatırılan ve bakiye kalan gider avansının kararın kesinleşmesi sonrası talebi halinde davacıya iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf nezdinde temyizi kabil olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.12/11/2019

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır