Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2015/924
KARAR NO : 2021/874
DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 18/09/2015
KARAR TARİHİ : 09/11/2021

Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;Müvekkilinin … San ve Tic, Ltd. Şti. ve … San ve Tie, A.Ş.’nin yetkilisi ve ortağı aynı zamanda dava konusu çekte ilk ciranta olan … San ve Tic. Ltd. Şti. yetkilisi …’ın kardeşi olduğunu, müvekkili şirket yetkilisi … ’ın 22.01.2015 tarihinde aracı içerisinden çok sayıda şahsına, … ve … şirketlerine ait çok sayıda çeki ve nakit parasını çalındığını, bu konuda şüpheli ya da şüpheliler hakkında soruşturma yapılması ve haklarında kamu davası açılması yönündeki şikâyeti üzerine … Cumhuriyet Başsavcılığının 2015/… soruşturma numaralı dosyası ile soruşturma başlatıldığını, Akabinde çek iptali ve ödeme yasağı konulması için … Asliye Ticaret Mahkemesinin 2015/… E. sayılı dosyası ile dava açıldığını, çalınan çeklerin içinde … Bankası … Şubesi keşideci … San ve Tic. Ltd, Sti seri no …. bedelli 65.000TL çek de bulunduğunu, Bu sebeple … Asliye Ticaret Mahkemesinin 2015/… E. sayılı dosyasından İstirdat davası açmak için süre verildiğini, dava konusu bu çek … … San ve Tic. A.Ş. tarafından dava dışı müvekkili … San ve Tic. Ltd. Şti. namına keşide edildiğini, İstirdat davasında davacı gerçek ve meşru hamil olduğunu her türlü delil ile ispat edebileceğini, Davalı … Anonim Şirketi’nin eline geçen başkaca çalınan çekler de oraya çıktığını bu çeklere ilişkin … Asliye Ticaret Mahkemesinin 2015/… E., … Asliye Ticaret Mahkemesinin 2015/… E sayılı dosyası ile yine istirdat davacı açıldığını, bu davalarda incelenecek olursa diğer çalıntı çeklerde aynı cirantalar tarafından ciro edildiğini, Müvekkilinin çalınan çeklerin asıl hamili olduğunu, Davalının davaya konu çeki kötü niyetle elinde bulundurduğunu, iktisabında ağır kusuru bulunduğunu, Çünkü ilgili bankanın çeke ilişkin ödeme yasağı olduğu hususunda bilgi vermesi üzerine, çekin müvekkilin rızası halefinde elinden çıktığını bildiği halde çeki iktisap ederken olağan özeni göstermeyerek ağır kusuru bulunduğunu, bu nedenle çekin iadesi gerektiğini beyanla; davanın kabulü ile müvekkilinin haklı hamil sıfatıyla alacaklı olduğunun tespiti ile çeklerin istirdadına karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP :
Temlik Veren Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Dava konusu çekin ciro yolu ile müvekkili bankaya devredildiğini, ciro silsilesinden de anlaşılacağı üzere müvekkili bankanın yetkili hamil olarak icra takibine giriştiğini, söz konusu çekin TTK’da belirtilen tüm özellikleri taşımakta olup, kambiyo senedi vasfını kaybetmediğini, çekin çalınmış olması, kaybolmuş olması çek ile ilgili olarak ödeme yasağı tedbiri koyulması çekin kambiyo senedi vasfını yitirdiği anlamına gelmediğini, bu sebeple çeklerin takibe koyulup, icra baskısı ile tahsilat yapılmasında usul ve yasaya aykırı bir durum bulunmadığını, ödeme yasağı kararının talep edildiği davada müvekkilinin taraf olmadığını, bu sebeple kararın müvekkili banka açısından bağlayıcı olmadığını, bilindiği üzere çekin, illetten mücerret kambiyo senetlerinden olup, esasen dayanılan ticari ilişkiden bağımsız olduğunu, bu sebeple alacaklı, bir ihtilaf vukuunda, senedin düzenlenmesine sebep olan asıl borç ilişkisini ileri sürmek zorunda olmadığını veya cirantalar ile keşideci arasındaki ticari ilişkiyi incelemek zorunda olmadığını, … Tekstil şirket yetkilisi …, “rızası ile”, çekleri kardeşi …’a verdiğini açıkça dava dilekçesinde kabul ettiğini, somut olayda rızası hilafına elinden çıkarmak gibi bir durum söz konusu olmadığını, … Tekstil yetkilisi …, Ticaret Kanunda öngörülen şekilde yani ciro yolu ile devretmediğini, bu durumda basiretli bir tacirin göstermesi gereken özeni göstermediğini, müvekkili bankanın çeke kusursuz bir cilo silsilesi neticesinde hamil olduğunu beyanla; davanın reddine, davacının %20’den aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatına mahkûm edilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE:
Dava, Davacının çalındığını iddia ettiği çekin yetkili hamilinin davalı olup olmadığı, çekin davalıdan istirdadının gerekip gerekmediğine ilişkindir.
Dosyamıza bir örneği UYAP üzerinden celp edilen … İcra Dairesinin 2015/… esas sayılı dosyasının incelenmesinde 5.000-TL çek bedeli, 3,84-TL işlemiş faiz, 500-TL çek tazminatı ve 15-TL komisyon olmak üzere toplam 5.518,84-TL asıl alacak üzerinden tahsili amacıyla 09/07/2015 tarihinde 10 örnek nolu ilamsız icra takibi başlatıldığı görülmüştür.
Dosyanın mali müşavir bilirkişiye tevdi ile davacı … San Tic Ltd Şti, Keşideci … … san tic ltd şti, lehtar … İnş, ciranta … san tic ltd şti ve … san tic ltd şti ticari defter kayıt ve belgeleri üzerinde bilirkişi incelemesi yapılması, dava konusu çek nedeniyle davacının davalıya borçlu olup olmadığı hususunun değerlendirilmesine karar verildiği, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Bilirkişi … tarafından sunulan 11/10/2021 tarihli bilirkişi raporunda; Davacının ibraz olunan ticari defterlerinin açılış ve kapanış noter tasdiklerinin süresinde ve eksiksiz yaptırıldığı, 2015 yılı ticari defterlerinin sahibi lehinde delil vasfına haiz olduğu, Davacının ibraz olunan ticari defterlerinde dava konusu çeke dair kayıt olmadığı, Dava konusu çekin ciro silsilesinde davacı şirketin ya da davacı şirket yetkilisinin bulunmadığı, Dosyaya mübrez dava dışı …San ve Tic. Ltd. Sti. 2015 yılı Ba formundaki beyanında, kendinden sonraki ciranta olan … San. Tic. Ltd. Şti.’den 2015 yılında mal/hizmet alımı olduğuna dair beyanı olmadığı, Dosyaya mübrez bilgi ve belgeler ile davacının ticari defter kayıtları çerçevesinde davacının iddiasının doğruluğuna dair somut ve anlamlı verilere dayanan yeterli kanaat edinilmediği kanaati bildirilmiştir.
Dosya kapsamı ile uyumlu bulunarak hükme esas alınan bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamı bir arada değerlendirildiğinde;
Dava çek menfi tespit ve istirdatı talebi olup,… Bankası … şubesine ait … seri numaralı 65.000TL bedelli çekin; Keşidecisi dava dışı … … San ve Tic. A.Ş. , Lehdarı dava dışı … San ve Tic. Ltd. Sti. , Birinci ciranta dava dışı … San ve Tic. Ltd, Sti, , İkinci ciranta … San. Tic. Ltd. Şti. , Üçüncü ciranta … San. Tic. Ltd. Şti. , Dördüncü ve son ciranta ve dolayısı ile hamil Dava … A.Ş. olduğu, Davacı şirketin ya da şirket yetkililerinin ciro silsilesinde yer almadığı,
… C.Başsavcılığı tarafından yürütülen 2015/… sor nolu tahkikat neticesinde dava konusu çekin de içerisinde bulunduğu çalıntı çeklere yönelik müşteki … tarafından verilen şikayete 21.05.2019 tarihi itibari ile daimi arama kararı verildiği görülmüştür.
Mahkememiz dosyasına konu … İcra Hukuk Mahkemesinin 13/02/2018 tarih 2015/… esas 2018/… karar sayılı kararının incelenmesinde; davacısının … San ve Tic. Ltd. Şti, davalısının … A.Ş olduğu, konusunun …. İcra Müdürlüğünün 2015/… esas sayılı dosyasına konu kambiyo senedindeki imzanın davacı eli ürünü olmadığından ve 65.000 TL miktarın tahrifat ile 5000 TL olarak düzeltildiğinden bahisle takibin iptali istemi olduğu ve davanın kabulüne karar verildiği görülmüştür.
6102 sayılı TTK 790. maddesi uyarınca, cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile kendi hakkı birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır.
TTK’nın 792. Maddesine göre çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790 ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.
Burada ispat yükü davacı üzerinde olup davacı, dava konusu çeklerin yetkili hamili olduğunu, çekler elinde iken çekleri elinde olmayan sebeplerle yitirdiğini ve TTK 704.maddesi gereğince davalıların çekleri kötü niyetle iktisap etmiş olduklarını veya iktisaplarında ağır kusurlu bulunduklarını ispatlamak zorundadır.
TTK 818/c maddesi yollamasıyla çekler hakkında da uygulanacak TTK 677. maddesinde, “imzaların istiklali” prensibi benimsenmiş olup, ciro imzalarından biri sahte bile olsa, düzgün ciro silsilesinde yer alan diğer imzalar geçerlidir.
Bu düzenlemelere göre, çek istirdatı talebinde bulunan ve ispat yükü üzerinde olan davacının öncelikle çekin yetkili hamili olduğunu ve çeki elinde bulunduran davalının çeki iktisapta kötüniyetli bulunduğu veya ağır kusurlu olduğunu kanıtlaması gerekmektedir. Çek, havale hükmünde bir ödeme vasıtasıdır. TTK 790.maddesi uyarınca çeki düzgün ciro silsilesi ile iktisap eden davalı yetkili meşru hamil olup, davalının iktisapta kötü niyetli olduğunun TTK 792. madde hükmü gereği, mevcut durumun aksini iddia eden davacı tarafından ispatlanması gerekir. Düzgün ciro silsilesiyle iktisap edilen bir çekin, iktisap edenin ticari defterlerinde kayıtlı olup olmamasının da çek istirdatı davasının neticesine etkisi bulunmamaktadır. Diğer taraftan TTK 677.maddesi ile imzaların istiklal prensibi benimsenmiş olduğundan davacı, çekteki diğer cirantaların ciro imzalarının sahteliğine dayanamaz, davacısının … San ve Tic. Ltd. Şti, davalısının … A.Ş olduğu, …. İcra Müdürlüğünün 2015/ … esas sayılı dosyasına konu kambiyo senedindeki keşideci ve 1. Ciranta imzasının davacı şirket temsilcisi … eli mahsulü olmadığından bahisle takibin iptali istemi olduğu ve davanın kabulüne karar verildiği, Davacı şirketin ya da şirket yetkililerinin davaya konu çekin ciro silsilesinde yer almadığı, ibraz edilen bilirkişi raporu ile davacının ibraz olunan ticari defterlerinde dava konusu çeke dair kayıt olmadığı, Dosyaya mübrez dava dışı … San ve Tic. Ltd. Sti. 2015 yılı Ba formundaki beyanında, kendinden sonraki ciranta olan … San. Tic. Ltd. Şti.’den 2015 yılında mal/hizmet alımı olduğuna dair beyanı olmadığı, dosyaya mübrez bilgi ve belgeler ile davacının ticari defter kayıtları çerçevesinde davacının iddiası ispat edilememiş olup, anılan durum karşısında davacı tarafından ciro edilmemiş ve meşru hamil olduğu ortaya konulamamış çeke dayanılarak açılan davada keşideci imzasının sahte olması dahi menfi tespit ve çek istirdatı isteminin kabulüne dayanak olamayacağı, davalı bankanın çeki kötü niyet ve ağır kusuru ile ele geçirdiğinden söz edilemeyeceği anlaşılmakla davanın reddi gerektiği kanaatine varılarak aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince peşin alınan 85,39-TL den 59,30-TL nispi karar harcının mahsubu ile kalan 26,09-TL. harcın karar kesinleştiğinde talep halinde davacıya iadesine,
3-Davalı temlik alan vekili lehine karar tarihindeki avukatlık asgari ücret tarifesi üzerinden hesap olunan 4.080-TL nispi vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalı temlik alana verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
5-HMK 333. md. uyarınca davacı tarafından yatırılan ve bakiye kalan gider avansının kararın kesinleşmesi sonrası talebi halinde davacıya iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde … Bölge Adliye Mahkemesine istinaf nezdinde temyizi kabil olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.09/11/2021

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır