Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2015/… Esas
KARAR NO : 2021/651
DAVA : Menfi Tespit
DAVA TARİHİ : 27/11/2015
BİRLEŞEN … ASLİYE TİCARET MAHKEMESİNİN
2015/… ESAS 2017/… KARAR SAYILI DOSYASI
DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 30/11/2015

Mahkememizde görülen davaların yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ
DAVA / Davacı vekili dava dilekçesinde ve özetle ;
Müvekkili şirket ile davalı arasında 30/08/2010 tarihinde 5 yıl süreli bayilik sözleşmesi imzalandığını, istasyonun tapu kaydı üzerine davalı şirket lehine 5 yıl süreli intifa hakkı tesis edildiğini,sözleşmenin 30/08/2015 tarihinde sona erdiğini davalı şirkete borçları bulunmadığını,davalının 15.000 Tl bedelli teminat mektubunu iade etmediğini,müvekkili nin davalıdan ciro prim bedeli ve taşımadan kaynaklı alacağı olduğunu,13/04/2015 tarihinde davalı şirketin isim değişikliği nedeniyle müvekkiline imzalattığı sözleşmenin 5 yılı aşan sözleşmeler rekabet kurulu kararı ile geçersiz olduğundan geçerli olmadığını
Davalı şirketin … ATM nin 2015/… esas sayılı dosyasında uğradığı kar kaybının tahsili için alacak davası açtığını, bu davanın reddedileceği kanaatinde olduklarını, müvekkili şirketin iyi niyetli olarak isim değişikliği nedeniyle imzaladığı sözleşmenin yeni bir sözleşme olduğunu tespit etmesiyle , sözleşmenin geçersiz olduğunu derhal davalıya noter ihtarı ile bildirdiğini, taraflar arasındaki sözleşmenin süresi dolmadan yeni bir sözleşme imzalatmanın rekabet kurulu kararını bertaraf etmek amaçlı olduğunu, imzalanan sonraki sözleşmede önceki sözleşmenin geçersiz olduğuna dair kayıt bulunmadığını, … Noterliği nin 05/08/2015 tarih ve … yevmiye ihtarnamesi ile yeni sözleşmenin geçersiz olduğunun davalıya ihtar edildiğini, rekabet kurumunun 5 yıldan uzun süreli bayilik sözleşmelerini yasakladığına dair 05/03/2009 tarih ve 09-09/187-56 ve 09-09/187-57 sayılı kararlarının açık olduğunu,davalının yatırım sözleşmesi hükümlerini yerine getirmediğini, önceki sözleşme nedeniyle verilen teminat mektubunu da iade etmediğini,müvekkilinin sadece alacakları nedeniyle ile sözleşmeyi fesih etme hakkı olduğunu belirterek; müvekkili şirketin davalı şirkete borçlu olmadığının tespitine, davalıya verilen 15.000 Tl bedelli teminat mektubunun müvekkili şirkete iadesine fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava haklarının saklı tutulmasına, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini istemiştir
Mahkememizce 07/02/2019 tarihli celsede davacı vekiline menfi tespit istemini açıklaması konusunda HMK 31 maddesi gereğince süre verilmiş; davacı vekili 11/02/2019 tarihli dilekçesi ile menfi tespit taleplerinin 15.000 TL bedelli teminat mektubu ile sınırlı olduğunu, teminat mektubu dışında bir talepleri olmadığını, dava harcınıda 15.000 TL üzerinden yatırdıklarını bildirmiştir.
CEVAP / Davalı vekili cevap dilekçesinde ve özetle;
Davalı ile müvekkili şirket arasında sari bir ticari ilişki bulunduğunu, 13/04/2015 tarihli, 5 yıllık süreli, … referans numaralı “Otogaz Bayilik Sözleşmesi”13/04/2015 tarihli, 5 yıllık süreli, … referans numaralı “İstasyonlu Bayilik Sözleşmesi” 30/08/2015 tarihli, 5 yıllık süreli,… referans numaralı çerçeve yürürlük sözleşmesinini bağıtlandığını,
Davalının sözleşmeyi yaparken TTK 20/ 2 de tanımlanan basiretli tacir olarak hareket etmek zorunda olduğunu, sadece isim değişikliği olsa idi bunun ek bir protokolle de yapılabileceğini, ancak davacının imzalanan sözleşmenin sadeci isim değişikliği ile ilgili olmadığını anlaması durumunda bu nu hemen müvekkili şirkete bildirmek zorunda olduğunu, ancak bir bildirim yapılmadığını, davacının … referans numaralı sözleşme ile müvekkili şirkete pek çok taahhütte bulunduğunu, davacının iyi niyetli olarak sözleşmeyi imzaladığını açıklamasına rağmen MK 3.madde anlamında basiretli ve iyi niyetli davranmadığını,
Davacı şirketin … Noterliğinin 09/09/2015 tarih ve … sayılı ihtarname ile başka bir dağıtım firması ile anlaşacağından bahisle 18/09/2015 tarihinde sözleşmelerin sona ereceğini ve tapu kaydı üzerindeki intifa hakkının kaldırılmasını ihtar ettiğini 13/04/2015 tarihli, 5 yıllık süreli, … referans numaralı “İstasyonlu Bayilik Sözleşmesi” nin 24.3 ve 25. maddelerinde sözleşmeyi feshin sonuçlarının düzenlendiğini,
İadesi istenen temiat mektubunun süreli olduğunu 15/01/2016 tarihinde süresinin sona erdiğini, müvekkili şirketin yaptığı sulh görüşmelerinin sonuçsuz kalması üzerine … ATM nin 2015/… esas sayılı dava dosyasında alacak davası açtığını, her iki dava dosyasının birleştirilmesinde yarar olduğunu belirterek öncelikle birleştirme kararı verilmesini , aksi halde davanın reddi ile yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini istemiştir.
Davalı vekili 14/03/2018 havale tarihli dilekçesinde iadesi istenen teminat mektubunun süresi dolduktan sonra ilgili bankaya/şirkete iade edildiğini bildirmiştir.
BİRLEŞEN … ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ NİN
2015/… Esas DAVA DOSYASI
DAVA / Davacı vekili dava dilekçesinde ve özetle ;
13/04/2015 tarihinde 5 yıl süreli olarak davalı ile müvekkili şirket arasında … referans numaralı “İstasyonlu Bayilik Sözleşmesi” ve … referans numaralı sözleşmenin imzalandığını, sözleşmenin 1. maddesi gereği davalının … ili-… ilçesi- … köyü fabrika civarı … pafta … parsel numarasında kayıtlı taşınmaz üserinde kurulu istasyonda akaryakıt satışı ve servis istasyonu olarak faaliyet göstermeyi taahhüt ettiğini , davalı şirketin sözleşmeye rağmen … noterliğinin 09/09/2015 tarih ve … sayılı ihtarname ile 18/09/2015 tarihinden itibaren sözleşmeyi fesih ettiğini bildirdiğini, müvekkili şirkete atfedilecek kusur bulunmadığını , sözleşmenin yaklaşık 56 ay önce fesih edilmesi sebebiyle müvekkili şirketin 1.183.082 TL kar kaybı olduğunu, her türlü talep ve dava hakları saklı kalmak üzere tedbir talebinin kabulü ile davalı şirket adına kayıtlı taşınmazların tespiti ile teminatsız olarak veya teminatla ihtiyati haciz konulmasına, 1.183.082 TL nin dava tarihinden itibaren yasal faiziyle davalıdan tahsili ve yargılama gideri vekalet ücretinin davalı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini istemiştir.
CEVAP / Davalı vekili cevap dilekçesinde ve özetle;
Müvekkili şirketin Sakarya ili … ilçesinde petrol istasyonu işlettiğini, davacı şirketin rekabet kurumu kararlarına göre geçersiz bir sözleşmeye dayanarak bu davayı açtığını,istenen alacak miktarının istasyonun değerinden bile fazla olduğunu, davacının dayandığı sözleşmenin rekabet kurulu kararları gereğince geçersiz olduğunu, müvekkili şirketin 20 yıl süresince davacı şirketin bayiliğini yaptığını, davacıya hiçbir borcu olmadığını, bu nedenle … ATM nin 2015/ … esas sayılı dava dosyasında menfi tespit ve teminat mektubunun iadesi istemli dava açtıklarını, açılan davanın bekletici mesele yapılması gerektiğini belirterek davanın reddi ile yargılama gederleri ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini istemiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Asıl Dava; davacı … Tic Ltd Şti nin 15.000 TL bedelli teminat mektubu nedeniyle menfi tespit ve aynen iadesi istemi konusundadır.
Birleşen Dava; ….ATM nin 2015/… esas sayalı dava dosyasında,davacı … AŞ nin 13/04/2015 imza tarihli ve 30/08/2015 başlangıç tarihli, 5 yıl süreli … referans numaralı “İstasyonlu Bayilik Sözleşmesi” ve … referans numaralı sözleşmelerin haksız feshi nedeniyle istenen kar mahrumiyeti alacağı istemi konusundadır.
Mahkememizce birleşen dava dosyasında davacının ihtiyati haciz talebi davacı alacağının miktarı belli olmadığından ve alacak yargılamayı gerektirdiğinden reddedilmiştir.
Tarafların bildirdiği deliller toplanmıştır.Taraflar arasında bağıtlanan;
30/08/2010 tarihli … referans numaralı ” İstasyonlu Bayilik Sözleşmesi”
13/04/2015 tarihli, 5 yıllık süreli, … referans numaralı “Otogaz Bayilik Sözleşmesi”
13/04/2015 tarihli, 5 yıllık süreli, … referans numaralı “İstasyonlu Bayilik Sözleşmesi”
30/08/2015 tarihli, 5 yıllık süreli, … referans numaralı çerçeve yürürlük sözleşmesi alınmıştır.
Mahkememizce asıl davada davacı … san ve Tic Ltd Şti nin bildirdiği tanıklar … ve … … Asliye Hukuk Mahkemesi aracılığıyla dinlenmiştir.Mahkememizce 19/09/2017 tarihli ara karar ile davalı-birleşen dosya davacı tanıkları … ve … in dinlenmesi talebi reddedilmiştir. Dava dosyası heyete tevdi edildikten sonra ara karardan rücu istenmemiş, mahkememizce de tanıkların dinlenmesinde eksiklik veya yarar bulunmadığı anlaşıldığından tanıklar dinlenmemiştir.
… S an ve Tic Ltd Şti nin bayilik sözleşmesini fesih ettiğini bildirdiği … Noterliğinin 09/09/2015 tarih ve … sayılı ihtarnamesi ve ihtarın davalıya 09/09/2015 tarihinde tebliğine ilişkin tebliğ şerhi, … san ve Tic Ltd Şti nin … Noterliği nin 05/08/2015 tarih ve … yevmiye sayısında gönderdiği ihtarname ve tebliğ şerhi alınmıştır.
Bilirkişi … ve … tan oluşan heyetten 26/02/2018 tarihli bilirkişi raporu alınmış, alınan bilirkişi raporunda özetle; birleşen dava dosyasında 13/04/2015 imza tarihli sözleşmenin geçerliliği konusunda hukuki tavsifin mahkememize ait olduğu, dava dosyası belgelere göre birleşen dosya davacısının kar mahrumiyeti tutarının hesaplanmasının mümkün olmadığı,asıl dava dosyasında davalı … … AŞ nin kayıtlarına göre 04/02/2016 tarihinde davacıya ait bakiyenin “0” olduğu , davacı … ..Ltd Şti ye ait kayıtların incelenemediği bildirilmiştir.Alınan bilirkişi raporu hüküm vermeye ve denetlemeye elverişli bulunmamıştır.
Mahkememizce davalı-birleşen dosya davacısı … AŞ nin delili olarak bildirilen EPDK kayıtları ( ….Ltd Şti nin davalıdan aldığı Benzin-Mazot-Lpg kayıtları) getirtilmiştir.
Dava değeri 300.000 TL yi geçtiğinden dosya heyete tevdi edilmiş, heyetimizce dava dosyasında bilirkişi … ten oluşan heyetten 23/07/2019 tarihli 2.bilirkişi raporu alınmıştır.Alınan bilirkişi raporunda özetle; Asıl davada sözleşmenin davacı …Ltd Şti tarafından haksız olarak fesih edildiği bildirilmiştir.Birleşen dava yönünden taraflar arasında bağıtlanan sözleşmelerin geçerli olduğu, davalı-birleşen dosya davacısı … AŞ nin kar mahrumiyeti talep edebileceği, bunun hesaplanması için … AŞ nin 2013-2014-2015 yıllarına ait kurumlar vergisi beyannamelerinin getirtilmesi gerektiği bildirilmiştir.
Mahkememizce davalı-birleşen dosya davacısı … AŞ nin 2013-2014-2015 yıllarına ait kurumlar vergisi beyannameleri getirtilmiştir.
Mahkememizce Alınan birinci heyet raporu ile alınan ikinci heyet raporu arasında sözleşmenin feshinin haksızlığı ve birleşen dosya davacısı … AŞ nin kar mahrumiyeti alacağını istemesi konusunda çelişki ortaya çıktığından 3 .heyet bilirkişi raporu alınması yoluna gidilmiştir.Dava dosyası sözleşmenin geçerliliği konusunda akademisyen bilirkişi Prof Dr … Sektör bilirkişisi … ,YMM bilirkişi … dan oluşan heyete verilmiştir.
Alınan 14/04/2020 tarihli üçüncü heyet bilirkişi raporunda; asıl dosyada taraflar arasında bağıtlanan 13/04/2015 imza tarihli sözleşmenin geçerli olduğu, devam eden bir sözleşme varken yeni sözleşme yapma konusunda yasal bir engel bulunmadığı, yapılan sözleşmenin süresinin 5 yıl olup, belirsiz süreli olmadığı, sektörel olarak sözleşmenin 3-6 ay önceden yenilenmemesi halinde ekipmanların geri verilmesi, yeni bayi bulunması hususlarından kaynaklı zararın doğabileceğini, yapılan yeni sözleşme ile rekabet kurulu kararındaki 5 yıllık sürenin aşılmış olmayacağını, asıl dava dosyasında davacı …Ltd Şti nin sözleşmeyi başka bir dağıtım firmasıyla sözleşme yapılacağından fesih ettiğini, bu nedenle feshin haksız olduğunu, davalı-birleşen dosya davacısı … AŞ nin mahrum kaldığı karı isteyebileceğini, Yargıtay Hukuk Genel kurulu nun 12/06/1996 tarih ve 1996/11-372 esas 1996/485 karar sayılı kararında ” yeni bir bayilik kurulabilmesi, akaryakıt istasyonunun işletmeye açılması için işletme ruhsatının alınabilmesi için makul sürenin belirlenmesi ” gerektiği , … Sendikası (… ) den edinilen bilgiye göre makul sürenin 6 ay olduğunu, heyetin 6 aylık makul süre için mahrum kalınan kar hesabı yaptığını, davalı-birleşen dosya davacısı … AŞ nin sözleşmenin fesih edildiği tarihten itibaren 6 aylık makul süre için 270.803,86 TL mahrum kalınan kar alacağı isteyebileceği bildirilmiştir.
Mahkememizce davacı … AŞ nin aynı bölgede sözleşmenin feshinden sonra yeni bayilik sözleşmesi yaptığına dair … Sendikası (… ) kayıtları ile ve EPDK nun kayıtları 16/09/2020 tarihli yazı ile getirtilmiştir.
Gelen yazı cevapları 3.bilirkişi heyetine verilerek makul süre ve bu süreye isabet eden mahrum kalınan karın hesaplanması istenmiş, 11/05/2021 tarihli ek rapor alınmıştır.Ek raporda 6 aylık makul süre için 270.803,86 TL , 3 aylık makul süre için 154.601,23 TL mahrum kalınan kar istenebileceği bildirilmiştir.Ek bilirkişi raporu karara esas alınmıştır.
Tüm dosya kapsamına göre;
… ATM nin 2015/… esas sayılı asıl dava dosyasında; davacı …Ltd Şti menfi tespit ve iade istediği 15.000 TL bedelli, 15/01/2016 tarihine kadar süreli teminat mektubunun süresi dolduğu için hükümsüz kaldığı, asıl dosya davalısı … AŞ tarafından nakde çevirilmediği, hükümsüz kaldıktan sonra muhatap bankaya iade edildiği, bu nedenle asıl dava dosyasındaki talebin konusuz kaldığı, anlaşılmış, mahkememizce konusuz kalan istemde esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar vermek gerekmiştir.
… ATM nin 2015/… esas sayılı birleşen dava dosyasında; davacı … AŞ ile davalı …Ltd Şti arasında bağıtlanan 13/04/2015 imza tarihli 30/08/2015 tarihinden itibaren başlayacak 5 yıllık süreli, … referans numaralı “Otogaz Bayilik Sözleşmesi”, … referans numaralı “İstasyonlu Bayilik Sözleşmesi” ile 30/08/2015 tarihli, 5 yıllık süreli,… referans numaralı çerçeve yürürlük sözleşmelerinin geçerli olduğu, sözleşmelerin bağıtlanmasının Rekabet Kurulunun 05/03/2009 tarih ve 09-09/187-56 ile 09-09/187-57 sayılı kararlarına aykırı olmadığı,sözleşmelerin belirli süreli olması nedeniyle hükümlerinin de kurul kararlarına aykırılık taşımadığı, davalı …Ltd Şti nin iyiniyetle hareket ettiği ve sözleşme hükümlerinin geçersizliği iddialarının; mahkememizce takdiren TTK 20/2 gereği basiretli tacir tanımı çerçevesinde kabul edilemeyeceği, 6098 sayılı Borçlar Kanunu 30 vd maddelerinde açıklanan yanılma veya 36 daki aldatmanın koşullarının incelenen sözleşme metinlerine, … Noterliği nin 05/08/2015 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi içeriğine göre oluşmadığı sabit bulunmuştur.
Davalı ….Ltd Şti nin … noterliğinin 09/09/2015 tarih ve … sayılı ihtarnamesi ile başka bir dağıtım şirketi ile anlaşma yapılacağından bahisle bayilik sözleşmesini fesih etmekte kusurlu olduğu, bu kusuru nedeniyle sözleşmenin davalı tarafından haksız olarak fesih edildiği kabul edilmiştir.
Sözleşme haksız fesih edildiğinden davacı … AŞ mahrum kaldığı karı isteyebilecektir. Ancak bu davacının istediği gibi bakiye sözleşme süresi olan 56 ay olarak kabul edilemeyecektir.(Yargıtay Hukuk Genel kurulu nun 12/06/1996 tarih ve 1996/11-372 esas 1996/485 karar sayılı kararı gereğince ” yeni bir bayilik kurulabilmesi, akaryakıt istasyonunun işletmeye açılması için işletme ruhsatının alınabilmesi için makul sürenin belirlenmesi”)
Makul süre Yargıtay 19 HD nin 2018/2046 – 2019/5241sayılı ve 20/11/2019 tarihli kararına göre en fazla 6 ay olarak kabul edilmektedir.
Mahkememizce … Sendikası (… ) ve EPDK nun 16/09/2020 tarihli yazısı bilgilerine göre davacı … AŞ nin 09/09/2015 tarihinde … ile anlaşması sona erdikten sonra; … San ve Tic Ltd Şti ile 18/09/2015 başlangıç tarihli, … AŞ ile 18/09/2015 başlangıç tarihli bayilik sözleşmelerini imzaladığı tespit edilmiştir.Her iki bayi de Sakarya/… ilçesi idari sınırları içindedir.
1996/11-372 esas 1996/485 karar sayılı HGK kararına göre ” yeni bir bayilik kurulabilmesi, akaryakıt istasyonunun işletmeye açılması, işletme ruhsatının alınabilmesi için makul süre” nin davacı … AŞ nin imzaladığı bayilik sözleşmesi tarihleri dikkate alınarak en fazla 3 ay olabileceği takdir edilmiştir. 3.bilirkişi heyeti ek raporunda 3 aylık makul süre için mahrum kalınan kar 154.601,23 TL olarak hesaplanmıştır.Hesaplanan bu miktar üzerinden birleşen davanın kısmen kabulüne karar vermek gerekmiştir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
HÜKÜM
1-Asıl dava; … ATM nin 2015/… esas sayılı dosyası;
Konusuz kalan davada esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına
2-Birleşen dava; … ATM nin 2015/… esas sayılı dosyası
Davanın kısmen kabulü ile; davacının mahrum kaldığı 154.601,23 TL karın dava tarihinden itibaren yasal faiziyle davalıdan alınıp davacıya verilmesine fazla istemin reddine
3-Esas Davada ; Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesaplanan 59,30 TL Red Karar harcının peşin alınan 256,17 TL harçtan düşümü ile kalan 196,87 TL harcın karar kesinleştiğinde ve istek halinde davacı … Ürünleri Dinl.Tes.Tur.Nak.San ve Tic Ltd Şti ‘ne iadesine,
Davalı … AŞ dava açıldıktan sonra davaya konu teminat mektubunu iade ettiğinden ve davanın açılmasına sebep olduğundan; karar tarihindeki AAÜT gereğince 4.080,00 TL vekalet ücretinin ve davacının yaptığı 3.510,3 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacı … Ürünleri Dinl.Tes.Tur.Nak.san ve Tic Ltd Şti ‘ne verilmesine,
4-Birleşen Davada ; Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesaplanan 10.560,81 TL Karar harcının peşin alınan 20.204,09 TL harçtan düşümü ile kalan 9.643,28 TL harcın karar kesinleştiğinde ve istek halinde davacı … AŞ ‘ye (Eski unvanı:… Aş) iadesine,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT gereğince kabul nispeti oranında hesap olunan 18.637,12 TL vekalet ücretinin davalı … San ve Tic. Ltd . Şti ‘den tahsili ile davacı … AŞ ‘ye (Eski unvanı :… Aş) verilmesine
Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT nin 13/3 gereğince 18.637,12 TL vekalet ücretinin davacı … AŞ ‘ye (Eski unvanı :… Aş) tahsili ile davalı … San ve Tic. Ltd . Şti’ ne verilmesine
Davacı … AŞ ‘nin (Eski unvanı :… Aş) yapmış olduğu 27.911,79 TL yargılama giderinin kabul nispetine göre 21.235,39 TL sinin davalı … San ve Tic. Ltd Şti’ den tahsili ile davacıya verilmesine ,
5- Her iki dava dosyasında artan gider avanslarının HMK 333 md gereğince karar kesinleştiğinde yatıran taraflara iadesine
Davacı-birleşen dosya davalısı vekili Av…. Davalı-birleşen dosya davacısı vekili Av. … ın yüzüne karşı , gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde İstanbul BAM da istinaf yolu açık olmak üzere, verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.09/09/2021

Başkan …
¸e-imzalıdır

Üye …
¸e-imzalıdır

Üye …
¸e-imzalıdır

Katip …
¸e-imzalıdır