Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 15. Asliye Ticaret Mahkemesi 2014/782 E. 2019/529 K. 21.05.2019 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2014/583
KARAR NO : 2019/565
DAVA : Alacak (Bankacılık İşlemlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 10/02/2014
KARAR TARİHİ : 28/05/2019

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Bankacılık İşlemlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirket ile davalı bankanın … Bulvarı Şubesi arasında Genel Kredi Sözleşmesi akdedildiğini, bu sözleşme kapsamında 20.000.000,00 EURO yatırım krediler kullanıldığını, sözkonusu kredilerin vadesinden önce 07.06.2013 tarihinde kapatılmak istenildiğini, bu tarihte kredinin anapara ve faiz borç bakiyesi 7.114.643,48 EURO iken, davalı banka erken kapama komisyonu adı altında 201.786,90 EURO talep ettiğini, müvekkilinin her ne kadar erken kapama komisyonun yüksek olduğunu bildirmiş ise de, davalı bankanın bunun dikkate almadığını, neticeten müvekkil krediyi kapatmak zorunda kaldığını, Davalı banka ile akdedilen GKS 34.9. TBK’nun 20-28 m. aykırı ve batıl bir düzenleme olduğunu, bu sözleşme hükmü kabul edilse bile hesaplama yönteminin hatalı olduğunu, emsal faiz oranının müvekkilden gizlendiğini, bu emsal alınan faizin fiktif olduğunu, bir kısım bankaların hiç erken kapama komisyonu almadıklarını, davalı bankanın erken kapama komisyon oranın fahiş olduğunu, bu nedenlerle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 20.000,00 EURO’nun ödendiği tarihten itibaren 3095 sayılı yasanın 4/a m. uyarınca işleyecek faizi ile birlikte müvekkile ödenmesine karar verilmesi talep etmiştir.
CEVAP :
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Müvekkil banka ve davalının tacir olduklarını, şartları ortak bir mutabakatla belirlenmiş olan kredi akdi şartlarının davalı tarafından tek taraflı olarak değiştirilmesini, banka açısından belirli bir vadeye bağlanmış ve getirisi planlanmış bir gelirden vazgeçilmesi sonucunu yarattığı gibi aktif pasif vade yapısı planlamasının bozulduğunu, Taraflar arasında imzalanan sözleşmenin 34.9. m. ile kredinin erken kapatılması durumunda uyulması gereken kurallar açıkça belirlenmiş olduğunu, kredinin kullandırım tarihi 13.12.2010 iken TBK 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe girdiğini belirtilerek gözönüne alındığında anılan sözleşme üzerinden genel işlem şartı denetimi yapmanın yasal olarak mümkün olmadığını, Müvekkil banka GKS 34.9. uyarınca 201.786,90 EURO (BSMV dahil) erken kapama komisyonu tahsil ettiğini, aynı vadede, aynı ödeme planına bağlı, aynı türde kredinin kapama tarihinde güncel maliyet ve piyasa koşulları paralelinde oluşan yeni faiz oranı yıllık %4,15 ile alternatif bir ödeme planı oluşturulduğunu ve buna göre ortaya çıkan toplam geri ödeme miktarı ile erken kapatılan kredinin ödeme planındaki toplam geri ödeme tutarı arasındaki fark erken kapama komisyonu olarak tahsil edildiğini, GKS koşullarına göre tahsil edilen erken kapama komisyonun fahiş olmadığını ve sözleşmeye uygun olduğunu, diğer yandan eğer asıl ödeme planı ile alternatif olarak oluşturulan ödeme planı arasında negatif bir fark çıkması halinde erken kapama ücretinin alınmadığını, GKS 34.9 m. her 2 tarafı eşit koşullarda koruyan bir denge özelliği içerdiğini, bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesi talep etmiştir.
GEREKÇE:
Dava, Davacı şirketin vadesinden önce kapattığı uzun vadeli yatırım kredisinden dolayı tahsil edilen erken kapatma ücretinin davahıdan tahsil edilip edemeyeceği ve tahsil edilebilecek ise hangi oranda ve ne miktarda tahsil edilebileceği noktasında toplandığı görüldü.
Mahkememizce Dosya kapsamı, tarafların iddia ve savunmaları, sunulan deliller üzerinde bilirkişi marifetiyle inceleme yapılarak erken kapama komisyonunun sözleşmeye ve yasaya uygun olup olmadığı, davacının talep edebileceği bir miktarın olup olmadığı, erken kapama komisyonunun makul miktarda bulunup bulunmadığı konusunda rapor tanziminin istenilmesine karar verildiği, Emekli Banka Müdürü Mali Tahlil Uzmanı Bilirkişi … ve Öğretim E. Görevlisi Bilirkişi Dr. … tarafından sunulan 17/05/2018 tarihli bilirkişi raporunda; Davalı Bankanın … Bulvarı Şubesi ile davacı kredi asıl borçlusu … TİC. AŞ’nin kredi alan sıfatıyla 13.12.2010 tarihinde imzalanan 20.000,- EURO tutarındaki … AŞ genel kredi sözleşmesi mukabilinde; Davalı bankaca davacı şirkete EURO cinsinden uzun vadeli kredi kullandırıldığı, ancak söz konusu kredinin kullandırımı ile ilgili davalı banka kayıt ve belgelerinin dava dosyasına sunuimaması nedeni ile bu aşamada dava konusu kredi belgeleri üzerinde bir incelemenin bu aşamada yapılmadığı, ancak 20.000.000.-EURO sözleşme tutarına dayalı, uzun vadeli yatırım kredisinin kullandırımı konusunda taraflar arasında bir ihtilaf bulunmadığı, Taraflar arasında akdedilen … A Ş genel kredi sözleşmesinin, dava konusu olan taksitli ticari krediye konu, Taksitli Ticari Kredi olarak madde başlıklı 43.md. nin 9. bendi hükmü doğrultusunda davalı bankaca; 84 ay süreli, kredinin kullandırım faizi olan yıllık % 5,30 YILLIK faiz oranı ve bunun % 5 olan 6.923.079,- EURO üzerinden kredi kapama tarihi itibariyle 07.06.2013 kredi kapama tarihinden, 13.12.2017 itfa tablosu son ödeme tarihine kadarki davalı bankanın faiz kaybının 843.516,73 EURO olduğu hususunun tespit edildiği, 07.06.2013 kredi kapama tarihinden, 13.12.2017 itfa tablosu son ödeme tarihine kadarki davalı bankanın faiz kaybının 660.489,52 EURO olduğu yönünün tespit edildiği, 183.027,21 euro fark faizin talep edilebileceği. Dava konusu işlem için davalı bankaca tahsil edilen 192.178,00 EURO erken kapama ücretinin, 183.027,21 Euro’dan tenzili sonucu, 192.178,00 – 183.027,21 = 9.150,79 EURO davalı bankanın fazla tahsil ettiğinin tespit olunduğu, Ancak davacı vekilinin dava dilekçesi ile talep etmiş olduğu harca esas değer ise 20.000 – EURO olduğu kanaati bildirilmiştir.
Davacı vekilinin bilirkişi kök raporuna karşı itirazları doğrultusunda bilirkişi heyetinden ek rapor düzenlenmesinin istenilmesine karar verildiği, bilirkişiler tarafından sunulan 22/02/2016 tarihli ek bilirkişi raporunda; Taraflar arasında akdedilen … A.Ş genel kredi sözleşmesinin, dava konusu olan taksitli ticari krediye konu, Taksitli Ticari Kredi olarak madde başlıklı 43.md. nin 9. bendi hükmü doğrultusunda davalı bankaca; 84 ay süreli, kredinin kullandırım faizi olan yıllık % 5,30 YILLIK faiz oranı ve bunun % 5 BSMV’nin dikkate alınarak yapılan hesaplama sonucu; Dava konusu taksitli ticari kredinin bakiye kalan anaparası olan 6.923.079,- EURO üzerinden yapılan hesaplama ile; 07.06.2013 kredi kapama tarihi itibariyle bankanın faiz kaybı ; 07.06.2013 kredi kapama tarihinden, 13.12.2017 itfa tablosu son ödeme tarihine kadarki davalı bankanın faiz kaybının 843.516,73 EURO olduğu hususunun tespit edildiği, 84 ay süreli, baz alınan % 4,15 YILLIK baz faiz oranı ve bunun % 5 BSMV’nin dikkate alınarak yapılan hesaplama sonucu; 07.06.2013 kredi kapama tarihinden, 13.12.2017 itfa tablosu son ödeme tarihine kadarki davalı bankanın faiz kaybının 660.489,52 EURO olduğu yönünün tespit edildiği, Dava konusu işlem için davalı bankaca tahsil edilen 192.178,00 EURO erken kapama ücretinin, tespit edilen 183.027,21’ Euro’dan tenzili sonucu, 192.178,00 – 183.027,21= 9.150,79 EURO davalı bankanın fazla tahsil ettiğinin tespit olunduğu, Ancak davacı vekilinin dava dilekçesi ile talep etmiş olduğu harca esas değer ise 20.000.-EURO olduğu kanaati bildirilmiştir.
Dosyanın bankacı bilirkişiye tevdi ile erken kapama komisyon bedelinin emsal Yargıtay kararları nazara alınarak taraf iddia ve savunmaları ve dosyaya ibraz edilen bilirkişi raporu irdelenerek rapor tanziminin istenilmesine karar verildiği, Banka Emekli Müdürü Bilirkişi … tarafından sunulan 11/04/2019 tarihli 2. Bilirkişi raporunda; Davalı Bankanın Tahsil Ettiği Erken Kapatma Komisyonun Tamamının Yerinde Olduğu Yönünden: Davalı banka ile davacı şirket arasında Genel Kredi Sözleşmeleri akdedildiği, Bu sözleşmeye istinaden davacıya 7 yıl vadeli Yatırım Kredisi kullandırıldığı, Anılan kredinin yaklaşık olarak vadesinin daha dolmasına 4,5 yıl kala defaten ödenmek kaydıyla vadesinden önce erken ödeme yoluyla kredi kapatıldığı, Kredinin vadesinden önce kapatılmış olması sözleşme hükümlerinin kanımca davacı yanca ihlal edilmiş olduğunu gösterdiği, Henüz daha kredi vadelerinin bitmesine 4,5 yıl varken kredinin erken kapatılmış/ödenmiş olması nedeniyle, başta sözleşmenin 34,9. mad. 5411 sayılı Bank. Y. 144. m. yerleşik bankacılık teamülleri ve TCMB Tebliğlerine göre davacıdan %2,91 oranında tahsil edilen erken kapama Komisyonunu tahsilinin yerinde ve kabul edilebilir sınırlar içinde olduğu düşünüldüğü, ancak, davalı bankanın maddi hata sonucu fazladan tahsil ettiği 9.122,12 EURO’nun davacıya iade edilmesi gerektiği, Davalı Bankanın %2 oranından daha fazla erken kapatma komisyonu tahsil edemeyeceğine hükmedilrnesi halinde, Davalı bankanın tahsil ettiği erken kapatma komisyonun 72.447,44 EURO’Iuk (210.909,02-138.461,58=) kısmının davacıya iade edilmesi gerektiği kanaati bildirilmiştir.
Dosya kapsamı ile uyumlu bulunarak hükme esas alınan bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamı bir arada değerlendirildiğinde;
Davalı banka ile davacı asıl kredi borçlusu şirket (… TİCARET A.Ş.) arasında 20.000.000,00 EURO limitli Genel Kredi Sözleşmesi akdedilmiş ve DK-278 referans no.lu kredinin vadesinin dolmasına daha yaklaşık olarak 4,5 yıl varken, davacı şirketin 07.06.2013 tarihinde erken ödeme yapılmak suretiyle kredinin tamamen kapatılmış olduğu görülmüştür.
Davalı bankanın kredinin vadesinden önce kapatılmış olması nedeniyle erken ödeme ücretini (komisyonunu) tahsil etmiş olduğu anlaşılmaktadır.
Toplanan tüm deliller ve davacı yapılan kesinti miktarı, kesintilerin haklı olup olmadığı, yapılan kesintilerin taraflar arasındaki sözleşmelere uygun olup olmadığı, davalının bir zarara uğrayıp uğramadığı, yapılan kesintilerin fahiş olup olmadığı, sözleşme yükümlerinin haksız şart sayılıp sayılamayacağı, erken kapama ücretinin yüzdelik oranı, fahiş olup olmadığı, davacı tarafa iadesi gereken miktar var ise bu miktarın tespiti, uygulanması gereken erken kapama ücretinin yüzdelik oranı, davalının tahsil edebileceği miktarının tespiti, davalının erken kapama ücreti tahsil etme hakkının mevcut olup olmadığı hususları ihtilaf konusudur.
Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 10/03/2014 tarihli ve 2013/16410-2014/4505 sayılı ilamında : “……….2-Dava ticari kredinin erken kapatılması nedeniyle ödenen komisyon ücretinin istirdadına ilişkin olup, mahkemece bilirkişiden rapor alınarak tahsil edilen komisyon ve ücretin hakkaniyete uygun olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Ancak, taraflar arasındaki sözleşmenin 34/9. maddesinde “müşteri işbu kredinin bakiye borcunu vadesinden önce kapatmak istediği takdirde bu hususun kabul edilip edilmemesinin bankanın yetkisinde olduğu, kredi borcunun vadesinden önce kapatılmasını ancak ödeme vadesinde işlemiş faiz içeren taksit ödendikten sonra kalan ana para ile birlikte, bankanın belirleyeceği erken kapama ücretinin de ödenmesi ile mümkün olacağını kabul ve beyan eder” hükmü bulunmakta ise de, sözleşmede erken kapatma halinde alınacak komisyon ücretinin oranı kararlaştırılmamış bu konuda davalı bankaya tek taraflı belirleme yetkisi tanınmıştır. Mahkemece sözleşmedeki oran belli olmadığından diğer bankalardan bu tür kredilerin erken kapatılması halinde alınan komisyon ücretinin oranı sorulmamıştır. Bu durumda mahkemece alınan bilirkişi raporunda da bu konuda bir değerlendirme yapılmadığından, bu hususun diğer bankalardan da sorularak tespiti ve bundan sonra davalı bankanın uyguladığı erken kapama komisyonu oranının fahiş olup olmadığı hususunda ek rapor alınarak oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş kararın davacı yararına bozulmasına karar vermek gerekmiştir………..” şeklinde karar vermiştir.
Yargıtay 19. Hukuk Dairesi 30/04/2012 tarihli ve 2011/15653-2012/7268 sayılı ilamında : “………Mahkemece taraflar arasında mevcut genel kredi sözleşmesinde erken ödeme komisyonu için belirlenmiş bir oran olmadığı, ancak böyle bir oranın belirlenmemiş olmasının MK.’nun 2. maddesi gereğince hakkın kötü niyetle kullanılmasına sebep olamıyacağı, bankalar arası genel teamüllere göre % 2 ‘ lik bir komisyonun erken ödeme komisyonu olarak alınmasının hakkaniyete uygun olduğu, bu miktarın ise 5.918,91 TL ‘ye tekabül ettiği , davacıdan alınan 22.488,90 TL’den alınması gereken 5.918,91 TL düşüldüğünde davalı bankanın 16.569,99 TL’lik fazladan bir kesinti yaptığı kanaatine varıldığından, bu miktarın sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre davalıdan tahsiline, ancak şartları mevcut olmadığından davacı tarafın tazminat taleplerinin ise reddine karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere ve özellikle oluşa ve dosya içeriğine uygun bilirkişi raporunun somut olay bakımından hükme esas alınmasında isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı vekilinin yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edenden alınmasına, 30.04.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi…………” şeklinde karar vermiştir.
Yukarıdaki Yargıtay kararları ışığında somut olaya bakıldığında ; davalı bankanın erken ödeme komisyonu tahsil etmesinin genel işlem şartlarına aykırı olmadığı, davalının taraflar arasındaki sözleşme hükümlerine göre erken ödeme komisyonu talep hakkının mevcut olduğu, erken ödeme komisyonu talebinin yasaya ve bankacılık teamüllerine aykırı olmadığı ve uygulamada bütün bankaların erken ödeme komisyonu tahsil ettikleri anlaşılmaktadır.
Taraflar arasındaki Sözleşmenin 34.9 maddesi: “ Müşterinin erken kapama opsiyonu olmasa dahi, Bankanın uygun görmesi halinde Müşteri, borçlandığı miktarı vadesinden önce ödeyebilir. Bu durumdaki Müşteri, işbu kredinin borcunu vadesinden önce kapatmak istediği takdirde, erken kapama opsiyonu olmadığından, (ki somut olayda yoktur) bu hususun Bankanın kabulüne bağlı oluğunu, kredi
borcunun vadesinden önce kapatılmasının ancak ödeme vadesinde işlemiş faiz içeren taksit ödendikten sonra kalan anapara ile birlikte, Bankaca aşağıdaki şekilde hesaplanacak erken kapama ücretinin de ödenmesi ile mümkün olacağını kabul ve beyan eder. Müşterinin müracaatı halinde Bankaca erken kapama maliyeti hesaplanır ve bu maliyet erken kapama ücreti olarak müşteri ve kefillerden tahsil edilir. Erken kapama ücreti, mevcut kredinin erken kapanan meblağını, erken kapandığı tarihe kadar tahakkuk etmiş faiz tutarı ile, kredinin erken kapandığı tarihte aynı türde, kalan vadeye yeni kredi kullandırılmış olsa idi yeni kredinin vade sonuna kadar işleyecek faiz tutarı toplamının, mevcut kredinin kullandırım tarihinden vade sonuna kadar işleyecek faiz tutarından çıkarılması ile bulunacak tutara eşittir. Bu hesaplama sonucunda negatif bir değer çıkması halinde, Müşteriden erken kapama ücreti alınmaz.”] hükmünü içerdiği görülmüştür.
İbraz edilen delilere göre; DK-278 referans no.lu kredinin vadesinin dolmasına daha yaklaşık olarak 4,5 yıl varken, davacı şirketin 07.06.2013 tarihinde erken ödeme yapılmak suretiyle kredinin tamamen kapatılmış olduğu görülmüştür.
Davalı banka ile davacı şirket arasında Genel Kredi Sözleşmeleri akdedilmiş, bu sözleşmeye istinaden davacıya 7 yıl vadeli Yatırım Kredisi kullandırılmış,İbraz edilen delilere göre; DK-278 referans no.lu kredinin davacı şirket tarafından 07.06.2013 tarihinde erken ödeme yapılmak suretiyle tamamen kapatılmış olduğu, Henüz daha kredi vadelerinin bitmesine 4,5 yıl varken kredinin erken kapatılmış/ödenmiş olması nedeniyle, başta sözleşmenin 34,9. mad. 5411 sayılı Bank. Y. 144. m. yerleşik bankacılık teamülleri ve TCMB Tebliğlerineve emsal banka uygulamalarına göre davacıdan %2,91 oranında tahsil edilen erken kapama Komisyonunu tahsilinin yerinde ve kabul edilebilir sınırlar içinde olduğu, ancak, davalı bankanın maddi hata sonucu fazladan tahsil ettiği 9.122,12 EURO’nun davacıya iade edilmesi gerektiği anlaşılmakla davanın 9.122,12-Euro üzerinden kısmen kabulüne karar vermek gerekmiş olup aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile 9.122,12-Euronun dava tarihinden 3095 sayılı 4a maddesi gereği bir yıllık Euro cinsi mevduata uygulanan en yüksek mevduat faizi ile davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi uyarınca alınması gereken 1.881,86-TL Harçtan peşin alınan 1.033,90-TL harcın mahsubu ile bakiye 847,96-TL harcın davalıdan tahisili ile hazineye gelir kaydına,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi uyarınca 3.305,86-TL nispi vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
4-Red edilen kısım yönünden avukatlık asgari ücret tarifesi uyarınca 3.942,14- TL. nispi vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalı ödenmesine,
5-Davacı tarafından yapılan 1.059,10-TL ilk gider, 227,50-TL tebligat ve müzekkere gideri ile 1.950-TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 3.236,60-TL yargılama giderinin red ve kabul durumu nazara alınarak takdiren 2.052,27-TL sinin davalıdan tahsili davacıya verilmesine,
6-HMK 333. md. uyarınca davacı tarafından yatırılan ve bakiye kalan gider avansının kararın kesinleşmesi sonrası talebi halinde davacıya iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf nezdinde temyizi kabil olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.28/05/2019

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır