Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2014/376
KARAR NO: 2021/506

DAVA : Menfi Tespit (Yurtiçi Hava Taşımacılığından Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 28/12/2012
KARAR TARİHİ : 29/06/2021

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
ASIL DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili ile davalı arasında imzalanan 08.09.2006 tarihli acentelik sözleşmesi gereğince müvekkilinin davalı şirketin … acentesi olarak sözleşmenin haksız feshedildiğini, 31.08.2007 tarihine kadar faaliyet gösterdiğini, sözleşme eki protokolün 4. maddesi gereğince davalı şirketin acentelik faaliyetinde kullanılmak üzere … plakalı aracı 15.080- EUR bedelle müvekkiline sattığını, aynı protokolün 5. maddesi ile de yine acentelik faaliyetlerinde kullanılmak üzere bir kısım demirbaşların 7.500.-EUR bedelle satıldığı ve buna karşın peşin 4.500.- EUR ödendiğini, böylelikle kalan 18.080.- EUR bedelin ise 15.10.2006 tarihinden başlamak üzere aylık 2.080- EUR bedelli 9 adet senetle ödenmesinde anlaşmaya varıldığı ve tüm senetlerin ödendiğini, davalı yan demirbaş bedelleri ödendiği takdirde en geç 1 ay içinde yani 15.07.2007’de aracın ve demirbaşların mülkiyetini devretmeyi taahhüt ettiği halde yükümlülüğünü yerine getirmediğinden temerrüde düştüğü, bu nedenle 15.07.2007’den itibaren faiz talep ettiklerini, davalı bu yükümlülüğünü yerine getirmediği gibi acentelik sözleşmesini 31.08.2007’de feshederek araç ve demirbaşlara el koyduğuni, böylelikle davalının 31.08.2007 tarihinden bu yana haksız ve hukuka aykırı olarak aracı ve demirbaşları kullanmaya devam ettiğini, müvekkilinin araç ve demirbaş bedellerini ödediğinin belgeli olduğunu, hukuken araç devrinin noterden yapılması gerektiği, müvekkilinin yükümlülüklerini yerine getirdiğinden davalının bunları hukuka aykırı olarak kullandığı beyanla;
Davanın kabulü ile … plakalı aracın bedeli olan 15.080. EUR ile acentelik sözleşmesi ekinde yer alan demirbaşların bedeli olan 7.500.- EUR olmak üzere toplam 22.580.- EUR’nun 15.07.2007 tarihinden itibaren sözleşme ile belirlenen faiz veya ticari avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP :
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Müvekkili şirket ile davacı arasında imzalanan 08.09.2006 tarihli acentelik sözleşmesi ve eki protokol ile davacıya müvekkili şirketin Tophane acentesi işletmesinin bırakıldığını, 25.08.2007 tarihinde acentede yapılan denetimde 15.376,12 TL’nin müvekkili şirket hesabına havale yapılmayarak zimmetine geçirmiş olduğu ve fatura karşıl ğı 4.712,95 TL’nin de müvekkili adına tahsil edilmiş olmasına rağmen tahsil edilmemiş gibi gösterilerek kasa açığına neden olduğunun tespit edildiğini ve davacının bunu ikrar ettiğini, bu eylemin suç oluşturması nedeniyle İstanbul … Asliye Ceza Mahkemesinde davacı hakk nda …E. sayılı dosya ile dava açıldığını, derdest olan davanın devam ettiğini, bu hususların tutanakla tespitini takiben davacıya gönderilen ihtar ile acentelik sözleşmesinin 31.08.2007 tarihinde feshedildiğini, davacının zimmetine geçirdiği kasa açığı için müvekkili şirkete verdiği 05.09.2007 tanzim tarihli ve 17.09.2007 vadeli 16.000.- USD tutarlı senedin İstanbul … İcra Müdürlüğünün … E. sayılı dosyası ile takibe konduğu, kalan kasa açığı miktarı olan 63.164.-TL için ise İstanbul … İcra Müdürlüğünün … E, sayılı dosyası ile ilamsız takip yapıldığını, …E. sayılı dosyadan aciz vesikası alındığı … E. sayılı dosya işlemlerinin ise devam ettiğini, acentelik sözleşmesinin fesih tarihinin 31.08.2007 olması nedeniyle 27.12.2012’de açılan bu davanın 5 yıllık zamanaşımı dolduktan sonra açıldığını, davacının herhangi bir alacağı mevcut olmayıp müvekkilinin davacıdan alacaklı olduğunu, araç mülkiyetinin devri için peşin ödemenin ve cari hesap sözleşmesindeki ödemelerin tamamlanmış olmasının gerektiğini, 4. madde hükmüne göre de haklı nedenle müvekkilinin sözleşmeyi feshetmesi halinde, peşinat ve aylık ödemelerinin kira bedeli olarak kabul edileceği ve iade edilmeyeceğinin kararlaştırılmış olduğunu, davacının ödemelerini tamamlamadığı için araç devrinin yapılmadığını beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

BİRLEŞEN DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı ile davalı şirket arasında 08/09/2006 tarihli acentelik sözleşmesi yapıldığını, davacının bu sözleşme uyarınca davalı şirketin Tophane Acentesi olarak 31.08.2007 tarihine kadar faaliyet gösterdiğini, davacıya gönderilen ihtarname ile sözleşmenin davalı şirket tarafından; davacı şirketin davalı şirkete ait 20.089,08 TL parayı sözleşmeye aykırı olarak kullanıldığı, davacının 3 adet çeki haricen tahsil edip bedelini davalı şirkete göndermediği iddiası ile haksız ve sözleşmeye aykırı olarak feshedildiğini, bu sebeple davacının ciddi bir kazanç kaybına uğradığını, davacı şirketin hakedişlerinin davalı şirket tarafından zamanında ödenmediğini, ve acentelik faaliyetleri zorunlu ihtiyaçları için bu paraların İstanbul Bölge Müdürlüğünün izni dahilinde kullanıldığını ve davalı şirketin bu kullanımlardan haberi olduğunu, acentelik sözleşmesine göre teminat senedi olarak verilen 16.000 USD lik senet ile davacı hakkında İstanbul … İcra Müdürlüğünün …Esas ve … Esas sayılı dosyalarundan icra takibi başlatıldığını, teminat senetlerinin kambiyo vasfı taşımaması ve davacının davalıya hiçbir borcunun bulunmaması nedeni ile takibin haksız olduğunu, davalının alacağının olmadığını bilmesi sebebi ile kötü niyetli olduğunu, yapılan bütün harcamaların banka ve şirket kayıtlarında mevcut olduğunu, davacının davalıdan 10/07/2007 tarihli 18.425,18 TL, 10/08/2007 tarihli 18.394,94 TL hakediş alacağı bulunduğunu, 01.08.2007- 31.08.2007 tarihlerini kapsayan dönemdeki hakediş miktarı olan 20.089,08 TL sinin İstanbul Bölge Müdürlüğü nün bilgisi ve izni ile hakediş alacağına mahsuben tahsil ettiği faturalar ile kullanıldığını beyanla; davacının davalıya borçlu olmadığının tespitini, davacı hakkında başlatılan icra takiplerinin iptalini, davalının kötü niyet tazminatına mahkum edilmesini, davalıdan alacağı olduğunu iddia ettiği 16.731,04 TL nin ve davacının kazanç kaybı olduğunu beyan ettiği 1.000,00 TL nin davalıdan tahsili ile davacı tarafa verilmesini talep ve dava etmiştir.

CEVAP :
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; taraflar arasındaki 08/09/2006 tarihli acentelik sözleşmesi gereğince davalı şirketin Tophane İrtibat Şubesi Bürosu nun acente olarak devredildiğini ve davacının işletimine bırakıldığını, 25/08/2007 tarihinde Tophane Acente de yapılan denetimde kasa üzerindeki veriler doğrultusunda yapılan inceleme sonucu 15.376,13 YTL tutarındaki nakdin davalı şirketin genel müdürlüğü hesabına havale yapılmayarak acente yedine alınmış olduğunu, davacının parayı zimmetine geçirdiğini ve 4.712,95 YTL nin davalı şirket adına tahsil edilmiş olmasına rağmen tahsil edilmemiş gibi gösterilerek acente yedine geçirildiğini yani kasa açığı fiilinin işlendiğini ve bu kapsamda davacı hakkında suç duyurusunda bulunulduğu ve davanın İstanbul … Asliye Ceza Mahkemesinin… Esas sayılı dosyasından halen devam ettiğini, bütün hususların tespit tutanağı ile tespit edildiğini, acente sahibi ve müdür olan davacı tarafından da tespit tutanağının imza altına alınarak subut bulduğunu bunun üzerine davacıya ihtarname gönderilerek acentelik sözleşmesinin 31.08.2007 tarihinde tek taraflı feshedildiğini, davacının haksız olarak zimmetine geçirdiği tutarlara karşılık 20/09/2007 tarihinde davacı tarafından verilen 16.000,00 USD bedelli senet ile İstanbul … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası ile takibe geçildiğini, akabinde 21.09.2007 tarihinde ise kalan kasa açığı miktarı olan 63.164,00 TL için İstanbul … İcra Müdürlüğünün …Esas sayılı dosyası ile ilamsız takibe geçildiğini, …sayılı dosyasında aciz vesikası alındığını, davacıya karşı girişilen icra tabiplerine karşı açılan menfi tespit davasının takiplerin kesinleşmesinden 5 yıl sonra açıldığını bu sebeple zaman aşımına uğradığını, davacının verdiği senedin teminat senedi olmadığını, sözleşmenin haklı nedenle fesih edildiğini beyanla davacının davasının reddini ve İstanbul …ATM nin …Esas sayılı dosyası ile birleştirilmesini talep etmiştir.

GEREKÇE:
Asıl dava; taraflar arasındaki acentalık sözleşmesi gereği sözleşme yükümlerine göre davalı tarafından davacıya teslim edilen araç ve demirbaşların bedelinin davalıya ödenmesine rağmen davalını sözleşmeye aykırı olarak emtiaların mülkiyetini davacıya devretmediği iddiası ile ödenenen bedelin iadesine ilişkindir.
Birleşen dava ise; Taraflar arasındaki aynı sözleşme kapsamında davacı hakkında yapılan cari hesap ve senede dayalı iki adet icra takiplerinden borçlu olmadığının tespiti ile sözleşmenin devam ettiği süre içerisinde yapılan işlerden kaynaklanan hakediş alacağının tahsili ve sözleşmenin haksız fesih nedeni ile uğranılan kazanç kaybının tazmini istemine ilişkindir.
Dosyaya getirtilen İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasının incelenmesinde; davalı tarafından davacı aleyhine 63.164,89-TL asıl alacak ve 62,29-TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 63.227,15-TL alacağın tahsili amacıyla 21/09/2007 tarihinde 7 örnek nolu ilamsız icra takibi başlatıldığı görülmüştür.
Tarafların iddia ve savunmaları, sunulan deliller, ticari defter ve kayıtları ile tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirilerek esas davada davacı tarafından ödendiği sabit olan demirbaşların mülkiyetinin taraflar arasındaki sözleşme hükümleri gereğince davacıya geçip geçmediği, dolayısıyla talebi doğrultusunda ödediği bedelin iadesini isteyip isteyemeyeceği, bu koşulların oluşup oluşmadığı, birleşen dava bakımından da sözleşmedeki feshin haklı olup olmadığı hususunun değerlendirilip cari hesaptan alacaklı olup olmadığı, istenebilir kar kaybı tazminatı alacağının bulunup bulunmadığı, varsa miktarının tespiti bakımından uzman 2 bilirkişi vasıtasıyla rapor alınmasına karar verildiği, Mali Müşavir Bilirkişi … ve Ticaret Hukuku Bilirkişisi Doç. Dr. … tarafından sunulan 16/06/2015 tarihli bilirkişi raporunda; Yapılan incelemeler sonucu; esas dosyada : Dava konusu acentelik sözleşmesinin haksız nedenle feshedildiği kabul edildiği takdirde, davacı yanın araç bedeli nedeniyle davalıdan 01.08.2007 tarihi itibarıyla 15.080.- Eur alacaklı bulunduğu, 01.08.2007 tarihinden borç tamamen ödeninceye kadar 15.080.- Eur matrah üzerinden 01.08.2007 tarihinde devlet bankalarının Eur cinsinden açtıkları 1 yıl vadeli mevduata verdikleri en yüksek faiz oranı üzerinden faiz talebinin mümkün olduğu, birlesen dosyada : İstanbul … İcra Müdürlüğünün …E. sayılı dosyası bakımından borçlu bulunmadığının tespiti talebinin, davalının davacıdan 19.807,09 TL’lik takip tutarından daha fazla olmak üzere 51.307,15 TL alacaklı bulunması, bir başka deyiş­le, davacının takip tutarından daha fazla borçlu bulunması nedeniyle borçlu bulunmadığının tespiti talebinin yerinde olmadığı, İstanbul … İcra Müdürlüğünün… E. sayılı dosyası bakımından borçlu bulunmadığının tespiti talebinin, davacının 31.547,15 TL borcu bulunmasına rağmen davalının bu tutardan daha fazla olmak üzere 63.227,15 TL’lik takip yapmış olması nedeniyle, bu takip için 31.680.-TL için borçlu bulunmadığının tespiti talebinin yerinde olduğu, Davacının talep ettiği hak ediş alacaklarını gösterir hak edişlerin tü­münü sunmadığı gibi sunduğu hak edişleri de defter kayıtlarıyla tevsik edemediğinden, hak ediş alacağı bulunduğu iddiasını belgeleyemediği, Kar kaybı nedeniyle talep ettiği maddi tazminat tutarının, sözleşme­nin haksız feshedildiği görüşü benimsendiği takdirde yıllık 18.000-TL’lik bir kar kaybının söz konusu olabileceği, ancak şimdilik kaydıyla 1.000-TL’lik bir talepte bulunduğundan talebiyle bağlı olduğu kanaati bildirilmiştir.
Taraf vekillerinin bilirkişi raporuna itirazı üzerinde dosya ek rapor alınmak üzere bilirkişi heyetine tevdi edilmiş, bilirkişi heyeti tarafından sunulan 09/02/2018 tarihli ek bilirkişi raporunda; inceleme ve hesaplamalar sonucunda: esas dosyada : Dava konusu acentelik sözleşmesinin kaksız nedenle feshedildiği ka­bul edildiği takdirde, davacı yanın araç bedeli nedeniyle davalıdan 01.08.2007 tarihi itibarıy­la 22.500.- EUR alacaklı bulunduğu, 01.08.2007 tarihinden borç tamamen ödeninceye kadar 22.500.-EUR matrah üzerinden 01.08.2007 tarihinde devlet bankalarının Eur cinsinden açtıkları 1 yıl vadeli mevduata verdikleri en yüksek faiz oranı üzerinden faiz talebinin mümkün olduğu, birlesen dosyada : İstanbul… İcra Müdürlüğünün… E. sayılı dosyası bakımından borçlu bulunmadığının tespiti talebinin, davalının davacıdan 19.807,09 TL’lik takip tutarından daha fazla olmak üzere 51.307,15 TL alacaklı bulunması, bir başka deyişle, davacının takip tutarından daha fazla borçlu bulunması nedeniyle borçlu bulunmadığının tespiti talebinin yerinde olmadığı, İstanbul … İcra Müdürlüğünün … E. sayılı dosyası bakı­mından borçlu bulunmadığının tespiti talebinin, davacının 31.547,15 TL borcu bulunmasına rağmen davalının bu tutardan daha fazla olmak üzere 63.227,15 TL’lik takip yapmış olması nedeniyle, bu takip için 31.680.- TL için borçlu bulunmadığının tespiti talebinin yerinde olduğu, Davacının talep ettiği hak ediş alacaklarını gösterir hak edişlerin cet­vel ve faturalarının davalıya tebliğini belgeleyemediğinden, hak ediş alacağı bulunduğu iddiasını belgeleyemediği, Kar kaybı nedeniyle talep ettiği maddi tazminat tutarının, sözleşme­nin haksız feshedildiği görüşü benimsendiği takdirde yıllık 18.000.- TL’lik bir kar kaybının söz konusu olabileceği, ancak şimdilik kaydıyla 1.000.- TL’lik bir talepte bulunduğundan talebiyle bağlı olduğu kanaati bildirilmiştir.
Davacı vekilinin dosyaya ibraz ettiği bilirkişi raporuna karşı beyan ve itirazlar nazara alınarak dosyanın yeniden bilirkişi heyet incelemesine tevdi ile dava, cevap, ibraz edilen deliller, dosyaya ibraz edilen rapor, ek rapor ve buna ilişkin itirazların değerlendirilmesi tarafların 2007 ticari defter kayıt ve belgeleri, icra dosyası ve tüm dosya kapsamı üzerinde bilirkişi incelemesi yapılarak davacının davalıdan alacağı olup olmadığı varsa miktarının ve faizinin belirlenmesine karar verildiği, Muhasebe Finans Uzmanı Bilirkişi …, Lojistik ve Taşımacılık Uzmanı Bilirkişi…ve Sigorta Taşıma ve Lojistik Uzmanı Bilirkişi Dr. … tarafından sunulan 15/02/2019 tarihli 2. Bilirkişi raporunda; Mahkemece zamanaşımı konusunda ara kararı tesis edildiği, davalının zamanaşımı savunmasının yerinde olmadığının tespit edildiği, taraflar arasında cari hesap ilişkisi kuran ve davalı ticari defterlerine dayanmak bakımından delil sözleşmesi içeren acentelik sözleşmesinin sözleşme hükümlerine uygun olarak davalı tarafından haklı sebeplerle feshedildiğinin değerlendirildiği, taraflar arasında sözleşmede her ne kadar davalının sözleşmeyi haklı sebeple feshetmesi halinde, davacının taşıt ve demirbaş ödemeleri için yaptığı harcamaları ve bu emtiayı geri alamayacağı yönünde açık hüküm varsa da, davacının araç ve … ödemeleri bakımından haklı fesih halinde dahi alacak iddiasında bulunabileceğinin değerlendirildiği, Davacının asıl dava dosayıs ile 01.08.2007 tarihi itibarı ile cari hesaba işlenebilir, hesaptan düşme-takas-mahsuba konu edilebilir 22.580 EURO karşılığı 40.386,59 TL davacı alacağı olduğu, davacının birleşen dava bakımından; davacının toplam borcunun 51.444,77 TL olarak tespit edildiği ve bundan davacı alacağı olan 40.386,59 TL miktarı düşüldüğünde, davacının ancak 11.058,18 TL hesap bakiye alacağı bulunduğu, aşan miktarlar üzerinden girişilen takipler bakımından davacının menfi tespit talebinin yerinde olduğu, bu çerçevede davacının alacak iddiasının cari hesap bakiyesi borcundan düşülmesi gereken bir alacak olduğu, davalı alacak miktarının davacı alacağından yüksek olduğu hususları gözetildiğinde, asıl dava bakımından talepte bulunulabilir alacak bulunmadığı ancak birleşen dava bakımından ise İstanbul …İcra Müdürlüğü… Esas dosyasından takip borcu olan 19.807,09 TL ve İstanbul …icra Müdürlüğü …Esas sayılı dosyası bakımından ise 63.227,15 TL üzerinden takibe girişildiği gözetilerek, toplamda 83.034,24-TL talep miktarından 71.976,06-TL miktarı üzerinden borç bulunmadığının tespit edildiği, böylece davalının sadece alacak miktarının 11.058,18-TL hesaplandığı, davalı tarafından haklı sebeple fesih gözetilerek davacının kar kaybı ve sair taleplerinin yerinde olmadığı kanaati bildirilmiştir.
Davalı taraf zamanaşımı definde bulunmuşsa da eski BK 60/2 maddesi uyarınca somut olayla ilgili ceza yargılamasının bulunduğu açık olduğundan ve uzamış ceza zamanaşımının uygulanması gerektiğinden davanın açılış tarihi itibari ile henüz bu sürenin dolmadığı görüldüğünden zamanaşımı definin reddine karar verilmiştir.
Katılanı dosyamız davalısı … Kargo Sanığı dosyamız davacısı …, Suç konusu “Hizmet Nedeniyle Güveni Kötüye Kullanma” olan İstanbul … Asliye Ceza Mahkemesinin… esas sayılı dosyasının incelenmesinde dosyanın 02/02/0217 tarihinde karara çıktığı, 02/02/2017 tarih … esas … karar sayılı kararda “Sanığın atılı suçu işlediği hususu CMK.nun 223/2-c maddesi uyarınca sabit görülmediğinden, taraflar arasında oluşan hukuki ihtilafla ilgili yargılamanında sürmekte olması nazara alınarak sanığın müsnet suçtan beraatine” karar verildiği görülmüştür.
Davacı asıl yargılama esnasında vefat etmiş olup, ibraz edilen veraset belgesi uyarınca mirasçıları dahili davacı sıfatı ile yargılamaya dahil olmuşlardır.
Dosya kapsamı ile uyumlu bulunarak hükme esas alınan bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamı bir arada değerlendirildiğinde;

Asıl dava da; Taraflar arasında mevcut 08.09.2006 tarihli acentelik sözleşmesi uyarınca davacının davalı şirketin Tophane acentesi olarak çalıştığı sözleşmenin davalı tarafından 31.08.2007 tarihine feshedildiği sözleşme eki protokolün 4. maddesi gereğince davalı şirketin acentelik faaliyetinde kullanılmak üzere … plakalı aracı 15.080- EURO bedelle sattığı, aynı protokolün 5. maddesi ile de yine acentelik faaliyetlerinde kullanılmak üzere bir kısım demirbaşların 7.500.-EUR bedelle satıldığı ve buna karşın peşin 4.500.- EUR ödendiğini, böylelikle kalan 18.080.- EUR bedelin ise 15.10.2006 tarihinden başlamak üzere aylık 2.080- EUR bedelli 9 adet senetle ödenmesinde anlaşmaya varıldığı ve tüm senetlerin ödendiği iddiası ile mülkiyetin geçirilmediğinden bahisle söz konusu malların veya bedellerinin iadesi talep edilmiş,
Birleşen davada ise cari hesap bakiyesine ilişkin ve senede dayanan İstanbul … İcra müdürlüğünün … E ve İstanbul … İcra müdürlüğünün … E olmak üzere iki (2) ayrı takipte davalının alacaklı olmadığının tespiti ve hakediş alacağı ile davacının kar yoksunluğu zararının olduğu ve ödenmesi gerektiği ileri sürülmüştür.
06.09.2006 tarihinde yürürlüğe giren taraflar arasındaki “acentelik sözleşmesi” 31.08.2007 itibarı ile davalı tarafından feshedilmiş olup, 7.maddede kurulu düzende olan şube vasfında işletme devir alınması, demirbaşların davacıya ait olacağı,41.maddede,sözleşmenin haklı nedenle feshinin mümkün olduğu, 43. Maddede davalı defterlerinin delil olarak sayılacağı belirlenmiş olup, sözleşmenin 5 adet eki olduğu, EK protokol gereği araç satış bedeli sözleşmenin 4-1 .a) bendi gereği belirlendiği, protokolde fesih halinde kazanılan mülkiyet haklarının acente tarafından alınabileceği, mülkiyeti henüz devir almadığı araç – gereç ile demirbaş için ise alacak iddia edilemeyeceği kararlaştırılmıştır.
Taraflar arasındaki sözleşme ile birlikte davacının acentelik faaliyetlerinde kullanılmak üzere sözleşme eki belgelere göre; davacıya 15.080.- Euro tutarında Araç, 5.010.- Euro tutarında bilgisayar ve akşamı ve 2.490 Euro tutarında da demirbaş mefruşat olmak üzere toplam 22.580.- Eur tutarında malzemenin teslim edildiği ve yine sözleşmede kararlaştırıldığı üzere peşinat olarak 4.500.- Euro tahsilatına müteakip kalan 18.080.- Euro. un da 15.10.2006’dan başlayarak birer ay ara ile 2.000.’ er Euro.luk taksitlerle ödenmesinin kararlaştırıldığı hususunda taraflar arasında ihtilaf mevcut olmayıp,Taraflar arasındaki Acentelik Sözleşmesi Ek Protokolünün 4. maddesi hükmüne göre; araç mülkiyetinin … kargoya geçmesini takiben cari hesap sözleşmesinde belirtilen ödemelerin gerçekleştirilmesi halinde 1 aylık süre içinde mülkiyet devrinin yapılacağının belirtilmiş olduğu görülmüştür.
Davalı kayıtlarına göre davacı tarafından demirbaşlarla ilgili son ödemesi 01.07.2007 tarihinde yaptığı, ancak, taraflar arasındaki Acentelik Sözleşmesi Ek Protokolünün 4- l.j maddesinde yer alan:
Acente Cari Hesap Sözleşmesinde belirtilen peşinat ve aylık ödemelerin tamamını ödemeden, Acente acentelik sözleşmesini kendisii fesheder ise veya haklı nedene dayalı olarak … Kargo fesheder ise acentenin ödemiş olduğu peşinat ve aylık ödemeler, araç kira bedeli olarak kabul edilecek ve iade edilmeyecektir. Böyle bir durumda … Kargonun mülkiyeti devir yükümlülüğü sona erecektir. Acentenin hiçbir hak talebi olmayacaktır. Şeklinde düzenlendiği görülmüştür.
Davalı şirket tarafından davacı acente nezdinde 02.07.2007 tarihinde gerçekleştirilen incelemede; davacının 57 adet fatura tutarı olan 13.093,35 TL’sini 60 gün geçtiği halde hesaplara intikal ettirmemiş olduğunun tespit edildiği ve hak edişinden kesilmek üzere 02.07.2007 tarihli bir tutanak tutulduğu ve davacının da bu tutanağı imzalamış olduğu 02.07.2007 tarihli … Ltd. Şti. cari hesap ekstresinin incelenmesinden 4 adette 3.256.- TL’lik çek alındığı ve aynı gün gönderilmeyip şahsi giderleri için kullanmış olduğu belirtilerek davacının uyarılmış olduğu , 25.08.2007 tarihinde yapılan kontrollerde 4.712,95 TL’nin müşterilerden tahsil edilmiş olmasına rağmen davalı hesaplarına aktarılması gerekirken yatırılmayıp şahsi giderleri için kullanmış olduğuna tutanak düzenlendiği bunda davacının da tutanakta imzasının bulunduğu ,25.08.2007 günü kasa bülteni üzerindeki incelemelerde müşterilerden tahsil edilmiş olan 15.376,13 TL’nin genel müdürlük hesabına yatırılması gerekirken şahsi giderleri için kullanmış olduğuna dair tutanak düzenlendiği bunda davacının da imzasının bulunduğu bu usulsüz işlemler nedeniyle davalı şirketin emniyeti suiistimal suçu işlendiği yönündeki şikayeti üzerine; davacı hakkında İstanbul … Asliye Ceza Mahkemesinin … E.- sayılı dosyası ile ceza davası açıldığı ,
… Kargo tarafından davacıya Beyoğlu… Noterliğinin 31;08.2007 tarih ve … yevmiye sayılı ihtarnamesini keşide ederek davacının sözleşmeye aykırı usulsüz davranışları nedeniyle 08.09.2006 tarihli Acentelik Söz¬leşmesinin 31.08.2007 tarihi itibarıyla acente¬lik ilişkisinin fesih edildiği görülmüştür.
İstanbul … Asliye Ceza Mahkemesinin… E.- …K sayılı kararı ile yargılama aşamasında gerekli belgelerin bilirkişi incelemesine ibraz edilmemesi nedeni ile sanık …’ un beraatine karar verildiği ve istinaf incelemesinden geçerek kesinleştiği görülmüştür.
Taraflar arasındaki hukuki ilişki bir acentelik sözleşmesi olup davacının, davalının izini ve onayı olmadan 02.07.2007 ve 25.08.2007 tarihli kendisinin de imzası ve kabulünde olan tutanaklar içeriği paraları kullanması acentelik sözleşmesinin hükümlerine aykırılık teşkil ettiği TTK m. 112 ve taraflar arasındaki sözleşmenin 20/a maddesinde belirtildiği üzre geç ödeme haklı sebeple fesih sebebi olduğu görülmekle her ne kadar davacı İstanbul … Asliye Ceza Mahkemesinin…E.- … K sayılı dosyası ile yapılan yargılama neticesinde beraat etmiş ise de davalı tarafından sözleşmenin haklı nedenle fesih edildiği kanaatine varılmıştır.
Acentelik sözleşmesinin … Kargo tarafından haklı nedenle feshedild[ği bu itibarla Acentelik Sözleşmesi Ek Protokolünün 4- l.j maddesinde yer alan:
“Acente Cari Hesap Sözleşmesinde belirtilen peşinat ve aylık ödemelerin tamamını ödemeden, Acente acentelik sözleşmesini kendisii fesheder ise veya haklı nedene dayalı olarak … Kargo fesheder ise acentenin ödemiş olduğu peşinat ve aylık ödemeler, araç kira bedeli olarak kabul edilecek ve iade edilmeyecektir. Böyle bir durumda … Kargonun mülkiyeti devir yükümlülüğü sona erecektir. Acentenin hiçbir hak talebi olmayacaktır.” Şeklinde düzenleme uyarınca asıl dava da davacı tarafından talep olunan araç bedeli ve demirbaş bedelleri toplamı olarak talep ettiği 22.580.- EURO nun sözleşmenin haklı nedenle davalı tarafından fesih edilmesi ve taraflar arasındaki cari hesap ilişkisinde davalı alacağının mevcut olması nedeni ile talep hakkının mevcut olmadığı kanaatine varılmış her ne kadar 2. Bilirkişi raporunda bu yönde aksi değerlendirme yapılarak protokol gereği 8 taksit bedelinin davacı hesabına geçilerek tahsil edilmiş olması ve son ödeme tarihi 15.07.2007 tarihinden itibaren sözleşme ile belirlenen faiz veya ticari avans faizi ile araç bedeli olan 15.080.- Euro’un istenebileceği bildirilmiş ise de mahkememizce bu yöndeki tespitlere itibar olunmamış Acentelik Sözleşmesi Ek Protokolünün 4- l.j maddesi uyarınca haklı nedenle fesih nedeni ile talep hakkının olmadığı kanaatine varılmış bu nedenle asıl davanın reddine karar verilmiştir.
BİRLEŞEN DOSYADA:
Davacı tarafça ;Cari hesap bakiyesine ilişkin ve senede dayanan iki (2) ayrı takip nedeni ile davalının alacaklı olmadığının tespiti ve davacının kar yoksunluğu zararının olduğu ve ödenmesi gerektiği ileri sürerek İstanbul … İcra Müdürlüğünün … ve … E. Sayılı dosyalarında davacının davalıya borcu bulunmadığının tespiti ile takiplerin iptali,
Davacının 10.07.2007 tarihli 18.425,18 TL’lik, 10.08.2007 tarihli 18.394,94 TL’lik hak edişi bulunduğu, bundan İstanbul bölge müdürlüğünün izni ile kul¬lanılan 20.089,08 TL tenzil edildiğinde fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla 16.731,04 TL hak ediş alacağının tahsili ve Acentelik sözleşmesinin haksız olarak feshedilmesi dolayısıyla müvekkilinin mahrum kaldığı kazanç kaybı olarak; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere şimdilik 1.000.-TL maddi tazminat isteminde bulunmuştur.
Taraflar arasında “delil sözleşmesi” mahiyetindeki 43. Madde uyarınca davalı taraf defterleri üzerinden yapılan bilirkişi tespitleri davacı katılımı ile tutulan tutanaklar nazara alınarak davacının mükerrerlik iddialarının yerinde olmadığı,
İbraz edilen bilirkişi raporları ile davalı ticari defterleri uyarınca Davacının sözleşme feshi esnasında ve takip tarihi itibariyle davalıya 51.444,77 TL borçlu olduğu,İstanbul… İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasında 16.000 USD karşılığı 19.760,00TL üzerenden takibin başlatılmış oluğu davalının davacıdan 51.444,77 TL alacaklı olduğu nazara alındığında menfi tespit isteminin yerinde olmadığı,
Aynı alacak için mükerrer istemle İstanbul … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasında ise takibin 63.227,15 TL üzerinden başlatılan takip nedeni ile ,İstanbul … İcra Müdürlüğünün …Esas sayılı dosyasında talep olunan alacağın sözleşme feshinden sonra hesaplanan 51.444,77 TL miktarından düşümü ile (51.444,77 TL – 19.760,00 TL =) 31.680 TL miktarında davalıya borçlu olmadığının tespiti gerekmiştir her ne kadar ibraz edilen 15.02.201 tarihli bilirkişi raporu ile araç bedeli ve demirbaş eşya bedeli olan toplam 22.580,00 Euro karşılığı 40.386,59 TL nin mahsup edilmesi sonucuna varılmış ise de hukuki tasnif mahiyetinde olan Acentelik Sözleşmesi Ek Protokolünün 4- l.j maddesi uyarınca haklı nedenle fesih nedeni ile acentenin ödemiş olduğu peşinat ve aylık ödemeler, araç kira bedeli olarak kabul edilecek ve iade edilmeyecektir hükmü asıl davada yapılan değerlendirmeler uyarınca iadesinin mümkün olmadığı bu nedenle takip alacağından düşülmesinin yerinde olmadığı kanaatine varılmıştır.
Davacı taraf kötü niyet tazminat talebinde bulunmuş ise de koşulları oluşmadığından bu talebinde reddi gerekmiştir.
Birleşen davada davacı taraf ;10.07.2007 tarihli 18.425,18 TL’lik, 10.08.2007 tarihli 18.394,94 TL’lik hak edişi bulunduğu, bundan İstanbul bölge müdürlüğünün izni ile kullanılan 20.089.08 TL tenzil edildiğinde fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla 16.731,04 TL hak ediş alacağının tahsili talebinde bulunmasına rağmen 10.08.2007 tarihli 18.394,94 TL’lik hak edişi ibraz edemediği, bu iki hak edişin dayandığı ilişkileri gösterir kendi ticari defterlerini sunmadığı bu yönde ispatın mevut olmadığı görülmekle ispatlanamayan hakediş tazminat talebinin reddine karar vermek gerekmiştir. Yine davacı kar kaybı talebinde bulunmuş ise de sözleşmenin davalı tarafından haklı nedenle fesih edildiği nazara alınarak kar kaybı talebinin de reddine karar vermek gerektiği kanaatine varılarak aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Asıl davanın REDDİNE,
2-Birleşen davanın KISMEN KABULÜ ile;
A-İstanbul … İcra Müdürlüğünün… e. Sayılı dosyaya yönelik menfi tespit, takibin iptali, kötü niyet taleplerinin reddine,
B-İstanbul … İcra Müdürlüğünün … e. Sayılı dosyasında 31.680-TL borçlu olmadığının tespitine, bu miktar yönünden takibin iptaline, fazlaya ilişkin talebin reddine,
Kötü niyet tazminat koşulları oluşmadığından bu talebin reddine,
C-Hakediş alacak talebinin reddine,
D-Mahrum kalınan kar kaybı talebinin reddine,
ASIL DAVA YÖNÜNDEN:
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince peşin alınan 791,35-TL den 59,30-TL karar harcının mahsubu ile kalan 732,05-TL. harcın karar kesinleştiğinde talep halinde davacılara iadesine,
4-Davalı vekili lehine karar tarihindeki avukatlık asgari ücret tarifesi üzerinden hesap olunan 7.727,54-TL. nispi vekalet ücretinin davacılardan tahsili ile davalıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
6-HMK 333. md. uyarınca davacı tarafından yatırılan ve bakiye kalan gider avansının kararın kesinleşmesi sonrası talebi halinde davacıya iadesine,
BİRLEŞEN DAVA YÖNÜNDEN:
7-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi uyarınca alınması gereken 2.164,06-TL Harçtan peşin alınan 1.494,75-TL harcın mahsubu ile bakiye 669,31-TL harcın davalıdan tahisili ile hazineye gelir kaydına,
8-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi uyarınca 4.752-TL nispi vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacılara ödenmesine,
9-Red edilen kısım yönünden avukatlık asgari ücret tarifesi uyarınca 9.766,87-TL nispi vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalı ödenmesine,
10-Davacı tarafından yapılan 1.515,90-TL ilk gider, 2.379,40-TL tebligat ve müzekkere gideri ile bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 3.895,30-TL. yargılama giderinin red ve kabul durumu nazara alınarak takdiren 2.264,78-TL sinin davalıdan tahsili davacıya verilmesine,
11-HMK 333. md. uyarınca davacı tarafından yatırılan ve bakiye kalan gider avansının kararın kesinleşmesi sonrası talebi halinde davacıya iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf nezdinde temyizi kabil olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.29/06/2021

Katip
¸e-imzalıdır

Hakim
¸e-imzalıdır