Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2014/1587 Esas
KARAR NO : 2019/654

DAVA : Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 31/12/2014
KARAR TARİHİ : 27/06/2019

Mahkememizde görülen davanın yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ
DAVA /Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;
Davacı müvekkil şirket ile davalı arasında 01/12/2012 başlangıç tarihli ve 5 yıl süreli bayilik sözleşmesi ve çerçeve protokol akdedildiğini,
Davalının sözleşme ve protokole ek olarak düzenlenen ürün- alım taahhütnamesi ile 5 yıl için toplam 10.304 ton beyan ürünü (kurşunsuz benzin, normal benzin, motorin) almayı taahhüt ettiğini, eksik kalan ton üzerinden 140-USD kar mahrumiyeti ödemeyi kabul ettiğini,
Çerçeve protokolünün 13.maddesi gereğince sözleşmenin süresinden önce feshedilmesi yada bayi tarafından fesih sonucunu doğuracak hareket edilmesi halinde 250.000 USD cezai şartın kararlaştırıldığını, davalının … 17. Noterliğinin … yevmiye ve … tarihli ihtarı ile bayilik sözleşmesinin süresinde önce fesih ettiğini, feshin haksız olduğunu, haksız fesih nedeniyle müvekkili şirketin davacı nezdinde olan 53.111,08 TL cari hesap borcunun temerrüt (ihtarname) tarihinden işleyecek avans faizi ile,
Çerçeve protokolünün 13.maddesi gereğince 250.000 USD cezai şart alacağının temerrüt (ihtarname) tarihinden itibaren yabancı paraya işleyecek en yüksek mevduat faizi ile,
Taahhütname gereğince eksik kalan ürün miktarı için 1.106.728 USD kar mahrumiyeti cezai şartının temerrüt (ihtarname) tarihinden itibaren yabancı paraya işleyecek en yüksek mevduat faizi ile
Akaryakıt istasyonuna gerçekleştirilen faydalı yatırım bedeli 49.388,40 TL’nin temerrüt (ihtarname)tarihinden itibaren avans faizi ile,
Davalıya ariyet olarak verilen bir adet kompresör ile market raflarının davacı şirkete aynen teslimi, bu mümkün olmaz ise bedeli 10.992,16 TL’nin temerrüt tarihinden itibaren avans faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP-KARŞI DAVA /Davalı vekili cevap-karşı dava dilekçesinde özetle;
Taraflar arasında imzalan 01/12/2012 tarihli sözleşmenin haklı nedenle fesih edildiğini, Şirket sözleşmesinin 3.maddesi ve sözleşmenin 1.maddesi ile fiyat belirleme, ürün satış tekeline davacının kendisinin aldığını, bu hakların kullanımında ticari teamüllere uymadığını, bayiler arasında eşitlik, haksız rekabete sebebiyet vermeme, hakkın kötüye kullanılmaması ilkelerine aykırı davrandığını,
Müvekkilinin davacının haksız olarak uyguladığı politikalar nedeniyle zarar ettiğini, sözleşmeye devam ederek daha fazla zarar etmesinin beklenemeyeceğini, … 16. Noterliğinin … tarih ve … yevmiye nolu ihtarı ile bölgede bayilik verilen diğer istasyonlara uygulanan fiyat ve iskonto oranının düzeltilmesinin istendiğini, davacı dağıtım şirketinin ihtar üzerine bu konuda yetkileri bulunduğunu açıkladığını, müvekkili şirketinde … 17. Noterliğinini … tarih ve … yevmiye nolu ihtarnamesi ile sözleşmeyi fesih ettiğini, davacının aynı bölgede başka bayiler açmaya izin vererek düşük iskonto oranı uygulayıp haksız rekabet ve eşitsizlik yarattığını, araç tanıma sistemi sözleşmesine aykırı davrandığını, indirimli kart uygulamasında müvekkilinin zararına hareket ettiğini, müvekkili şirketin davacıya cari hesap borcu olmadığını, ariyet bedeline konu ariyetlerin davacıya teslim edildiğini, cezai şart taleplerini yerinde olmadığını belirterek, davanın reddini istemiştir.
KARŞI DAVADA; Müvekkili şirketin 40.000 USD + KDV olan aylık kira bedelinin 2 ay bedeli karşılığının ödenmediğini, bunun için şimdilik 1.000,00 TL talep ettiklerini, 40.000 USD yatırım bedelinin ödemesinin zamanında yapılmadığından kullanılan kredilere ödene faizin de yükseldiğini, bunun için şimdilik 1.000,00 TL talep ettiklerini, davacının haksız ve kötü niyetli davranışları nedeniyle elde edilmesi gereken cironun düşmesi sonucu ciro farkı alacağı olarak şimdilik 1.000,00 TL talep ettiklerini, araç tanıma sisteminin müvekkili aleyhine uygulanması sonucu şimdilik 1.000,00 TL istediklerini, bankalar nezdinde ödemelerin gecikmesi nedeniyle itibarın sarsıldığını belirterek, bu nedenle 50.000,00 TL manevi tazminat istediklerini, davacı nezdinde bulunan ipoteklerin nakde çevrilmemesi için ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep ettiklerini bildirmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Asıl dava, bayilik sözleşmesinin haksız feshi nedeniyle cari hesap, cezai şart, ariyet bedeli ve faydalı yatırım bedelinin davalı bayiden tahsili istemine ilişkindir.
Karşı dava ise, bayilik sözleşmesinin haklı nedenle feshi sonucu manevi tazminat ve maddi tazminat istemlerine ilişkindir.
Tarafların bildirdikleri deliller toplanmıştır. Taraflar arasında akdedilen 01/12/2012 başlangıç tarihli ve 5 yıl süreli bayilik sözleşmesi ve çerçeve protokolü, sözleşmenin eki olan ürün- alım taahhütnamesi, sözleşmenin feshine ilişkin … 17. Noterliğinini … tarih ve … yevmiye nolu ihtarnamesi ve tebliğ şerhi, … 34.Noterliğinin … tarihli … yevmiyeli fesih ihtarına cevap ve davacı alacaklarının ödenmesi ihtarı, cari hesap ekstresi, davalıya bırakılan ariyetlere ilişkin faturalar, teslim tutanakları, EPDK kayıtları alınmıştır.
Mahkememizce bilirkişi … ve arkadaşlarının 25/06/2018 tarihli kök raporu ve 03/01/2019 teslim tarihli ek raporu alınmıştır. Alınan raporlar denetime elverişli bulunmuş, hükme esas alınmıştır.
Tüm dosya kapsamına göre;
Taraflar arasında 01/12/2012 tarihli çerçeve protokol ile bayilik sözleşmesinin bağıtlandığı, sözleşmenin davalı bayi tarafından … 17. Noterliğinin … tarih ve … yevmiye nolu ihtarnamesi ile fesih edildiği, feshin gerekçesi olarak davacı dağıtım şirketinin davalıya yakın 5-6 tane daha akaryakıt istasyonuna akaryakıt bayiliği verip, bu bayilere uygulanan satış bedeli iskonto oranını nispetsizlik yaratacak şekilde düşük tutması olarak davalının iddia ettiği sabittir.
Ancak dağıtım şirketi olan davacının mevcut bayinin yakınlarında yeni bayilikler açması konusunda sözleşme uygulama ve EPDK yönetmelikleri gereğine engel olmadığı, bayinin de buna itiraz edemeyeceği, zaten petrol istasyonları arasındaki mesafenin kanun ve yönetmeliklerle belirlendiği, dağıtım şirketinin bu yönetmeliklere aykırı işlem yapamayacağı gibi, EPDK’nın da bayilik lisansını onaylamayacağı açıktır. Ayrıca aynı dağıtım şirketinden ürün alan petrol istasyonlarındaki fiyat farkının satıcı petrol istasyonunun kendi karından feragat ederek ortaya çıktığı, davacı dağıtım şirketinin EPDK’nın belirlemiş olduğu fiyatların üstünde bir iskonto oranı uygulayamayacağı hayatın olağan akışına uygundur. Bu nedenle davacının sözleşmeyi feshinin haksız olduğu anlaşılmıştır.
Sözleşme, protokolün 13.maddesi gereğince 5 yıllık süresinin bitmesinden önce bayi tarafından haksız olarak fesih edildiğinden davacı cezai şart isteminde bulunabilecektir. Davacı ayrıca yine ürün alım taahhütnamesi gereğince eksik kalan ton (beyaz ürün) üzerinden 140 USD kar mahrumiyeti cezai şartını da talep edebilecektir. Buna göre davacının isteyebileceği toplam cezai şart miktarı 1.377.618,80 USD ‘dir.
Bunun yanında davacı dağıtım şirketinin dava tarihi itibariyle 51.894,47 TL cari hesap alacağı olduğu, 23.566,24 TL faydalı yatırım tutarı isteyebileceği bilirkişi raporu ile belirlenmiştir. Davacının cari hesap alacağı ve faydalı yatırım bedeli istemi kabul edilmiştir.
Ariyet olarak verilen bir kompresör ve market rafları davacıya teslim edildiğinden bedeli istenemeyecektir.
Davalının bilirkişiler tarafından incelenen ticari defter kayıt ve bilançolarına göre öz varlığının 1.607.817,00 TL olduğu, belirlenen cezai şart tutarını ödemesi halinde mahfına sebep olacağı tespit edilmiştir. Davacıya uygulanacak cezai şart miktarının belirlenmesinde ödenmiş sermayesi olan 410.766,95 TL’nin korunması, TTK 376/2.maddesi gereğidir. Bu nedenle yasa hükmü de dikkate alınarak korunması gereken 410.766,95 TL öz sermayeden fazla olan 1.197.050,00 TL = 317.587,30 USD cezai şartın (1 USD = 3,7692 TL) davalıdan tahsiline karar vermek gerekmiştir.
Karşı dava bakımından; bayilik sözleşmesi ile protokol çerçeve sözleşmesinin feshi mahkememizce haksız bulunmuştur. Fesih haksız olduğundan davacının manevi tazminat ve maddi tazminat talepleri de yersizdir. Kaldı ki yapılan defter incelemesi sonunda davacı dağıtım şirketinin 40.000 USD yatırım katkı bedelini davalı – karşı davacı tarafça fatura kesilmeden önce ödediği, sözleşme yükümlülüklerini yerine getirmeyen ve hiç bir ödemesi zamanında yapmayan davalı – karşı davacıyı ödemeleri aksatarak zor durumda bırakmadığı bilirkişi raporu ile tespit edilmiştir. Karşı davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
H Ü K Ü M /
A)Asıl dava;
1-51.894,47 TL cari hesap alacağının 12/11/2014 temerrüt tarihinden itibaren avans faizi ile, 23.566,24 TL faydalı yatırım tutarının 12/11/2014 temerrüt tarihinden itibaren avans faizi ile davalıdan alınıp davacıya verilmesine, Fazlaya dair istemin reddine,
Ariyet olarak verilen bir kompresör ve market rafları davadan sonra davcıya teslim edildiğinden konusuz kalan istemde karar verilmesine yer olmadığına,
317.587,30 USD cezai şartın 12/11/2014 temerrüt tarihinden itibaren USD’ye işleyecek en yüksek mevduat faizi ile davacı lehine davalıdan tahsiline,Fazla istemin reddine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince alınması gereken 55.728,68-TL karar harcının peşin alınan 55.950,95-TL harçtan mahsubu ile 222,27-TL fazla harcın karar kesinleştiğinde talep halinde davacıya iade edilmesine,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi uyarınca 46.582,81-TL. nispi vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine
4-Cezai şart talebi dışında kalan ve red edilen kısım üzerinden avukatlık asgari ücret tarifesi uyarınca 3.244,64-TL nispi vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
5-Konusuz kalan kısım olan rayiç bedel talebi yönünden avukatlık asgari ücret tarifesi uyarınca 2.725-TL nispi vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
6-Davacı tarafından yapılan 55.976,15-TL ilk gider, 302,60-TL tebligat ve müzekkere gideri ile 4.500-TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 60.778,75-TL. yargılama giderinin red ve kabul oranına göre takdiren 57.172,03-TL sinin davalıdan tahsili davacıya verilmesine,
7-HMK 333. md. uyarınca davacı tarafından yatırılan ve bakiye kalan gider avansının kararın kesinleşmesi sonrası talebi halinde davacıya iadesine,
B)Karşı davanın reddine,
1-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince alınması gereken 44,40-TL karar harcının davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
2-Davalı vekili lehine karar tarihindeki avukatlık asgari ücret tarifesi üzerinden hesap olunan 6.290,00 TL. nispi vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4-HMK 333. md. uyarınca davacı tarafından yatırılan ve bakiye kalan gider avansının kararın kesinleşmesi sonrası talebi halinde davacıya iadesine,
Davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde İstanbul BAM da istinaf yolu açık olmak üzere, verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.27/06/2019

Başkan …
E imza
Üye …
E imza
Üye …
E imza
Katip …
E imza